TRAKTAT KONSTYTUCYJNY

Prezentacja na temat: "TRAKTAT KONSTYTUCYJNY"— Zapis prezentacji:

1 TRAKTAT KONSTYTUCYJNY
W tym roku stoimy przed wielkimi decyzjami: wybory do parlamentu, wybory prezydenta, może referendum ratyfikacyjne eurokonstytucji, istotna reforma III Rzeczypospolitej, dokonanie realnej dekomunizacji, zerwanie wszystkich nici z obcymi agenturami, zwłaszcza gdy sprawa lustracji wydaje się pogrzebana, no i kiedy trzeba ratować przemysły, wśi, małe miasta, finanse państwa, kolej, moralność... Trzeba nam podjąć czyn, zaczynając od odbierania tego, "co nam obca przemoc wzięła".

2 Preambuła Jaką rolę pełni preambuła?
Preambuła nawiązuje do zasad i wartości, które są podstawą ideową Unii Europejskiej oraz podkreśla wagę dokumentu. W preambule nawiązano do dziedzictwa Europy, wyrażono przekonanie, że państwa europejskie zachowają tożsamość narodową i szacunek do historii, a także pokonają podziały w Europie i zbudują wspólną przyszłość. Dlaczego w Preambule Konstytucji Europejskiej brak odniesienia do Boga? W niektórych państwach członkowskich, takich jak na przykład Polska konstytucja zawiera tradycyjnie odniesienie do Boga. Z tego powodu powyższe państwa nalegały, by włączyć chrześcijańskie korzenie duchowe Europy w preambule Konstytucji. Przeciwstawiało się to jednak świeckiej tradycji innych państw, np. Francji, w których istnieje zasada rozdziału władzy kościoła i państwa. W celu poszanowania tych tradycji Konstytucja pozostała neutralna w tym aspekcie. Istniało także przypuszczenie, że włączenie chrześcijańskiego odniesienia wyalienowałoby ideowo obywateli Unii o innych wyznaniach. Z tego właśnie względu końcowa formuła preambuły zawiera tylko odniesienia do kulturowej, religijnej i humanistycznej spuścizny Europy. Rozwiązaniem kompromisowym było zawarcie postanowienia nakazującego Unii prowadzenie otwartego i przejrzystego dialogu z kościołami i organizacjami religijnym, podobnie jak ze społeczeństwem obywatelskim. Ostateczna forma Preambuły do Traktatu Konstytucyjnego, w wersji zmodyfikowanej w połowie czerwca przez prezydencję irlandzką, odbiega od projektu Konwentu, uwzględniając niektóre z polskich postulatów. Usunięto między innymi kontrowersyjne motto. Obecny pierwszy akapit, przeformułowano w sposób pośrednio nawiązujący do Preambuły polskiej Konstytucji, wyraziściej eksponując źródła religijne powszechnych wartości (1). Ponadto, pośrednio wprowadzono cytat z polskiej Konstytucji, odwołujący się do gorzkich doświadczeń podzielonego kontynentu. Na wniosek Polski uzupełniono też tekst Preambuły o istotny akapit wskazujący na ciągłość prawną Unii Europejskiej (2). Choć zatem nie udało się zrealizować podstawowego polskiego postulatu w odniesieniu do Preambuły, to jednak ostateczny jej kształt jest lepszy od pierwotnego projektu Konwentu i, co ważne, zawiera kilka elementów wprowadzonych z polskiej inicjatywy.

3 Wszystko o Traktacie Co to jest Konstytucja?
Konstytucja to tekst, który zawiera podstawowe przepisy państwa lub grupy państw Przepisy te zawierają odpowiedzi na wiele pytań. Jak działają instytucje? Jaki jest podział władzy? Jakie środki można zastosować w celu wprowadzenia w życie polityk? Jakie wartości są chronione? Jakie są prawa podstawowe obywateli? W rzeczywistości Konstytucja Europejska jest jednocześnie traktatem podlegającym przepisom prawa międzynarodowego oraz Konstytucją, ponieważ zawiera elementy o charakterze konstytucyjnym. Konstytucja Europejska została opracowana w sposób przejrzysty i demokratyczny, a mianowicie przez Konwent Europejski liczący 72 posłów (na 105 członków) wyłonionych w powszechnych wyborach bezpośrednich. Proces ten zostanie uwieńczony procedurą ratyfikacji przez parlamenty narodowe - również wyłonione w powszechnych wyborach bezpośrednich - 25 Państw Członkowskich Unii Europejskiej lub referendum. Konstytucja europejska czy nowy traktat? Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy jest: z punktu widzenia prawa traktatem międzynarodowym podpisanym przez suwerenne państwa... Rada konstytucyjna w swojej decyzji z dnia 19 listopada 2004 r. potwierdziła, że tekst Konstytucji "zawiera cechy traktatu międzynarodowego podpisanego przez Państwa - Sygnatariuszy Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy” , .który został nazwany "konstytucyjnym" ponieważ rozszerza zakres "wewnętrzny" działania instytucji europejskich. Wybór, by stworzyć traktat "konstytucyjny" obrazuje charakter "założycielski" tekstu. Negocjatorzy Traktatu kierowali się ambicją polityczną zbudowania "wspólnego domu" opartego na wspólnych wartościach i zasadach. Należy pamiętać jednak, że nie chodzi o konstytucje w ścisłym znaczeniu tego słowa. Użycie terminy "Konstytucja" nie oznacza, że stworzone zostanie Państwo europejskie, które zastąpi państwa członkowskie w międzynarodowym porządku prawnym. Słowo "Konstytucja" zostało raczej wybrane dla podkreślenia wagi traktatu. W skrócie Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy nazywa się "Konstytucją europejską", choć z prawnego punktu widzenia jest on traktatem.

4 Krótka historia Traktatu Konstytucyjnego i wybrane zagadnienia Bezpośrednią przyczyną podjęcia prac nad Traktatem Konstytucyjnym, popularnie zwanym Konstytucją Europejską, była konieczność uproszczenia oraz usprawnienia działania UE po jej wielkim rozszerzeniu 1 maja 2004 r., i przed przyjęciem kolejnych państw w następnych latach. Ponadto, zamierzeniem twórców projektu Konstytucji – czyli państw członkowskich oraz powołanego przez nie Konwentu UE – było przybliżenie Unii jej obywatelom, uproszczenie przepisów prawnych i zbliżenie Unii do obywateli. W tym m.in. celu Traktat skonstruowany został jako tekst jednolity, który zastąpił obowiązujące dotychczas Traktaty założycielskie. W tekście znalazły się postanowienia o wspólnych wartościach europejskich, o prawie obywateli do występowania z wnioskiem o uchwalenie nowego aktu prawnego, o wzroście uprawnień parlamentów narodowych i o obywatelstwie europejskim. Do Traktatu włączono też przyjętą w 2000 r. Kartę Praw Podstawowych, która nie będąc dotychczas częścią Traktatów, nie miała mocy prawnej. Jak zbudowany jest Traktat Konstytucyjny? Traktat konstytucyjny, którego pełna nazwa to "Taktat ustanawiający Konstytucję dla Europy", składa się z preambuły oraz czterech części podzielonych na tytuły i rozdziały. Zawiera 448 artykułów. Do Traktatu dołączono 2 załączniki, 36 protokołów i 50 deklaracji. Co znajduje się w Konstytucji? Konstytucja Europejska podzielona jest na cztery części. Pierwsza z nich określa wartości, cele, kompetencje, procedury decyzyjne i instytucje Unii Europejskiej. Porusza również kwestie symboli, obywatelstwa, życia demokratycznego i finansów Unii. Druga część obejmuje Kartę Praw Podstawowych. Trzecia opisuje polityki i działania wewnętrzne i zewnętrzne oraz funkcjonowanie Unii Europejskiej. W czwartej części zawarte są przepisy ogólne i końcowe, w tym procedury przyjęcia Konstytucji i późniejszego wprowadzania do niej zmian. Jak długo może trwać proces ratyfikacji traktatu? Artykuł 447 części IV stanowi, że "Traktat wchodzi w życie 1 listopada 2006 roku, pod warunkiem, że zostaną złożone do depozytu wszystkie dokumenty ratyfikacyjne lub w przeciwnym wypadku wchodzi on w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po złożeniu do depozytu dokumentu ratyfikacyjnego przez Państwo - Sygnatariusza, które jako ostatnie spełni tę formalność". Oznacza to, że teoretycznie państwa członkowskie nie mają "dodatkowego" terminu na ratyfikację tekstu.

5 Co da nam Konstytucja? Gwarancję poszanowania określonych wspólnych wartości i modelu społeczeństwa europejskiego Poszanowanie ludzkiej godności, wolności, demokracji, równości, państwa prawa i praw człowieka. Społeczeństwo oparte na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności i równości między kobietami i mężczyznami. Tylko Państwa szanujące wymienione powyższe wartości mogą przystąpić do Unii Europejskiej. Ponadto, jeżeli jakiekolwiek Państwo Członkowskie nie szanuje tych wartości, mogą zostać podjęte w stosunku do niego odpowiednie środki. Podstawowe wolności Swobodne przemieszczanie się osób, swobodny przepływ towarów, usług i kapitału, oraz swoboda przedsiębiorczości. Niedyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Obywatelstwo europejskie "Każdy obywatel Państwa Członkowskiego jest obywatelem Unii." Obywatelstwo Unii jest dodatkowe w stosunku do obywatelstwa krajowego, ale go nie zastępuje. Przyznaje dodatkowe prawa: prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na całym terytorium Unii Europejskiej, prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach lokalnych w kraju pobytu, prawo do korzystania z ochrony konsularnej i dyplomatycznej w państwach trzecich, prawo do kierowania petycji do Parlamentu Europejskiego, odwoływania się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, zwracania się do instytucji i organów doradczych Unii w swoim języku oraz otrzymywania odpowiedzi w tym samym języku. Karta Praw Podstawowych Karta gwarantuje poszanowanie godności ludzkiej, prawo do życia, zakaz tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, prawo do wolności i bezpieczeństwa, poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego, wolność myśli, sumienia i wyznania religijnego, wolność wypowiedzi i informacji, prawo do nauki, swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, prawo do własności, równość wobec prawa, poszanowanie różnorodności kulturowej, religijnej i językowej, równe traktowanie kobiet i mężczyzn, integrację osób niepełnosprawnych, prawo do skutecznego środka prawnego i sprawiedliwego procesu sądowego, domniemanie niewinności i prawo do obrony, itp.

6 Karta stanowi integralną część Konstytucji
Karta stanowi integralną część Konstytucji. Ma zastosowanie do instytucji europejskich oraz Państw Członkowskich przy wprowadzaniu w życie prawa Unii Europejskiej. Obejmuje ona nie tylko prawa obywatelskie i polityczne zapisane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r., ale także dodatkowe dziedziny, takie jak prawa społeczne pracownika, ochronę środowiska czy prawo do dobrej administracji. Większa solidarność Jeżeli jakiekolwiek Państwo Członkowskie stanie się obiektem ataku terrorystycznego lub ofiarą klęski żywiołowej, lub katastrofy spowodowanej przez człowieka, Unia Europejska i jej Państwa Członkowskie działają wspólnie w duchu solidarności - włącznie ze środkami wojskowymi - aby przyjść z pomocą danemu Państwu. Poprawa życia demokratycznego Unii Nowe obowiązki zostały nałożone na instytucje europejskie w kwestii konsultacji społecznych, przejrzystości i otwartości procesu decyzyjnego lub dostępu do dokumentów. UWAGA!!! Ustanowiono prawo inicjatywy obywatelskiej: jeżeli co najmniej milion Europejczyków z określonej liczby Państw Członkowskich wystąpi z taką inicjatywą, Komisja może zostać zmuszona do przedłożenia odpowiedniego wniosku. Wspólne cele Pokój i dobrobyt. Wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość. Duży rynek wewnętrzny i wolna konkurencja. Stały rozwój, integrujący kwestie gospodarcze, społeczne i ochrony środowiska. Postęp naukowy i techniczny. Sprawiedliwość i ochrona społeczne. Ochrona praw dziecka. Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna oraz solidarność między Państwami Członkowskimi. Różnorodność kulturowa i językowa. Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego Europy.

7 Jakie zmiany wprowadza Traktat Konstytucyjny?
Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy wprowadza wiele istotnych zmian dotyczących Unii Europejskiej: Uchyla Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (TWE), Traktat o Unii Europejskie (TUE), Traktaty o Przystąpieniu oraz traktaty uzupełniające Unia Europejska ustanowiona na mocy Traktatu Konstytucyjnego jest następcą Unii utworzonej na mocy Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską Traktat ma zastosowanie do wszystkich państw członkowskich - także tych, które przystąpiły do UE 1 maja 2004 r. Unia Europejska zyskuje osobowość prawną Przepisy Konstytucji mają pierwszeństwo przed prawem ustanowionym przez instytucje i organy Unii Europejskiej oraz przez państwa członkowskie Liczba parlamentarzystów w Parlamencie Europejskim nie może przekroczyć 750 Znieniony został urząd Wysokiego Przedstawiciela ds. zagranicznych - zastąpił go Minister Spraw Zagranicznych UE powoływany przez Radę Aktami prawnymi Unii Europejskiej na mocy traktatu zostały: -ustawy europejskiej -europejskie ustawy ramowe -rozporządzenia europejskie

8 -decyzje europejskie -zalecenia i opinie -do Traktatu włączono Kartę Praw Podstawowych -Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji i sądy wyspecjalizowane -Ustanowione zostały zasady dobrowolnego wystąpienia z Unii Europejskiej Prezentacja najważniejszych z punktu widzenia interesów Polski postanowień Traktatu oraz wkładu Polski w jego powstanie Projekt stanowi, że z dniem wejścia w życie Traktatu Konstytucyjnego nastąpi wygaśnięcie Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Traktatu o Unii Europejskiej oraz aktów i traktatów, które je uzupełniają. Unia Europejska ustanowiona Traktatem Konstytucyjnym będzie sukcesorem Unii Europejskiej ustanowionej przez Traktat o Unii Europejskiej oraz Wspólnot Europejskich przejmując wszelkie prawa i obowiązki - które powstały przed wejściem w życie Traktatu Konstytucyjnego - zarówno Wspólnoty, jak i Unii Europejskiej, wewnętrzne i wynikające z umów międzynarodowych. Traktat zostanie zawarty na czas nieokreślony. Traktat nadaje Unii Europejskiej osobowość prawną. Dzięki temu Unia stanie się organizacją międzynarodową z przysługującymi jej atrybutami takimi jak m.in. zdolność do zawierania - w określonych dziedzinach - umów międzynarodowych, możliwość uzyskiwania członkostwa w organizacjach międzynarodowych, prawo wnoszenia skarg i występowania przed sądami międzynarodowymi. Traktat potwierdza gwarancje poszanowania tożsamości narodowej, nienaruszalność podstawowych struktur politycznych i konstytucyjnych oraz funkcjonowania państwa, a także poszanowanie różnorodności kulturowej i językowej państw członkowskich.

9 Stwarza też jednolite ramy instytucjonalne i ujednolica instrumenty prawne dla całej Unii, znosząc podział na filary. Wprowadza podział kompetencji pomiędzy Unię Europejską i państwa członkowskie na obszary kompetencji wyłącznej UE, kompetencji dzielonej pomiędzy Unię Europejską a państwa członkowskie oraz obszary działań podejmowanych przez UE jako działania wspierające, koordynacyjne i uzupełniające w stosunku do działań podejmowanych przez państwa członkowskie. Traktat Konstytucyjny zwiększa rolę parlamentów narodowych w strukturach unijnych. Traktat włącza Radę Europejską do grupy instytucji UE. Rada Europejska będzie podejmować decyzje jednomyślnie, z nielicznymi wyjątkami zawartymi w Traktacie. Traktat ustanawia nową funkcję, stałego przewodniczącego Rady Europejskiej oraz funkcję Ministra Spraw Zagranicznych UE. Do tekstu Traktatu Konstytucyjnego włączono Kartę Praw Podstawowych, uroczyście proklamowaną jako dokument polityczny przez Radę Europejską w Nicei w 2000 roku.

10 Symbole Unii Flaga Euro Hymn „Oda do radości” Dzień Europy: maja

11 Instytucje UE Zgodnie z traktatami założycielskimi, organami (instytucjami) Wspólnot Europejskich są: Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Obrachunkowy. Radę i Komisję wspierają: Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów oraz Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER). Instytucje Unii mają siedziby w trzech miastach: Strasburgu (Parlament Europejski), Luksemburgu (Europejski Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Obrachunkowy), Brukseli (Komisja Europejska i Rada Unii Europejskiej). Rada Europejska Rada Europejska (nie należy jej mylić z Radą Europy i Radą Unii Europejskiej), choć nie jest w sensie formalnoprawnym organem Wspólnot Europejskich, jest jednak często uznawana za jedną z instytucji UE. Rada wytycza strategiczne cele rozwoju Unii. Powołana w 1974 roku, działa w formie systematycznych spotkań szefow państw lub rządów państw członkowskich Wspólnot Europejskich. Rada zbiera się co najmniej dwa razy w roku, pod przewodnictwem głowy państwa lub szefa rządu państwa członkowskiego, któremu przypada przewodnictwo w Unii Europejskiej. Przewodnictwo trwa pół roku i zmienia się rotacyjnie. Rada Unii Europejskiej Rada Unii Europejskiej stanowi prawo w Unii. Może występować w kilkunastu postaciach: jako Rada do Spraw Ogólnych (ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich) lub Rady Specjalne tzw. branżowe (np. ministrowie kultury, przemysłu, spraw wewnętrznych) Rada Unii Europejskiej wypracowuje i koordynuje politykę wewnetrzną i zagraniczną UE.

12 Komisja Europejska Nazywana jest "strażnikiem traktatów"
Komisja Europejska Nazywana jest "strażnikiem traktatów". Do jej kompetencji należą: prawo inicjatywy ustawodawczej, reprezentacja interesów i koordynacja działań Wspólnot (wewnątrz i na zewnątrz Unii Europejskiej), kontrola stosowania prawa wspólnotowego (europejskiego) oraz realizacja postanowień zawartych w traktatach i aktach prawnych przyjętych przez Wspólnoty. Obecnie Komisja liczy 20 komisarzy wybieranych na 5 lat (jeden lub dwóch komisarzy z każdego państwa członkowskiego, w tym przewodniczący i jego dwóch zastępców). Parlament Europejski Nie stanowi prawa w Unii Europejskiej, ale uczestniczy w procesie decyzyjnym. Ma też uprawnienia dotyczące uchwalania budżetu, przyjmowania nowych członków oraz zatwierdzania układów stowarzyszeniowych Kontroluje pracę Komisji Europejskiej. Może także ustanawiać tymczasowe Komitety Dochodzeniowe, badające ewentualne wykroczenia lub nieprawidłowości w stosowaniu prawa wspólnotowego (europejskiego). Wybiera Rzecznika Praw Obywatelskich. Parlament składa się z przedstawicieli państw członkowskich UE, wybieranych w wyborach powszechnych i bezpośrednich (na okres 5 lat). Obecnie liczy 626 deputowanych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Zapewnia Unii Europejskiej przestrzeganie prawa wspólnotowego. Orzeka o zgodności aktów prawnych wydawanych przez instytucje Wspólnot z traktatami Wspólnot. Rozpoznaje spory między państwami lub między Komisją Europejską i państwami, wynikające ze stosowania prawa europejskiego. Trybunał składa się z 15 sędziów. Komitet Ekonomiczno-Społeczny (KES) Wypracowuje stanowiska w sprawach gospodarczych i społecznych. W jego skład wchodzi 222 reprezentantów środowisk gospodarczych i społecznych - pracodawców, pracobiorców, przedstawicieli wolnych zawodów, producentów, rolników, przewoźników, kupców, rzemieślników.

13 Komitet Regionów Jest organem doradczym, z którym Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska konsultują się w sprawach regionalnych i lokalnych (na obszarze Unii istnieje ok. 200 regionów). Komitet składa się z 222 przedstawicieli regionalnych i lokalnych jednostek samorządowych. Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER) Odpowiada za przygotowanie prac Rady Unii Europejskiej. Zajmuje się wypracowywaniem zgodnego stanowiska państw członkowskich w sprawie propozycji Komisji Europejskiej, zanim jeszcze zostaną wpisane do porządku obrad Rady Unii. Komitet składa się z ambasadorów państw członkowskich Unii, akredytowanych przy Wspólnotach Europejskich. W ramach COREPER-u działa ok. 250 grup roboczych.

14 Podejmowanie decyzji w UE

15

16

17 W TROSCE O TERAŻNIEJSZOŚĆ I RZYSZŁOŚĆ STRZEŻMY RÓWNOŚCI I GODNOŚCI,
W naszej szkole odbył się konkurs na najciekawszy tekst Preambuły Konstytucyjnej UE. Oto najciekawszy tekst: MY EUROPEJCZYCY W TROSCE O TERAŻNIEJSZOŚĆ I RZYSZŁOŚĆ STRZEŻMY RÓWNOŚCI I GODNOŚCI, POKOJU I WOLNOŚCI. NIE POPADAJMY W PRZECIĘTNOŚĆ, NIECH NIE DZIELI NAS RÓŻNOŚĆ I ODMIENNOŚĆ. NIECH Z POMOCĄ WIELKICH I WIĘKSZYCH EUROPA STANIE SIĘ POTĘGĄ. NIECH SKORZYSTA Z PRZESŁANIA PAPIEŻA – POLAKA NIECH KAŻDY ZŁO DOBREM ZWYCIĘŻA