Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Prezentacja na temat: "Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie"— Zapis prezentacji:

1 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
D.U.nr 180 / 2005 poz Jarosław Polanowski

2 Rodzaje przemocy -Przemoc psychiczna -Przemoc fizyczna
Przemoc seksualna Przemoc materialna

3 Portret osobowy ofiary przemocy
Blokady funkcjonowania: - Blokada wstydu -Blokada lęku upodmiotowionego - Blokada lęku uprzedmiotowionego -Zanik decyzyjności

4 Podstawy prawne „wycofywania się” ofiary przemocy
Art. 182. § 1. Kodeksu Postępowania Karnego: Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań. § 2. Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia. Art..115§ 11 Kodeksu Karnego : Osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.( Np. konkubent) Art. 261. § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego:. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia § 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową

5 Trudność funkcjonowania prawnego ofiar przemocy
Wynikała z zawiadamiania organów ścigania nie o przestępstwie znęcania( publicznoskargowym)- art. 207 Kodeksu karnego- tylko o poszczególnym zdarzeniu- podczas gdy owe poszczególne zdarzenia: -każde z nich było oceniane jako przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego( znieważenia, naruszenia nietykalności cielesnej, lekkie pobicia skutkujące rozstrojem czynności organów ciała na okres poniżej 7 dni, ) lub przestępstwem ściganym na wniosek( kradzież na szkodę osoby najbliższej, zniszczenie mienia na szkodę osoby najbliższej. Wszystkie te przestępstwa, związane zależnością ofiary od sprawcy i cyklicznością umyślnych działań sprawcy-stworzyły by obraz znęcania gdyby o tym przestępstwie, a nie o fragmencie jego ustawowej „zawartości” ofiara zawiadomiła organy ścigania.

6 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie-definicja przemocy
Art.2 pkt.2: przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt .1 a w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność , nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym ,a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą

7 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie określenie osoby najbliższej
Art. 207 § 1 Kodeksu karnego ( KK) Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad nad osoba najbliższa lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie art..2 pk1: przez członka rodziny należy rozumieć „osobę najbliższą w rozumieniu ..Kodeksu karnego, a także inną osobę wspólnie zamieszkująca lub gospodarującą”

8 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art. 12 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie „Osoby które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny , powinny niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora „ Art.304 § 2 Kodeksu Postępowania karnego ( Kpk) Instytucje państwowe i samorządowe , które w związku ze swa działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję...... Art..304 § 1 Kpk: Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję

9 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art. 160. § 1. Kodeksu Karnego:Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 162. § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

10 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art.. 23 Kpk:W sprawie o przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego, we współdziałaniu z małoletnim lub w okolicznościach, które mogą świadczących o demoralizacji małoletniego albo o gorszącym wpływie na niego , sąd a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zawiadamia sąd rodzinny w celu rozważenia środków przewidzianych w przepisach o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym

11 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Regulamin urzędowania Prokuratury: § 280. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego prokurator wytacza powództwo zwłaszcza wtedy, gdy osoba uprawniona na skutek nieporadności lub z innych ważnych względów nie jest w stanie dochodzić swoich roszczeń bądź też uchyla się od ich dochodzenia ze szkodą dla interesu społecznego. § 281. Udział prokuratora w postępowaniu z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego jest wskazany w szczególności w sprawach: 1)o unieważnienie albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa; 2) o zaprzeczenie ojcostwa i macierzyństwa, o unieważnienie uznania dziecka i ustalenie nieważności uznania dziecka; 3) o orzeczenie przysposobienia przez cudzoziemców lub obywateli polskich zamieszkałych za granicą; 4) o rozwiązanie przysposobienia; 5) o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.

12 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art..13 Ustawy o przeciwdziałaniu ...Umarzając warunkowo postępowanie karne wobec sprawcy przestępstwa popełnionego z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny lub zawieszając wykonanie kary za takie przestępstwo , sąd, nakładając obowiązek o którym mowa w art..72§1 pkt. 7a i 7b KK- określa sposób kontaktu skazanego z pokrzywdzonym lub może zakazać zbliżania się skazanego do pokrzywdzonego w określonych okolicznościach..

13 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Z uzasadnienia wyroku skazującego za znęcanie:(IV K 1547/06 Warszawa Wola) „Sąd zawieszając warunkowo wykonanie kary pozbawienia wolności wykorzystał liczne środki karne,środki oddziaływania wychowawczego na oskarżonego, będącymi warunkami próby orzeczonej wobec oskarżonego. W szczególności sąd orzekł środki karne, które zostały wprowadzone do kodeksu karnego przez ustawę ( o przeciwdziałaniu przemocy...)Te środki to obowiązek powstrzymania się przez oskarżonego od kontaktów z pokrzywdzonymi polegający na zakazie odwiedzania w ich miejscu zamieszkania oraz nakaz opuszczenia przez oskarżonego lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi....

14 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art.. 14 Ustawy o przeciwdziałaniu... 1.Jeżeli zachodzą przesłanki do zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o przestępstwo o którym mowa w art. 13, sąd może zamiast tymczasowego aresztowania zastosować dozór Policji, pod warunkiem że oskarżony opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym, w wyznaczonym przez sąd terminie i określi miejsce pobytu 2.W razie opuszczenia lokalu, o którym mowa w ust. 1, ograniczenie... Może także polegać na powstrzymywaniu się od kontaktu z pokrzywdzonym w określony sposób

15 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
‘„‘„Art. 275. § 1. Tytułem środka zapobiegawczego można oddać oskarżonego pod dozór Policji, a oskarżonego żołnierza - pod dozór przełożonego wojskowego. § 2.  Oddany pod dozór ma obowiązek stosowania się do wymagań zawartych w postanowieniu sądu lub prokuratora. Obowiązek ten może polegać na zakazie opuszczania określonego miejsca pobytu, zgłaszaniu się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu, zawiadamianiu go o zamierzonym wyjeździe oraz o terminie powrotu, a także na innych ograniczeniach jego swobody, niezbędnych do wykonywania dozoru.

16 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Przesłanki do zastosowania tymczasowego aresztowania: a) Ogólne: art..249§1 Kpk:zapewnienie prawidłowego toku postępowania, w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa- ale tylko wtedy gdy zebrane dowody wskazują na wysokie prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo. b) Szczególne: art § 1-3 Kpk:zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego, zwłaszcza wtedy , , zachodzi obawa że ..będzie nakłaniał do fałszywych zeznań, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju miejsca stałego pobytu..jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności której górna granica wynosi co najmniej 8 lat ( tzw „zagrożenie surową karą”) lub gdy zachodzi uzasadniona obawa, że ..popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu... A zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził”

17 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Zagrożenia ustawowe: Art..207 § 1 KK:do lat 5 pozbawienia wolności Art. 207 § 2 KK ( szczególne okrucieństwo):do 10 lat Art § 3 KK( doprowadzenie do próby samobójczej) do 12 lat pozbawienia wolności

18 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art.. 72 § 1 KK: zawieszając wykonanie kary ( art.. 67 § 3 KK- warunkowo umarzając postępowanie karne) sąd może zobowiązać skazanego do: pkt.6 „poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno - edukacyjnych” Art.. 74 KK:.” Nałożenie obowiązku przewidzianego w art..72 § 1 pkt. 6 kk wymaga nadto zgody skazanego”

19 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Działania korekcyjno- edukacyjne podejmowane w ramach „Programu z Duluth” „Interwencje wobec sprawców w tym modelu oparte są na rygorystycznie zorganizowanych formach obowiązkowego uczestnictwa w sesjach edukacyjnych o tematyce związanej z ideą równości płci i prawami kobiet, z seksizmem i kulturowymi stereotypami promującymi męska dominację. Ponadto sprawcy są konfrontowani ze swoimi osobistymi tendencjami do korzystania z tych stereotypów oraz uczą się sprawowania skutecznej kontroli nad zachowaniami przemocowymi wobec partnerek”