Czynniki ryzyka: hiperlipidemia nadciśnienie palenie papierosów

Prezentacja na temat: "Czynniki ryzyka: hiperlipidemia nadciśnienie palenie papierosów"— Zapis prezentacji:

1 Czynniki ryzyka: hiperlipidemia nadciśnienie palenie papierosów
Miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych [peripheral artery disease – PAD] Czynniki ryzyka: hiperlipidemia nadciśnienie palenie papierosów cukrzyca otyłość

2 Przebieg choroby wg Fontaine’a
1. Brak dolegliwości lub nietypowe[mrowienie, ziębnięcie, drętwienie] 2. Ból po wysiłku [chromanie przestankowe] 2A. Ból po wysiłku > 200m 2B. Ból po wysiłku < 200m 3.Bóle spoczynkowe,początek zmian troficznych 4.Zgorzel

3 Problemy zdrowotne Deficyt wiedzy chorego na temat choroby ( czynniki ryzyka miażdżycy, powikłania), Zmniejszenie tolerancji wysiłku (ból kończyn wywołany chromaniem przestankowym ograniczający codzienną aktywność życiową), Pogorszenie lokomocji (zaniki mięśniowe wskutek długotrwałego niedokrwienia), wyczerpanie z powodu przewlekłej bezsenności (bóle spoczynkowe),

4 C.d. ostre niedokrwienie kończyny zwiększające ryzyko jej utraty,
owrzodzenia/martwica trudno gojące się (nawet jako efekt niewielkiego skaleczenia) w wyniku postępującego niedokrwienia i zmian troficznych skóry, ryzyko infekcji bakteryjnej w obszarze owrzodzeń,

5 C.d. wyniszczenie organizmu (niedobory białka, witamin- utrudniające leczenie zachowawcze owrzodzeń) spowodowane niechęcią do spożywania posiłków w wyniku silnych dolegliwości bólowych, bezsenności, owrzodzeń błony śluzowej żołądka ( przewlekłe stosowanie leków przeciwbólowych z grupy NLPZ), zagrożenie życia z powodu nagłych zdarzeń sercowo- naczyniowych,

6 przygnębienie z powodu uporczywych dolegliwości, braku nadziei na możliwość leczenia zachowawczego,
działania uboczne stosowanej farmakoterapii (przeciwbólowej, hipotensyjnej, hipolipemicznej, hipoglikemicznej, przeciwpłytkowej, przeciwkrzepliwej, antybiotykowej),

7 lęk przed podjęciem decyzji o amputacji kończyny
ryzyko powikłań inwazyjnych zabiegów diagnostycznych i rewaskularyzacyjnych, lęk przed podjęciem decyzji o amputacji kończyny zagrożenie życia w wyniku powiększenia się obszaru martwicy (brak zgody na amputację),

8 przygnębienie, lęk z powodu amputacji kończyny,
brak akceptacji siebie z powodu zmienionego wyglądu (amputacja kończyny), deficyt samoopieki w zakresie samoobsługi, lokomocji, redukcji czynników ryzyka z powodu amputacji kończyny,

9 Interwencje Ocena stopnia ukrwienia kończyny[ucieplenie,zabarwienie,tętno, obwód kończyny, zmiany troficzne, napięcie żył powierzchownych] ocena dystansu chromania [200m - krótki] wskaźnik ABI [Ankle Briachial Index] - u ludzi chorych < 1 ocena BMI

10 Ocena stanu psychicznego [zniechęcenie, depresja, dysforia, lęk przed amputacją, brak możliwości wypoczynku - uporczywe bóle modyfikowanie czynników ryzyka miażdzycy walka z bólem wydłużanie dystansu chromania

11 Ochrona stopy przed zimnem, zranieniem, masowaniem [zjawisko podkradania]
przygotowanie do leczenia inwazyjnego [PTA, by-pass, stent, przeszczep komórek macierzystych] przygotowanie do amputacji [psychiczne, fizyczne]

12 Oczekiwane rezultaty Zwolnienie progresji procesu chorobowego
zmniejszenie dolegliwości bólowych poprawa stanu odżywienia wydłużenie dystansu chromania zapobieganie zgorzeli poprawa ukrwienia po zabiegach angioplastycznych

13 Interpretacja wyników ABI
> 1, Nieprawidłowa sztywność naczyń 0,91-1,30 Prawidłowy ,41-0,90 PAD łagodnego/średniego stopnia < 0, Ciężka PAD * ABI ( Ankle Brachial Index) stosunek ciśnienia tętniczego na kostce do ciśnienia tętniczego na ramieniu

14 Diagnozy pielęgniarskie
Problem: Ból o charakterze chromania przestankowego Cel opieki: zmniejszenie dolegliwości bólowych, poprawa dystansu chromania Interwencje pielęgniarskie: Systematyczna ocena dystansu chromania, stopnia ukrwienia kończyny, Zachęcanie do modyfikacji stylu życia w celu zmniejszenia czynników ryzyka, Wyjaśnienie znaczenia zaprzestania palenia oraz stosowania wysiłku fizycznego w zwolnieniu progresji choroby,

15 Instrukcja w formie ustnej i pisemnej na temat rodzaju aktywności fizycznej, częstotliwości, monitorowania tolerancji wysiłku, Doraźnie w zależności od stopnia nasilenia dolegliwości, na zlecenie lekarza leki przeciwbólowe, poprawiające przepływ krwi w naczyniach,

16 Nauka obserwacji stóp w kierunku uszkodzeń, pogorszenia ukrwienia (codzienne oglądanie stóp)
Umiejętna pielęgnacja stóp zabezpieczająca przed zwiększonym ryzykiem uszkodzenia skóry (unikanie nadmiernego moczenia i mycia pod silnym strumieniem wody, dokładne osuszanie przestrzeni między palcami, wygodne obuwie nie uciskające stopy, kremy nawilżające nadmiernie zrogowaciałą skórę)

17 Problem: ryzyko ostrego niedokrwienia kończyny
Cel opieki: wczesna ocena zagrożenia pozwalająca na szybką interwencje ratowania kończyny Interwencje pielęgniarskie: Obserwacja objawów zagrażających utratą kończyny tzw. 6P: ból (ang. Pain), porażenie ( ang. Paralysis), parestezje ( ang. Paresthesis), brak tętna (ang. Pulseless), bladość (ang. Pallor), ochłodzenie (ang. Polar). W momencie zamknięcia tętnicy (brak tętna, bladość, ochłodzenie skóry) ból pojawia się po 15. min., po 2 h – zmniejszenie czucia, parestezje, po 6 h – sinica plamista, brak czucia, po 8 h – porażenie ruchowe, stężenie mięśni, po 10 h – tworzenie pęcherzy, martwica. Objawy te są wskazaniem do niezwłocznego przygotowania chorego do zabiegu rewskularyzacyjnego,

18 Na zlecenie wykonanie badań hematologicznych i biochemicznych (morfologia z płytkami krwi, stężenie glukozy na czczo, hemoglobina HbA1c , kreatynina, lipidy na czczo, badanie moczu na stężenie białka i glukozy), ekg, ABI, Przygotowanie do badań obrazowych w sytuacji planowania interwencji wewnątrznaczyniowej lub operacyjnej, Przygotowanie i opieka nad chorym zakwalifikowanym do zabiegu rewaskularyzacyjnego.

19 Problem: Owrzodzenie niedokrwienne
Cel opieki: dążenie do wygojenia owrzodzenia Interwencje pielęgniarskie: Obserwacja wielkości owrzodzenia, wysięku, jego charakteru, skóry wokół rany, pojawienia się martwicy – określenie jej charakteru (sucha, wilgotna), Odciążenie kończyny (zmniejszenie nacisku na stopę-ograniczenie chodzenia), Ułatwienie poruszania się (laski łokciowe, wózek inwalidzki), Ochrona rany przed infekcją (aseptyka, antyseptyka),

20 Podanie leku przeciwbólowego przed zmianą opatrunku w porozumieniu z lekarzem,
Zmiana opatrunku zgodnie z zaleceniami 1 raz dziennie lub częściej w razie potrzeby (obfita wydzielina powodująca przemakanie opatrunku), oczyszczanie rany roztworem 0,9% NaCl, zastosowanie leku rozpuszczającego włóknik (np. Iruxol)/chirurgiczne usuwanie tkanek martwiczych, założenie jałowego opatrunku wazelinowego oraz opatrunku mocującego,

21 Sprawdzenie umocowania opatrunku (w sposób zabezpieczający przed przemieszczeniem z jednoczesnym unikaniem zbyt mocnego stopnia ucisku, aby nie nasilać niedokrwienia kończyny), Ułożenie kończyny poniżej poziomu serca, Udział w leczeniu zwiększającym ukrwienie i zmniejszającym ryzyko zakrzepów ( na zlecenie podanie leków (np. przeciwpłytkowych, przeciwkrzepliwych, prostanoidów, leków poprawiających właściwości reologiczne krwi)

22 Wskazówki pielęgnacyjno-edukacyjne dla chorego i jego rodziny
Eliminacja czynników ryzyka miażdżycy (niezwłoczne zaprzestanie palenia tytoniu, relaksacja psychiczna, leczenie nadciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych, cukrzycy), Stosowanie diety hipolipemicznej i niskowęglowodanowej (wykluczenie produktów zawierających tłuszcze zwierzęce na rzecz tłuszczy roślinnych, wykluczenie cukrów prostych, ograniczenie używek, wzbogacenie diety w warzywa, owoce)

23 Regularny trening fizyczny (na bieżni kontrolowany przez rehabilitanta lub codzienne spacery min.), niewskazany u osób z bólami spoczynkowymi lub martwicą, Pielęgnacja stóp zabezpieczająca przed urazami tkanek i infekcją ( w sytuacji zranienia dezynfekcja miejsca, jałowy opatrunek, zgłoszenie się do lekarza jeżeli rana nie zacznie się goić w ciągu 2-3 dni) W sytuacji nasilenia dolegliwości (ból nie ustępujący po podaniu tradycyjnych leków przeciwbólowych, gwałtowne skrócenie dystansu chromania, zblednięcie kończyny, martwica palców lub stopy) – wymagana szybka diagnostyka i leczenie w warunkach szpitalnych,

24 W sytuacji dolegliwości ze strony innych narządów (np
W sytuacji dolegliwości ze strony innych narządów (np. bóle wieńcowe, bóle głowy, zaburzenia mowy, widzenia przy współistniejącym wzroście ciśnienia tętniczego) – wezwanie pogotowia ratunkowego. Do momentu przyjazdu karetki przyjmowanie Nitrogliceryny podjęzykowo w odstępach 5. minutowych pod kontrolą ciśnienia (obniżenie SBP< 90mmHg wstrzymanie podawania Nitrogliceryny), przy dużym wzroście ciśnienia tętniczego przyjęcie dodatkowej dawki leku hipotensyjnego zgodnie z zaleconym wcześniej przez lekarza algorytmem.