Witam Państwa na zajęciach z MAKROEKONOMII, :)…

Prezentacja na temat: "Witam Państwa na zajęciach z MAKROEKONOMII, :)…"— Zapis prezentacji:

1 Witam Państwa na zajęciach z MAKROEKONOMII, :)…

2 POLITYKA GOSPODARCZA W GOSPODARCE OTWARTEJ I

3 Badając skutki polityki gospodarczej w gospodarce otwartej, roz-różnimy krótki i długi okres.
W krótkim okresie ceny są „lepkie”, a w długim - „giętkie”.

4 1. POLITYKA GOSPODARCZA W GOSPODARCE OTWAR-TEJ - KRÓTKI OKRES
Na razie ograniczymy się do krótkiego okresu, w którym gospo-darka jest „keynesowska” (wolne moce wytwórcze, „lepkie” ceny). Pozwoli nam to wykorzystać model IS/LM. Przeanalizujemy dwa przypadki: a) Sytuację, w której KAPITAŁ MIĘDZYNARODOWY JEST NIEMOBILNY. b) Sytuację, w której ów KAPITAŁ JEST MOBILNY.

5 Otóż kapitał jest MOBILNY, JEŚLI KAPITAŁ MOŻE NA DUŻĄ SKALĘ PRZEMIESZCZAĆ SIĘ Z KRAJU DO KRAJU.
Kapitał jest mobilny, kiedy żadne ograniczenia np. wysokie koszty transakcyjne) nie przeszkadzają podmio- tom zagranicznym kupować aktywów krajowych.

6 1.1. MODEL IS/LM W GOSPODARCE OTWARTEJ: NIEMO-
BILNY KAPITAŁ

7 Nawet jeśli kapitał nie jest mobilny, gospodarka otwarta zasadni- czo różni się od gospodarki zamkniętej. W gospodarce otwartej pojawiają się nowe zmienne, od których zależy poziom wydatków, AEPL, i produkcji, Y (AEPL=Y), odpo- wiadające danej stopie procentowej, i.

8 W gospodarce otwartej wydatki AEPL zależą nie tylko od wydat-ków podmiotów krajowych na dobra wytwarzane w kraju: A=C+I+G, których poziom określony jest przez produkcję krajową, Y, i kra-jową stopę procentową, i, lecz także OD SALDA BILANSU HAN-DLOWEGO, NX, na które wpływają: produkcja krajowa, Y, pro-dukcja za granicą, Yz, oraz realny kurs walutowy, εr. AEPL=Y=A(Y, i) + NX (Y, Yz, εr).

9 Y = A(Y, i) + NX (Y, Yz, εr). i LM ---- IS’ IS PRZYKŁADY:
Wpływ spadku Yz i (lub) wzrostu εr na NX. W obu wypadkach – ceteris paribus – NX w naszym kraju malejeA. Na odpowiednim rysunku z modelem IS-LM w lewo przesuwa się linia IS. Zmniej-sza się produkcja, Y, i stopa procentowa, i. ---- *Po pierwsze, spadek Yz powoduje spadek eksportu, X, który jest prze-cież importem zagranicy. Po drugie, wzrost εr oznacza, że towary krajowe drożeją w porównaniu z zagranicznymi, co - znowu - powoduje spadek eksportu, X. i Y LM IS E’ E IS’

10 Y = A(Y, i) + NX (Y, Yz, εr). i LM ---- IS’ IS PRZYKŁADY:
Wpływ wzrostu Yz i (lub) spadku εr na NX. W obu wypadkach – ceteris paribus – rośnie NXA i linia IS przesuwa się w prawo. Wzrastają produkcja, Y, i stopa procentowa, i. ---- A Po pierwsze, wzrost Yz powoduje zwiększenie się eksportu, X. Po dru-gie, spadek εr oznacza, że towary krajowe tanieją w porównaniu z zagra-nicznymi. i Y LM IS E’ E IS’

11 Y = A(Y, i) + NX (Y, Yz, εr). i LM IS” IS IS’
Wynika stąd, że przy niemobilnym kapitale skutki krajowej polityki gospodarczej są inne niż w gospodarce zamkniętej. Mianowicie: poprzez handel zagraniczny to, co dzieje się w jednej gospodarce, wpływa na sytuację innych gospodarek. Politycy gospodarczy powinni brać to pod uwagę, tym bardziej, że ICH DZIAŁANIA WPŁYWAJĄ NA SYTUACJĘ GOS-PODARCZĄ ZA GRANICĄ, A SYTUACJA ZA GRANICĄ ZWROTNIE WPŁYWA NA SYTUACJĘ W NASZYM KRAJU. i Y LM IS E’ E IS’ IS” E”

12 1.2. MODEL IS/LM W GOSPODARCE OTWARTEJ: MOBIL-NY KAPITAŁ

13 Kiedy kapitał jest DOSKONALE MOBILNY, o przepływach kapi-tału między krajami decydują – w uproszczeniu - różnice poziomu zagranicznej i krajowej stopy procentowej (iz–i). Kapitał płynie tam, gdzie stopa procentowa, a więc i przychód z zainwestowanego kapi-tału, jest największy. W praktyce poza poziomem stóp procentowych na skalę przepływów kapitału wpływają m. in.: a) OCZEKIWANIA właścicieli kapitału CO DO POZIOMU PRZYSZ-ŁYCH KURSÓW WALUTOWYCH, b) RYZYKO (kursowe i polityczne), c) ZRÓŻNICOWANIE SYSTEMÓW PODATKOWYCH.

14 DYGRESJA CZY KAPITAŁ JEST DOSKONALE MOBILNY - PARADOKS FELDSTEINA-HORIOKI? Na początku XXI w. bezwzględna wielkość międzynarodowych przepływów kapitału była ogromna: np. dzienne obroty na świato-wych rynkach walutowych równały się rocznemu PKB we Wło-szech. (Już u schyłku XIX w. relacja tych przepływów do wielkości PKB we wchodzących w grę krajach była bardzo duża! ). Jeśliby kapitał był doskonale mobilny, inwestycje w wielu krajach w bardzo znacznej części finansowane byłyby oszczędnoś-ciami ZAGRANICZNYMI. Jednak badania pokazują, że wielkość inwestycji w różnych krajach jest bardzo silnie skorelowana z po-ziomem oszczędności NARODOWYCH [S+(NT-G)] w tych krajach. Zaprzecza to tezie o doskonałej mobilności kapitału w skali między-narodowej. Ten PARADOKS FELDSTEINA-HORIOKI świadczy o tym, że w praktyce istnieją SILNE OGRANICZENIA MIĘDZY-NARODOWEJ MOBILNOŚCI KAPITAŁU. Niemniej analiza skutków doskonałej mobilności kapitału przyczynia się do lepszego zrozumienia działania gospodarki otwartej.

15 Kiedy kapitał jest doskonale mobilny, odchylenia krajowej stopy procentowej, i, od stopy zagranicznej, iz, powodują masowe prze-pływy kapitału, (ang. capital flows, CF) między krajem, a zagra-nicą. Przywracają one równość stóp procentowych, i=iz. Dotyczy to zarówno GOSPODARKI ZE STAŁYM, jak i Z PŁYNNYM KURSEM WALUTOWYM.

16 STAŁY KURS WALUTOWY i>izCFMSii=iz lub i<izCFMSii=iz. Zjawiska (CFMS) i (CFMS) zachodzą na sku-tek interwencji banku centralnego, który broni stałego kursu wa-luty krajowej, skupując lub sprzedając walutę zagraniczną za walutę krajową i zmieniając w ten sposób wielkość podaży pie-niądza w gospodarce, MS.

17 i>izCF εrNXYMDii=iz lub
PŁYNNY KURS WALUTOWY i>izCF εrNXYMDii=iz lub i<izCF εrNXYMDii=iz. Tym razem kluczowe znaczenie mają zmiany popytu na pieniądz, MD, spowodowane zmianami wielkości produkcji, Y, do których dochodzi pod wpływem zmian realnego kursu walutowe-go, εr , i salda bilansu handlowego, NX.

18 A zatem, kiedy kapitał jest doskonale mobilny, gospodarka znaj-duje się w jednym z punktów linii BP=0 (zob. rysunek). Prze-pływy kapitału sprawiają, że krajowa stopa procentowa, i - nie-zależnie od wielkości Y – równa się zagranicznej stopie procen-towej, iz. i Y iz BP=0 JAKIE SKUTKI MA W TAKIEJ SYTUACJI POLITYKA GOSPODARCZA?

19  i iz LM LM’ IS BP=0 MODEL MUNDELLA-FLEMINGA Stały kurs walutowy
Ekspansywna polityka pieniężna (kurs stały)  i Y iz LM LM’ IS BP=0 E’ E

20 ì ï AE ¯® Y ¯ M ¯® i ­® í ï î CF ­® M ­® i ¯® AE ­® Y ­ .  i LM’ LM
Restrykcyjna polityka pieniężna (kurs stały) ì ï AE ¯® Y M S ¯® i ­® PL í ï î CF ­® M S ­® i ¯® AE ­® Y . PL i Y iz LM LM’ IS BP=0 E’ E 

21 G ­ ï ü ý ® AE ­® Y ­® M ­® i ­® C ­® M ­® i ¯® AE ­® Y ­ . ¯ ï NT þ F
Ekspansywna polityka fiskalna (kurs stały) G ï ü ý AE ­® Y ­® M D ­® i ­® C F ­® M S ­® i ¯® AE ­® Y . ï PL PL NT þ i Y iz LM IS BP=0 E’ E IS’ E’’ LM’

22 G ¯ ï ü ý ® AE ¯® Y ¯® M ¯® i ¯® CF ¯® M ¯® i ­® AE ¯ ® Y ¯ . ­ ï NT þ
Restrykcyjna polityka fiskalna (kurs stały) G ï ü ý AE ¯® Y ¯® M D ¯® i ¯® CF ¯® M S ¯® i ­® AE Y . ï PL PL NT þ i Y iz LM LM’ IS BP=0 E’ E IS’ E”

23 STAŁY KURS WALUTOWY MODEL MUNDELLA-FLEMINGA: WNIOSKI Okazuje się, że w gospodarce otwartej z kursem stałym polityka pieniężna jest zupełnie nieskuteczna. (Podaż pieniądza w gospo-darce, MS, jest określona przez wymóg utrzymywania danego poziomu kursu walutowego, εr). Wzrasta natomiast skuteczność polityki fiskalnej.

24 ì ï AE ­® Y ­ M ­® i ¯® í ï î CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® Y ­ . i LM LM’ iz
Płynny kurs walutowy Ekspansywna polityka pieniężna (kurs płynny) ì ï AE ­® Y M S ­® i ¯® PL í ï î CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® Y . r PL i Y iz LM’ LM IS BP=0 E’ E” IS’ E

25 ì ï AE ¯® Y ¯ M ¯® i ­® í ï î CF e ­® NX ¯® ¯® ­® AE Y ¯ . i LM’ LM iz
Restrykcyjna polityka pieniężna (kurs płynny) ì ï AE ¯® Y M S ¯® i ­® í PL ï î CF e ­® NX ¯® ¯® ­® AE Y . r PL i Y iz LM LM’ IS BP=0 E’ E IS’ E”

26  G ­ ü ï ý ® AE ­® Y ­® M ­® i ­® CF ­® e ­® NX ¯® AE ¯® Y ¯ . NT ¯ ï
Ekspansywna polityka fiskalna (kurs płynny) G ü ï ý AE ­® Y ­® M D ­® i ­® CF ­® e ­® NX ¯® AE ¯® Y . PL r PL NT ï þ i Y iz LM IS’ BP=0 E E’ IS 

27  G ¯ ü ï ý ® AE ¯® Y ¯® M ¯® i ¯® CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® Y ­ . NT ­ ï
Restrykcyjna polityka fiskalna (kurs płynny) G ü ï ý AE ¯® Y ¯® M D ¯® i ¯® CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® Y . PL r PL NT ï þ i Y iz LM IS BP=0 E’ E IS’ 

28 PŁYNNY KURS WALUTOWY MODEL MUNDELLA-FLEMINGA: WNIOSKI Okazuje się, że w gospodarce otwartej z kursem płynnym polityka pieniężna nabiera skuteczności. Traci skuteczność polityka fiskalna.

29 Usuń błędy (gospodarka, o którą chodzi, jest „keynesowska”).
a) Kurs jest stały: (i) (ii) a) (i) CFMSi AEY. b) Kurs jest płynny: b) (i) Ten proces został opisany poprawnie. Skutkiem wzrostu stopy procentowej będzie przypływ, a nie od-pływ kapitału zagranicznego do kraju, a następnie wzrost kursu waluty krajowej. (Reszta rozumowania jest poprawna).

30

31 2. POLITYKA GOSPODARCZA W GOSPODARCE OTWARTEJ - DŁUGI OKRES
Nadal badamy skuteczność polityki gospodarczej w gospodarce ot-wartej. Dokonamy analizy procesów, które zachodzą w takiej gos-podarce w długim okresie (usuwamy założenie o stałości cen w gos-podarce). Tym razem posłużymy się modelem AD/AS…

32 DYGRESJA: MODEL AD-AS

33 Zacznijmy od krótkiego przypomnienia sposobu działania gospodarki opisywanej modelem AD/AS…

34 MODEL AD/AS LAS E B SAS A AD Y
Oto znana nam z wykładu podstaw ekonomii graficzna wersja modelu AD/AS: Y P LAS AD 2 1 E SAS A B 1. LINIA ZAGREGOWANEGO POPYTU, AD, JEST UJEMNIE NACHYLONA. 2. LINIA ZAGREGOWANEJ PODAŻY KRÓTKOOKRESOWEJ, SAS, JEST DODATNIO NACHYLONA I PŁASKA. 3. LINIA ZAGREGOWANEJ PODAŻY DŁUGOOKRESOWEJ, LAS, JEST PIONOWA.

35 Y P LAS AD 2 1 E SAS A B 1. Zmiany średniego poziomu cen w gospodarce, P, zmieniają zagregowane wydatki, AEPL, poprzez „efekt stopy procentowej”. 2. Zmiany średniego poziomu cen, P, zmieniają zagregowane wydatki, AEPL, poprzez „efekt majątkowy”. 3. Zmiany średniego poziomu cen, P, zmieniają zagregowane wydatki, AEPL, poprzez wpływ na opłacalność eksportu, X, i importu, Z.

36 PŁASKIE LINIE ZAGREGOWANEJ PODAŻY KRÓTKOOK-RESOWEJ, SAS
LAS AD 2 1 E SAS A B P* P1 W krótkim okresie na zmiany zapotrzebowania firmy reagują raczej zmianą wielkości produkcji, a nie zmianą cen.

37 Po pierwsze, nawet, gdy produkcja jest bliska potencjalnej, w krótkim okresie można ją zwiększyć, intensywnie eksploatując zasoby.

38 Po drugie, płace nominalne są „lepkie”, a w warunkach konku-rencji „lepkość płac” powoduje „lepkość” cen: a. Umowy o pracę są długoterminowe i zdecentralizowane. b. Niektóre firmy w trosce o wydajność pracy i stabilność zatrud-nienia oferują wysokie i stabilne płace (ang. efficiency wages). c. Konkurencja na rynku pracy jest słaba: koszty zwalniania i rekrutowania pracowników są wysokie; to zatrudnieni insiders (a nie bezrobotni outsiders) biorą udział w negocjacjach płacowych. Utrudnia to spadek płac pod presją bezrobocia. d. Normy kulturowe czynią płace „lepkimi”.

39 Ceny są „lepkie” także dlatego, że:
a. Występuje „problem koordynacji”. b. Niektóre firmy wolno zmieniają ceny, ponieważ koszty zmie-nianych jadłospisów (ang. menu costs) są wysokie.

40 No to w efekcie linie zagregowanej podaży krótkookresowej, SAS, są płaskie…
LAS AD 2 1 E SAS A B P* P1 W krótkim okresie na zmiany zapotrzebowania firmy reagują raczej zmianą wielkości produkcji, Y, a nie zmianą cen, P.

41 PIONOWA LINIA ZAGREGOWANEJ PODAŻY DŁUGOOK-RESOWEJ, LAS
AD 2 1 E SAS A B Kiedy wszystkie ceny, w tym ceny czynników produkcji, są „gięt-kie”, na rynkach czynników panuje stale równowaga. W efekcie - przy danym położeniu linii popytu i podaży na rynkach czyn-ników i danej produktywności czynników – rzeczywista produk-cja, Y, równa się stałej produkcji potencjalnej, Yp.

42 P LAS SAS E B SAS E A AD AD Y Y
2 2 B SAS E 1 1 A AD 2 AD 1 Y Y P Zmiany wielkości produkcji potencjalnej, Yp, (czyli przesunięcia linii LAS) następują na skutek: 1. Zmian produktywności czynników (np. postęp techniczny). 2. Szoków popytowych i podażowych na rynkach czynników (np. skutki wyżu demograficznego na rynku pracy).

43 b) Podaj wielkość produkcji i cen po długim okresie. Y=900; P=1,3.
W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w krótkim, a klasycznej w długim okresie) panuje równowaga. Produkcja potencjalna wynosi 1000, linię AD opisuje równanie: P =  Y a linię SAS równanie: P = 1. Produkcja potencjalna maleje o 10%. a) Narysuj tę sytuację. Podaj wielkość produkcji i cen w krótkim okresie. Zob. rysunek. Y=1000; P=1. b) Podaj wielkość produkcji i cen po długim okresie. Y=900; P=1,3. c) Stała nominalna podaż pieniądza, MSN jest równa 130, a realny popyt na pieniądz to: MD = 0,5Y – 1000  i. O ile p. proc. zmieni się stopa procentowa, i, po upływie długiego okresu? O 2 p. proc. P Y LAS’ LAS AD 1,3 1 E E’

44 KONIEC DYGRESJI O MODELU AD-AS

45 A zatem, badamy skuteczność polityki gospodarczej w gospodarce otwartej w długim okresie…
Tym razem posłużymy się modelem AD/AS…

46 2. 1. GOSPODARKA OTWARTA – STAŁY KURS WALUTOWY
KLASYCZNY PROCES DOSTOSOWAWCZY Rozpatrzmy przypadek kraju, w którym trwa RECESJA i istnieje DEFICYT BILANSU PŁATNICZEGO...

47 Krótkookresowa równowaga gospodarki otwartej przy „giętkich” cenach
LAS SAS E P* AD E’ NX=0 Y* Yp Y Widoczny na rysunku WYKRES RÓWNOWAGI BILANSU HAN-DLOWEGO, NX=0, składa się z punktów (kombinacji P i AEPL), w których bilans handlowy, NX, jest zrównoważony. [ Ten wykres jest ujemnie nachylony: kiedy produkcja, Y, rośnie, zwiększa się import, Z, i tylko spadek cen, P, pozwala za-chować równowagę bilansu handlowego.

48 Krótkookresowa równowaga gospodarki otwartej przy „giętkich” cenach
AD P Y NX=0 LAS E’ E Y* Yp P* SAS 1. W punkcie E w gospodarce opisywanej modelem AD/AS panuje krótkookresowa równowaga wewnętrzna. Wszak znajdujemy się na przecięciu linii krótkookresowej podaży zagregowanej, SAS, oraz linii zagregowanego popytu, AD. 2. Jednocześnie w punkcie E moce produkcyjne nie są w pełni wyko-rzystane (YE<YP). Na rynku pracy istnieje bezrobocie. 3. W punkcie E istnieje również deficyt bilansu handlowego (ceny kra-jowe, P*, musiałyby się obniżyć i (lub) produkcja, Y*, musiałaby się zmniejszyć, aby NX = 0).

49 Klasyczny proces dostosowawczy
AD P Y NX=0 LAS E’ E Y* Yp P* SAS W takiej sytuacji (recesja plus deficyt handlowy) przy stałym kur-sie walutowym LINIE SAS i AD BĘDĄ SIĘ PRZESUWAĆ W DÓŁ, aż gospodarka odzyska równowagę długookresową w punk-cie E’. Oto przyczyny tych procesów...

50 Klasyczny proces dostosowawczy
AD P Y NX=0 LAS E’ E Y* Yp P* SAS 1. Linia SAS przesuwa się w dół (w prawo), bo na rynku pracy panu-je bezrobocie, które powoduje stopniowy spadek płac.

51 Klasyczny proces dostosowawczy
AD P Y NX=0 LAS E’ E Y* Yp P* SAS 2. Linia AD przesuwa się w dół (w lewo), bo importerzy za walutę krajową skupują walutę zagraniczną, finansując w ten sposób NADWYŻKĘ importu, Z, nad eksportem, X. Powoduje to presję na spadek kursu waluty krajowej. Broniąc kursu, bank centralny musi sprzedawać waluty zagra-niczne, co powoduje zmniejszenie się podaży pieniądza krajowego, MSN, i pochodny spadek zagregowanych wydatków, AEPL.

52 Klasyczny proces dostosowawczy
AD P Y NX=0 LAS E’ E Y* Yp P* SAS DYGRESJA STERYLIZACJA interwencji na rynku walutowym polega na do-konaniu przez bank centralny operacji otwartego rynku w celu ZNEUTRALIZOWANIA zmiany podaży pieniądza, MS, spowodo-wanej tą interwencją banku centralnego na rynku walutowym. Sterylizacja umożliwia istnienie trwałego deficytu bilan-su płatniczego. Przestaje działać opisany przed chwilą automatycz-ny mechanizm dostosowawczy (NX<0εrMSiAEPL). MS nie maleje, bo bank centralny sterylizuje interwencję, skupu-jąc papiery wartościowe na otwartym rynku. Oczywiście w takiej sytuacji planowane wydatki zagrego-wane, AEP, się nie zmniejszają a linia zagregowanego popytu, AD, nie przesuwa się w dół. KONIEC DYGRESJI

53 Klasyczny proces dostosowawczy
AD P Y NX=0 LAS E’ E Y* Yp P* SAS W takiej sytuacji (nie dochodzi do sterylizacji!) przy stałym kursie walutowym linie SAS i AD będą się przesuwać w dół, aż gospo-darka odzyska równowagę długookresową w punkcie E’... Wadą tego KLASYCZNEGO PROCESU DOSTOSO-WAWCZEGO jest jego powolność, równoznaczna z PRZEWLEK-ŁOŚCIĄ RECESJI).

54 DEWALUACJA ALTERNATYWĄ DLA KLASYCZNEGO PRO-CESU DOSTOSOWAWCZEGO
Alternatywą dla działającego automatycznie KLASYCZNEGO PROCESU DOSTOSOWAWCZEGO jest POLITYKA GOSPO-DARCZA państwa. Jej celem jest osiągnięcie równowagi zewnętrznej dzięki ZMNIEJSZENIU IMPORTU PRZY JEDNOCZESNYM ZWIĘK-SZENIU WYDATKÓW NA DOBRA KRAJOWE. Narzędziem ta-kiej polityki gospodarczej może być DEWALUACJA.

55 Jak pamiętamy dewaluacja oznacza skokowe zmniejszenie stałego nominalnego kursu waluty krajowej, εn.
W wyniku dewaluacji zmniejsza się nominalny, εn, a więc również realny, εr, kurs walutowy, εr= εn∙Pk/Pz (ceteris paribus) (Pz i Pk to – odpowiednio – cena tej samej porcji dóbr za granicą i w kraju). Wyrażone w pieniądzu zagranicznym ceny dóbr krajowych (εn∙Pk) maleją w porównaniu z cenami dóbr zagranicznych (Pz). Za daną sumę wydaną na dobra krajowe można teraz kupić mniej ta-kich samych dóbr zagranicznych. W efekcie dewaluacja może skło-nić nabywców do przestawienia się z dóbr zagranicznych na krajo-we.

56 Skutkiem dewaluacji jest wzrost opłacalności eksportu, X, i spadek opłacalności importu, Z. Dewaluacja (deprecjacja) zwiększa zatem saldo bilansu handlowego, przyczyniając się do wzrostu eksportu netto, NX, i zagregowanych wydatków planowanych, AEPL, więc - w gospodarce „keynesowskiej” – również produkcji, Y.

57 Jednak, jak pamiętamy: „WALKA NA KURSY”, „SPIRALA CEN I PŁAC”, „EFEKT KRZYWEJ J” oraz „HISTEREZA” zmniejszają skuteczność dewaluacji, jako alternatywy dla „klasycz-nego procesu dostosowawczego”.

58 2. 2. GOSPODARKA OTWARTA – PŁYNNY KURS WALUTOWY
Pamiętamy, że przy PŁYNNYM KURSIE WALUTOWYM polity-ka fiskalna traci skuteczność. Nasze zainteresowanie procesami zachodzącymi w gospodarce otwartej z płynnym kursem waluto-wym ograniczymy zatem do analizy skutków polityki pieniężnej. Procesy, które zachodzą w długim okresie w gospodarce otwartej ze STAŁYM KURSEM WALUTOWYM, badaliśmy, od-wołując się do przykładu kraju trapionego – jednocześnie - recesją (Y<YP) i deficytem handlowym (NX<0). Tym razem punktem wyj-ścia analizy uczynimy – po prostu - stan równowagi krótkookre-sowej i długookresowej w gospodarce...

59 Krótkookresowe skutki ekspansywnej polityki pieniężnej.
NEUTRALNOŚĆ PIENIĄDZA W DŁUGIM OKRESIE Jak pamiętamy, w gospodarce z płynnym kursem waluty W KRÓTKIM OKRESIE ekspansywna polityka pieniężna ma nastę-pujące skutki: Oto te same procesy, przedstawione za pomocą modelu Mundella-Fleminga (zakładam, że początkowo gospodarka znajduje się w stanie równowagi krótkookresowej i długookresowej). Krótkookresowe skutki ekspansywnej polityki pieniężnej. i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp

60 W DŁUGIM OKRESIE odchylenie się rzeczywistej wielkości produkcji, YE, w górę od wielkości produkcji potencjalnej, YP, powoduje WZROST CEN KRAJOWYCH, PK. Długookresowe skutki ekspansywnej polityki pieniężnej. i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp  W efekcie – PO PIERWSZE - maleje realna podaż pieniądza, MSN/Pk, i – „cofa się” linia LM’.

61 Maleje realna podaż pieniądza, MSN/P, „cofa się” linia LM’...
PO DRUGIE, wraz z linią LM’ „cofa się” linia IS’. Powo-dem jest wzrost realnego kursu walutowego, εr, i pogorszenie się salda bilansu handlowego, NX. Realny kurs walutowy (εr=εn∙Pk/Pz) rośnie na skutek: 1. WZROSTU CEN KRAJOWYCH, PK; 2. NAPŁYWU, PRZYCIĄGANEGO PRZEZ ROSNĄCĄ STOPĘ PROCENTOWĄ, i, KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO, CF, I SPOWODOWANEGO TYM NAPŁYWEM WZROSTU NOMI-NALNEGO KURSU WALUTOWEGO, εn. i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp 

62  i LM LM’ BP=0 iz IS’ IS Yp E” E
Zatem wzrost cen, Pk, sprawia, że „cofają się” linie LM’ i IS’... Po zakończeniu tych procesów z punktu E” gospodarka powraca do punktu E. Wszak tylko wtedy: Rzeczywista produkcja, Y, zrównuje się z produkcją poten-cjalną, Yp. 2. Krajowa stopa procentowa, i, zrównuje się ze światową stopą procentową, iz. Niespełnienie każdego z tych warunków powodowałoby dalsze procesy dostosowawcze, przybliżające Y do Yp oraz i do iz. i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp 

63  i LM LM’ BP=0 iz IS’ IS Yp E” E E’
1. Np.: Y>Yp, więc ceny krajowe, PK, rosłyby nadal, zmniejszając realną podaż pieniądza, MS/P, i podnosząc realny kurs walutowy, εr=εn∙Pk/Pz; i (lub): 2. Np.: i>iz, więc trwałby napływ kapitału do kraju, wzrost no-minalnego i realnego kursu waluty. W efekcie w końcu: Y=Yp oraz i=iz. i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp 

64 Długookresowe skutki ekspansywnej polityki pieniężnej
Po zakończeniu się tych procesów okazuje się, że: 1. Ceny, Pk, wzrosły o tyle samo, o ile zwiększyła się nominalna podaż pieniądza, MSN (inaczej linia LM’ nie powróciłaby do pier-wotnego położenia, LM!). 2. Nominalny kurs walutowy, εn, zmniejszył się o tyle samo, o ile wzrosły ceny, Pk . Inaczej εr (εr=εn∙Pk/Pz, i linia IS’ nie powróciłyby do początkowego poziomu!). Zmienne realne nie uległy zatem zmianie. Pieniądz okazał się w pełni NEUTRALNY. i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp 

65  i LM LM’ BP=0 iz IS’ IS Yp „PRZESTRZELENIE” KURSU WALUTOWEGO
Długookresowe skutki ekspansywnej polityki pieniężnej W punkcie E” εn, był niższy niż po powrocie gospodarki do punktu E. Wszak gdy ceny, Pk, rosły, kurs, εn, też rósł, bo zwiększająca się stopa procentowa przyciągała kapitał zagraniczny. A jednak po upływie długiego okresu okazało się że spadek εn był taki sam jak wzrost cen krajowych, Pk. Początkowy spadek εn był zatem bardzo duży (większy od ostatecznego wzrostu cen, Pk!). Tak NIEOCZEKIWANIE SILNĄ REAKCJĘ NOMINALNEGO KURSU WALUTY NA EKSPANSYWNĄ POLITYKĘ PIENIĘŻ-NĄ nazywamy efektem PRZESTRZELENIA KURSU WALUTO-WEGO (ang. exchange rate overshooting). i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp 

66 Znaczną wrażliwość nominalnego kursu waluty na eks-
Znaczną wrażliwość nominalnego kursu waluty na eks- panywną politykę pieniężną nazywamy PRZESTRZELE- NIEM KURSU WALUTOWEGO (ang. exchange rate overshooting). Zjawisko PRZESTRZELENIA KURSU WALUTOWEGO tłuma-czy część rzucającej się w oczy zmienności nominalnych kursów walutowych na światowych rynkach walutowych.

67 ZRÓB TO SAM! Tak czy nie? 1. Zgodnie z modelem Mundella-Fleminga arbitraż towarowy po-woduje, że w długim okresie realny kurs walutowy jest względnie stabilny. Nie. Model Mundella-Fleminga dotyczy skutków polityki budżeto-wej i pieniężnej w „keynesowskiej” gospodarce otwartej i nie wy-jaśnia zachowania realnego kursu walutowego „w długim okresie”.

68 W Hipotecji obowiązuje płynny kurs walutowy, a bank centralny prowadzi ekspansywną politykę pieniężną. a) Na rysunku wskaż krótkookresowe skutki takiej po-lityki. b) Jak w długim okresie zmieni się położenie linii LM’? Dlaczego? c) Jak w długim okre-sie zmieni się położenie linii IS’? Dlaczego? d) Co to znaczy, że w długim okresie „pieniądz jest ne-utralny”? i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp E’’’ a) LM przesuwa się do położenia LM’, spadek stopy procentowej powoduje ucieczkę kapitału i deprecjację waluty krajowej. Rośnie eksport netto, NX, i IS też przesuwa się w prawo. Krótkookreso-wym skutkiem ekspansywnej polityki pieniężnej okazuje się silny wzrost produkcji, Y, przy nie zmienionej stopie procentowej (i=iz). b) W długim okresie rosną ceny, Pk, redukując realną podaż pie-niądza, MS. Linia LM’ wraca zatem do pierwotnego położenia. c) W trakcie tego procesu wzrasta realny kurs walutowy, εr, bo pod-noszą się ceny krajowe, a rosnąca stopa procentowa przyciaga kapitał zagraniczny, co powoduje wzrost nominalnego kursu walu-ty krajowej, εn. Wzrost realnego kursu waluty krajowej, εr, zmniej-sza eksport netto, NX, więc linia IS’ także wraca do pierwotnego położenia, IS. d) Po zakończeniu tych procesow okazuje się, że żadna ze zmien-nych realnych (wielkość produkcji, realna stopa procentowa, realny kurs waluty) nie uległa zmianie. Wzrost cen w pełni skompensował skutki zwiększenia przez bank centralny nominalnej podaży pienią-dza, MSN.

69 i Y iz LM’ LM IS’ BP=0 E’ E” IS E Yp E’’’ Obowiązuje płynny kurs waluto-wy, bank centralny prowadzi ekspansywną politykę pieniężną. a) Co to znaczy, że jej skutkiem jest „przestrzelenie nominalnego kursu walutowego”? b) Pokaż, że ekspansywna polityka pieniężna skutkuje „przestrzeeniem kursu”. c) Jak „przestrzelenie” ma się do „teorii kursu walutowego oparte-go na parytecie siły nabywczej”? a) To znaczy, że w krótkim okresie nominalny kurs walutowy, εn, za-reagował bardzo silną obniżką na ekspansywną politykę pieniężną. b) Po długim okresie w punkcie E okazuje się, że realny kurs walutowy, εr, powrócił do pierwotnego poziomu (inaczej linia IS nadal zmie-niałaby położenie). Oznacza to, że wzrost krajowych cen, Pk, został w pełni skompensowany spadkiem εn. (εr=εn∙Pk/Pz). Stało się tak mi-mo trwającego między końcem krótkiego i długiego okresu wzrostu εn. Zatem ten wzrost nominalnego kursu walutowego, εn, skompen-sował tylko część spadku tego kursu, do którego doszło w krótkim okresie. Oznacza to, że w krótkim okresie εn zareagował bardzo sil-ną obniżką na ekspansywną politykę pieniężną banku centralnego. c) „Przestrzelenie” przyczynia się do zmienności nominalnych, a więc także realnych, kursów walutowych. Tym samym „przestrzelenie” jest jednym z mechanizmów sprawiających, że nominalny kurs walutowy odchyla się od parytetu siły nabywczej.

70 (Plusami i minusami zaznacz prawdziwe i fałszywe odpowiedzi)
Test (Plusami i minusami zaznacz prawdziwe i fałszywe odpowiedzi) 1. Wzrost cen w kraju zmniejsza zagregowane wydatki, AEPL, ponie-waż: A. Wzrost cen powoduje wzrost realnego kursu waluty krajowej. B. Wzrost cen powoduje spadek konkurencyjności towarów krajo-wych w porównaniu z towarami zagranicznymi. C. Wzrost cen zmniejsza realną podaż pieniądza w gospodarce. D. Wzrost cen nie zmniejsza planowanych wydatków zagregowa-nych, AEPL. A. TAK. B. TAK. C. TAK. D. NIE.