Bibliotekarz – odkrywca. Agenda Proces tworzenia informacji Indeksy wyszukiwawcze Budowa rekordu w Promaxie Zapytania.

Prezentacja na temat: "Bibliotekarz – odkrywca. Agenda Proces tworzenia informacji Indeksy wyszukiwawcze Budowa rekordu w Promaxie Zapytania."— Zapis prezentacji:

1 Bibliotekarz – odkrywca

2 Agenda Proces tworzenia informacji Indeksy wyszukiwawcze Budowa rekordu w Promaxie Zapytania

3 Używanie JIW Transformacja tekstu oryginalnego do postaci jego reprezentacji Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentów tworzona za pomocą słów derywowanych z naturalnego języka autora Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentów tworzona za pomocą kontrolowanego języka

4 Zasada best match Najlepsze dopasowanie słów do wyszukiwania informacji Użytkownik potrafi opisać to, czego nie zna Użyte przez nas wyrażenia wyszukiwawcze są właściwe

5 Charakterystyki wyszukiwawcze Kontekstowe Autor, tytuł, data publikacji, język, kraj… Treściowe Przedmiot / temat publikacji

6 Przedmiot Przedmiot – desygnat pewnej idei Kluczem do zrozumienia przedmiotu to wiele interpretacji Wersja autora (np. w streszczeniu) Wersja użytkownika (im więcej użytkowników, tym więcej wersji) Wersja wydawcy (np. wykazana w serii) Wersja bibliotekarza (Języki Informacyjno- Wyszukiwawcze)

7 SIW przyjazne dla użytkownika Ujęcie subiektywno-idealistyczne przedmiotu: Eksponowanie pewnych własności przedmiotu bądź z punktu widzenia autora, bądź z punktu interpretującego

8 SIW przyjazne dla użytkownika Ujęcie pragmatyczne Jesteśmy przekonani, że zapotrzebowanie na informację jest pochodną problemu, wobec rozwiązania którego staje użytkownik. Zapis przedmiotu musi umożliwić odnalezienie użytkownikowi tego, co potrzebuje

9 Wiedza indeksatora Każdy widzi przedmiot tak, jak go opisuje Im dokładniejszy jest przewidywany opis potencjału dokumentu, tym wartościowszy jest opis przedmiotu Postrzeganie potencjału dokumentu zależy od uprzedniego zrozumienia przedmiotu przez osobę, która zajmuje się jego określeniem

10 Analiza dokumentu Tworzenie reprezentacji dokumentu Przyjmujemy, że czytelnicy rozumieją, co się ma na myśli (wyszukiwanie treściowe) Musimy znać znaczenie wyrażenia, by użyć go we właściwy sposób (i w zależności od warunków/okoliczności)

11 Analiza dokumentu Pośrednicy informacji mają głęboką wiedzę Użytkownicy nie potrafią zwerbalizować swoich potrzeb Formuła zapytania użytkownika charakteryzuje się własnym językiem. Takie czy inne słowa określają jego przedmiot zainteresowania. Użytkownicy pytają o te same dokumenty w różny sposób

12 Analiza dokumentu Jakiego słowa / znaku użyć? Użycie znaku językowego jest wypadkową wyników Rzeczy oznaczającej Rzeczy oznaczanej Człowieka (interpretatora) Procesu interpretacji Kontekstu sytuacyjnego

13 Analiza dokumentu Istnieje duża liczba dokumentów, które mogą być reprezentowane przez tę samą charakterystykę Istnieje duża liczba charakterystyk treściowych, które mogą być sensownie zastosowane do jednego dokumentu

14 Postrzeganie treści Wg M.E.Marona są 3 aspekty postrzegania treści (o czym to jest) dokumentu Subiektywny aspekt odbiorcy informacji (potoczne wyrażenie pojęcia tematu) Obiektywny aspekt – potencjalne zachowanie osoby pytającej, szukającej dokumentu (pytam się: Jakich terminów używałby użytkownik, jeśli by o to pytał) Retrieval-about – prezentowany jest rozkład prawdopodobieństwa dla zasady: Jeśli dana osoba/grupa osób uznała dokument za relewantny, to słowo jest terminem/jednym z terminów, którego ta osoba/grupa użyje do zapytania informacyjnego

15 Co dalej? Czy zapytania użytkowników są nieprecyzyjne? Czy i jaką wiedzę musi posiadać użytkownik Systemów Informacyjno-Wyszukiwawczych? Aby dobrze używać systemu, musimy dysponować odpowiednią wiedzą Musimy posiadać wiedzę o tym, czego użytkownik będzie szukał Musimy posiadać wiedzę o temacie użytkownika

16 Pytania o dokument PROMAX / Indeksy wyszukiwawcze Poznać użytkownika i jego oczekiwania Jak szukać, aby znaleźć ? Co zrobić, aby móc wyszukać ?

17 Definicja indeksów – jak to zrobić Promax Administrator Rekordy i Formaty Indeksy Dodaj Kod indeksu Rodzaj i nazwa indeksu Komentarz Pola Dodaj

18 Indeksy Rodzaje indeksów Słowny Alfabetyczny Wartościowy Chronologiczny

19 Format Poprawna budowa indeksu = znajomość formatu = znajomość potrzeb użytkowników

20 Budowa indeksu Zawartość indeksu to podpola, które będą podlegały przeszukiwaniu

21 Budowa indeksu

22 Zawartość indeksu

23 WAŻNE! Zdefiniowany indeks, to nie wszystko Pamiętaj! Indeks należy odbudować

24 Zapytania Zapytania do bazy są zależne od rodzaju indeksu wyszukiwawczego Indeks słowny – dowolne słowo Indeks chronologiczny – zakres dat Indeks wartościowy - liczba

25 Dziękuję za uwagę Krzysztof Henne