Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej Jerzy Wilkin Karolina Jadkowska.

Prezentacja na temat: "Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej Jerzy Wilkin Karolina Jadkowska."— Zapis prezentacji:

1 Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej
Jerzy Wilkin Karolina Jadkowska

2 Początki ekonomii politycznej:
Prekursor- Antoine de Montchretien Francja i Wielka Brytania Reprezentanci klasycznej ekonomii politycznej: A. Smith J.S. Mill D. Hume K. Marks

3 Nowe spojrzenie na ekonomię:
Większe zainteresowanie ekonomistów: Funkcjonowaniem gospodarki Procesami gospodarczymi pod kątem zjawisk społecznych Źródłami bogactwa narodów i mechanizmami podziału tego bogactwa Funkcjonowaniem państwa i jego relacji z względnie autonomicznym rynkiem Procesami reprodukcji w gospodarce

4 Klasyczna ekonomia polityczna:
Główne założenie: względna autonomia gospodarki opartej na mechanizmie rynkowym Wydanie przez Marshalla książki w 1980r co doprowadziło do zerwania z tradycją ekonomii politycznej i początku ekonomii politycznej jako „outsider” głównego nurtu ekonomii Marksistowska ekonomia polityczna jako „urzędowa” forma ekonomii w krajach komunistycznych

5 Ekonomia instytucjonalna:
Kierunki ekonomii instytucjonalnej: Klasyczna ekonomia instytucjonalna – kierunek kontynujący tradycje amerykańskiego instytucjonalizmu Nowa ekonomia instytucjonalna – kierunek wprowadzający problematykę instytucjonalną do neoklasycznej ekonomii

6 Instytucjonalne podejście do ekonomii wg Smitha:
Instytucje formalne i nieformalne: system prawa, normy moralne i etyczne, organizacyjna struktura państwa, stosunki własnościowe itp. Powiązanie między: wolnością gospodarczą i polityczną prawami prywatnej własności a sprawiedliwym państwem inwidualnymi osobami kierującymi się egoistycznym interesem a częściowo troską o konsekwencje swoich działań dla innych

7 Instytucjonalne podejście do ekonomii wg Marksa:
Stosunki produkcji, czyli ekonomiczna baza społeczeństwa = system instytucjonalny gospodarki, z prawami własności jako najważniejsze typ instytucji dla gospodarki Instytucje formalne i nieformalne, które składają się na tzw. nadbudowę społeczeństwa

8 Klasyczny instytucjonalizm:
Przedstwiciele: T.Veblen, J.R. Commons, W.C. Mitchell Kontynuatorzy po II wojnie: C. Ayers, J.K. Galbraith Przedstawiciele w Europie: G. Myrdal, K. Polany, K.W. Kapp Opozycja względem ekonomii neoklasycznej Przez 40 lat marginalny charakter instytucjonalizmu

9 Wspólne cechy ekonomii politycznej i instytucjonalizmu:
Interdyscyplinarność Ewolucyjność Systemowe i holistyczne podejście do analizy gospodarowania Zmienność preferencji i zachowań ludzi w procesach gospodarowania Traktowanie gospodarki jako systemu władzy Zwracanie szczególnej uwagi na procesy dystrybucji dochodów i bogactwa Docenienie pierwiastka normatywnego w ekonomii

10 Instytucjonalne podejście do ekonomii wg Myrdala:
Podejście instytucjonalne uzyska przewagę nad „ekonomią konwencjonalną” : „Ujęcie bardziej instytucjonalne zyska na znaczeniu po prostu dlatego, że jest ono potrzebne do skutecznego radzenia sobie z problemami praktycznymi i politycznymi, jakie się wokół nas piętrzą i wręcz nas przygniatają”

11 Nowa ekonomia instytucjonalna wg O. Williamsona:
Nie kwestionuje ekonomii neoklasycznej lecz rozszerza analizę ekonomiczną na struktury instytucjonalne w jakich funkcjonuje gospodarka Stwierdzenie, że ekonomia polityczna ingeruje w nauki społeczne Rozwój gospodarczy wzrost znaczenia kosztów transakcyjnych instytucje

12 Teoria wyboru publicznego:
Próba zastosowania narzędzi ekonomicznych do analizy sfery decyzji podejmowanych za pośrednictwem instytucji politycznych Badanie związków między sferą rynku a sferą polityki Przedstawiciel: J. Buchanan

13 Keynesizm: Przedstawiciel: J.M. Keynes Krytyka teorii neoklasycznej
Dużą wagę przywiązywał do zawodności rynku, stabilizacyjnej roli państwa, znaczenie podziału dochodu narodowego między różne grupy społeczne dla wzrostu gospodarczego

14 Postkeynesizm: Przedstawiciele: M. Kalecki, J. Robinson, N. Kaldor
Kalecki analizował funkcjonowanie rynku niedoskonałej konkurencji, zbudował oryginalny model cyklu koniunkturalnego i teorii rynku nawiązującej do stratyfikacji klasowej społeczeństwa kapitalistycznego oraz dokonał analizy zmian zatrudnienia w powiązaniu z przebiegiem cyklu koniunkuralnego i uwarunkowaniami politycznymi

15 Neoklasyczna ekonomia polityczna:
Znaczenie, konkretyzacja i ochrona praw własności Analiza efektów zewnętrznych Problem dóbr publicznych Zagadnienie monopoli i oligopoli Zawodność rynku

16 Neoklasyczna ekonomia polityczna cd. :
Jeśli rynek nie jest w stanie odpowiedzieć efektywnie tam wkracza państwo „Troska o sprawiedliwość i prawa ludzi są w sferze działalności państwa nie dlatego, że może ono tu działać bardziej efektywnie, ale dlatego, że państwo a nie rynek może lepiej wyegzekwować jednakowe traktowanie i ochronę” Caporaso, Levine

17 Międzynarodowa ekonomia polityczna:
Połączenie ekonomii neoklasycznej i podejścia charakterystycznego dla ekonomii politycznej Powstała z konieczności analizy wzrostu rozpiętości dochodów i bogactwa między krajami Model analizy wzrostu, gdzie wyodrębniono bloki: gospodarka, rząd, sfera polityki i reszta świata, między którymi zachodzą różnego rodzaju związki i zależności

18 Ekonomia polityczna- nauka pozytywna czy normatywna:
Normatywna – odwołuje się do wartości, przywiązuje dużą wagę do formułowania podstaw polityki ekonomicznej, zajmuje się kwestią sprawiedliwości społecznej itp. Pozytywna- bada przyczyny „bogactwa narodów”, przyczyny niedorozwoju i nędzy, czynniki wpływające na wzrostu gospodarczego itp.

19 Czynniki wspólne dla przedstawicieli ekonomii politycznej:
Zauważają ważną rolę czynników politycznych i innych nieekonomicznych Zwracają uwagę na problemy władzy, konfliktu interesu, założenia behawioralne dotyczące homo politicus, role instytucji i zmian instytucjonalnych oraz zmieniające się struktury świata Aktywne zainteresowanie teoriami i podejściami innych nauk społecznych Skłonność do podejścia interdyscyplinarnego

20 Pytania do przemyślenia:
Czemu ekonomia polityczna miała marginalny charakter? Czy potrzebna jest interwencja państwa w gospodarkę i których obszarach?

21 Dziękuję za uwagę