OBJAWY POZAPIRAMIDOWE PO NEUROLEPTYKACH

Prezentacja na temat: "OBJAWY POZAPIRAMIDOWE PO NEUROLEPTYKACH"— Zapis prezentacji:

1 OBJAWY POZAPIRAMIDOWE PO NEUROLEPTYKACH
(LEKACH P/PSYCHOTYCZNYCH)

2 NEUROLEPTYKI-DEFINICJA
to leki znoszące objawy wytwórcze psychoz(omamy,urojenia,zaburzenia aktywności,uczuciowości, świadomości)niezależnie od przyczyny powstania.

3 MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW PRZECIWPSYCHOTYCZNYCH
-blokowanie receptorów dopaminergicznych D2 w mózgowiu,efekt przeciwpsychotyczny wynika blokowania tych receptorów w limbice(ukł.mezolimbicznym); niestety blokowane są też receptory D2 w prążkowiu; -blokowanie receptorów dodaminergicznych D1,D3,D4; -blokowanie receptorów serotoninergicznych 5HT1A,5HT2A

4 NEUROLEPTYKI-KLASYFIKACJA
PODZIAL NEUROLEPTYKÓW NA PODSTAWIE BUDOWY CHEMICZNEJ: FENOTIAZYNY: - ALIFATYCZNE, - AROMATYCZNE: - PIPERAZYNOWE,np. flufenazyna,perazyna perfenazyna - PIPERYDYNOWE,np. tiorydazyna

5 - TIOKSANTENY: - ALIFATYCZNE,np
- TIOKSANTENY: ALIFATYCZNE,np chlorprotiksen AROMATYCZNE PIPERAZYNOWE,np klopentiksol,flupentiksol l

6 - DIBENZOKSAZEPINY,np.klozapina, kwetiapina,olanzapina
- POCHODNE BUTYROFENONU,np. haloperidol - POCHODNE INDOLOWE*,np. sertindol - POCHODNE DIFENYLOBUTYLOAMINY*,np. fluspirylen,pimozyd *DOTYCHCZAS NIEDOSTĘPNE W POLSCE

7 - BENZAMIDY,np.sulpiryd,amisulpiryd
- LEKI BUDOWIE DWUPIERŚCIENIOWEJ,np.risperidon ziprazidon

8 NEUROLEPTYKI KLASYCZNE ATYPOWE
PODZIAŁ WG RYZYKA WYSTĄPIENIA DZIAŁAŃ POZAPIRAMIDOWYCH KLASYCZNE ATYPOWE

9 OBJAWY POZAPIRAMIDOWE-PODZIAŁ:
OSTRE PRZEWLEKŁE

10 DYSTONIE(OSTRE REAKCJE DYSTONICZNE)
to ruchy skręcające(np.skręty szyi,tułowia,kończyn,języka,twarzy).Pojawiają się m.in.podczas stosowania neuroleptyków(idiosynkrazja), najczęściej u dzieci i młodych ludzi(częściej mężczyzn).Zazwyczaj występują w pierwszych dniach leczenia.

11 NAPADY WEJRZENIOWE -to forma dystonii polegająca na przymusowym patrzeniu w jeden punkt przez wiele minut lub godzin. leczenie: -cholinolityki; -leki antyhistaminowe; - benzodiazepiny.

12 PARKINSONIZM POLEKOWY

13 -częściej u młodych chorych i po 50r.ż.;
-częściej przy stosowaniu klasycznych neuroleptyków; - częściej przy stosowaniu co najmniej 2 neuroleptyków i w terapii kombinowanej neuroleptyku z litem; - symptomatologia przypomina parkinsonizm pierwotny; - występują drżenia w okolicy ust, rytmiczne drżenia palców, mowa monotonna, dyzartryczna,

14 -wzmożone napięcie mięśniowe,sylwetka przygarbiona,ruchy powolne; - akineza,łojotok,ślinotok,zlewne poty; - L-dopa nie jest skuteczna – prawdopodobnie dochodzi do trwałego zablokowania receptorów dopaminergicznych; - poprawę można uzyskać stosując cholinolityki i amantadynę; -odstawienie leku prowadzi do ustąpienia objawów po kilku tygodniach lub miesiącach.

15 DYSKINEZY PONEUROLEPTYCZNE INNE WYWOŁANE PRZEZ LEKI:
- P/WYMIOTNE,P/ZAWROTOM GŁOWY,”ŻOŁĄDKOWO-JELITOWE”NP.:METOKLOPRAMID - AGONISTÓW DOPAMINY NP.:L-DOPĘ - P/MIGRENOWE,”POPRAWIAJĄCE PRZEPŁYW KRWI”,ANTAGONIŚCI WAPNIA TYPU FLUNARYZYNY-CINARYZYNY

16 DYSKINEZY OSTRE ZESPOŁY DYSKINETYCZNE PÓŹNE ZESPOŁY DYSKINETYCZNE

17 OSTRE ZESPOŁY DYSKINETYCZNE

18 - ZESPOŁY DYSKINETYCZNO-DYSTONICZNE

19 - OSTRA AKATYZJA to niemożnośc siedzenia.Subiektywnie oceniana jest jako odczucie wewnętrznego niepokoju.Jest najczęstszym działaniem niepożądanym neuroleptyków. - PSEUDOAKATYZJA – niepokój ruchowy bez objawów subiektywnych.

20 postępowanie: - propranolol-30-160mg/dobę; benzodiazepiny; pmantadyna;
przy uporczywej akatyzji skuteczne bywają też:klonidyna,selegilina lub małe dawki amitriptyliny.

21 PÓŹNE ZESPOŁY DYSKINETYCZNE(PÓŹNE DYSKINEZY)

22 - DYSKINEZY UST,POLCZKÓW,JĘZYKA(POLEKOWY ZESPÓŁ MEIGE’A)

23 -nieregularne, mimowolne, choreoatetotyczne ruchy hiperkinetyczne;
- obejmują mięśnie mimiczne, mięśnie policzków, powiek,ust,języka; - powodują układanie ust w ryjek, cmokanie, zgrzytanie zębami(bruksizm), chrząkanie, wysuwanie żuchwy; -wysuwanie języka;

24 - ruchy mimowolne mogą dotyczyć także: miednicy, kończyn, szyi.
postępowanie: - powolne odstawianie stosowanego neuroleptyku i zamiana na atypowy; -diltiazem, nifedypina; -cholinolityki; -amantadyda, bromokryptyna;

25 późne dyskinezy- postępowanie- c.d.
- podawanie dużych dawek witaminy E, leków gabaergicznych(benzodiazepin,kwasu walproinowego); - obserwacja chorego; - najwłaściwsze jest zapobieganie.

26 - rzadziej występujące rodzaje późnych dyskinez:
- PÓŹNA DYSTONIA; - PÓŹNE TIKI; - PÓŹNE MIOKLONIE; - DRŻENIE

27 - PRZEWLEKŁA AKATYZJA- rodzaj późnych dyskinez

28 - w przeciwieństwie do ostrej akatyzji nasila się po odstawieniu neuroleptyku;
- może trwać wiele lat; - zazwyczaj towarzyszy dyskinezom ust; - wrażenie wewnętrznego napięcia, chęć wyskoczenia ze skóry, przymus np. pojękiwania.

29 ZZN-ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY
to poważne i zagrażające życiu powikłanie farmakoterapii neuroleptykami,powstające w wyniku blokady receptorów dopaminergicznych w mózgu(pdwzgórze, zwoje podstawy mózgu,układ nigrostriatalny-istota czarna i prążkowie) przez leki LPP. Częstość występowania-zależnie od kryteriów rozpoznania-od 0,02% do 3% leczonych neuroleptykami.Śmiertelność waha się od 5% do 20%.

30 objawy: pierwsze pojawiają się już w kilka godzin po podaniu neuroleptyku,pełny obraz rozwija się w przeciągu 2-9 dni, ale może też powstać po kilku tygodniach stosowania; wysoka temperatura(hipertermia); OBJAWY POZAPIRAMIDOWE-akineza, sztywność mięśniowa, drżenie mięśniowe, objaw „scyzorykowy”,dystonia; - objawy wegetatywne-tachykardia,tachypnoe,

31 ZZN – c.d. - wzrost ciśnienia tętniczego, przekrwienie płuc, bladość, potliwość, ślinotok, bezmocz; wzrost aktywności transaminaz, kwasica metaboliczna, mioglobinuria, leukocytoza ponad 15000/ml; wzrost kinazy fosfokreatyninowej(CPK)powyżej400j.M/l; zaburzenia świadomości od przymglenia do śpiączki włącznie Może prowadzić do zgonu, zazwyczaj w wyniku późnego rozpoznania ZZN wskutek powikłań ze strony ukł.krążenia, oddechowego i niewydolności nerek.

32 postępowanie: - odstawienie LPP;
- monitorowanie podstawowych funkcji życiowych; - dożylne nawadnianie; - ochładzanie; - dantrolen; - bromokryptyna, amantadyna, L-dopa, pergolid, lizurid - CBZ;

33 postępowanie-c.d. - lorazepam, klonazepam;
profilaktyka DIC-deksametazon,Fraxiparine; leczeniem z wyboru są elektrowstrząsy; leczenie chorób współistniejących; ponowne zastosowanie neuroleptyku łącznie z benzodiazepiną lub zmiana na atypowy.