Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu

Prezentacja na temat: "Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu"— Zapis prezentacji:

1 Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu
OLIGOFRENOPEDAGOGIKA Danuta Matuszczak

2 Współczesne kierunki oddziaływań na osoby niepełnosprawne intelektualnie ujawniające zachowania niepożądane społecznie

3 Na wstępie proponuję kilka interesujących cytatów….
I życzę miłych wrażeń!!!

4 Maria Grzegorzewska „Miłość jest dźwignią życia, jakby największym impulsem natury ludzkiej do harmonii, do ładu, do nawiązania łączności między ludźmi, do życzliwej względem nich postawy”.

5 Celestyn Freinet „Zejdźcie z katedry!
Zawińcie rękawy i do wspólnej roboty z uczniami. Zejdźcie na poziom dzieci, aby razem z nimi pracować, bawić się, patrzeć na świat w zasięgu ich wzroku, reagować zgodnie z ich rytmem. W ten sposób spotkacie się z zaufaniem i z entuzjazmem tworzenia.                                                                                                          

6 Celestyn Freinet „Pochwalcie najskromniejsze dzieło
najskromniejszego z waszych uczniów. Niech dziecko ma w każdej chwili świadomość, że położyło kamień pod swą budowlę i że dodało do niej coś pożytecznego i trochę piękna.”                                                                                                                                                      

7 Wincenty Kadłubek „Władca powinien tak postępować, żeby wspomagać najbardziej tych, którzy najmniej mogą".

8 A teraz kilka definicji podstawowych pojęć…

9 SPOŁECZEŃSTWO Podstawowe pojęcie socjologiczne. Terminem tym ujmuje się dużą zbiorowość społeczną, zamieszkującą dane terytorium, posiadające wspólną kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych.

10 Norma społeczna Jest to przyjęty w danej grupie społecznej sposób zachowania jednostki w danej sytuacji, zależny od zajmowanej przez nią pozycji społecznej i odgrywanej przez nią roli społecznej.

11 Działanie społeczne Jest to zachowanie ludzkie, które uwzględnia reakcje innych i jest na nie zorientowane.

12 Zachowanie (behawior)
Skoordynowane postępowanie w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, na który składają się reakcje ruchowe wykonywane za pomocą mięśni szkieletowych.

13 Zachowania pożądane społecznie
przestrzeganie norm społecznych, zdrowy styl życia, stosowanie kultury słowa i języka, troska o własne zdrowie i życie, szacunek wobec zdrowia i życia innych osób, kultura spędzania wolnego czasu, troska o środowisko naturalne;

14 Dziecko…jeszcze całkiem małe

15 Zachowania niepożądane społecznie
nieprzestrzeganie norm społecznych, przemoc, /słowna, fizyczna/, niehigieniczny styl życia, używanie wulgaryzmów, niewłaściwe zachowanie podczas zajęć lekcyjnych /nadpobudliwość lub bierność/, brak szacunku dla własnego zdrowia i życia, stwarzanie zagrożeń dla zdrowia i życia innych osób, nieumiejętność kulturalnego spędzania czasu wolnego, brak dbałości o środowisko przyrodnicze /ekosystem/, agresja,

16 DZIECKO….. już nieco starsze

17 Agresja obejmuje całokształt zachowań niepożądanych społecznie……….
Agresja definiowana jest jako zachowanie zwrócone przeciwko innym osobom i przedmiotom oraz działanie na ich szkodę. Może ono przybierać formę fizyczną lub psychiczną..

18 Agresja słowna….. Agresją słowną jest ubliżanie, grożenie, wyśmiewanie, dokuczanie, obrzucanie wyzwiskami lub kpienie, jej konsekwencją zaś poczucie zagrożenia, odrzucenia i wyizolowania drugiej osoby z grupy.

19 Agresja fizyczna…. Ta forma agresji przejawia się w fizycznym ataku na drugą osobę. Najczęściej przybiera postać bezpośrednią, a wiec taką, gdy dochodzi do fizycznego kontaktu agresora z ofiarą, np. uderzanie, kopanie, popychanie, zadawanie ran.

20 Zachowania o charakterze agresywnym mogą dotyczyć także
osób z niepełnosprawnością intelektualną…..

21 Czym jest niepełnosprawność intelektualna ?
„oligofrenia” (greckie: oligos - mało, phren - myślę, umysł), „opóźnienie w rozwoju umysłowym”, „obniżona sprawność umysłowa”,

22 I jeszcze…. definicja Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Istotnie niższy poziom funkcjonowania intelektualnego, który przejawia się w przynajmniej dwóch obszarach zdolności: porozumiewanie się, troska o siebie, tryb życia domowego, sprawności społeczno-interpersonalne, korzystanie ze środków zabezpieczenia społecznego, kierowanie sobą, troska o zdrowie i bezpieczeństwo, zdolności szkolne, sposób organizowania czasu wolnego i pracy,

23 Zachowania niepożądane społecznie
u osób niepełnosprawnych intelektualnie można modyfikować.

24 Sześć reguł stosowania technik modyfikacji zachowań
Nie nagradzaj wszystkich jednakowo. Pamiętaj, że brak reakcji również może modyfikować zachowania. Nie zapominaj powiedzieć dzieciom, co mogą zrobić, aby uzyskać wzmocnienie. Powiedz dzieciom, co robią źle. Nie udzielaj kary w obecności innych. Bądź sprawiedliwy.

25 Razem jest o wiele raźniej…..

26 Warto także pamiętać o zasadach pracy terapeutycznej wg Dykcika
1. Zasada akceptacji dziecka. 2. Zasada podmiotowości i indywidualności. 3. Zasada refleksyjności. 4. Zasada systematyczności i konsekwencji. 5. Zasada komfortu psychicznego. 6. Zasada liczenia się z innymi osobami.

27 Dobrze mieć przyjaciela…..

28 Techniki modyfikacji zachowań
Które z nich warto stosować u osób z niepełnosprawnością intelektualną ?

29 Technika pozbawienia nagrody
Polega na pozbawieniu na pewien okres czasu dopływu wzmocnień pozytywnych. Np. jeżeli dziecko lubi wzmocnienia o charakterze społecznym, takie jak : pocałunki, uśmiechy, czy pochwały, dorosły może pozbawić przyjemności doznawania ich w następstwie złego zachowania.

30 Uczenie unikania Następuje wtedy, gdy poszczególne osoby unikają nieprzyjemnych konsekwencji. W szkole uczenie unikania najczęściej występuje w momencie, gdy koledzy krytykują działania danej osoby. Uczeń ten będzie się starał unikać w przyszłości takiej krytyki poprzez lepszą pracę.

31 Kary Przez karanie staramy się poprawić niewłaściwe zachowania dzieci za pomocą negatywnych konsekwencji. Stosując wobec kogoś karę pamiętajmy, że musi ona być: 1. Indywidualna. 2. Natychmiastowa. 3. Adekwatna do przewinienia. 4. Pozytywna. 5. Wartościowa. 6. Uświadomiona.

32 Technika wzmocnień alternatywnych
Polega na ignorowaniu zachowań niepożądanych, przy jednoczesnym wzmacnianiu zachowań pozytywnych sąsiadujących z zachowaniem negatywnym.

33 Techniki restytucji i nawiązki
Jest to modyfikacja zachowania poprzez obdarzenie dziecka czymś nieprzyjemnym. Istota tej techniki polega na tym, że dziecko musi naprawić to, co zrobiło źle /restytucja/, a ponadto wykonać coś dodatkowego o pozytywnym znaczeniu /nawiązka/.

34 Technika ograniczenia swobody, zwana inaczej restrykcją
Polega na przytrzymaniu, na krótki czas, kończyn, czy tułowia dziecka. Technika ta może być stosowana u dzieci agresywnych. Jeżeli po uwolnieniu dziecko będzie nadal zachowywać się niegrzecznie, można tę czynność powtórzyć.

35 Metoda Weroniki Sherborne, inaczej zwana metodą Ruchu Rozwijającego
Metoda ta, poprzez atrakcyjne ćwiczenia w formie zabawowej, oddziałuje wszechstronnie na rozwój dziecka, jest więc dobrą profilaktyką oraz doskonale leczy szereg zaburzonych zachowań, m. in. agresję.

36 Bajki terapeutyczne Stanowią ciekawą propozycję modyfikacji zachowań.
Opowiadane w atmosferze ciepła emocjonalnego, doskonale relaksują, łagodzą napięcia, pomagają przezwyciężać rozmaite trudności, odsuwać tzw. „złe myśli”. Warto wykorzystywać je podczas terapii dzieci agresywnych.

37 Techniki wzmacniania pozytywnego
Jest to nagradzanie zachowań pożądanych, poprawnych. Pozytywnym wzmacnianiem jest konsekwencja poprzedniego zachowania, która zachęca do jego powtarzania. Najczęściej stosowanym pozytywnym wzmacnianiem są nagrody.

38 Wygaszanie zachowań niepożądanych
Wygaszanie ma na celu bardziej redukowanie niepożądanych zachowań, niż wzmacnianie zachowań pożądanych. Wygaszanie polega na braku wzmacniania po niepożądanym zachowaniu. Zachowanie, które się ignoruje, z czasem zanika.

39 I jeszcze kilka refleksji na zakończenie…..

40 Samoakceptacja Ogromną rolę w wychowaniu dziecka odgrywa jego samoakceptacja. To, jak dziecko poradzi sobie w życiu ze swoją niepełnosprawnością, zależy od tego, jak nauczy się patrzeć samo na siebie od wczesnego dzieciństwa.

41 Historia życia każdego człowieka jest niepowtarzalna, tak jak każda chwila w życiu. Kiedy wspominamy te chwile, często zastanawiamy się czym jest egzystencja, cierpienie i szczęście, a tym bardziej jeżeli dotyczy to dziecka niepełnosprawnego intelektualnie.

42 Opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym jest niepowtarzalną lekcją życia
Opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym jest niepowtarzalną lekcją życia. Lekcją, która wzbogaca osobowość, zmienia stosunek do wielu spraw, uświadamia istnienie ważnych problemów, których nie dostrzegało się wcześniej. Uczy ona również rozróżniać sprawy istotne od mniej ważnych………

43 STARE DOBRE MAŁŻEŃSTWO
Dziękuję za uwagę! Prezentację przygotowała: Danuta Matuszczak W prezentacji wykorzystano utwory: „Wędrówką życie jest człowieka” „Opadły mgły, wstaje nowy dzień” w wykonaniu grupy STARE DOBRE MAŁŻEŃSTWO