Obraz epidemiologiczny i kliniczny czerniaka złośliwego regionu głowy i szyi Artur Klimas.

Prezentacja na temat: "Obraz epidemiologiczny i kliniczny czerniaka złośliwego regionu głowy i szyi Artur Klimas."— Zapis prezentacji:

1 Obraz epidemiologiczny i kliniczny czerniaka złośliwego regionu głowy i szyi
Artur Klimas

2 Epidemiologia czerniaka
16 miejsce u mężczyzn i 15 miejsce u kobiet wśród zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce (w Australii 4 miejsce, w USA odpowiednio 5 i 7 miejsce) Ok. 1% zgonów z powodu nowotworów złośliwych Ok. 25% MM zlokalizowanych jest w obszarze głowy i szyi

3 Czynniki etiologiczne
Narażenie na promieniowanie UV (UVB, uszkodzenie DNA melanocytów) Fenotyp wrażliwości na promienie UV (jasne włosy, niebieskie oczy, jasna karnacja, skłonność do oparzeń słonecznych) Predyspozycje genetyczne (xeroderma pigmentosum-autos.rec., FAMMM-autos.dom.) Liczne znamiona wrodzone (5 znamion >5mm lub 50 > 2 mm), zespół znamion dysplastycznych – ryzyko transformacji 5-20%

4 Czynniki etiologiczne – c.d.
Liczne znamiona nabyte (>100 u dorosłego, >50 u dziecka Przewlekłe leczenie lekami immunosupresyjnymi Lentigo maligna (transformacja w 5-50 %)

5

6 Postacie kliniczne czerniaka
Czerniak szerzący się powierzchownie Typ guzkowy Czerniak w plamie soczewicowatej Typ akralny Podtypy Melanoma amelanoticum (4-5 %) Mucosal melanoma (1-7%; 50% w obrębie głowy i szyi)

7 Ocena stopnia zaawansowania
Skala Clarka Skala Breslowa Stopniowanie TNM wg AJCC z 2002 r.

8 Klasyfikacja TNM T1 ≤ 1 mm (głębokość naciekania) T2 1,1 mm – 2,0 mm
a: bez owrzodzenia, b: z owrzodzeniem N węzeł a: mikroprzerzut, b:makroprzerzut N węzły a: mikroprzerzut, b:makroprzerzut, c: przerzuty „in transit” lub satelity bez przerzutów do węzłów chłonnych N3 4 i więcej węzłów lub przerzuty „in transit” lub satelity z przerzutem do węzłów chłonnych

9 Klasyfikacja TNM – c.d. M1a odległe przerzuty do skóry, tk. podskórnej, pozaregionalnych węzłów chłonnych + poziom LDH prawidłowy M1b przerzuty do płuc + poziom LDH prawidłowy M1c przerzuty do innych narządów trzewnych z prawidłowym poziomem LDH lub każdy przerzut odległy z podwyższonym poziomem LDH

10 Zasady postępowania Profilaktyczno-diagnostyczne wycięcie
Wycięcie terapeutyczne 2 systemy oceny stopnia ryzyka dla podejrzanych zmian barwnikowych (klasyfikacja Glasgow i system ABCDE) Ocena zaawansowania regionalnego i ogólnego Ocena węzła wartowniczego Poszerzenie marginesu resekcji

11

12 Zalecane marginesy resekcji
Melanoma in situ: margines 0,5 cm Czerniak T1: margines 1 cm, Czerniak T2: margines 1-2 cm, Czerniak T3: margines 2 cm, Czerniak T4: margines 3 cm.

13 Zasady postępowania – c.d.
Chirurgia podstawą leczenia Dopuszczalność biopsji w przypadku LM Potwierdzony przerzut węzłowy → limfadenektomia (wycięcie elektywne przy N(-) nie jest zalecane) Czynna postawa w przypadku wznów

14 Zasady postępowania – c.d.
Radioterapia jako leczenie uzupełniające lub paliatywne Chemioterapia (najczęściej dakarbazina) Interferon alfa2B Szczepionka anty-czerniakowa

15 Czynniki rokownicze Stopień zaawansowania klinicznego (przeżycia 5-letnie od 95% w I ° do 6,7 % w IV °) Cechy histologiczne guza (wysoki indeks mitotyczny, owrzodzenie, cechy regresji w obrębie nacieku, inwazja wewnątrznaczyniowa i okołonerwowa, obecność ognisk satelitarnych) Płeć i wiek pacjentów (lepsze rokowanie u kobiet i u młodszych chorych) Lokalizacja (region głowy i szyi najgorzej rokuje wśród lokalizacji skórnych; b. źle rokują czerniaki błon śluz. – przeżycie 5-letnie ok. 25%

16 Czerniak złośliwy należy traktować jako nowotwór nieprzewidywalny!
„Do tej pory nie jest wytłumaczalny fakt, iż u blisko 1% pacjentów z MM obserwuje się samoistną regresję, nawet w przypadkach z odległymi przerzutami, czy długie okresy remisji po paliatywnym leczeniu wznów regionalnych czy odległych.”

17

18

19 Dziękuję za uwagę