System instytucjonalny Unii Europejskiej Opracował dr Radosław Potorski cz. III – charakterystyka instytucji c.d.

Prezentacja na temat: "System instytucjonalny Unii Europejskiej Opracował dr Radosław Potorski cz. III – charakterystyka instytucji c.d."— Zapis prezentacji:

1 System instytucjonalny Unii Europejskiej Opracował dr Radosław Potorski cz. III – charakterystyka instytucji c.d.

2

3 TS UE jest pionem sądowym w ramach struktury instytucjonalnej UE; Zapewnia on „poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów” – art. 19 Traktatu o Unii Europejskiej; TS UE nie należy utożsamiać z Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości (a po zmianach wprowadzonych Traktatem z Lizbony (TL) – z Trybunałem Sprawiedliwości), bowiem TS UE obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji i sądy wyspecjalizowane – art. 19 ust. 1 akapit pierwszy.

4 Trybunał Sprawiedliwości Sąd Sądy wyspecjalizowane

5 Każdy kraj wyznacza jednego sędziego; W Trybunale funkcjonują także rzecznicy generalni (jest ich 8). Ich zadaniem jest przedstawienie tzw. uzasadnionych opinii co do niektórych spraw. Rzecznicy tworzą je na podstawie całokształtu dostępnych materiałów (m.in. chodzi tutaj o prawo krajowe, obowiązujące zwyczaje, opinie doktryny, akty uchylone); Kadencja sędziów oraz rzeczników trwa 6 lat.

6 Postępowanie w sprawie niewykonania zobowiązań przyjętych na podstawie Traktatu przez państwo członkowskie art. (226, 227 TWE) 258, 259 TFUE Postępowanie w sprawie zgodności z Traktatem ustanawiającym UE projektowanej umowy międzynarodowej (mającej być zawartą pomiędzy UE i organizacją międzynarodową bądź też państwem trzecim) Postępowanie w sprawach, które wynikają z przepisów art. (229 i 229a TWE) 261, 162 TFUE – tj. na podstawie kompetencji nadanej przepisami prawa pochodnego Postępowanie w sprawie polityki wizowej, azylowej, imigracyjnej i innych polityk związanych ze swobodnym przepływem osób Postępowania wynikające z przepisów Traktatu o Unii Europejskiej

7 TS może rozpatrywać odwołania od rozstrzygnięć Sądu (a także sądów wyspecjalizowanych) jeżeli zachodzi poważne ryzyko, że orzeczenie to może mieć wpływ na jedność i spójność prawa unijnego; De facto daje to TS pełną kontrolę nad linią orzeczniczą pionu sądowego UE; Orzekanie w ramach kwestii pytań prejudycjalnych art. (177 TEWG/234 TWE) 267 TFUE.

8 1. Rozpoczęcie postępowania przed sądem / trybunałem krajowym 2. W trakcie postępowania zachodzi konieczność zastosowania regulacji unijnych, które zdaniem sądu / trybunału krajowego wymagają (doprecyzowania) interpretacji 3. Sąd / trybunał krajowy kieruje wniosek do Trybunału o dokonanie wykładni określonego przepisu unijnego (jednocześnie następuje zawieszenie toczącego się postępowania krajowego) 5. Postępowanie krajowe toczy się dalej 6. Sąd / trybunał krajowy kończy postępowanie rozstrzygając sprawę. Korzysta przy tym z interpretacji prawa unijnego dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości Trybunał Sprawied. 4. Trybunał prowadzi postępowanie prejudycjalne. Wydaje wyrok zawierający interpretację prawa unijnego i kieruje go do sądu / trybunału krajowego

9 Skarga na nieważność aktu wydanego przez organ UE art. (230 TWE) 263 TFUE; Skarga na bezczynność organów UE art. (232 TWE) 265 TFUE; Skargi, które wynikają z tzw. klauzul arbitrażowych w umowach zawartych przez Wspólnotę/UE lub w jej imieniu art. (238 TWE) 272 TFUE; Odwołania od orzeczeń sądów wyspecjalizowanych.

10 Rozstrzyganie sporów a interpretacja prawa (aktywizm jurydyczny TS); Stosunek państw (początkowo negatywny) do zjawiska aktywizmu jurydycznego TS; Precedensowy charakter rozstrzygnięć TS; Największym wyzwaniem było zapewnienie przestrzegania swoich orzeczeń – zachęcenie do współpracy sądów krajowych oraz obywateli państw członkowskich Interpretacja pro-integracyjna dokonywana przez TS – zjawisko spillover;

11 Sektor pierwotny Przepływ towarów Sektor wtórny Przepływ energii Sektor wtórny Przepływ dzieł sztuki Sektor wtórny Przewóz ulotek

12 Przepływ pracowników Osoby poszukujące pracy StudenciStażyści Osoby zatrudnione na niecały etat Dzieci pracowników

13

14 EBC jest wynikiem przejścia procesu integracji do poziomu unii- gospodarczo walutowej; Powstał w czerwcu 1998 roku z przekształcenia Europejskiego Instytutu Walutowego (który istniał od stycznia 1994); ESBC tworzony jest przez EBC oraz banki centralne państw członkowskich; Kapitał EBC wynosi 5 760 652 402 Euro (i może zostać podwyższony na skutek decyzji Rady Prezesów).

15 Głównym celem ESBC jest utrzymywanie stabilności cen i wsparcie ogólnych polityk gospodarczych w UE; W związku z tym podstawowe zadania ESBC to: a.definiowanie i urzeczywistnianie polityki pieniężnej UE b.przeprowadzanie operacji walutowych c.utrzymywanie i zarządzanie oficjalnymi rezerwami walutowymi państw członkowskich d.popieranie sprawnego funkcjonowania systemów płatniczych.

16 Zarząd EBC Rada Prezesów Rada Ogólna

17 Traktat z Maastricht i kryteria konwergencji oraz Pakt Stabilizacji i Wzrostu (1997); „Sześciopak” – podpisany podczas polskiej prezydencji – 2011; (Europejski Mechanizm Stabilizacji Finansowej a następnie): Traktat ustanawiający Europejski Mechanizm Stabilności podpisany 11 lipca 2011 Pakt Fiskalny jest postrzegany jako narzędzie wspomagające zapobieganiu kolejnym kryzysom w strefie Euro – poprzez wzmożenie skuteczności nakładanych sankcji na członka strefy łamiącego przyjęte zobowiązania – tzw. reguła wydatkowa PF Debata w Polsce odnośnie ratyfikowania PF (korzyści i zagrożenia; problem zastosowania art. 89, bądź 90 Konstytucji RP)

18 Nie jest organem kontroli sądowej; Pełni funkcję organu kontroli finansowej; Funkcjonuje od 1975 roku [od wejścia w życie Traktatu Finansowego], wcześniej działał jako tzw. komisja obrachunkowa; Status instytucji unijnej otrzymał wraz z Traktatem z Maastricht 1992; TO tworzony jest przez reprezentantów każdego z państw członkowskich; Kadencja sędziów TO trwa 6 lat.

19 Dziękuję za uwagę