Dr inż. Jan Berkan pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkan PROP 2 ( 8 wykład ) Projektowanie Procesów i Oprzyrządowania Technologicznego Obróbka wałków.

Prezentacja na temat: "Dr inż. Jan Berkan pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkan PROP 2 ( 8 wykład ) Projektowanie Procesów i Oprzyrządowania Technologicznego Obróbka wałków."— Zapis prezentacji:

1 dr inż. Jan Berkan pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkan
PROP 2 ( 8 wykład ) Projektowanie Procesów i Oprzyrządowania Technologicznego Obróbka wałków dr inż. Jan Berkan pok. ST 319

2 Technologia wałów Charakterystyka klasy części:
części o przewadze powierzchni osiowosymetrycznych zewnętrznych Podział ze względu na układ procesu technologicznego: wały gładkie o jednej średnicy wały stopniowane wały z otworem centralnym ( z dokładnymi średnicami) drobne części klasy wały

3 Warunki techniczne : dokładność średnic IT6-IT12 (największa – średnice pod łożyska, koła zębate, sprzęgła) dokładność wymiarów długościowych chropowatość Ra (szyjki łożyskowe 0.16- 1.25, pow. czołowe stopni 5-10) dokładność położenia – bicie promieniowe średnic pod łożyska , bicie powierzchni czołowych ok krzywizna osi wału

4 Półfabrykaty: Wały gładkie:
do Ø150 z pręta, (przy małych średnicach i znacznych długościach pokrywających się z wymiarami normalnymi – pręty kalibrowane na zimno, łuszczone lub szlifowane) ponad Ø150 półfabrykaty kute lub prasowane Wały stopniowane: wybór półfabrykatu w oparciu o kalkulację (łączy koszt półfabrykatu i obróbki) Obróbka cieplna przed procesem technologicznym: stal do 0.5% węgla – normalizowanie stal ponad 0.5% węgla – wyżarzanie zmiękczające odlewy żeliwne – wyżarzanie odprężające

5 dokładność i chropowatość (orientacyjnie)
obr. pow. kształtowych: zębów, wielowypustów, roztaczanie otworów osiowych Ramowy proces technologiczny stopień obróbki dokładność i chropowatość (orientacyjnie) przygotowanie baz obróbkowych obróbka powierzchni podstawowych obróbka powierzchni drugorzędnych KT OC I do IT12 do Ra=20 obróbka baz do następnych operacji obróbka zgrubna powierzchni podstawowych * II IT9 – IT11 Ra = 2,5-10 jeśli stały się mniej dokładne np. po OC obróbka kształtująca powierzchni podstawowych III IT5 – IT8 jeśli była OC, ew. uchwyty o większej dokładności ustalenia obróbka wykańczająca powierzchni podstawowych (funkcjonalnych) sporadycznie (szlifowanie wielowypustów, gwintów) KT ostateczna obcinanie, obróbka czół, wykonanie nakiełków toczenie zgrub ne, wiercenie głębokiego otworu poprawianie nakiełków, jeśli uległy rozbiciu toczenie kształtujące, szlifowanie „szyjek” otwory o małej średnicy, gwinty, rowki wpustowe hartowanie poprawianie nakiełków po obróbce cieplnej szlifowanie zgrubne i wykańcz. pow. zewn. i wewn. Szlifowanie powierzchni wielowypustów, gwintów KT ostateczna

6 Wykonanie nakiełków A B R Nakiełki są znormalizowane – PN-83/M-02499
Wymagania: pewność oparcia (wymiary nakiełka są funkcją: masy PO, siły skrawania, siły odśrodkowej, siły docisku konika, wpływu temperatury) współosiowość (błąd współosiowości powoduje nierównomierne wyrabianie się boków nakiełka i błędy współosiowości stopni wałka) możliwie symetryczne rozmieszczenie naddatku na obwodzie zachowanie stałych odległości l1 i l2 w serii przedmiotów (jeśli nie stosowany kieł samonastawny)

7 Wykonanie nakiełków A B R A – nakiełki zwykłe B – nakiełki chronione (gdy istnieje mozliwość uszkodzenia powierzchni czołowych lub gdy pow, te będą obrabiane) C – nakiełki łukowe (przy materiałach trudnoobrabialnych – większa wytrzymałość nawiertaka)

8 Wykonanie nakiełków Obrabiarki: tokarki, wiertarki (produkcja jednostkowa, małoseryjna) frezarko-nakiełczarki, nakiełczarki, nakiełczarko-obtaczarki (produkcja seryjna i masowa) szlifierki do nakiełków (poprawianie nakiełków po OC (produkcja seryjna i masowa)

9 Toczenie wałów Tokarka pociągowa

10 Toczenie wałów tokarka – podtrzymki dla długich walów podtrzymka

11 Toczenie wałów tokarka uniwersalna - stożki

12 Toczenie wałów tokarka uniwersalna - stożki

13 Toczenie wałów tokarka produkcyjna:
uproszczona wersja tokarki uniwersalnej (bez śruby pociągowej) twardy zderzak na prowadnicach łoża i saniach poprzecznych, lub na wielokątnych wałkach ułożyskowanych w przedniej ścianie łoża na ogół bez suportu górnego możliwość mocowania imaka tylnego i suportu do kopiowania docisk pneumatyczny konika

14 tokarka kłowo-uchwytowa CNC

15 tokarka kłowo-uchwytowa CNC

16 Tokarka kłowo-uchwytowa CNC

17 tokarka kopiarka

18 Tokarka wielonożowa dwa suporty (przedni i tylny)
duża liczba noży (do 20) toczenie stożków i złożonych profili przy pomocy wzorników (utrudnione) uproszczona kinematyka (koła wymienne w napędzie ruchu głównego, jeden kierunek obrotów wrzeciona, napęd posuwów zwykle hydrauliczny) pracuje w cyklu automatycznym

19 Automaty tokarskie obróbka z pręta

20 Toczenie wałów – stosowanie tokarek
Obrabiarka (tokarka) Produkcja jednostkowa Prod. małoseryjna Prod. średnioseryjna Prod. wielkose-ryjna Prod. masowa uniwersalna zawsze czasem nigdy produkcyjna często rzadko kłowo-uchwytowa CNC Nigdy lub Bardzo kopiarka wielonożowa automat tokarski

21 Wiercenie głębokich otworów
Przesłanki konstruowania specjalnych narzędzi: zbaczanie wiertła z osi otworu mała wytrzymałość zwykłego wiertła gorsze odprowadzanie wiórów gorsze odprowadzanie ciepła Zbaczanie wiertła z osi otworu: nie równoważenie się sił promieniowych (niesymetryczne zaostrzenie wiertła, niejednakowe zużycie ostrzy) niska sztywność (wyginanie się wiertła) przy nieruchomym PO – skrzywienie osi otworu przy obracającym się PO wyginanie wiertła wpływa głównie na dokładność kształtu (rozbicie)

22 Wiercenie głębokich otworów
Wiercenie głębokich otworów z reguły na obrabiarkach z obracającym się przedmiotem – wiertarkach specjalizowanych lub adaptowanych tokarkach (napęd mechaniczny konika, chłodzenie) Narzędzia specjalne przystosowane do gorszych warunków pracy. Na konstrukcję wpływają też wyższe wymagania co do dokładności i chropowatości. Z reguły promieniowe siły skrawania nie równoważą się – w początkowej fazie obróbki potrzebne prowadzenie – tulejka lub wstępnie wywiercony otwór o długości Ø wiertła.

23 Obróbka wielowypustów
Wielowypusty prostokątne (znormalizowane) – trzy sposoby centrowania: na średnicy zewnętrznej, na powierzchniach bocznych, na średnicy wewnętrznej (najbardziej rozpowszechnione) inne – ewolwentowe, trójkątne, trapezowe

24 Obróbka wielowypustów
Obrabiarka Narzędzia frezarka pozioma frez kształtowy, zespół frezów tarczowych + frez kształtowy półautomat frezarski z podzielnicą wielowrzecionową zespół frezów kształtowych frezarka obwiedniowa do wielowypustów frez ślimakowy walcarka do wielowypustów walce rolkowe lub szczękowe szlifierka do płaszczyzn ściernica kształtowa, zespół 2 lub 3 ściernic Obróbka wielowypustów

25 Obróbka gwintów narzędzie obrabiarka wielkość produkcji uwagi narzynka
tok. uniwersalna automat tokarski jednostkowa seryjna, masowa ręcznie aut. zmiana kier. obr. głowica gwinciarska gwinciarka tok. rewolwerowa seryjna wymagana współosiowość PO i N nóż tokarski tokarka CNC jedn., seryjna frez wielokrotny do gwintu frezarka do gwintów krótkich szczęki rolkowe lub płaskie walcarka do gwintów automat tok. mniejsza chropowatość duża dokładność b. duża wydajność ściernica jednoprofilowa lub wielokrotna szlifierka do gwintów b. duża dokładność sprawdziany, rolki do walców itp..

26 Narzędzia do obróbki gwintów
Narzynka

27 Nóż słupkowy do głowicy
Obróbka gwintów Głowica nożowa Nóż słupkowy do głowicy

28 Toczenie gwintów Noże z wymiennymi płytkami

29 Narzędzia do obróbki gwintów Frezy do obróbki gwintów