NIETOPERZE W MITACH I LEGENDACH

Prezentacja na temat: "NIETOPERZE W MITACH I LEGENDACH"— Zapis prezentacji:

1 NIETOPERZE W MITACH I LEGENDACH

2 ISTNIEJE WIELE LEGEND I MITÓW NA TEMAT POCHODZENIA NIETOPERZY.

3 Jedna z nich mówi, że były one ptakami, lecz prosiły po świątyniach, aby
stać się podobne do człowieka. Ich prośby odniosły tylko częściowy skutek gdyż otrzymały zęby, włosy i twarze jak ludzie, a reszta pozostała jak u ptaków. Ze wstydu schowały się w najciemniejsze zakamarki świątyń i wylatują tylko w nocy, aby nie spotkać się z ptakami.

4 Inna z legend mówi, że pewnego razu Chrystus lepił ptaki z gliny
Inna z legend mówi, że pewnego razu Chrystus lepił ptaki z gliny. Jako że trwał wtedy szabat, nie spodobało się to staremu Żydowi, który postanowił zniszczyć lepione figurki. Widząc to Jezus klasną w dłonie i figurki odleciały pod postacią nietoperzy.

5 O pochodzeniu nietoperzy mówi również jedno z podań Indian z Ameryki Północnej. Według niego kiedyś ssaki wyzwały ptaki na wielki mecz piłkarski. Małe myszy bardzo chciały zagrać w tym meczu, lecz ssaki wyśmiały i przegoniły je. Zgłosiły się więc one do orła, który postanowił przyjąć je do drużyny ptaków i polecił zrobić jednej z nich skrzydła z trzciny i skóry bębna, na którym grą otwierano igrzyska. W ten sposób powstał tlameha - nietoperz. Dzięki jego zręczności i zwinności lotu ptaki wygrały mecz.

6 NIETOPERZE SYMBOLE PRADAWNYCH WIERZEŃ?

7 Sztuka Mezopotamii przedstawia stworzenie zwane IMDUGUD - ptak z głową ssaka.

8 W mitologii starożytnej ssak ten był poświęcony Prozerpinie, małżonce Plutona, władcy podziemi.
PORWANIE PROZERPINY

9 W Indiach nietoperze uosabiają demony gorączki.
Sumerowie nosili talizmany z jego podobizną chroniący ich od nieszczęścia. U dawnych Egipcjan nietoperz był też symbolem słabego, lecz do szaleństwa odważnego mężczyzny, bo choć mały i bez piór, to ssak ten potrafi jednak latać. W Indiach nietoperze uosabiają demony gorączki.

10 Według Chińczyków nietoperze przynoszą szczęście
Według Chińczyków nietoperze przynoszą szczęście. Ssak ten po chińsku nazywa się Fu czyli to samo, jak czyta się znak szczęście. Szeroko rozpowszechnionym w Chinach talizmanem, zwanym WU-FU, jest mały krążek, na którym drzewo z korzeniami i gałęziami, będące symbolem życia, jest otoczone przez pięć nietoperzy z głowami zwróconymi do wewnątrz. Zapewnia on osiągnięcie pięciu rodzajów szczęścia: długowieczności, bogactwa, zdrowia, czynienia dobra oraz przeżycia wszystkiego, co los przeznaczy.

11 U Azteków nietoperz był zwierzęciem Pana Podziemi Mictlantecutli.

12 Wśród ludów zamieszkujących Europę nietoperz znaczył zwykle coś złowieszczego, groźnego, o nieznanej podwójnej naturze, ni to ptak ni ssak. Dawniej była głęboko zakorzeniona wiara, że nietoperze przepadają za szynką i słoniną wędzącą się w kominie , ponoć wygryzały w niej dziury.

13 Bogiem Majów był ZOTZ (nietoperz)
Bogiem Majów był ZOTZ (nietoperz). Stolica ich państwa zwała się TZINACANTLAN (miejsce nietoperzy). Owego boga wyobrażano sobie jako człowieka ze skrzydłami nietoperza u ramion, jego usta ukazywały rzędy zębów, na twarzy zaś miał on wielką, szpiczastą narośl. Czasem narośl ta była kamiennym nożem, którym bóg zabijał swoje ofiary.

14 ZOTZ

15 Wśród Żydów nietoperze uchodzą za coś haniebnego
Wśród Żydów nietoperze uchodzą za coś haniebnego. Tradycja judaistyczna zabrania Żydom spożywać niektóre ssaki, do których zalicza się także nietoperza. Słowianie utożsamiali nietoperze z zarazą, diabłami. Zwano je pokojowe pieski diabłów.

16 NIETOPERZE W MEDYCYNIE

17 Najstarsze zapisy dotyczące użycia nietoperzy w lecznictwie znaleziono na papirusie Ebersa z około 1550 roku p.n.e., znalezionego w Tebach w XIX w. Chodziło w nim o leczenie częstej na Wschodzie choroby oczu - jaglicy.

18 Z późniejszych czasów znamy wiele przykładów wykorzystywania nietoperzy w medycynie ludowej i konwencjonalnej, od maści i mikstur na wszelkie dolegliwości do wyciągów zapobiegających powstawaniu chorób.

19 Albert Wielki (XIII w) nauczyciel św
Albert Wielki (XIII w) nauczyciel św. Tomasza radzi "Posmarować twarz krwią nietoperza, a będzie się widziało przedmioty pod wodą i w zupełnych ciemnościach będzie można czytać"

20 Pewna stara syryjska księga medyczna poleca smarować powieki zmielonymi głowami młodych nietoperzy dla poprawienia słabego wzroku. Gesner (1555 r) podaje przepis na maść przeciwreumatyczną: " Weź dwanaście nietoperzy, ziele dziurawca, zjełczałego masła, kokornak, krople bobrowe i ugotuj je ze sobą a otrzymasz maść. W Indiach wierzą, że kość ze skrzydła nietoperza przywiązana do nogi włosami z ogona czarnej krowy zapewnia bezbolesny poród.

21 NIETOPERZE W KULTURZE LUDOWEJ

22 Dawniej gospodarze przybijali nad progiem nietoperza by ustrzec się czarownic.

23 Myśliwi by nie chybić zwierzyny na polowaniu, umieszczali serce i wątrobę nietoperza w roztopionym ołowiu, z którego odlewali kule. Kłusownicy natomiast wierzą, że w ciele nietoperza jest kamyczek, który po roztarciu i dodaniu do prochu przywabia zwierzynę i ułatwia jej upolowanie. Według jednego z podań czarownice przybywają na Ślęże w postaci nietoperza by nie zostać zauważone przez ludzi. Gospodarze patrząc na niebo wieczorem wierzyli, że często latające tam nietoperze zwiastowały dobrą pogodę.

24 NIETOPERZE W LITERATURZE

25 Fragment opisu wieczoru u Adama Mickiewicza:
"Szepnęły wiotkim skrzydłem nietoperze, lecą pod dom, gdzie szyby okien, twarze ludzi świecą; bliżej zaś - nietoperzów siostrzyczki, ćmy, rojem wiją się, przywabione białym kobiet strojem ..."

26 Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Nietoperz: "W rozstępach lipy i na szczeblach sosny zasiadły gwiazdki jak złote kanarki - więc i nietoperz, geometra nocny, kreśli już koło nad pobladłym parkiem. Wraca, by sprawdzić, jak wielkie jest koło - Pluszcząc łagodnie skrzydła z aksamitu. Traci kierunek. Zaczyna na nowo. Jeszcze. I jeszcze. I tak aż do świtu."

27 Marek Kuchara Nocny pilot
Jestem ja zwierzak mały w nawigacji doskonały Echolokacja to nie zabawa Dla mnie wręcz bardzo poważna sprawa Jak wieczór gwiazdki na niebie wiesza Moja rodzinka na dwór pospiesza Łapiemy muszki i inne owady Naszej gromadce nikt nie da rady Gdy pełne brzuszki już wszyscy mamy Do jaskiń naszych żwawo wracamy Tam w dół głowami słodko zwieszeni Śpimy dzień cały pracą zmęczeni Nie wiesz kim jestem? Nie żartuj sobie! Gacuś-nietoperz w własnej osobie Marek Kuchara

28 Za uwagę dziękuje PAULINA KUCHARA