Gleby Polski.

Prezentacja na temat: "Gleby Polski."— Zapis prezentacji:

1 Gleby Polski

2 Definicja gleby Gleba jest naturalnym tworem wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej powstałym ze zwietrzeliny skalnej w wyniku oddziaływania na tę zwietrzelinę zmiennych w czasie różnych czynników w określonych warunkach rzeźby terenu. Gleba jest złożonym, ożywionym, dynamicznym tworem przyrody, w którym zachodzą ciągłe procesy rozkładu i syntezy związków mineralnych i organicznych oraz ich przemieszczanie. Każda gleba odznacza się swoistymi cechami morfologicznymi, fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, dzięki którym stwarza warunki życia dla roślin i zwierząt. Jest integralnym, wielofunkcyjnym składnikiem wszystkich ekosystemów lądowych i niektórych wodnych, podlegającym stałej ewolucji. (Zawadzki 1999) Nauczyciel czyta po jednym zdaniu, tłumacząc bardziej przystępnymi słowami ich sens.

3 Funkcja i miejsce gleby w środowisku
Człowiek Klimat Roślinność Zwierzęta Wody powierzchniowe Gleba Rzeźba terenu W trakcie tego slajdu nauczyciel opowiada po kolei jak poszczególne elementy środowiska wpływają na glebę a jak gleba na nie. Na koniec mówi o roli gleby w życiu i gospodarce człowieka oraz w jaki sposób (negatywny i pozytywny) człowiek wpływa na glebę. Wody podziemne Skała macierzysta

4 Kategorie użytkowe gleb w Polsce
Gleby orne (uprawne) – pozostają pod stałym, silnym wpływem człowieka, co skutkuje w zasadniczych zmianach ich właściwości, dzięki uprawie i nawożeniu wzrasta dynamizm tych gleb Gleby darniowe (łąkowo-pastwiskowe) – są to gleby trwale porośnięte roślinnością trawiasto-zielną lub trawiasto-turzycową; poziom darniowy – reguluje uwilgotnienie, ciepłotę i dostęp powietrza do profilu gleby Gleby leśne – w większości przypadków mają dobrze rozwinięty profil, a korzenie rosnących na nich drzew i krzewów sięgają głęboko; ściółka leśna – reguluje uwilgotnienie, dostęp powietrza i ciepłotę, jest także siedliskiem mikroorganizmów, rozkładających substancję organiczną Grunty pod wodami – dotychczas kompleksowo nie zbadane

5 Typy genetyczne gleb Polski
Gleby. Rząd – typ Powierzchnia Występowanie Brunatnoziemne – brunatne, płowe 51,5% Płatowo w całej Polsce Bielicoziemne – bielicowe, bielice, rdzawe 25% Płatowo poza obszarami gór i wyżyn Bagienne i pobagienne – torfowe, mułowe, murszowe i murszowate 7,8% Płatowo na pojezierzach i Polesiu Lubelskim, lokalnie w całej Polsce na terenach o dużej wilgotności Aluwialne – mady rzeczne 5% Doliny rzeczne Mineralne, bezwęglanowe, słabo wykształcone – litosole, regosole, pelosole, rankery i arenosole 1,7% Wydmy, wysokie góry Czarne ziemie – czarne ziemie 1,3% Powszechnie w pradolinach, lokalnie w całej Polsce w wilgotnych zagłębieniach terenu Czarnoziemne - czarnoziemy 1% Okolice miast - Hrubieszów, Tomaszów Lubelski, Sandomierz, Opatów, Proszowice, Jarosław, Przemyśl, Głubczyce, Prudnik, Pińczów Wapniowcowe o różnym stopniu rozwoju – rędziny, pararędziny 0,9% Wyżyny, Tatry, Pieniny, Niecka Nidziańska, Góry Świętokrzyskie Pozostałe gleby i tereny pokryte zabudowaniami, drogami itp. 5,8% Nauczyciel pokrótce omawia tabelę wskazując delikatnie na podział gleb na rzędy i typy.

6 Przykład profilu glebowego 1
C Gleba bielicowa Slajdy z przykładowymi profilami powinny być pokazywane pod koniec lekcji. Nauczyciel pyta uczniów jakie poziomy glebowe widzą, ma to na celu zachęcenie uczniów do myślenia i kojarzenia poznanej wcześniej wiedzy teoretycznej z praktycznymi przykładami. Następnie pada pytanie o typ gleby. Po odpowiedziach dobrych, bądź mniej trafnych, nauczyciel uaktywnia animacje, które wskazują właściwe odpowiedzi na postawione pytania. Należy wskazać wyrazistość wszystkich poziomów i nadmienić, że często w przyrodzie granice pomiędzy poziomami ani same poziomy nie są tak wyraziste.

7 Przykład profilu glebowego 2
AC C Czarnoziem Sytuacja podobna jak w slajdzie poprzednim. Nauczyciel pyta o poziomy glebowe i o typ gleby.

8 Czarnoziem jako przykład gleby strefowej
Nauczyciel przypomina czym są gleby strefowe i zasadność ich nazwy na podstawie mapy rozmieszczenia czarnoziemów na świecie. Widać wyraźny pas w okolicach 50 stopnia szerokości geograficznej północnej.

9 Dziękuję za uwagę 