I: Zwykła dobra praktyka rolnicza

Prezentacja na temat: "I: Zwykła dobra praktyka rolnicza"— Zapis prezentacji:

1 Pakiety systemowe – - metody produkcji rolniczej mgr inż. Dorota Metera

2 I: Zwykła dobra praktyka rolnicza
minimum rolnośrodowiskowe Rolnicze wykorzystanie ścieków na terenie gospodarstwa Rolnicze wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych Prawidłowe gromadzenie i odprowadzanie ścieków bytowych wytworzonych na terenie gospodarstwa

3 Zwykła dobra praktyka rolnicza
minimum rolnośrodowiskowe Nawozy naturalne Nawozy i ich stosowanie Środki ochrony roślin i ich stosowanie Utrzymywanie czystości i porządku Wypalanie roślinności

4 II: Technologie metod produkcji rolniczej przyjazne dla środowiska

5 Rolnictwo zrównoważone SO1
stosowanie metod przyjaznych dla środowiska, które umożliwiają racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody i ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko Cel: promocja dobrej praktyki rolniczej zachowanie gospodarstw wielokierunkowych

6 Zwykła dobra praktyka rolnicza S01
Zachowanie trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu Przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin (min.3 gatunki, nie dłużej niż co 2 lata, ograniczenia udziału zbóż Nawożenie najwyżej 170 kg N/ha na GO, 120 kg/N/ha na UZ

7 Zwykła dobra praktyka rolnicza S01
Obsada do 1,5 DJP/ha powierzchni paszowej 1 m zadarniona strefa buforowa na granicy GO z wodami Równomierny wypas UZ

8 Rolnictwo zrównoważone podstawowe S01a
Gospodarowanie zgodnie z planem rolnośrodowiskowym, plan gospodarstwa 1:5000 Plan nawozowy Rejestr czynności agro- i zootechnicznych Kontrola agrofagów Korzystanie z doradztwa

9 Rolnictwo zrównoważone podstawowe S01b
Produkcja warzyw, owoców jagodowych lub ziół na powierzchni nie większej niż 0,1 ha Utrzymywanie co najmniej 2 gatunków zwierząt

10 Rolnictwo ekologiczne
S02

11 Rolnictwo ekologiczne
Minimum rolnośrodowiskowe Na terenie OPW – obowiązkowe pakiety przyrodnicze Warunki: - prowadzenie produkcji zgodnie z ustawą o rolnictwie ekologicznym i przepisach wykonawczych

12 Rolnictwo ekologiczne – system gospodarowania o zrównoważonej produkcji rolniczej i zwierzęcej, aktywizujący przyrodnicze mechanizmy produkcji rolnej poprzez stosowanie naturalnych środków produkcji. Wg ustawy o rolnictwie ekologicznym: Produkcja prowadzona metodami ekologicznymi - sposób uzyskania produktu rolnictwa ekologicznego, w którym zastosowano w możliwie największym stopniu naturalne metody produkcji, nienaruszające równowagi przyrodniczej.

13 USTAWA z dnia 16 marca 2001 r. o rolnictwie ekologicznym (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 2 maja 2001 roku, Nr 38, poz.452)

14 Rozporządzenia wykonawcze do ustawy o rolnictwie ekologicznym:
● Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 21 marca 2002r. (Dz.U. Nr 37, poz. 344 z dnia 12 kwietnia 2002 r.) w sprawie metali ciężkich zanieczyszczających glebę. ● Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 maja 2002r. (Dz.U. Nr 77 , poz. 699) w sprawie szczegółowych warunków wytwarzania produktów rolnictwa ekologicznego.

15 ● Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 maja 2002 r. (Dz.U. Nr 77, poz. 700) w sprawie wykazu substancji dodatkowych, innych składników wspomagających i składników pochodzenia rolniczego wytworzonych metodami innymi niż ekologiczne dopuszczonych do stosowania przy przetwarzaniu produktów rolnictwa ekologicznego.

16 Szczegółowe warunki wytwarzania produktów ekologicznych - aneksy:
nawozy dopuszczone do stosowania w rolnictwie ekologicznym, środki ochrony roślin dopuszczone do stosowania w rolnictwie ekologicznym, środki żywienia zwierząt dopuszczone do stosowania w rolnictwie ekologicznym, substancje i dodatki pochodzenia nie rolniczego,

17 5. substancje wspomagające, które można stosować w przetwórstwie metodami ekologicznymi,
6. składniki pochodzenia rolniczego nie wytwarzane metodami ekologicznymi, 7. dopuszczalna obsada zwierząt w przeliczeniu na ha, 8. minimalna powierzchnia do przebywania dla zwierząt w budynkach i na zewnątrz budynków.

18 Zgodnie z wymaganiami projektu ustawy gospodarstwo powinno być położone w terenie, gdzie nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody. Użycie roślin, zwierząt, mikroorganizmów lub ich części uzyskanych drogą inżynierii genetycznej jest zabronione zarówno w produkcji, jak i przetwórstwie. Ustawa określa system kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym oraz oznakowanie produktów rolnictwa ekologicznego.

19 W rolnictwie ekologicznym dopuszcza się stosowanie wyłącznie:
nawozów, środków ochrony roślin, substancji dodatkowych i wspomagających w przetwórstwie wymienionych w załącznikach.

20 Dopuszczone nawozy pochodzenia naturalnego
- obornik, przekompostowane nawozy zwierzęce, kopalne sole potasowe, węglan wapnia pochodzenia naturalnego, siarczan (gips), mikroelementy pochodzenia mineralnego, chlorek sodu (sól kopalna), mączka skalna.

21 Przestawianie gospodarstwa na produkcję metodami ekologicznymi trwa co najmniej 2 lata.
Gospodarstwo musi być prowadzone metodami ekologicznymi oraz kontrolowane co najmniej raz w roku.

22 Certyfikaty zgodności wydawane są przez jednostki certyfikujące upoważnione przez ministra właściwego do spraw rolnictwa i rynków rolnych. Certyfikaty są ważne przez jeden rok. Nadzór nad działalnością jednostek sprawuje Główna Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

23 Nazwa jednostki i jej siedziba,
UPOWAŻNIONE JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCE W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM W 2003 ROKU Nazwa jednostki i jej siedziba, nr identyfikacyjny Zakres upoważnienia Polskie Centrum Badań i Certyfikacji Biuro ds. Badań i Certyfikacji Oddział w Pile Piła ul. Śniadeckich 5 RE-01/2002/PL Przeprowadzanie kontroli, wydawanie i cofanie certyfikatów zgodności w zakresie: 1)produkcji rolnej oraz pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części, 2)przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego, 3)wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego pochodzących z zagranicy.

24 Jednostka Certyfikacji Produkcji Ekologicznej PNG Sp. z o. o
Jednostka Certyfikacji Produkcji Ekologicznej PNG Sp. z o.o. w Zajączkowie Piekoszów RE-02/2002/PL Przeprowadzanie kontroli, wydawanie i cofanie certyfikatów zgodności w zakresie: 1)produkcji rolnej oraz pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części (tylko grzyby), 2)przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego,

25 BIOEKSPERT s.c. 02-120 Warszawa, ul. Grójecka 109
RE-03/2002/PL Przeprowadzanie kontroli, wydawanie i cofanie certyfikatów zgodności w zakresie: 1)produkcji rolnej oraz pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części, 2)przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego, 3)wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego pochodzących z zagranicy.

26 AGRO BIO TEST Sp. z o.o. 02-787 Warszawa, ul. Nowoursynowska 166
RE-04/2002/PL Przeprowadzanie kontroli, wydawanie i cofanie certyfikatów zgodności w zakresie: 1)produkcji rolnej oraz pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części, 2)przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego, 3)wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego pochodzących z zagranicy.

27 COBICO Sp. z o. o 26-065 Kraków, ul. Lekarska 1
RE-05/2003/PL Przeprowadzanie kontroli, wydawanie i cofanie certyfikatów zgodności w zakresie: 1)produkcji rolnej (bez pszczelarstwa)

28

29 % ha Agro Bio Test Sp.z o.o PCBC Bioekspert s.c. PNG Sp. z o.o 100
Wyszczególnienie % ha Agro Bio Test Sp.z o.o PCBC Bioekspert s.c. PNG Sp. z o.o Powierzchnia % ogółem ha 100 53.515,43 45,3 24.273,38 40,4 21.630,32 14,2 7.580,06 0,1 31,67 Wtym: uzytki rolne ha 43.828,25 48,2 21.113,7 36,3 15.920,69 15,4 6.762,19

30 Zgodnie z Art.25 oznakowanie produktu ekologicznego polega na umieszczeniu na etykiecie:
napisu „produkt rolnictwa ekologicznego”, nazwy producenta, numeru certyfikatu zgodności, nazwy upoważnionej jednostki certyfikującej, numeru identyfikacyjnego upoważnionej jednostki certyfikującej.

31 „objęte systemem kontroli Unii Europejskiej”
W przypadku produktów importowanych podaje się dodatkowo nazwę podmiotu wprowadzającego produkty na rynek i napis „objęte systemem kontroli Unii Europejskiej” zgodnie z załącznikiem do ustawy.

32 Ustawa dostosowuje prawo polskie do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej:
Rozporządzenia Rady EWG Nr 2092/91 z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz znakowania jego produktów i uzupełnionego w zakresie produkcji zwierzęcej rozporządzeniem Rady EC Nr 1804/99 z 19 lipca 1999 r.

33

34 Uprawy rolnicze Uprawy warzywne Uprawy sadownicze Plantacje jagodowe
Wyszcze-gólnienie Uprawy rolnicze Uprawy warzywne Uprawy sadownicze Plantacje jagodowe Łąki i pastwiska Razem ha Gospodarstwa Posiadające certyfikat 10.371,4 473,3 349,8 533,7 7.988,6 19.716,9 Gospodarstwa w 2 roku przestawiania 5.326,0 107,7 105,6 156,7 4.973,7 10.669,7 Gospodarstwa w 1 roku przestawiania 4.506,2 157,9 166,9 181,8 5.321,3 10.334,0 Ogółem ha 20.203,6 738,9 622,3 872,2 18.283,6 40.720,6

35

36

37

38

39

40

41

42

43 III: Działania środowiskowe (K)
Renaturalizacja łąk uprawnych K01 Przekształcanie łąk uprawnych na łąki półnaturalne K01a Cel: - przywrócenie różnorodności gatunkowej - kształtowanie warunków gniazdowania ptaków terenów otwartych

44 Zwykła dobra praktyka rolnicza K01 a
Gospodarowanie na łąkach bez nawozów sztucznych oraz wapnowania (z wyjątkami uzgodnionymi z doradcą) Wymogi: herbicydy w postaci mazaków (z wyjątkami uzgodnionymi z doradcą) Użytkowanie pastwiskowe- obsada maks. 1 DJP/ha

45 Przekształcanie GO w TUZ K01b
Odtworzenie zbiorowisk trawiastych na GO przez regenerację lub obsianie mieszanką traw Znaczenie – intensywne łąki uprawne, użytkowane kośno-pastwiskowo

46 Przekształcanie GO w TUZ K01b
Cel: Przywrócenie właściwej formy użytkowania np. w dolinach rzek Przeciwdziałanie erozji Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom Wzrost różnorodności biologicznej i krajobrazowej

47 Wymogi K01b Zabronione: obniżanie poziomu wód gruntowych, nawożenie, wapnowanie i stosowanie środków ochrony roślin ( z wyjątkami uzgodnionymi z doradcą) Zabiegi agrotechniczne ograniczone – wysiew traw, bronowanie Co najmniej 6 gatunków w składzie mieszanki, dostosowany do siedliska Ekstensywny wypas lub koszenie

48 Przeciwdziałanie erozji i zanieczyszczeniom wód K02
Wsiewki poplonowe K02a Ściernisko z wsiewką w okresie zimowym – działanie przeciwerozyjne ograniczenie spływu biogenów Zwiększenie materii organicznej w glebie Baza pokarmu dla zimujących ptaków

49 Wsiewki poplonowe K02a Cel: Poprawa kultury gleby
Ograniczenie spływu azotu z pól do wód podziemnych i powierzchniowych

50 Wymogi K02a Sprzątnięcie słomy po żniwach – regeneracja roślinności,
Stosowanie obornika- maks. 10 t / ha Stosowanie pestycydów tylko selektywnie w uzgodnieniu z doradcą Wypas przy obsadzie do 0,4 DJP/ ha

51 Zielone pola K02b Międzyplony ozime i ścierniskowe pozostawione przez zimę Na obszarach narażonych na erozję i spływ biogenów Poprawa właściwości biologicznych gleby Zwiększenie stopnia pokrycia roślinnością 50% GO niezagrożonych erozją lub 75% GO zagrożonych erozją

52 Wymogi K02b Zielone pola K02b międzyplon ozimy K02b01
międzyplon ścierniskowy K02b02 Wymogi K02b zaniechanie stosowania nawozów mineralnych i wapniowych zakaz stosowania środków ochrony roślin

53 Wymogi – zielone pola K02b
Pokrycie 50-60% GO zagrożonych erozją, 78-80% GO niezagrożonych erozją, Pola obsiane jednym z wariantów: międzyplon ścierniskowy (gorczyca, seradela, facelia) międzyplon ozimy (mieszanka wyki z żytem lub żyto) Zabiegi uprawowe po 1 marca

54 Zielony ugór K02c Uprawa roślin w plonie głównym na przyoranie, raz na 5 lat lub w rotacji Cel: Poprawa kultury gleby Zmniejszenie intensywności użytkowania GO Lepsze warunki dla mikro- mezofauny pól

55 Wymogi K02c Zakaz stosowania herbicydów i pestycydów
Obsianie wiosną mieszanką motylkowych (mieszanka łubinu, seradeli, gorczycy, traw, peluszki, owsa) Wapnowanie i nawożenie przed siewem Selektywna kontrola chwastów

56 Ochrona gruntów narażonych na erozję K02d
Na stokach powyżej 10 o Uprawa roślin wieloletnich Znaczenie gospodarcze: Wyłączenie z uprawy i obsianie roślinnością strukturotwórczą Cel: ograniczenie erozji i ochrona gruntów

57 Wymogi K02d Poprzecznostokowy kierunek orki w górnej i środkowej części stoku Przeciwerozyjne metody: bezorkowa uprawa, eliminacja np.kukurydzy, ziemniaków, warzyw Roślinność strukturotwórcza

58 Przestrzenie otwarte w krajobrazie rolniczym K03a
Cel: Przywrócenie przestrzeni otwartych na gruntach porzuconych Zapobieganie i zwalczanie sukcesji Wymogi K03: Badanie gleby Wapnowanie Uprawa gleby Zakupienie materiału siewnego (zielony ugór)

59 Utrzymanie przestrzeni otwartych K03b
Cel: Zagospodarowanie gruntów zaniedbanych Zwiększenie bioróżnorodności terenu Poprawa walorów krajobrazowych Zapobieganie rozprzestrzeniania się chwastów

60 Utrzymanie przestrzeni otwartych K03b
Wymogi : Koszenie po 10 lipca Koszenie raz w roku ze zbiorem siana Praktyka uzupełniająca: Usuniecie roślinności inwazyjnej

61 Strefy buforowe K04 2 metrowe strefy buforowe i miedze K04a Cel:
Unikanie skażenia wód Przeciwdziałanie erozji Wymogi: 1-metrowe strefy wzdłuż cieków wodnych Zakaz stosowania nawozów i środków chemicznej ochrony roślin

62 Wymogi K04a Zakładanie 2-metrowej strefy buforowej i obsianie mieszanką traw Wykaszanie podczas formowania się strefy buforowej Później koszenie raz na 3 lata Ogrodzenie, jeśli sąsiaduje z pastwiskiem Założenie miedz 2 m i obsianie mieszanką traw

63 5 metrowe strefy buforowe i miedze śródpolne K04b
Strefy zakładane na łąkach intensywnie uprawianych, wzdłuż rowów melioracyjnych, strumieni, stawów, źródlisk, małych zbiorników, torfowisk Cel: Ochrona cennych terenów i zbiorników wodnych Przeciwdziałanie erozji Zwiększenie bioróżnorodności

64 5 metrowe strefy buforowe i miedze śródpolne K04b
Minimalna długość 50 m Wymogi: Utworzenie 1-metrowej strefy buforowej Rezygnacja ze stosowania nawozów, środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego usuwania uciążliwych chwastów

65 Wymogi K04b Wydzielony pas łąki nie jest poddawany zabiegom uprawowym
Koszenie raz na 3 lata Założenie miedz poprzez wyłączenie pasów 5 m i obsianie mieszanka traw i roślin miododajnych

66 Sady tradycyjne K05 Stare sady z lokalnymi odmianami drzew owocowych wysokopiennych (40-80 lat) Cel: Zachowanie różnorodności starych odmian – dziedzictwo kulturowe Ochrona warunków rozwoju owadów i ptaków gniazdujących w koronach Zaopatrzenie w owoce

67 Sady tradycyjne K05 Minimalna powierzchnia sadu 0,15 ha (20-30 drzew w wieku około 50 lat), nie większa niż 0,40 ha i mniej niż 150 drzew) Wymogi Rezygnacja z orki, melioracji, nawożenia, wapnowania, herbicydów i pestycydów (wyjątkowo-ochrona w uzgodnieniu z doradcą)

68 Sady tradycyjne K05 Wymogi:
Wykonanie podstawowych prac pielęgnacyjnych: cięcie co 5 lat, koszenie lub wypas Uzupełnienia drzewami na silnie rosnących podkładkach

69 Problemy z wdrażaniem programów rolnośrodowiskowych

70 Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza
Pielęgnacja urządzeń melioracyjnych, melioracja będzie niesprawna, jeśli tylko rolnicy rś będą je pielęgnować. Spółki wodne – rolnicy nie płacą składek. Sprecyzować możliwość kompostowania nawozów na podłożu nieprzepuszczalnym np.glina, folia. SAPARD – niekorzystne warunki do budowania płyt i zbiorników. Pozwolenie, projekt itp. Jak rozwiązać płytę przy okresowym wypasie w związku z zapisem 3,5 m 2 przy chowie alkierzowym Budowa we własnym zakresie

71 Problemy Użytkownik nie może być uczestnikiem programu
Dokumentacja gospodarstwa – analiza gleby, Karty pól Zagospodarowanie obornika i gnojówki- płyty i zbiorniki Zagospodarowanie ścieków bytowych- wywożenie szamba, oczyszczalnie Brak książki KDPR dla rolników Utrzymanie czystości w gospodarstwie Nie wypalanie suchej roślinności

72 Problemy Materiały dla rolników, informacje w miesięcznikach ODR
Płyty i zbiorniki – znaleźć możliwości wsparcia przez państwo: możliwość wykorzystania plastikowych zbiorników (IBMER) Dofinansowanie kosztów formy przez WFOŚiGW i gminy- forma wędruje od rolnika do rolnika – koszt 1000 zł +własna praca

73 Problemy Ścieki bytowe – przydomowa oczyszczalnia, można sfinansować z kredytów preferencyjnych 2%, podobny koszt budowy do szamba – w rozproszonej zabudowie Osady ściekowe i ścieki nie powinny być używane w gospodarstwach rś Wywożenie obornika zimą – wydzielić tereny, gdzie te praktyki byłyby dopuszczalne- zmienić ustawę Ilość nawozów uzależniona od gatunku zwierząt (maciory), Zbiornik – 5 miesięcy albo 6 miesięcy – ujednolicić

74 Problemy Wypalanie traw - kary, zachęcanie do wykaszania, wypalanie słomy po żniwach Ład i porządek w gospodarstwie Lista dokumentów, które musi zebrać rolnik Rejestr czynności – dostosować do przepisów powstających np. ZSZiK, potrzebne mapy i rejestracja działek, Decyzja administracyjna (atest) dla gospodarstwa z produkcja mleczną Nie wykorzystywanie łąk podmokłych do wypasu (np. zdrowotność zwierząt a jakość runi) – jakość żywności najważniejsza