Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Adam Grobler http://adam-grobler.w.interia.pl.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Adam Grobler http://adam-grobler.w.interia.pl."— Zapis prezentacji:

1 Adam Grobler

2 Co istnieje/Powszechniki
Gorgiasz z Leonitoi (V w. pne): Nic nie istnieje. Co istnieje/Powszechniki

3 Co istnieje/Powszechniki
Gorgiasz z Leonitoi (V w. pne): Nic nie istnieje. Nawet gdyby coś istniało, nie dałoby się poznać. Co istnieje/Powszechniki

4 Co istnieje/Powszechniki
Gorgiasz z Leonitoi (V w. pne): Nic nie istnieje. Nawet gdyby coś istniało, nie dałoby się poznać. Nawet gdyby coś istniało i dało się poznać, nie dałoby się nic o tym powiedzieć. Co istnieje/Powszechniki

5 Główne problemy filozofii teoretycznej:
Co istnieje? Co (i skąd) można wiedzieć? Dzięki czemu słowa coś znaczą? Co istnieje/Powszechniki

6 Główne problemy filozofii teoretycznej:
Co istnieje? Co (i skąd) można wiedzieć? Dzięki czemu słowa coś znaczą? Ontologia Epistemologia Logika Co istnieje/Powszechniki

7 Główne działy filozofii teoretycznej:
Ontologia (metafizyka) ont = byt; metafizyka = to, co następuje po fizyce Co istnieje/Powszechniki

8 Główne działy filozofii teoretycznej:
Ontologia (metafizyka) ont = byt; metafizyka = to, co następuje po fizyce Epistemologia (teoria poznania) episteme = wiedza Co istnieje/Powszechniki

9 Główne działy filozofii teoretycznej:
Ontologia (metafizyka) ont = byt; metafizyka = to, co następuje po fizyce Epistemologia (teoria poznania) episteme = wiedza Logika (szeroko pojęta: semiotyka, semantyka, filozofia języka…) logos = słowo Co istnieje/Powszechniki

10 Natura pytań filozoficznych:
Odpowiedź wydaje się oczywista, a nie jest. Są bardziej abstrakcyjne od pytań naukowych. Domagają się odpowiedzi uzasadnionych. Co istnieje/Powszechniki

11 Natura pytań filozoficznych:
Odpowiedź wydaje się oczywista, a nie jest. Są bardziej abstrakcyjne od pytań naukowych. Domagają się odpowiedzi uzasadnionych. Filozofia różni się od: wiedzy potocznej; „zdrowego rozsądku” (common sense); Co istnieje/Powszechniki

12 Natura pytań filozoficznych:
Odpowiedź wydaje się oczywista, a nie jest. Są bardziej abstrakcyjne od pytań naukowych. Domagają się odpowiedzi uzasadnionych. Filozofia różni się od: wiedzy potocznej; „zdrowego rozsądku” (common sense); nauki; Co istnieje/Powszechniki

13 Natura pytań filozoficznych:
Odpowiedź wydaje się oczywista, a nie jest. Są bardziej abstrakcyjne od pytań naukowych. Domagają się odpowiedzi uzasadnionych. Filozofia różni się od: wiedzy potocznej; „zdrowego rozsądku” (common sense); nauki; religii i światopoglądu Co istnieje/Powszechniki

14 Co istnieje/Powszechniki
Przedmioty fikcyjne? krasnoludki, Zagłoba Co istnieje/Powszechniki

15 Co istnieje/Powszechniki
Przedmioty fikcyjne? Teoretyczne przedmioty nauki? krasnoludki, Zagłoba elektrony, geny, dominacja, introwersja Co istnieje/Powszechniki

16 Co istnieje/Powszechniki
Przedmioty fikcyjne? Teoretyczne przedmioty nauki? Przedmioty abstrakcyjne? krasnoludki, Zagłoba elektrony, geny, dominacja, introwersja liczby, białość , sprawiedliwość, białość, Co istnieje/Powszechniki

17 Co istnieje/Powszechniki
Przedmioty fikcyjne? Teoretyczne przedmioty nauki? Przedmioty abstrakcyjne? Powszechniki (uniwersalia)? krasnoludki, Zagłoba elektrony, geny, dominacja, introwersja liczby, białość , sprawiedliwość, białość, Człowiek Co istnieje/Powszechniki

18 Co istnieje/Powszechniki
Przedmioty fikcyjne? Teoretyczne przedmioty nauki? Przedmioty abstrakcyjne? Powszechniki (uniwersalia)? Przedmioty potocznego doświadczenia? krasnoludki, Zagłoba elektrony, geny, dominacja, introwersja liczby, białość , sprawiedliwość, białość, Człowiek to-oto drzewo, zwierzę, krzesło Co istnieje/Powszechniki

19 Co istnieje/Powszechniki
Przedmioty fikcyjne? Teoretyczne przedmioty nauki? Przedmioty abstrakcyjne? Powszechniki (uniwersalia)? Przedmioty potocznego doświadczenia? Dusze (umysły)? krasnoludki, Zagłoba elektrony, geny, dominacja, introwersja liczby, białość , sprawiedliwość, białość, Człowiek to-oto drzewo, zwierzę, krzesło Co istnieje/Powszechniki

20 Problem początku (zasady bytu, arche):
Przedmioty zmysłowe powstają i giną. Mogłyby w ogóle nie istnieć. Musi zatem istnieć jakiś początek bytu, który nie powstaje, ani nie ginie. Co istnieje/Powszechniki

21 Co istnieje/Powszechniki
Problem początku Tales z Miletu ( pne) Teza: początkiem bytu jest woda. Źródło: Co istnieje/Powszechniki

22 Co istnieje/Powszechniki
Problem początku Tales z Miletu ( pne) Teza: początkiem bytu jest woda. Źródło: Problem: woda jest jedną z rzeczy zmysłowych, nie może być początkiem. Co istnieje/Powszechniki

23 Co istnieje/Powszechniki
Problem początku Anaksymander ( pne) Teza: początkiem bytu jest bezkres (apeiron). Co istnieje/Powszechniki

24 Co istnieje/Powszechniki
Problem początku Anaksymander ( pne) Teza: początkiem bytu jest bezkres (apeiron). Ogólna zasada wyjaśniania: wyjaśniać jawne przez niejawne (znane przez nieznane) Źródło: Wikipedia Co istnieje/Powszechniki

25 Co istnieje/Powszechniki
Problem początku Anaksymenes (ok pne) Teza: początkiem bytu jest powietrze. Co istnieje/Powszechniki

26 Co istnieje/Powszechniki
Problem początku Anaksymenes (ok pne) Teza: początkiem bytu jest powietrze. Argument: powietrze jest niejawne, lecz może działać. Co istnieje/Powszechniki

27 Problem tożsamości i zmiany:
Co się zmienia, staje się czymś innym, niż było. Zatem przestaje istnieć. Co istnieje/Powszechniki

28 Problem tożsamości i zmiany:
Co się zmienia, staje się czymś innym, niż było. Zatem przestaje istnieć. Przedmioty zmysłowe wciąż się zmieniają. Ledwie zaistnieją, przestają istnieć. Zatem nie istnieją. Co istnieje/Powszechniki

29 Co istnieje/Powszechniki
Wariabilizm Heraklit z Efezu (ok pne) zmienność (ogień) jest zasadą bytu Źródło: sl.wikipedia.org panta rhei = wszystko płynie Co istnieje/Powszechniki

30 Co istnieje/Powszechniki
Wariabilizm Heraklit z Efezu (ok pne) zmienność (ogień) jest zasadą bytu Źródło: sl.wikipedia.org panta rhei = wszystko płynie Problem: o czym można orzec, że się zmieniło, jeżeli zmiana jest utratą tożsamości? Co istnieje/Powszechniki

31 Podstawowa zasada ontologiczna:
istnieje to, i tylko to, co jest identyczne ze sobą. istnieć = zachowywać tożsamość Co istnieje/Powszechniki

32 Co istnieje/Powszechniki
Eleatyzm Parmenides z Elei (ok pne) Teza: istnieje jeden, wieczny i niezmienny Byt; zmienne, przemijające i wielorakie zjawiska są tylko Pozorem. Parmenides Rafaella Co istnieje/Powszechniki

33 Co istnieje/Powszechniki
Eleatyzm Argument: Tylko to, co jest, istnieje; Byt jest, Niebytu nie ma. Byt nie mógł powstać, bo nie mógł powstać ani z Bytu, ani z Niebytu. Byt nie może przestać być, bo nic może go unicestwić. Byt jest jedyny, bo to, co istnieje jest identyczne z tym, co istnieje. Byt nie może zmienić się ani w Byt, ani w Niebyt. Co istnieje/Powszechniki

34 Co istnieje/Powszechniki
Eleatyzm Problemy: Konflikt rozumu i doświadczenia. Co istnieje/Powszechniki

35 Co istnieje/Powszechniki
Eleatyzm Problemy: Konflikt rozumu i doświadczenia. Jak wyjaśnić związek między Bytem i Pozorem? Co istnieje/Powszechniki

36 Co istnieje/Powszechniki
Podważenie eleatyzmu Argument Gorgiasza ( pne): Gdzie Byt istnieje? Nie może istnieć w Bycie, bo nic nie istnieje w sobie samym. Co istnieje/Powszechniki

37 Co istnieje/Powszechniki
Podważenie eleatyzmu Argument Gorgiasza ( pne): Gdzie Byt istnieje? Nie może istnieć w Bycie, bo nic nie istnieje w sobie samym. Nie może istnieć w Niebycie, bo Niebytu nie ma. Byt nie istnieje nigdzie. Zatem nic nie istnieje. Źródło: TVP Co istnieje/Powszechniki

38 Co istnieje/Powszechniki
Atomizm Demokryt z Abdery ( pne) Istnieją wieczne i niezmienne atomy (byt) oraz próżnia (niebyt) Rzeczy są skupiskami atomów Źródło: staff.amu.edu.pl Atomy różnią się między sobą wielkością i kształtem Dlatego rzeczy są zróżnicowane Atomy są w ruchu, skutkiem zderzeń łączą się i rozdzielają Dlatego rzeczy się zmieniają Co istnieje/Powszechniki

39 Co istnieje/Powszechniki
Atomizm Demokryt z Abdery ( pne) Istnieją wieczne i niezmienne atomy (byt) oraz próżnia (niebyt) Rzeczy są skupiskami atomów Źródło: staff.amu.edu.pl Atomy różnią się między sobą wielkością i kształtem Dlatego rzeczy są zróżnicowane Atomy są w ruchu, skutkiem zderzeń łączą się i rozdzielają Dlatego rzeczy się zmieniają Czy Demokryt zmyślił to, co dzięki nauce dziś wiadomo? Co istnieje/Powszechniki

40 Krótka historia pojęcia atomu I
Rozkwit i upadek atomizmu jako ateizmu (I w.) Przypomnienie atomizmu w XV, a potem w XVII w. Nieudana próba wyjaśnienia barw światła (Newton) Prawo stałych stosunków wagowych (Proust 1799) Teoria atomistyczna Johna Daltona (1803) Co istnieje/Powszechniki

41 Krótka historia pojęcia atomu I
Rozkwit i upadek atomizmu jako ateizmu (I w.) Przypomnienie atomizmu w XV, a potem w XVII w. Nieudana próba wyjaśnienia barw światła (Newton) Prawo stałych stosunków wagowych (Proust 1799) Teoria atomistyczna Johna Daltona (1803) Czy Dalton dowiedział się o atomach czegoś, czego Demokryt nie wiedział? Co istnieje/Powszechniki

42 Co istnieje/Powszechniki
Nauka a metafizyka Obie mają na celu teoretyczne wyjaśnienie doświadczenia Co istnieje/Powszechniki

43 Co istnieje/Powszechniki
Nauka a metafizyka Obie mają na celu teoretyczne wyjaśnienie doświadczenia Teorie naukowe, inaczej niż metafizyczne, są wrażliwe na świadectwa empiryczne Co istnieje/Powszechniki

44 Co istnieje/Powszechniki
Nauka a metafizyka Obie mają na celu teoretyczne wyjaśnienie doświadczenia Teorie naukowe, inaczej niż metafizyczne, są wrażliwe na świadectwa empiryczne Teorie metafizyczne są wrażliwe na argumenty rozumowe (analizę pojęć) Co istnieje/Powszechniki

45 Co istnieje/Powszechniki
Nauka a metafizyka Obie mają na celu teoretyczne wyjaśnienie doświadczenia Teorie naukowe, inaczej niż metafizyczne, są wrażliwe na świadectwa empiryczne Teorie metafizyczne są wrażliwe na argumenty rozumowe (analizę pojęć) Metafizyka dostarcza pojęć nauce Co istnieje/Powszechniki

46 Krótka historia pojęcia atomu II
Prawo prostych stosunków objętościowych (Gay-Lussac 1808) Hipoteza równej liczby cząstek w próbce gazu o danej objętości (Avogadra 1811) Wyznaczenie ciężarów atomowych jako liczb całkowitych (Prout 1815) Hipoteza składalności atomów z atomów wodoru Odkrycie promieni katodowych (Crookes 1876) i kanalikowych Co istnieje/Powszechniki

47 Krótka historia pojęcia atomu III
Odkrycia kolejnych cząstek elementarnych: neutron (Rutherford 1919) pozyton (1933) itd. mezon pi (Yukawa 1935) itd. Hipoteza kwarków (Gell-Mann 1964) Co istnieje/Powszechniki

48 Inne pojęcia o rodowodzie filozoficznym
pierwiastek, siła, presja społeczna, stres, zasada zachowania (np. energii), prawo przyrody Co istnieje/Powszechniki

49 Rzut oka na filozofię indyjską
Upaniszady ( pne): Teoria reinkarnacji (samsara = krąg wcieleń) Tożsamość atman z Brahman (jaźni z bytem absolutnym) Idea wyzwolenia z kręgu wcieleń (moksza), ucieczki od świata Przyczynowość moralna (karma) Co istnieje/Powszechniki

50 Rzut oka na filozofię chińską
tao = nieokreślone, nieskończone, niezmienne, chaos i forma zarazem punkt wyjścia i powrotu wszelkiego bytu, idea przystosowania się do świata Konfucjusz ( pne): zasada miary Filozofia księgi, a nie publicznego dyskursu Co istnieje/Powszechniki

51 Sokratejska a demokrytejska koncepcja filozofii
Sokrates ( p.n.e.): „poznaj samego siebie” Główne działy filozofii praktycznej (praxis = działalność): etyka (ethos = postępowanie) polityka (polis = państwo) estetyka (esthesis = doznanie) Co istnieje/Powszechniki

52 Co istnieje/Powszechniki
Relatywizm sofistów sophia = mądrość Protagoras ( p.n.e.): „człowiek jest miarą wszechrzeczy” Co istnieje/Powszechniki

53 Co istnieje/Powszechniki
Relatywizm sofistów sophia = mądrość Protagoras ( p.n.e.): „człowiek jest miarą wszechrzeczy” relatywizm poznawczy relatywizm moralny Co istnieje/Powszechniki

54 Co istnieje/Powszechniki
Relatywizm sofistów sophia = mądrość Protagoras ( p.n.e.): „człowiek jest miarą wszechrzeczy” relatywizm poznawczy relatywizm moralny Dobro: przedmiot abstrakcyjny Co istnieje/Powszechniki

55 Co istnieje/Powszechniki
Idee Platon ( p.n.e.): idee = wieczne, niezmienne przedmioty myśli Co istnieje/Powszechniki

56 Co istnieje/Powszechniki
Idee Platon ( p.n.e.): idee = wieczne, niezmienne przedmioty myśli Dobro, białość, kulistość, człowiek, koń Co istnieje/Powszechniki

57 Co istnieje/Powszechniki
Idee Platon ( p.n.e.): idee = wieczne, niezmienne przedmioty myśli Dobro, białość, kulistość, człowiek, koń Idee odbijają się w rzeczach zmysłowych; rzeczy zmysłowe są cieniami idei Co istnieje/Powszechniki

58 Co istnieje/Powszechniki
Mit jaskini Co istnieje/Powszechniki

59 Co istnieje/Powszechniki
Mit jaskini Matematyka jedyną nauką, o pozorach można mieć tylko mniemanie. Co istnieje/Powszechniki

60 Co istnieje/Powszechniki
Idee Podsumowanie zalet teorii idei: rozwiązanie problemu tożsamości rozwiązanie problemu związku Bytu z Pozorem rozwiązanie problemu zmiany: idee odbijają się w rzeczach ze zmienną intensywnością objaśnienie doświadczenia moralnego i estetycznego dostarczenie tła metafizycznego przyszłym teoriom pola Co istnieje/Powszechniki

61 Arystoteles ze Stagiry (384-322 p.n.e.)
Argument „trzeci człowiek”: przyczyna tego, co wspólne wszystkim ludziom, leży poza nimi; Co istnieje/Powszechniki

62 Arystoteles ze Stagiry (384-322 p.n.e.)
Argument „trzeci człowiek”: przyczyna tego, co wspólne wszystkim ludziom, leży poza nimi; jest ideą człowieka („drugim człowiekiem”) – jak sądzi Platon; Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy Co istnieje/Powszechniki

63 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
co jest przyczyną tego, co wspólne ludziom i idei człowieka? Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy Co istnieje/Powszechniki

64 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
co jest przyczyną tego, co wspólne ludziom i idei człowieka? jeżeli leży ona poza pierwszym i drugim człowiekiem; to jest „trzecim człowiekiem”; Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy „trzeci człowiek” „trzecia żyrafa” Co istnieje/Powszechniki

65 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
jeżeli jest „trzeci człowiek”; to jest „czwarty” „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy „trzeci człowiek” „trzecia żyrafa” Co istnieje/Powszechniki

66 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
jeżeli jest „trzeci człowiek”; to jest „czwarty” i następni; „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy „trzeci człowiek” „trzecia żyrafa” Co istnieje/Powszechniki

67 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
i następni… „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

68 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Powstaje regres w nieskończoność „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

69 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

70 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

71 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

72 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

73 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Co istnieje/Powszechniki

74 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny Idea człowieka = „drugi człowiek” Co istnieje/Powszechniki

75 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny Co istnieje/Powszechniki

76 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma Co istnieje/Powszechniki

77 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form Idea człowieka Co istnieje/Powszechniki

78 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form idee są przed rzeczą (jeśli są), formy są w rzeczy Idea człowieka Co istnieje/Powszechniki

79 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form idee są przed rzeczą (jeśli są), formy są w rzeczy forma jest tym, co ogólne w rzeczy Idea człowieka Co istnieje/Powszechniki

80 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form idee są przed rzeczą (jeśli są), formy są w rzeczy forma jest tym, co ogólne w rzeczy materia jest tym, co indywidualne, jest zasadą tożsamości; Idea człowieka Co istnieje/Powszechniki

81 Co istnieje/Powszechniki
Hylemorfizm Zmiana: Materia traci jedną O Co istnieje/Powszechniki

82 Co istnieje/Powszechniki
Hylemorfizm Zmiana: Materia traci jedną a przybiera inną formę Co istnieje/Powszechniki

83 Co istnieje/Powszechniki
Hylemorfizm Unicestwienie: Co istnieje/Powszechniki

84 Hylemorfizm Unicestwienie: utrata formy substancjalnej
Co istnieje/Powszechniki

85 Co istnieje/Powszechniki
Hylemorfizm rozwiązanie problemu stałego podłoża zmiany rozwinięcie idei metafizycznych stojących za prawami zachowania Co istnieje/Powszechniki

86 Problem powszechników (uniwersaliów)
Realizm skrajny (Platon) umiarkowany (Arystoteles) Co istnieje/Powszechniki

87 Problem powszechników (uniwersaliów)
Realizm skrajny (Platon) umiarkowany (Arystoteles) Nominalizm umiarkowany (konceptualizm) skrajny Co istnieje/Powszechniki

88 Problem powszechników (uniwersaliów)
Realizm skrajny (Platon) umiarkowany (Arystoteles) Brzytwa Ockhama: „nie mnożyć bytów ponad potrzebę” Nominalizm umiarkowany (konceptualizm) skrajny Co istnieje/Powszechniki

89 Problem powszechników (uniwersaliów)
Realizm skrajny (Platon) umiarkowany (Arystoteles) Brzytwa Ockhama: „nie mnożyć bytów ponad potrzebę” Nominalizm umiarkowany (konceptualizm) skrajny Idee ogólne są sprzeczne (Berkeley) Co istnieje/Powszechniki


Pobierz ppt "Adam Grobler http://adam-grobler.w.interia.pl."

Podobne prezentacje


Reklamy Google