DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły:

Prezentacja na temat: "DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły:"— Zapis prezentacji:

1

2 DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły:
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Śremie ID grupy: 97/54_p_g1 Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Osobowość a rozwój człowieka Semestr/rok szkolny: I semestr 2010/2011

3 CEL SZKOLENIA Celem przeprowadzonego przez nas szkolenia jest uświadomienie, jak bardzo nasza osobowość wpływa na nasz rozwój. Jesteśmy uczniami szkoły średniej, dlatego tak przygotowaliśmy szkolenie, aby uzmysłowić młodzieży, że w zależności od naszego uosobienia mamy szansę na pracę w danym zawodzie- inne natomiast nie są nam pisane. W dzisiejszych czasach, kiedy nauka jest bardzo kosztowna, ważne jest, aby nasz wybór był trafny, aby się nie pomylić. Pomoże nam w tym świadomość, że pewne nasze cechy dają nam predyspozycje do wykonywania określonych zawodów, a inne nas w tym zakresie nie ograniczają. Mamy nadzieję, że przygotowane przez nas materiały ułatwią wybór dalszego kierunku kształcenia oraz drogi zawodowej. Zapraszamy!

4 REKRUTACJA UCZESTNIKÓW
Odbiorcami szkolenia będą uczniowie klasy II o profilu pedagogicznym oraz chętni uczniowie z naszej szkoły. Grupa szkoleniowa będzie składała się maksymalnie z 30 osób dlatego proponowane jest przeprowadzenie szkolenia w dwóch cyklach (2 grupy po 30 osób). Chętne osoby z naszej szkoły będą rekrutowane na podstawie kolejności zgłoszeń. W szkole rozwieszone będą plakaty informujące o planowanym szkoleniu oraz do każdej klasy dostarczone będą ulotki na wyżej wymieniony temat. Materiały reklamowe (plakaty, ulotki) będą wykonane przez uczennice biorące udział w projekcie. Dodatkowo informacja o projekcie zostanie przekazana przez szkolny radiowęzeł. 4

5 TECHNICZNE PRZYGOTOWANIE SZKOLENIA
Decyzja co do wyboru środków technicznych wykorzystywanych w zajęciach warsztatowych zależy od osoby (osób) prowadzącej. Każda technika ma swoje plusy i minusy, dlatego najlepsze efekty przynosi umiejętne ich połączenie. Powinny być one dostosowane do celu zajęć z uwzględnieniem ich funkcji dydaktycznej i poziomu akceptacji przez uczestników. DO NASZEGO SZKOLENIE BĘDĄ NAM POTRZEBNE: Czarna tablica Flip-chart Rzutnik multimedialny z laptopem Kamera 5

6 CZARNA TABLICA STOJAK Z PAPIEREM
Plusy Minusy Duża dostępność w szkole Duża powierzchnia Nie wymaga skomplikowanej techniki Każdy potrafi się nią posługiwać Można stosować do stosunkowo dużych grup Umożliwia słuchanie i patrzenie równocześnie Potrzebna kreda i wilgotna ścierka Nie można zmienić miejsca jej położenia Zapis może zostać łatwo zniszczony STOJAK Z PAPIEREM Łatwy w obsłudze Przenośny Zachowuje informacje, które można powiesić osobno Można wracać do poprzednich informacji Mała powierzchnia Wymaga specjalnego papieru Zajmuje dodatkowe miejsce Nadaje się do małych grup 6

7 RZUTNIK MULTIMEDIALNY Z LAPTOPEM
Plusy Minusy Przenośny Można często zmieniać prezentacje Wprowadza ruch, obraz i dźwięk Niskie koszty przygotowania prezentacji Dostosowany do grup różnej wielkości Potrzeba umiejętności obsługi Możliwość zawieszenia komputera Uzależnienie od techniki (rzutnik, laptop musza być kompatybilne) Konieczność posiadania ekranu lub białych ścian KAMERA Możliwość obserwacji własnych zachowań Materiał, do którego można wrócić Można zatrzymać obraz Potrzebne zaplecze techniczne Problemy z ustawieniem sprzętu Uzależnienie od prądu Często bardzo stresująca dla uczestników

8 ORGANIZACJA PRZESTRZENI
Realizując nasze zajęcia warsztatowe, przestrzeń Sali zostanie zorganizowana w LITERĘ „U”. W Rz P E E ZALETY: Nadaje się do mniejszych grup Oszczędność miejsca Prowadzący może wchodzić do środka WADY: Formalny Niewygodny dla niektórych uczestników W P RZ 8

9 METODY I TECHNIKI SZKOLENIA
Zajęcia przeznaczone dla uczniów, tylko w części początkowej będą miały formę wykładu. Będzie to służyło wyjaśnieniu czym jest osobowość człowieka, jakie są teorie rozwoju osobowości oraz typy osobowości. Pozostała część zajęć będzie miała formę warsztatów, aby uczniowie byli aktywni i zaangażowani w zajęcia. 9

10 Przygotowując zajęcia warsztatowe, postępujemy według zasady „dla każdego coś pożytecznego”. Ćwiczenia będą miały formę: Aktywność twórcza- metoda polegająca na wykonaniu zadań o charakterze twórczym np. plastycznym. Przykładem może być poproszenie uczestników o przedstawienie za pomocą rysunku lub symbolu, swojego miejsca pracy. Burza mózgów- służy najczęściej do rozwiązywania problemów. Kilka osób wymienia bez ograniczeń i bez krytykowania- skojarzenia lub pomysły związane z zagadnieniem. Wszystkie pomysły są zapisywane, po czym następuje ocena ich wartości i przydatności. Filmy- są atrakcyjną, ale mało aktywizującą formą przekazu. Warto więc ją urozmaicić metodą „stop klatką”, zatrzymując prezentacje w momencie, na który chcemy zwrócić uwagę uczestników. Filmy fabularne lub ich fragmenty także dostarczają prowadzącym materiał do dyskusji. Taką „kopalnią” wątków, które są ważne z punktu widzenia rozwoju młodzieży może być film „Stowarzyszenie umarłych poetów”- gdzie można zwrócić uwagę na osobowość nauczyciela granego w filmie. c.d. 10

11 4. Dyskusja grupowa- celem jest pozwolenie uczestnikom na przedstawienie swoich poglądów. Temat dyskusji jest związany z tematem spotkania grupowego. 5. Symulacje- metoda składająca się ze studium przypadku oraz odgrywania ról. Wymaga aktywności ze strony uczestników, rozwija umiejętności negocjacyjne i podejmowania decyzji. 6. Odgrywanie ról- może mieć charakter improwizacji, niekiedy uczestnicy otrzymują jedynie ogólny zarys sytuacji lub mogą być przygotowane według scenariusza, który opisuje role i przebieg scenerii 7. Kwestionariusze/testy- uczestnicy wypełniają je samodzielnie, uzyskując dzięki otrzymanym wynikom uporządkowaną informację zwrotną na ważny temat 8. Praca w małych grupach- podział uczestników na zespoły np. 3 osobowe. Grupy mogą współzawodniczyć, gdy każda z nich opracowuje ten sam temat. Grupy mogą też działać komplementarnie, gdy każda z nich opracowuje część zagadnienia i dopiero prezentacja dokonań wszystkich grup daje całościowy obraz zagadnienia. c.d. 11

12 9. Prezentacja/wykład- jest to dobra metoda na etapie wstępnym warsztatu: służy do zaprezentowania treści nieznanych uczestnikom 10. Rozmowa w parach- krótka dyskusja lub wymiana informacji między posterunkami 11. Studium przypadku- polega na opisywaniu konkretnej sytuacji problemowej. Celem analizy jest zdiagnozowanie tej sytuacji i określenie jej rozwiązania.

13 MATODY SPRZYJAJĄCE EFEKTOWNEJ PRACY PODCZAS SZKOLENIA
Zwracamy się do siebie po imieniu Zajęcia prowadzimy tak, aby różniły się od normalnych lekcji Nie zmuszamy do mówienia Nie komentujemy i nie oceniamy wypowiedzi Wykonywanie zadań jest dobrowolne, uczeń ma prawo odmówić Zajęcia rozpoczynamy punktualnie i nie przeciągamy ponad ustalony czas bez zgody uczniów Każde spotkanie kończymy podsumowaniem i sformułowaniem przez uczestników najważniejszych wniosków

14 Ankiety zamieszczone będą na końcu prezentacji w postaci załączników.
Przed zajęciami uczniowie wypełniają ankietę wstępną, a na koniec zajęć przeprowadzimy ankietę końcową. Chcemy sprawdzić, czy spełniliśmy oczekiwania co do kursu oraz czy uczestnicy uznali szkolenie za interesujące i potrzebne. Ankiety zamieszczone będą na końcu prezentacji w postaci załączników. Załącznik nr 1- ankieta wstępna Załącznik nr 2- ankieta końcowa

15 WSTĘP Człowiek przychodząc na świat przynosi ze sobą pewien bagaż wyposażenia genetycznego. Określa on płeć, kolor oczu, sposób funkcjonowania narządów wewnętrznych, istnienie specjalnych uzdolnień itp. W jego skład wchodzi także temperament. Jest to mówiąc najprościej, określony sposób funkcjonowanie układu nerwowego, który wyznacza podstawowy charakter reakcji człowieka niezależnie od sytuacji, w jakiej się on znajduje. Wyznacza on m. in. Szybkość reakcji, czas jej trwania i siłę.

16 1) TEORIE ROZWOJU CZŁOWIEKA BEHAWIORALNE TEORIE ROZWOJU
Teorie behawioralne opierają swoje poglądy na tym iż dziecko kształtuje otoczenie a nie tylko jego doświadczenie czy wrodzone cechy. Zwolennicy tej teorii mają rozbieżne poglądy ale zgadzają się co do kwestii tego że jesteśmy plastyczni i możemy przez rozmaite doświadczenie uczyć się zachowań. Procesy te dzielą na dwa uwarunkowania; klasyczne i instrumentalne. Pierwsze z nich klasyczne dotyczy wywołania nowych reakcji przy pomocy nowych sygnałów czy bodźców. Drugim typem warunkowania instrumentalne czyli działanie na jakąś osobę określonym bodźcem pozytywnym by wzmocnić i negatywnym by osłabić pożądaną reakcje jest to tak zwana metoda nagród i kar bardzo często stosowana w resocjalizacji ze wzglądu na swoją niezwykłą skuteczność.

17 2. HUMANISTYCZNE TEORIE ROZWOJU
Teorie humanistyczne wysuwają odmienna tezę, że każdy człowiek ma dość motywacji aby doprowadzić się do samo urzeczywistnienia. Postacią tej teorii jest A. Maslow, który podzielił rozwój motywacji na dwie kategorie niedoboru i wzrostu. Pierwsza z nich popycha nas do realizacji takich celów czy zaspokajanie potrzeb fizjologicznych, seksualnych czy nawet chęci bycia akceptowanym. Motywacja wzrostu zaś dopełnia całość jest jakby dalszym etapem rozwoju. Poglądy Maslowa ukazuje jego piramida.

18

19 3. PSYCHOANALITYCZNE TEORIE ROZWOJU: ZYGMUNT FREUD
Teoria rozwoju psychoseksualnego jest bardzo istotna w kształtowaniu charakteru szczególnie w pierwszych pięciu, sześciu latach życia. Te pierwsze doświadczenia mają duży wpływ na dalsze losy dziecka. Tak więc Freud w swojej teorii mówi o procesach świadomych i nieświadomych zachodzących w ciągu życia. Najważniejszy jednak tej teorii jest podział osobowości na id, ego i superego. Najpierw występuje id które jest wrodzone i stanowi nieświadomą część naszego ja są to instynkty i pragnienia. U niemowląt i małych dzieci są one całkowicie dominujące dopiero z czasem pojawia się u nas Ego. Zaczyna się ono rozwijać w wieku dwóch do pięciu lat i pozwala podjąć jakieś określone strategie działania by jak najszybciej uzyskać pożądany efekt. Jako ostatnie w naszym życiu pojawia się superego, występuje wtedy kiedy znamy już wartości moralne i zasady panujące w społeczeństwie. ERIK ERIKSON Kolejna teoria należąca do Erika Eriksona jest bardzo podobna do teorii Freuda, różnica polega między innymi na tym, że w pierwszej teorii ważne były instynkty w tym natomiast przypadku dochodzi jeszcze działanie czynników zewnętrznych takich jak wymagania społeczno- kulturowe.

20 4. TEORIE ROZWOJU W OKRESIE DOJRZAŁOŚCI
W tym miejscy chcielibyśmy pokrótce omówić dwie teorie rozwoju w okresie dorosłości. Pierwsza z nich dotyczy przechodzenia przez określone cykle życia i jest spojrzeniem bardziej socjologicznym. Mówią nam one o ważnym wpływie ról jakie przychodzi nam w życiu przyjmować na nasze zachowanie. Zajmując konkretne pozycje w społeczeństwie liczymy się z tym, że wymagają one od nas określonych zachowań. To takie wymagania i zachowania są wymagane od danej osoby na danym stanowisku określa nie tylko sama kultura w jakiej jest on usytuowany ale nawet czas w jakim żyje. Drugą rzeczą jest to, że życie wymaga od nas spełnienia nie jednej a wielu ról i to jednocześnie. Kolejną teorią dotyczącą dorosłości jest model pór dorosłości Levinsoan. Podstawą tej teorii jest struktura życia, której podstawą jest dany okres w życiu człowieka. „W jej skład oczywiście wchodzą role, jakie człowiek kreuje i próby zachowania między nimi równowagi, ale także jakość i wzór utrzymywanych przez niego stosunków, a wszystko to przefiltrowane przez osobowość i temperament.” Po każdym stabilnym okresie następuje przejście, które wymaga od jednostki analizy i zmian.

21 2. TYPY OSOBOWOŚCI WEDŁUG HIPOKRATESA
CHOLERYK Energiczny choleryk- to optymista, człowiek czynu, nastawiony na działania i kierowanie, jest urodzonym przywódcą, dynamiczny i aktywny ujawnia silną wolę i zdecydowanie. Wśród ludzi wzbudza zaufanie i respekt. Często pracuje dla potrzeb grupy, przewodzi i organizuje. Preferuje pracę, którą może sam zorganizować, szybkość działania, realizację jasno sprecyzowanych celów, jest szybki w działaniu. Potrafi rozdzielać pracę, koncentrować uwagę zespołu na wydajności. Lubi przewodzić i organizować prace innym. Powinien pracować w środowisku stwarzającym duże możliwości samodzielnego organizowania pracy sobie i innym. Środowiskiem niewskazanym będzie każda praca rutynowa, wymagająca jedynie wykonywania poleceń, nie otwierająca możliwości realizowania własnych pomysłów. Przykładowe zawody: przedsiębiorca, dyrektor przedsiębiorstwa, inżynier w przemyśle i budownictwie, manager, handlowiec, prawnik, dziennikarz, ordynator oddziału szpitalnego, reżyser, policjant. Zawody niewskazane: księgowy, pracownik biurowy, analityk chemiczny, farmaceuta.

22 SANGWINIK Towarzyski sangwinik to optymista. Potrafi przyciągać do siebie ludzi, jest emocjonalny i wylewny, entuzjastyczny i spontaniczny, ma duże poczucie humoru. Gadatliwy, ciekawy, jest dobrym narratorem i urodzonym aktorem. Żyje raczej dniem dzisiejszym niż tym co było lub będzie. Jest duszą towarzystwa i tak gdzie przebywa wnosi radość. Nie chowa urazy, lubi komplementy, szybko przeprasza. W pracy ochotnik, inicjuje nowe formy aktywności, jest twórczy, tryska energią i entuzjazmem. Potrafi sprawiać bardzo dobre wrażenie, posiada umiejętności pobudzania innych do współpracy. Powinien pracować w środowisku wymagającym zmiennych form aktywności, pozbawionym konieczności wykonywania zadań rutynowych. Dobrze będzie czuł się w pracy wymagającej inicjatywy, twórczego rozwiązywania wielu problemów, wymagającej szybkiego podejmowania decyzji. Powinna to być praca zapewniająca szerokie kontakty z ludźmi. Jest prawdopodobne, że towarzyski sangwinik nie będzie zadowolony z pracy wymagającej posługiwania się liczbami, wykresami, wymagającej dokładności, staranności i skrupulatności. Przykładowe zawody: instruktor kulturalno oświatowy, pilot wycieczek turystycznych, akwizytor, handlowiec, organizator przedsięwzięć reklamowych, stewardessa, aktor estradowy, śpiewak itd. Zawody niewskazane: księgowy, ekonomista, laborant chemiczny, dyrektor przedsiębiorstwa, prawnik itp.

23 MELANCHOLIK Perfekcyjny melancholik to myśliciel, idealista i pesymista. Nastawiony na zadania i analizowanie. Przejawia zdolności artystyczne, jest wyczulony na piękno, muzykalny. Cechuje go duża wrażliwość na potrzeby innych, skłonność do poświęcania się, sumienność. Ostrożnie dobiera przyjaciół, ale jest wobec nich wierny i ofiarny. Raczej woli pozostawać w cieniu, będzie więc unikał publicznych wystąpień i zwracania na siebie uwagi. Jeśli jest obdarzony inteligencją to potrafi łatwo rozwiązywać problemy, znajdować twórcze rozwiązania i tego będzie oczekiwał od swojej pracy. Lubi wykresy, schematy, wykazy i liczby. Z łatwością podporządkowuje się regulaminom, dużą wagę przywiązuje do szczegółów, jest wytrwały i dokładny, uporządkowany zorganizowany, zawsze musi dokończyć to co zaczaj. Powinien pracować w środowisku nie wymagającym zmiennych form aktywności, szybkich działań, powinna to być praca nie wymagająca częstych kontaktów z ludźmi, publicznych wystąpień, zwracania na siebie uwagi. Przykładowe zawody: ekonomista, księgowy, notariusz, konserwator zabytków, bibliotekarz, archeolog, meteorolog, farmaceuta. Zawody niewskazane: aktor, akwizytor, manager, handlowiec, prawnik, makler giełdowy, sekretarka.

24 FLEGMATYK Spokojny flegmatyk to pesymista i obserwator. Nastawiony na relacje z ludźmi. Jest spokojny, chłodny, opanowany, zrównoważony i cierpliwy, cichy a przy tym dowcipny. Powściągliwy w wyrażaniu emocji, które skrywa głęboko. Życzliwy, uprzejmy, potrafi poświęcić dużo czasu sprawie czy człowiekowi. W kontaktach z ludźmi uprzejmy, pogodny, lubi obserwować ludzi. Potrafi współczuć i otaczać troską. Potrafi pośredniczyć w rozwiązywaniu problemów, potrafi znajdować proste wyjścia. Preferuje pracę nie wymagającą pośpiechu i tempa, nastawioną na kontakty z ludźmi, pomaganie i rozwiązywanie problemów, nie wymagającą podejmowania szybkich decyzji, przemieszczania się. Jest solidny uprzejmy i pogodny, potrafi słuchać. Powinien podejmować zadania wymagające dokładności, skrupulatności i drobiazgowych analiz, rozwiązywania psychologicznych i naukowych problemów. Dobrze, gdy oczekuje się od niego pracy nastawionej na kontakt z drugim człowiekiem. Przykładowe zawody: socjolog, psycholog kliniczny, pracownik naukowy, pisarz, kustosz w muzeum, bibliotekarz, krytyk literacki Zawody niewskazane: akwizytor, manager, pilot wycieczek turystycznych, sprzedawca, handlowiec, policjant, dyrektor przedsiębiorstwa, kurator sądowy, wychowawca w zakładzie karnym, itp.

25 Poszczególne typy różnią się od siebie w zasadniczy sposób
Poszczególne typy różnią się od siebie w zasadniczy sposób. Jednak żaden z nich nie jest gorszy ani lepszy. Żaden z tych typów nie występuje w sposób izolowany tzn. w każdym człowieku można znaleźć ślady wszystkich czterech. Ważne jest aby znać swój temperament, aby umieć przewidzieć własne relacje w określonych sytuacjach. Melancholik raczej nie sprosta wymaganiom stawianym dowódcy straży pożarnej, a choleryk- pielęgniarka też nie jest najlepszym pomysłem. Warto pamiętać, że temperament znajduje swój odbicie nie tylko w naszym zachowaniu. Możemy poznać go po sposobie ubierania się, ulubionej muzyce, potrawach. Poza temperamentem, innym istotnym elementem naszego funkcjonowania są emocje, które w znacznej mierze determinują nasze zachowanie. Im bardziej jesteśmy optymistycznie nastawieni, im więcej w nas pozytywnych uczuć, tym chętniej podejmujemy różne działania, efektywniej pracujemy, mamy lepsze stosunki otaczającymi nas ludźmi. Taka postawa jest zwykle wynikiem wysokiej samooceny. Ponieważ każdy kontakt z drugim człowiekiem wywołuje w nas jakieś uczucia, odgrywają one ogromną rolę w procesie porozumiewania się. W sytuacji trudnej, nowej, nieoczekiwanej nasze zachowanie często wynika bardziej z przeżywanych w danym momencie uczuć, niż z racjonalnego myślenia. Działamy wtedy impulsywnie i intuicyjnie.

26 3. TYPY OSOBOWOŚCI HOLLANDA
Według tej koncepcji do poszczególnych zawodów predysponuje ludzi własna osobowość oraz wiele czynników wywodzących się z ich otoczenia. Holland wyróżnia sześć dominujących typów osobowości zawodowej i sześć odpowiadających im środowisk pracy. Mieszana typy osobowości powstają z kombinacji typów dominujących. Wyróżnione zostały następujące typy dominujące: Typ realistyczny- reprezentowany jest przez osoby, które lubią pracować z narzędziami i maszynami. Posiadają sprawności manualne, związane z mechaniką. Określane są jako wykwalifikowane, konkretne, uzdolnione technicznie lub mechanicznie. Podejmują pracę w zawodach takich, jak mierniczy, rolnik, elektryk.  Typ badawczy – osoby tego typu lubią w swojej pracy stykać się z abstrakcyjnymi pojęciami, lubią też tworzyć teorie. Dążą do zrozumienia otaczającego świata i poszukują prawdy. Mają zdolności matematyczne i naukowe. Określane są jako racjonalne, posiadają umiejętność abstrakcyjnego i analitycznego myślenia. Podejmują pracę w zawodach między innymi takich, jak biolog, fizyk, chemik, technik medyczny. 

27 Typ artystyczny – jednostki tego typu preferują zachowania kreatywne umożliwiające wyrażanie samego siebie. Lubią rozwijać pomysły i koncepcje. Posiadają zdolności artystyczne: pisarskie, muzyczne lub w innych dziedzinach sztuk pięknych. Określane są jako twórcze, o rozwiniętej wyobraźni i dużym poczuciu estetyki. Podejmują pracę w zawodach takich, jak muzyk, malarz, pisarz, dekorator wnętrz, aktor. Typ społeczny – osoby tego typu chcą pomagać ludziom, informować i uczyć innych. Posiadają rozwinięte umiejętności społeczne. Określane są jako współpracujące, empatyczne, cierpliwe. Podejmują pracę w zawodach takich, jak na przykład nauczyciel, psycholog, opiekun społeczny.  Typ przedsiębiorczy – osoby tego typu lubią pracę z ludźmi ukierunkowaną na korzyści materialne. Posiadają umiejętności przywódcze i komunikowania się. Określane są jako energiczne, rozmowne, pewne siebie. Podejmują pracę w takich zawodach, jak na przykład akwizytor, zarządca, przedsiębiorca. Typ konwencjonalny – osoby tego typu preferują pracę z danymi, ich porządkowanie i strukturalizację. Posiadają zdolności urzędnicze i rachunkowe. Są określane jako zorganizowane, praktyczne, ulegle. Podejmują pracę w takich zawodach, jak np.: księgowy, kasjer, urzędnik bankowy, sekretarka.

28 Każdy człowiek posiada cechy każdego typu występującego hierarchicznie w malejącym natężeniu. Na przykład ktoś może posiadać wiele cech wspólnych z typem społecznym, w średnim stopniu odpowiadać typowi przedsiębiorczemu oraz w niewielkim stopniu przypominać pozostałe typy.

29 PODSUMOWANIE Człowiek nie jest samotną wyspą, żyje bowiem w społeczności, od której cos zyskuje, a cos jej daje i w jakiś sposób jej służy. Przez całe życie człowiek korzysta świadomie z pomocy drugiego człowieka, a mniej świadomie ulega wpływowi otoczenia i społeczności, do których przynależy. Ulega zarówno dobrym i złym wpływom. Dużą rolę w procesie przemian osobowości odgrywają różne wydarzenia, pozytywne i negatywne, które spotykamy na drodze swojego życia. Przeżycia i osobiste doświadczenia tj. radość, cierpienie, poprawne kontakty, konflikty z innym człowiekiem, przyjmowanie jednych wartości, a odrzucanie innych, a także cała biografia, stanowią najważniejszą część naszej indywidualności. To nie tylko cechy osobowości i temperamentu tworzą naszą odrębność, ale przede wszystkim to, co przezywamy, czego doświadczamy i jak sobie z tym radzimy.

30 PODSUMOWANIE c.d Ludzie różnią się między sobą pod wieloma względami. W najnowszych badaniach na temat osobowości, podkreśla się fakt, że zarówno cechy biologiczne czlowieka jak i warunki środowiskowe wpływają n rozwój osobowości, jednakże osobowości tej nie determinują. Kluczowe znaczenie dla rozwoju osobowości ma podejrzewana przez jednostkę aktywność. Powszechnie uważa się, że koło 25 roku życia człowiek jest już jednostką w pełni dojrzałą, ukształtowaną. Jednakże osobowość nigdy nie przechodzi w stan statyczny, w stan spoczynku. Ulega ciągłym przeobrażeniom na przestrzeni życia. W początkowych okresach kształtowania się osobowości przemiany są bardziej widoczne, bardziej spektakularne. W okresie późniejszym przemiany te są mniej gwałtowne. Jednakże niewątpliwie są- człowiek całe życie zdobywa nowe doświadczenia, spotyka nowe sytuacje i nowych ludzi. Wszystko to na niego wpływa i go kształtuje. Człowiek nigdy nie jest istotą skończoną- jest istotą która ciągle się staje.

31

32 ĆWICZENIE NR 1 Kwestionariusz temperamentu wg Florence Littauer
ZNAJDUJE SIĘ NA STRONIE:

33 ĆWICZENIE NR 2 zabawa w zwierzątka
CEL: samopoznanie MATERIAŁY: kartki papieru, kredki (pisaki lub długopis) PRZEBIEG: Każdy uczeń rysuje na kartce zwierzę, które według niego najbardziej symbolizuje jego cechy charakteru. Rysunki zostają ułożone na podłodze lub stole, czystą stroną do góry. Każdy wybiera jedną kartkę (nie swoją) i patrząc na rysunek wypisuje 3 cechy, które kojarzą mu się z tym zwierzęciem. Powtórnie karki wracają na środek Sali i następuje ich losowanie. Tym razem osoba wyciągająca rysunek stara się odgadnąć, kto mógł być jego autorem. Właściciel komentuje wypisane pod zwierzęciem cechy: pasują do niego czy nie, czy o nich myślał wykonując rysunek.

34

35

36

37 ĆWICZENIE NR 3 CELE Poznawanie mocnych stron
Rozwijanie umiejętności poznawania i dostrzegania mocnych stron u innych Poznawanie wpływu innych ludzi na mnie i mojego wpływu na innych ludzi MATERIAŁY Kartki, ołówki, przygotowane medale- medale to kółka wycięte z kolorowego papieru, a na nich napisane są sprawności, umiejętności, zdolności. Nauczyciel przygotowuje przed zajęciami medale z napisami: jesteś silny, jesteś bystry, jesteś szybki, jesteś spokojny, jesteś miły, jesteś wytrwały, jesteś uczynny, jesteś sprawiedliwy, jesteś systematyczny, jesteś systematyczny, jesteś pracowity, jesteś wesoły, jesteś koleżeński, jestes zaradny, jestes mistrzem w zadawaniu pytań, jesteś mistrzem w pisaniu, jesteś mistrzem w czytaniu, jestes mistrzem w grę w piłkę, jestes mistrzem w temperowaniu, jesteś mistrzem w otwieraniu okna, jestes mistrzem w chodzeniu do szatni, jestes mistrzem w słuchaniu itp. Dodatkowo trzeba przygotować „czyste” (nie zapisane) medale, które prowadzący uzupełnia tekstem w trakcie zajęć (bazując na informacjach uzyskanych od uczestników grupy.) FORMA: praca indywidualna, prezentacja

38 NA KONIEC PROWADZĄCY ZADAJE PYTANIA:
PRZEBIEG: Prowadzący podaje instrukcję: przez chwilę zastanów się i zapisz na kartce, co udało Ci się dobrze zrobić, wykonać, zrealizować w ostatnim czasie (czas powinien zostać nieokreślony). Może strzeliłeś bramkę, opanowałeś grę komputerową, sprzątnąłeś swój pokój, pomogłeś babci, wyprowadziłeś psa, dostałeś dobrą ocenę itp. Może to być kilka rzeczy. W drugiej części zadania uczniowie prezentują swoje zapiski przed grupą. Zadaniem prowadzącego jest omówić, na czym polega „mistrzostwo” uczestnika. Prowadzący podkreśla, że jeśli choć raz udało nam się osiągnąć sukces w jakiejś dziedzinie to oznacza, że to potrafimy- ta umiejętność znajduje się w naszych zasobach i zawsze możemy z niej skorzystać. W celu podkreślenia mistrzostwa nauczyciel rozdaje medale. NA KONIEC PROWADZĄCY ZADAJE PYTANIA: Czy łatwo jest dostrzegać swoje mocne strony? Czy inni ludzie dostrzegają nasze mocne czy słabe strony? Czy lepiej się czujemy, kiedy ktoś nas pochwali czy zgani?

39

40 ĆWICZENIE NR 4 CEL: rozwijanie myślenia twórczego
MATERIAŁY: niepotrzebne PRZEBIEG: Każdy dzieli się na 3-5 równolicznych zespołów Każdy z zespołów ma za zadanie wymyśleć jak najwięcej zastosowań (niekonwencjonalnych) dla określonego przedmiotu np. piłki, butelki, gazety, łyżki, obrusu. Odpowiadamy na pytanie, co można zrobić z przedmiotu a nie z przedmiotem. Zastosowanie przedmiotu może być wynikiem jego przekształcenie np. przecięcia. Zabawa odbywa się w określonym czasie (10-15 minut). Wygrywa ten zespół, który wymyśli więcej oryginalnych zastosowań.

41

42 Duże arkusze papieru, kredki, mazaki, linijki, ekierki, ołówki
ĆWICZENIE NR 5 CELE: Uświadomienie sobie własnych zasobów Rozeznanie w swoich mocnych stronach Rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości FORMA: Praca indywidualna Prezentacja dyskusja MATERIAŁY: Duże arkusze papieru, kredki, mazaki, linijki, ekierki, ołówki

43 PRZEBIEG: Prowadzący zadaje pytanie: czy wiecie, czym zajmuje się architekt, projektant? Po uzyskaniu odpowiedzi, że jest to osoba projektująca domy, zaprasza uczniów do dalszych działań. Prowadzący podaje instrukcję: Niech każdy z Was wyobrazi sobie, że sam wykonuje taki zawód i ma zaprojektować dom. Oczywiście jest to niezwykły dom. Jego fundamenty i ściany muszą być zbudowane z solidnego materiału. Tym materiałem będą Twoje umiejętności, zdolności, cechy charakteru. Narysuj teraz dom i napisz, z czego jest wykonany. Pamiętaj, że najsolidniejsze Twoje cechy musza stanowić fundamenty i ściany. To, czego mniej jesteś pewien może znaleźć się w środku. Budujesz ten dom z tego, co wiesz o sobie, np. wiesz, że jesteś systematyczny- jest to cecha, na której możesz oprzeć swój dom, jesteś bardzo emocjonalny- nie zawsze panujesz nad emocjami, trudno więc z nich zbudować ściany, ale może emocje będą oknami itd. Teraz narysuj swój dom i nazwij materiały, z których go wykonałeś.

44

45

46 3. Prowadzący pozwala uczestnikom omówić ich projekty.
Zadaje pytania: Czy dla każdego z nas te same cechy i zdolności są najważniejsze? na jakich mocnych stronach każdy z Was oparł swój dom? Dlaczego tak jest? Prowadzący podkreśla, że każda osoba posiada takie cechy, umiejętności, na których może się oprzeć w swoim życiu i je wykorzystać. U każdej też możemy zneleźć słabsze strony.

47

48 MATERIAŁY: kartki papieru
ĆWICZENIE NR 6 MATERIAŁY: kartki papieru CEL: samopoznanie PRZEBIEG: Wszyscy piszą ofertę podjęcia jakieś pracy. Należy puścić wodzę fantazji. Praca jest wymarzona, atrakcyjna, rewelacyjna pod każdy względem, a Ty jesteś idealnym do niej kandydatem. Posiadasz wszystkie niezbędne umiejętności. Należy zwrócić uwagę, aby w ofercie było jasno sprecyzowane o jaki rodzaj pracy chodzi i jakie predyspozycje posiada osoba pisząca. Odczytanie na forum wszystkich lub wybranych prac. Dyskusja o tym co pomaga w realizacji naszych marzeń.

49

50 ĆWICZENIE NR 7 CEL: kształtowanie umiejętności gospodarowania własnym czasem MATERIAŁY: niepotrzebne

51 PRZEBIEG: Uczniowie zastanawiają się, dlaczego się uczą- tworzą listę takich powodów. Te, które występują najczęściej, podkreślają. Każdy zastanawia się, ile przeciętnie czasu dziennie poświęca na odrabianie lekcji. Ten czas w minutach każdy zapisuje sobie na brzegu kartki. Wspólnie uczniowie zastanawiają się czym się zwykle zajmują podczas odrabiania lekcji (jedzenie, rozmowy przez telefon, oglądanie telewizji). Lista tych czynności zostaje zapisana na tablicy. Każdy uczeń na swojej kartce rysuje okrąg, który symbolizuje 100% przeciętnego czasu poświęconego przeciętnie dziennie na odrabianie lekcji (wartość ta jest zapisywana obok w minutach). Te 100% należy podzielić na tyle części, ile czynności uczeń wykonuje w tym czasie. Poszczególne części należy zaznaczyć na rysunku przy pomocy promieni okręgu. Następnie każdy zastanawia się, z których czynności mógłby zrezygnować i oblicza ile czasu by zaoszczędził. Wspólne wyciąganie wniosków i podjęcie decyzji o wprowadzeniu (lub nie) zmian w rozkładzie dziennym.

52

53

54 ĆWICZENIE NR 8 CEL Kształtowanie umiejętności postrzegania sukcesu
MATERIAŁY niepotrzebne PRZEBIEG Rozmowa o tym, czym jest sukces- zapisywanie skojarzeń Każdy mówi o tym, co uważa za swój dotychczasowy sukces (mogą być to rzeczy drobne np. Samodzielne przygotowanie posiłku lub rzeczy duże np. I miejsce na olimpiadzie przedmiotowej) Wspólne budowanie listy czynników pomagających w osiągnięciu sukcesu Budowanie listy czynników utrudniających osiągniecie sukcesu Każdy sprawdza dla siebie zestawienie co mu pomaga, a co utrudnia osiągnięcie sukcesów Porównanie indywidualnych praz uczniów i wybór pozycji, które powtarzają się najczęściej Wspólne zastanowienie się, jak można eliminować czynniki utrudniające

55

56

57

58 ĆWICZENIE NR 9 MATERIAŁY: CELE: Kartki
Ołówki CELE: Rozwijanie umiejętności odczuwania własnych emocji Rozwijanie umiejętności oceny wpływu emocji na własne zachowanie Ćwiczenie wyrażania własnych emocji FORMA: Praca indywidualna Praca w parach Dyskusja

59

60 PRZEBIEG: Prowadzący dzieli grupę na połowę (może zastosować jakiś zabawowy sposób podziału- wyliczankę, grę w marynarza itp.) Wszyscy uczestnicy otrzymują karteczki i ołówki. Przygotowują wypowiedź, zapisując najważniejsza informacje na kartce: Proszą, aby każdy zastanowił się i zapisał na kartce informacje o tym, co najbardziej denerwuje Was w zachowaniu innych osób, w sytuacji, kiedy do nich mówicie. Może to jest „gapienie się w sufit”, „mlaskanie”, a może cos zupełnie innego. Następnie utworzone pary siadają naprzeciwko siebie. Jedna grupa otrzymuje zadanie: Twoim zadaniem jest przekonanie drugiej osobie informacji o tym, co Twoim zdaniem denerwuje Cię w zachowaniu innych osób. Postaraj się to opowiedzieć w ciągu 2-3 minut. Możesz podać jakieś przykłady. Druga grupa dostaje zadanie: Twoim zadaniem jest „zaprezentować” czynności, które denerwują Cię w zachowaniu innych ludzi (te, które zapisałeś na kartce lub inne, które teraz przyszły Ci do głowy). Zadanie uczniowie wykonują przez dwie, trzy minuty. Jeśli grupa będzie miała ochotę można je kontynuować po zamianie ról (ci, którzy przeszkadzali teraz opowiadają; ci, którzy opowiadali wykonują czynności przeszkadzające)

61 4. Następuje omówienie zadania poprzez pytania prowadzącego:
Jak czułeś się mówiąc do osoby z pary? Czy coś Ci przeszkadzało? Jak czułeś się zachowując się według instrukcji (odgrywając czynności „przeszkadzające”)? Czy umiesz rozpoznawać swoje emocje? Czy umiesz nazwać te emocje? Postaraj się to zrobić! Jaki wpływ miały pojawiające się emocje na wykonywanie czynności opowiadania? W jaki sposób został wyrażone pojawiające się emocje? Prowadzący stara się podkreślić wpływ emocji na zachowanie. Może zaznaczyć, że rozpoznawanie własnych emocji i ich skutków odgrywa istotne znaczenie w relacjach międzyludzkich. Umiejętność ta jest również bardzo ważna w wykonywaniu zawodów wymagających rozmawiania z ludźmi o trudnych sprawach (doradcy, mediatorzy, terapeuci). Można podkreślić, ze zadanie to służyło rozwojowi świadomości emocjonalnej, czyli umiejętności rozpoznawania, jak nasze emocje wpływają na wykonane przez nas działania.

62

63 ĆWICZENIE NR 10 CELE: Rozwijanie umiejętności wglądu w charakterystykę innej osoby. Kształtowanie postaw „uważnego obserwatora”. Rozwijanie umiejętności postrzegania innych osób i siebie. Rozwijanie umiejętności nazwania cech. MATERIAŁY: kartki, mazaki, ołówki FORMA: praca indywidualna, prezentacja.

64 1. Każdy z uczestników pracuje indywidualnie wykonując instrukcję prowadzącego:
Każdy z Was zna taką osobę, którą mógłby nazwać przyjacielem. Być może jest to bliski kolega czy koleżanka. Zastanów się i zapisz na kartce te cechy charakteru, sposoby zachowania, które najbardziej Ci odpowiadają w tej osobie i które być może spowodowały, że ta osoba jest Ci najbliższa. Im więcej informacji zapiszesz, tym lepiej. Po dokończeniu tej czynności przyjrzyj się uważnie zapisanym informacjom. Kolorowym mazakiem podkreśl te cechy i sposoby zachowania, którymi mógłbyś opisać też siebie. Zastanów się, które z cech Twojego kolegi czy przyjaciela charakteryzują także Ciebie? PRZEBIEG: 2. Podczas omawiania prowadzący powinien postarać się uzyskać od uczestników odpowiedzi na pytania: Czy łatwo było nazwać cechy charakteru kolegi lub przyjaciela? Jak wiele znalazłeś cech, które Was łączą? Czy ludzie preferują w wyborze przyjaciela, kogoś o podobnych cechach, czy wręcz przeciwnie? Czy łatwo jets opisywać siebie? Dięki jakim cehcom jedni są lubiani bardziej od innych?

65

66 Praca samodzielna, rozmowa w parze, dyskusja.
ĆWICZENIE NR 11 MATERIAŁY: Kartki, ołówki, mazaki CELE: Uświadomienie sobie własnych obaw, co do wykonywania niektórych czynności i zadań Uświadomienie sobie własnych ograniczeń Uświadomienie sobie ograniczeń wynikających z fizyczności człowieka FORMA: Praca samodzielna, rozmowa w parze, dyskusja.

67

68 PRZEBIEG: Prowadzący prosi, aby uczestnicy szkolenia zapisali na swojej kartce takie czynności, których Twoim zdaniem nie mógłbyś zrobić. Np. uważasz, że nigdy w życiu nie chciałbyś latać samolotem, oglądać krwi lub „występować” przed dużą grupą ludzi, albo pracować osiem godzin przy biurku itp. W tej części zadania każdy uczestnik pracuje samodzielnie. 2. Uczestnicy dobierają się w pary na zasadzie losowej i postępują zgodnie z instrukcją prowadzącego: Usiądź naprzeciw drugiej osoby. Wymieńcie się kartkami. Po zapoznaniu się z ich treścią zapytaj- „Czy aby na pewno nie jestes w stanie…?”. Tu podajemy informację z kartki np. „… latać samolotem?”. Czy możesz mi cos więcej o tym opowiedzieć? Czy próbowałeś to zmienić? Może tak się zdarzyć, że macie podobny kłopot. Wtedy spróbujcie razem wymyślić sposoby poradzenia z problemem. Wypiszcie te sprawy, których Waszym zdaniem nie da się zmienić. Na zakończenie zadania można wypisać te problemy, które Waszym zdaniem nie podlegają zmianom i te, które można zmienić.

69 UWAGI!!! W tym ćwiczeniu rola prowadzącego jest bardzo ważna. Musi on zadbać o to, by na tablicy znalazły się różne ograniczenia, w tym fizyczne, które na pojawiły się w wypowiedziach uczestników i omówić je na przykładach nie związanych z grupą. Prowadzący musi również zadbać o to, by uczestnicy nie mieli poczucia zagrożenia. Mogą wśród nich pojawić się emocje związane z własnymi ograniczeniami. Im bardziej naturalnie to zadania potraktuje, tym lepiej. Prowadzący może przywołać jakieś własne ograniczenia lub podać przykład kogoś trzeciego, np. „Sam mam problem- nie lubię jeździć windą i wybieram takie miejsca, abym nie musiał z niej korzystać”, albo „Znam taka osobę, która od dziecka jeździ na wózku i musiała znaleźć sobie pracę w firmie, która miała przygotowane stanowiska pracy dla inwalidów” itp Lepiej jest otwarcie rozmawiać o tym, że osoba niewidoma nie zostanie kierowcą, a bardzo powolna nie zostanie kasjerem w supermarkecie. Warto też wspomnieć, że cały czas uczymy się i wiele spraw trudnych dla nas teraz, w przyszłości nie musi sprawiać nam kłopotu.

70

71 ĆWICZENIE NR 12 MATERIAŁY:
Przygotowane kartki z wypisanymi zawodami- załącznik 3 Długopisy ołówki FORMA: Praca własna Prezentacja dyskusja CELE: Rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości Poszerzanie wiedzy o zawodach Rozwijanie umiejętności porównywania „tego, co wyobrażone z tym, co rzeczywiste”.

72

73 PRZEBIEG Prowadzący przekazuje uczestnikom następujące polecenie: Macie przed sobą kartkę, na której wypisane jest zdanie z nazwą zawodu. Waszym zadaniem jest dokończyć każde z tych zdań. Korzystajcie z własnego doświadczenia i Waszego wyobrażenia o tym, jacy powinni być ludzie wykonujący dane zawody. Pamiętajcie, że treść tych zdań ma zawierać informacje o Was, np. jestem lekarzem bo umiem współczuć cierpiącym. Z takiego zapisu wynika, że jest to cecha, jaką powinien charakteryzować się lekarz. Po wykonaniu zadania prowadzący prosi o prezentację osoby chętne. Pozostałych uczestników zachęca do czynnego uczestniczenia poprzez wskazywanie, jakie cechy dotyczące danego zawodu znaleźli w sobie. Na zakończenie prowadzący zadaje pytania: Czego dowiedzieliście się o sobie wykonując to ćwiczenie? Czy myśląc o swojej przyszłości braliście pod uwagę fakt, że w tak wielu zawodach moglibyście pracować? Czy faktycznie jedna cecha lub umiejętność może decydować o naszym wyborze?

74

75

76

77