CZYNNOŚCI PRAWNE. czynność prawna - skonstruowana przez system prawny czynność konwencjonalna podmiotu prawa cywilnego, której treść określa przynajmniej.

Prezentacja na temat: "CZYNNOŚCI PRAWNE. czynność prawna - skonstruowana przez system prawny czynność konwencjonalna podmiotu prawa cywilnego, której treść określa przynajmniej."— Zapis prezentacji:

1 CZYNNOŚCI PRAWNE

2 czynność prawna - skonstruowana przez system prawny czynność konwencjonalna podmiotu prawa cywilnego, której treść określa przynajmniej w podstawowym zakresie konsekwencje prawne tego zdarzenia prawnego (Z. Radwański); inne konsekwencje wynikają z ustawy, zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów autonomia woli zasada swobody umów (art. 353¹ k.c.) oświadczenie woli - konieczny element każdej czynności prawnej (art. 60 k.c.)

3 RODZAJE CZYNNOŚCI PRAWNYCH 1) jednostronne, umowy i uchwały 2) między żyjącymi i na wypadek śmierci 3) konsensualne i realne 4) zobowiązujące, rozporządzające i o podwójnym skutku 5) przysparzające 6) odpłatne i nieodpłatne 7) kauzalne i abstrakcyjne 8) upoważniające 9) powiernicze

4 JEDNOSTRONNE CZYNNOŚCI PRAWNE, UMOWY I UCHWAŁY kryterium podmiotowe – czy do dokonania czynności prawnej wystarcza oświadczenie woli jednej strony jednostronna czynność prawna – np. pełnomocnictwo, przyrzeczenie publiczne, testament, oświadczenie o uznaniu ojcostwa, wypowiedzenie stosunku najmu zasada numerus clausus jednostronnych czynności prawnych umowy – wymagają złożenia zgodnych oświadczeń woli wszystkich stron umowy dwustronne i wielostronne uchwały – służą do wyrażenia wspólnej woli określonych zespołów ludzi np. uchwała organów spółdzielni, spółki niekiedy wymóg zgody osoby trzeciej na dokonanie czynności prawnej np. art. 17, 103 § 1, 104, 248 § 2, 507, 519 § 2, 525 k.c.

5 oświadczenia woli wywołujące skutek bez złożenia innej osobie i składane innym podmiotom złożenie oświadczenia woli innej osobie zostaje dokonane, gdy doszło do adresata w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jego treścią (art. 61 § 1 k.c.) ośw. woli w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do nośnika komunikacji elektronicznej w taki sposób, że osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią (art. 61 § 2 k.c.) wyjątki tzw. teoria wysłania, np. art. 2 ust. 1 OchrKonsU

6 CZYNNOŚCI PRAWNE MIĘDZY ŻYJĄCYMI I NA WYPADEK ŚMIERCI (INTER VIVOS I MORTIS CAUSA) kryterium wyróżnienia: chwila, w której mają nastąpić skutki czynności prawnej dopóki śmierć nie nastąpi czynność prawna mortis causa nie kreuje żadnego stosunku prawnego np. testament, umowa zrzeczenia się dziedziczenia wykładnia czynności mortis causa: metoda indywidualistyczno-subiektywna

7 CZYNNOŚCI PRAWNE KONSENSUALNE I REALNE czynność konsensualna co do zasady dochodzi do skutku solo consensu dwa sposoby definiowania czynności prawnych realnych: 1) przesłanką dojścia do skutku czynności prawnej jest faktyczne przeniesienie władztwa nad rzeczą lub innym przedmiotem materialnym 2) element wydania rzeczy może być zastąpiony przez dokonanie wpisu do odpowiedniego rejestru publicznego, np. ustanowienie zastawu, hipoteki czynności prawne realne - np. ustanowienie zadatku, umowa przechowania, użyczenia, składu

8 CZYNNOŚCI PRAWNE ZOBOWIĄZUJĄCE, ROZPORZĄDZAJĄCE I O PODWÓJNYM SKUTKU skutek zobowiązujący – obowiązek zachowania się jednej strony (dłużnika) na rzecz drugiej strony (wierzyciela); zachowanie to nazywamy świadczeniem – polega na działaniu lub zaniechaniu skutek rozporządzający – bezpośrednie wywołanie zmiany w kręgu majątkowych praw podmiotowych czynności prawne o podwójnym skutku – art. 155 § 1, 234, 237, 245, 510, 1052 k.c. zasada nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet

9 CZYNNOŚCI PRAWNE PRZYSPARZAJĄCE ocena ze względu na majątek innej osoby niż dokonującaczynności zobowiązującej lub rozporządzajacej wywołują korzystne zmiany w sytuacji majątkowej tej innej osoby - powiększają jej aktywa lub zmniejszają pasywa

10 CZYNNOŚCI PRAWNE ODPŁATNE I NIEODPŁATNE należą do klasy czynności przysparzających nieodpłatne – strona, która dokonała przysporzenia nie otrzymuje lub nie ma otrzymać w zamian korzyści majątkowej odpłatne - otrzymuje lub ma otrzymać korzyść musi mieć realną wartość, a nie jedynie symboliczną korzyść nie musi stanowić ekwiwalentu w znaczeniu ekonomicznym

11 niektóre czynności prawne wyróżnione przez ustawodawcę są skonstruowane jako: a) odpłatne – np. umowa sprzedaży, zamiany, najmu b) nieodpłatne – np. umowa darowizny, użyczenia c) inne mogą być zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne, np. umowa zlecenia, pożyczki, przechowania

12 CZYNNOŚCI PRAWNE KAUZALNE I ABSTRAKCYJNE (PRZYCZYNOWE I ODERWANE) należą do klasy czynności przysparzających czynności prawne kauzalne – rolę odgrywa pobudka, którą jest wyobrażenie o tzw. celu prawnym przysporzenia (causa)

13 typy kauz: 1) causa donandi – ma na celu dokonanie aktu szczodrobliwości, np. umowa darowizny 2) causa solvendi – czynność prawna jest dokonywana dla zwolnienia się przysparzającego z zobowiązania, np. zapłata długu w celu wygaśnięcia zobowiązania 3) causa obligandi vel acquirendi – (zobowiązująco- nabywająca) – celem jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej, np. zapłąta, aby nabyć rzecz 4) causa cavendi (zabezpieczająca) – np. przy poręczeniu, ustanowieniu zastawu, hipoteki, przewłaszczeniu na zabezpieczenie 5) kauza ustalająca – np. przy uznaniu właściwym

14 czynności prawne abstrakcyjne – kauza nie ma wpływu na ważność przysporzenia np. zaciągnięcie zobowiązania wekslowego, gdy weksel został zbyty przez indos

15 CZYNNOŚCI PRAWNE UPOWAŻNIAJĄCE podmiot dokonujący czynności prawnej (A) wyznacza innemu podmiotowi (B) kompetencję do dokonania jakiejś czynności konwencjonalnej (w szczególności czynności prawnej) ze skutkiem dla siebie (tzn. dla A) np. pełnomocnictwo, przekaz, akty wyboru władz osób prawnych są to jednostronne czynności prawne

16 CZYNNOŚCI PRAWNE POWIERNICZE powierzający dokonuje na rzecz powiernika przysporzenia w celu osiągnięcia przez niego celu gospodarczego, do jakiego prawo to w zasadzie nie jest potrzebne, a powiernik zobowiązuje się do niekorzystania z tego prawa w zakresie wykraczającym poza ten cel czynności prawne powiernicze typu zabezpieczającego i zarządzającego