Kontakty międzykulturowe i ich konsekwencje

Prezentacja na temat: "Kontakty międzykulturowe i ich konsekwencje"— Zapis prezentacji:

1 Kontakty międzykulturowe i ich konsekwencje
Jeszcze raz o kulturach

2 Procesy zachodzące podczas kontaktu z nową kulturą
Enkulturacja Akomodacja Akulturacja Szok kulturowy

3 Enkulturacja pozyskiwanie wartości, norm, języka, stylów zachowań, dokonujące się przy uwzględnieniu procesu uspołecznienia, jaki miał miejsce w kulturze pochodzenia;

4 Akomodacja Jest to faza przyswajania reguł komunikacyjnych i interakcyjnych tej kultury, w którą zostało się przeniesionym; przyswajanie wiedzy obcej kultury, aby w obcej kulturze być zdolnym do działania; dotyczy takich elementów jak: poznanie nowych znaczeń i nazw (np. żywności czy ubioru), narzędzi pracy i jej organizacji, opanowanie umiejętności poruszania się środkami transportu itp.,

5 Akulturacja budując na fazie akomodacji, zostają w rezultacie dłuższego pobytu w obcej kulturze stopniowo przejmowane jej wartości, normy, sposób myślenia etc., które są w końcu deklarowane jako „własne”. AKULTRACJA WSKAZANA: obejmuje ona poznanie idiomów i wyrażeń slangowych, pewnych zwyczajów w pracy AKULTURACJA PEŁNA: obejmuje akceptację i przyjęcie przez jednostkę nowych norm i wartości, samo-identyfikację ze społeczeństwem przyjmującym oraz uznanie jednostki „za swoją” przez członków społeczeństwa przyjmującego.

6 Modele akulturacji Integracja Separacja Asymilacja Marginalizacja

7 Integracja W ramach podtrzymywania i aktywnego tworzenia dwoistości kulturowej jednostka może łączyć w swoim życiu elementy obu kultur, na przykład biegle władać obydwoma językami, posiadać przyjaciół z obu kultur, celebrować święta obchodzone w każdej z nich, przekazywać dzieciom wartości każdej z nich, i kształtować w nich dwujęzyczność i dwukulturowość. Strategia ta jest uznawana za najlepszą w społeczeństwach pluralistycznych promujących wielokulturowość.

8 Separacja Polega ona na podtrzymywanie własnej tożsamości kulturowej, przy jednoczesnym ograniczaniu do niezbędnego minimum kontaktów, i elementów codziennego życia pochodzących z kultury przyjmującej. Często inaczej nazywana jest gettoizacją.

9 Asymilacja Strategia ta opisuje sytuację odwrotną, w której elementy nowej kultury wypierają w życiu migranta kulturę ojczystą.

10 Marginalizacja Jest to strategia będąca przeciwieństwem integracji.
Oznacza wykorzenienie z kultury własnej, utratę tożsamości kulturowej, obyczajowości, norm i wartości, przy jednoczesnym braku identyfikacji z kulturą przyjmującą. Ze względu na naturę tego procesu nazywana jest również dekulturacją.

11 Szok kulturowy wg G. Hofstede’a to uczucie rozpaczy, bezradności i wrogiego nastawienia wobec nowego środowiska; Obejmuje funkcjonowanie psychiczne, fizyczne i społeczne człowieka, jest rezultatem napotykanych w kulturze przyjmującej trudności, jego istotą jest doświadczanie negatywnych emocji, które kumulując się, owocują pogorszeniem ogólnego samopoczucia i satysfakcji z życia, i co za tym idzie całości funkcjonowania człowieka (Bochner, 1994)

12 Szok zwykle jest… nagły krótkotrwały gwałtowny ale… SZOK KULTUROWY jest DŁUGOTRWAŁY i ma charakter KUMULATYWNY

13 Szok kulturowy jako szok odmienności
Kontakt międzykulturowy = Kontakt pomiędzy odmiennościami Różnice = Stres

14 Szok kulturowy - przyczyny
Wielowymiarowa struktura: Zmiany fizyczne Zmiany społeczne Zmiany psychologiczne

15 Zmiany fizyczne Klimat Natężenie światła Mikroorganizmy Żywność
Rytm życia Natężenie i rodzaj bodźców wizualnych i dźwiękowych

16 Zmiany społeczne Zmiana roli i statusu społecznego (często na niższy)
Zamiana roli dorosłego na rolę dziecka Brak sieci wsparcia społecznego Zmiany w wymaganiach rodziny

17 Zmiany psychologiczne
Wzrost stresu Nowe negatywne emocje Spadek efektywności radzenia sobie ze stresem Nieadekwatność dotychczasowych mechanizmów obronnych

18 Rezultaty szoku kulturowego
Zagubienie Niepewność Depresja Niepokój Bezsilność Konflikty interpersonalne – złość, nienawiść Problemy zdrowotne i zaburzenia pod postacią somatyczną

19 Fazy szoku kulturowego wg K. Oberga
euforia – występuje radość wobec nowego, połączona początkowo z przesadną reakcją, ponieważ postrzegane jest tylko to, co wiąże się z (pozytywnymi) oczekiwaniami, nieporozumienia – część reguł normatywnych kultury docelowej nie zostaje rozpoznana, co wywołuje nieporozumienia, przy czym winę przypisuje się sobie jako osobie nowo przybyłej, kolizje – skrywane są przyczyny nieporozumień, winę przypisuje się innym, następuje częściowa rezygnacja oraz skłonność do silnego dowartościowania kultury własnej, akceptacja różnic i usuwanie sprzeczności – występuje dążność do zrozumienia, akulturacja – następuje daleko idące zrozumienie różnic oraz tendencja do przejmowania zachowań specyficznych dla obcej kultury.

20 Modele szoku kulturowego
Model „U” Model „J” Model „W”

21 Model „U” Na początku dobrostan jednostki w obcej kulturze jest najwyższy potem systematycznie pogarsza się by po jakimś czasie znów wrócić do poziomu wyjściowego

22 Model „J” obrazuje sytuację, w której samopoczucie migranta jest najgorsze na początku, potem zaś systematycznie poprawia się,

23 Model „W” Symbolizuje on niekończącą się sinusoidę, w którą układa się samopoczucie jednostki, to podnosząc się, to obniżając; Obejmuje on także proces readaptacji do kultury ojczystej po dłuższym pobycie za granicą.

24 Fazy aklimatyzacji kulturowej
Źródło: M. Bartosik- Purgot, Otoczenie w biznesie międzykulturowym, PWE, Warszawa 2006, s

25 CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE KOMUNIKACJĘ MIĘDZYKULTUROWĄ
Zakładane podobieństwo Różnice językowe Błędne interpretacje sygnałów niewerbalnych Stereotypy i uprzedzenia Skłonność do formułowania sądów wartościujących Matsumoto D., Juang L., Psychologia międzykulturowa, GWP 2007

26 Umiejętności i kompetencje przydatne menedżerom w trakcie służbowych pobytów za granicą
Kompetencje interpersonalne Znajomość języka danej kultury Ciekawość poznawcza w odniesieniu do innej kultury Tolerancja w stosunku do niepewności i niejednoznaczności Elastyczność Cierpliwość Szacunek dla innych Empatia kulturowa Silne poczucie własnego „ja” Poczucie humoru