Normy społeczne Społeczeństwo narzuca reguły zachowania normami społecznymi; William Graham Sumner podzielił te reguły na zwyczaje, moralność i prawo;

Prezentacja na temat: "Normy społeczne Społeczeństwo narzuca reguły zachowania normami społecznymi; William Graham Sumner podzielił te reguły na zwyczaje, moralność i prawo;"— Zapis prezentacji:

1 Normy społeczne Społeczeństwo narzuca reguły zachowania normami społecznymi; William Graham Sumner podzielił te reguły na zwyczaje, moralność i prawo; socjologia wyróżnia też normy religijne związane z sacrum.

2 Normy społeczne - zwyczaj
rozróżnienie między zwyczajem i obyczajem zwyczaj - nawyk wynikający z tradycji obyczaj – zachowanie poddane kontroli społecznej za niedochowanie zwyczaju niewiele grozi za naruszenie normy obyczajowej społeczeństwo może ukarać sankcją

3 Normy społeczne - zwyczaj
zwyczaj dla Sumnera był siłą której podporządkowujemy się nieświadomie, za sprawą tradycji, naśladownictwa i autorytetu; zwyczaj opierał się na przeświadczeniu, że zawsze się tak postępowało; siła zwyczaju zmusza ludzi do wysiłku, zwyczaje skłaniają ludzi do identycznych działań.

4 Normy społeczne - zwyczaj
zwyczaj jest oczywisty, niekwestionowany, oszczędza wysiłku decyzji; wzorce są podsuwane przez tradycję; zwyczaj ma charakter spontaniczny, oddolny, nie jest odgórnie narzucany; jest nieformalny i nieskodyfikowany; obyczaj - czasem sformalizowany system reguł; zwyczaj jest prywatny, słaba jest sankcja w wypadku nieprzestrzegania (poza bliskimi).

5 Normy społeczne - zwyczaj
słabość sankcji sprzyja przemianom zwyczajów; niektóre zanikają, za sprawą globalizacji, mediów oraz komercyjnych mechanizmów; upowszechnienie się Halloween ; zjawisko akulturacji; zmiany wzorców w wyniku kontaktu kultur prowadzą do upodobnienia się albo zastąpienia elementów jednej kultury przez inną.

6 Normy społeczne - zwyczaj
akulturacja - dominacja nowych wzorców umacniana przez przekaz medialny; Hollywood umożliwia eksport stylu życia; wzorce z mediów wypierają tradycyjne obyczaje; dochodzi do zanikania tradycyjnej obyczajowości za sprawą migracji ludności wiejskiej do miast; przykłady akulturacji: Walentynki 20 lat temu nieznane w Polsce, całowanie kobiet w rękę.

7 Normy społeczne – moralność
moralność – źródłem często norma religijna; normy moralne i religijne mogą się pokrywać; moralność nie jest sprawą prywatną; odnosi się do podstawowych reguł (przykład – Dekalog - normy "nie zabijaj" i "nie kradnij"), a sankcje za ich nieprzestrzeganie mogą być bardzo surowe; sankcje wymierzane spontanicznie przez członków społeczeństwa; każdy może stanąć w obronie norm moralnych

8 Normy społeczne – moralność
lęk przed naruszeniem normy przez jednostki czy grupy może prowadzić do ich napiętnowania i uznania za zagrożenie; może prowadzić do paniki moralnej (dotyczy zwłaszcza grup które w negatywnym świetle są przedstawiane przez media, np. Nowych Ruchów Religijnych);

9 Normy społeczne – moralność
siła sankcji za naruszenie normy moralnej związana z tym, że normy odnoszą się do podstaw funkcjonowania społeczeństwa; obawa przed załamaniem porządku społecznego w którym czujemy się bezpiecznie prowadzi do bardzo ostrych reakcji; przykładem jest lincz i pogrom;

10 Normy społeczne – moralność
silne emocje w obronie norm moralnych pojawiają się gdy pojawiają się akty przemocy wobec dzieci; w więzieniach sprawcy przemocy wobec dzieci są szczególnie brutalnie prześladowani i znajdują się na dnie hierarchii więziennej.

11 Pytania kontrolne Moralność: ma charakter publiczny;
każdy może jej bronić ; dotyczy podstawowych norm społecznych; w jej obronie stosuje się wyłącznie łagodną perswazję; Prawidłowa odpowiedź a, b, c

12 Normy społeczne – prawo
prawo jako system przymusu jest formalnym systemem reguł i procedur; jest skodyfikowane, ujęcie w postaci kodeksu sprzyja przejrzystości; na jego straży stoją instytucje; jest odgórnie narzucane i nie przewiduje dowolności; w przypadku złamania normy prawnej sprawca poniesie karę i zajmą się nim instytucje stojące na straży bezpieczeństwa.

13 Normy społeczne – prawo
prawo jest odgórnie narzucane, ustanawiają je politycy wybierani w wyborach - źródłem prawa jest naród, bo naród wybiera polityków funkcjonariusz publiczny musi się kierować podstawami prawnymi; jeśli działania organów państwowych są niezgodne z prawem, jest to przekroczenie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego, przestępstwo podlegające karze pozbawienia wolności.

14 Normy społeczne – prawo
W dawnych czasach prawo opierało się na zwyczajowych normach przestały one wystarczać Współcześnie mamy do czynienia z dwoma systemami norm prawnych: kontynentalnym i anglosaskim

15 Normy społeczne – prawo
w modelu kontynentalnym prawo oparte na kodeksach; w krajach anglosaskich prawo opiera się na precedensie; w systemie prawa kontynentalnego sędzia sięga do konstytucji lub innych ustaw, W Wielkiej Brytanii sędzia szuka rozwiązania precedensowego.

16 Pytania kontrolne Prawo: jego przestrzegania pilnują instytucje;
reakcja na jego naruszanie jest spontaniczna; ma nieformalny, niezobowiązujący charakter; w jego obronie można stosować najsurowsze sankcje; Prawidłowa odpowiedź a, d

17 Przestrzeganie norm społecznych
systemy norm: zwyczaje, moralność i prawo różnią się charakterem i surowością sankcji ci, którzy łamią normy, określani są mianem dewiantów zachętą do przekraczania normy może być uczestnictwo w subkulturze dewiacyjnej

18 Przestrzeganie norm społecznych
podział między naturą i kulturą, które rzutują na ludzkie działania; Zwolennicy determinizmu biologicznego: natura determinuje nasze działania. dewianci nie mogą pohamować się od naruszania norm Zwolennicy determinizmu kulturowego: zachowanie dewiacyjne kształtowane są przez wzorce kultury przebywanie w patologicznym środowisku udział w subkulturze dewiacyjnej

19 Normy a socjalizacja w procesie socjalizacji zyskujemy wiedzę, co, jak i kiedy "się" robi Zaimek "się" - odwołanie do normy bezosobowe sformułowanie norm społecznych zakaz pewnych zachowań autor zakazu nie jest wymieniony (zakaz ustanowiony przez społeczeństwo) bezosobowo funkcjonująca norma

20 Normy a socjalizacja Socjalizacja jest przekazem kultury, wpajaniem norm leżących u podstaw porządku społecznego Rodzina, szkoła, kościół wychowują ale także narzucają normy i przymuszają (agenda socjalizacji) socjalizacja: wzmacnianie pożądanych zachowań przez nagrody i kary istotną rolę odgrywa naśładownictwo i przekaz symboli