Padaczka.

Prezentacja na temat: "Padaczka."— Zapis prezentacji:

1 Padaczka

2 Spis treści Co to takiego padaczka? Przyczyny i zespoły padaczkowe
Objawy Postępowanie ( pierwsza pomoc, leki,…) Profilaktyka Rozpoznanie Rokowanie Umieralność

3 Co to takiego padaczka? Grupa przewlekłych zaburzeń neurologicznych charakteryzujących się napadami padaczkowymi. Napad padaczkowy zaś jest wyrazem przejściowych zaburzeń czynności mózgu, polegających na nadmiernych i gwałtownych, samorzutnych wyładowaniach bioelektrycznych w komórkach nerwowych. Napady są epizodami o różnym nasileniu, od krótkich i prawie niezauważalnych po długie, silne wstrząsy. Napady powtarzają się i nie mają bezpośredniej przyczyny, natomiast napady pojawiające się na skutek konkretnej przyczyny nie muszą wiązać się z tą chorobą

4 Co to takiego padaczka? W większości przypadków przyczyna choroby jest nieznana, przy czym u wielu osób epilepsja rozwija się m.in. na skutek urazu mózgu, udaru, guza mózgu, a także stosowania narkotyków i nadużywania alkoholu. Napady padaczkowe są wynikiem nadmiernej, nieprawidłowej aktywności komórek nerwowych kory mózgu. Diagnoza zwykle opiera się na wyeliminowaniu innych chorób mogących dawać podobne objawy (takich jak omdlenie) oraz sprawdzeniu, czy istnieją bezpośrednie przyczyny tych objawów. Diagnozę padaczki zwykle potwierdza się elektroencefalogramem (EEG). Padaczka jest nieuleczalna, jednak w niemal 70% przypadków jej napady można kontrolować lekami W przypadkach braku reakcji na leki można rozważyć leczenie operacyjne, neurostymulację lub wprowadzić zmiany w diecie. Padaczka nie zawsze jest chorobą dożywotnią i u wielu osób następuje poprawa do tego stopnia, że przyjmowanie leków staje się niepotrzebne.

5 Co to takiego padaczka? Na padaczkę cierpi ok. 1% ludzi na całym świecie (65 milionów), przy czym niemal 80% z nich mieszka w krajach rozwijających się. Liczba zachorowań wzrasta z wiekiem. W krajach rozwiniętych nowe przypadki padaczki odnotowywane są głównie u niemowląt i osób starszych; w krajach rozwijających się, natomiast, u starszych dzieci i ludzi młodych. Dzieje się tak na skutek różnicy w przyczynach choroby. Około 5–10% wszystkich osób doświadcza nieprowokowanego napadu przed ukończeniem 80 roku życia, a prawdopodobieństwo wystąpienia drugiego napadu wynosi 40 do 50%. W wielu częściach świata osoby cierpiące na padaczkę nie mogą prowadzić pojazdów lub ich zdolność do prowadzenia jest ograniczona, ale może być przywrócona po pewnym okresie bezepizodowym.

6 Uogólniony zespół iglica-fala o częstotliwości 3 Hz na elektroencefalogramie dziecka z zespołem Friedmana

7 2. Przyczyny Padaczka nie jest pojedynczą chorobą, lecz objawem będącym wynikiem różnych zaburzeń. Z definicji napady występują nagle i nie mają konkretnej przyczyny, takiej jak ostra choroba. Przyczyny padaczki mogą być związane z podłożem genetycznym lub podłożem strukturalnym i zaburzeniami metabolicznymi, jednak w 60% przypadków przyczyna nie jest znana. Choroby genetyczne, wady wrodzone i zaburzenia rozwoju psychicznego to najbardziej powszechne przyczyny padaczki wśród ludzi młodych, podczas gdy nowotwory mózgu i udar mózgu występują częściej u osób starszych. Napady mogą również wystąpić w wyniku innych problemów zdrowotnych. Jeśli wystąpią w powiązaniu z konkretna przyczyną, np. udarem, urazem głowy lub zaburzeniami metabolicznymi, klasyfikuje się je jako napady objawowe. Wiele z przyczyn ostrych napadów objawowych może wywołać późniejsze napady nazywane wtórną padaczką.

8 2. Przyczyny Podłoże genetyczne
Uważa się, że podłoże genetyczne ma pewien, pośredni lub bezpośredni, wpływ w większości przypadków choroby. Defekt pojedynczego genu jest przyczyną niektórych rodzajów padaczki (1-2%); w większości wypadków przyczyną jest jednak interakcja wielu genów i czynników środowiskowych. Mutacje pojedynczego genu są rzadkie i opisano jedynie 200 przypadków choroby o tym podłożu. Niektóre z genów wpływają na kanał jonowy, enzymy, receptor GABA i receptory sprzężone z białkami G. W przypadku bliźniąt jednojajowych, jeżeli jedno z bliźniąt cierpi na padaczkę, prawdopodobieństwo, że drugie również będzie na nią cierpiało wynosi 50-60%. W przypadku dwojaczków ryzyko to wynosi 15%. Jest ono jeszcze większe, jeśli napady są uogólnione, a nie ogniskowe. Jeżeli para bliźniąt cierpi na padaczkę w większości przypadków mają one ten samy objaw padaczkowy (70-90%). Ryzyko wystąpienia padaczki jest pięć razy większe u bliskich krewnych osoby z tą chorobą w porównaniu z resztą populacji. Około 1 do 10% osób z zespołem Downa i 90% z zespołem Angelmana cierpi na padaczkę.

9 2. Przyczyny wtórne Padaczka może wystąpić na skutek innych schorzeń, np. nowotworów, udaru mózgu, urazów głowy, wcześniej przebytych infekcji ośrodkowego układy nerwowego, zaburzeń genetycznych oraz na skutek urazu mózgu w trakcie porodu. Prawie 30% osób cierpiących na nowotwór mózgu ma padaczkę i stanowią one 4% wszystkich przypadków choroby. Prawdopodobieństwo wzrasta przy nowotworach zlokalizowanych w płacie skroniowym oraz nowotworach o powolnym wzroście. Inne uszkodzenia, takie jak naczyniaki jamiste i wady tętniczo-żylne pociągają za sobą ryzyko w wysokości 40-60%. U 2-4% osób, które miały napad, rozwija się padaczka. W Wielkiej Brytanii udary mózgu stanowią 15% przypadków padaczki i uważa się, że są przyczyną napadów wśród 30% osób starszych. Uważa się, że od 6 do 20% przypadków padaczki jest skutkiem urazu głowy. Wstrząśnienie mózgu podnosi ryzyko dwukrotnie, a urazowe uszkodzenie mózgu nawet siedmiokrotnie. U osób, które przeżyły postrzał w głowę, ryzyko to wynosi 50%.

10 2. Przyczyny i zespoły padaczkowe
Istnieje szereg zespołów padaczkowych zazwyczaj kategoryzowanych na podstawie wieku rozpoznania: w okresie noworodkowym, dzieciństwie, dorosłości; istnieją także zespoły nieposiadające silnego związku z wiekiem chorego. Ponadto istnieją konkretne kombinacje objawów, objawy wywołane przyczynami metabolicznymi i strukturalnymi oraz objawy o nieznanym podłożu. Możliwość klasyfikacji przyczyny padaczki według konkretnego objawu występuje częściej w przypadku dzieci. Niektóre rodzaje obejmują łagodną padaczkę częściową z iglicami w okolicy centralnoskroniowej (padaczka rolandyczna, 2,8 na ), zespół Friedmana (0,8 na ) oraz młodzieńczą padaczkę miokloniczną (0,7 na ). Drgawki gorączkowe i łagodne drgawki noworodkowe nie są formami epilepsji.

11 3. Objawy Padaczka cechuje się długoterminowym ryzykiem nawracających napadów. Napady te mogą mieć różne rodzaje, w zależności od tego, która część mózgu jest w nie zaangażowana, oraz od wieku chorego

12 3. Objawy u dorosłych Najczęściej występującym rodzajem napadów padaczkowych są napady uogólnione, czyli tzw. napady duże, które przebiegają w dwóch fazach. Pierwsza, tzw. toniczna, która trwa około sekund, zwykle zaczyna się od nagłej utraty przytomności, której może towarzyszyć upadek, a także krzyk. Następnie, na skutek skurczu mięśni, pojawia się odgięcie ciała ku tyłowi i tzw. szczękościsk, a gałki oczne zwracają się ku górze. Chory przestaje oddychać, a na skutek niedotlenienia skóra zaczyna przybierać blado-siną barwę. Dla drugiej fazy napadu padaczkowego - klonicznej - charakterystyczne są drgawki, które trwają do 3 minut. Następnie chory zaczyna oddychać, a na jego ustach pojawia się pienista wydzielina. Podczas tej fazy napadu może nastąpić mimowolne oddanie moczu lub stolca. Następnie chory zapada w głęboki, kilkugodzinny sen, choć czasem zamiast niego pojawia się stan pobudzenia i agresji. Po przebudzeniu chory nie pamięta, co się wydarzyło.

13 niemożność artykułowania dźwięków
3. Objawy u dorosłych Rzadziej występują padaczki częściowe, które są wynikiem wyładowań tylko w pewnej grupie komórek mózgu. Oznacza to, że napad drgawkowy dotyczy tylko pewnych grup mięśniowych i tylko one są objęte przez skurcze, np. tylko jedna kończyna lub kącik ust. Wówczas chory nie zawsze traci świadomość. Podczas innego typu napadów częściowych chory zamiast drgawek może odczuwać drętwienie, mrowienie lub inne, nietypowe dla padaczki dolegliwości, takie jak: błyski przed oczami mlaskanie cmokanie niemożność artykułowania dźwięków

14 3. Objawy u dzieci Niektóre rodzaje padaczek występują tylko w okresie dzieciństwa i nie pojawiają się u dorosłych. Zalicza się do nich m.in. zespól Lennox-Gastaut, który objawia się nagłą utratą napięcia mięśni i upadkiem i/lub skurczem grup mięśniowych. Ten ciężki rodzaj padaczki lekoopornej pojawia się u dzieci między 3. a 5. rokiem życia. Innym rodzajem padaczki wieku dziecięcego jest zespół Rolanda (padaczka Rolandyczna) - łagodne i krótkotrwałe napady częściowe, które występują zwykle u dzieci między 7. a 10. rokiem życia. Objawami tego rodzaju padaczki są jednostronne skurcze mięśni twarzy, warg, języka, ust i krtani. Dziecko może mieć nawet wykrzywioną połowę twarzy, a z ust może wyciekać mu ślina.

15 4. Postępowanie Leczenie padaczki zazwyczaj wdraża się po wystąpieniu drugiego ataku, polega ono na codziennym podawaniu leków przeciwpadaczkowych, przy czym w przypadku osób o wysokim ryzyku podawanie leku można rozpocząć już po wystąpieniu pierwszego ataku. W niektórych przypadkach może być wymagana specjalna dieta, wszczepienie neurostymulatora lub przeprowadzenie zabiegu neurochirurgicznego.

16 4. Postępowanie – pierwsza pomoc
Ułożenie chorego z napadem toniczno-klonicznym na bok i umieszczenie go w pozycji bezpiecznej (pozycja boczna ustalona) pomaga zapobiec przedostaniu się płynów do dróg oddechowych i zachłyśnięciu. Nie zaleca się wkładania do ust palców, blokady zgryzu lub szpatułki, ponieważ może to spowodować wymioty lub pacjent może ugryźć ratownika. Należy podjąć działania zapobiegające otrzymywanie dalszych urazów u osoby, która doznała napadu. Nie wymaga się podejmowania środków zapobiegających urazom kręgosłupa. Jeśli napad trwa dłużej niż 5 minut lub jeśli wystąpiły więcej niż dwa napady w ciągu godziny i w przerwie pomiędzy nimi pacjent nie powrócił do stanu sprzed napadu, wówczas jest to stan zagrożenia życia i nazywa się go stanem padaczkowym. Może on wymagać postępowania mającego na celu utrzymanie drożności dróg oddechowych; w tym przypadku może być pomocna rurka nosowa. Zalecanym wstępnym lekiem długodziałającym w warunkach domowych jest midazolam, który jest stosowany doustnie.Diazepam można także stosować w formie czopka. W szpitalu preferowane jest podanie dożylne lorazepamu. Jeśli dwie dawki benzodiazepiny nie są skuteczne, zaleca się stosowanie innych leków, takich jak fenytoina. Stan padaczkowy, który jest oporny na wstępne leczenie, zazwyczaj wymaga skierowania pacjenta na oddział intensywnej terapii oraz leczenia silniejszymi lekami, takimi jak tiopental lub propofol

17 4. Postępowanie- leki Leczenie padaczki polega na podawaniu leków przeciwdrgawkowych często przez całe życie chorego. Wybór leku przeciwdrgawkowego zależy od typu napadu, zespołu padaczkowego, innych stosowanych leków, innych problemów zdrowotnych, wieku pacjenta i stylu życia. Wstępnie zaleca się stosowanie jednego leku. Jeśli leczenie nie jest skuteczne, zaleca się zmianę na inny lek. Podawanie dwóch leków jednocześnie jest zalecane jedynie, jeśli leczenie jednym lekiem nie jest skuteczne. W 50% przypadków pierwszy środek jest skuteczny, drugi lek pomaga w około 13% przypadków, a trzeci lub dwa leki stosowane jednocześnie dodatkowo mogą pomóc u 4%. Około 30% pacjentów w dalszym ciągu cierpi na napady pomimo leczenia lekami przeciwdrgawkowymi[5].

18 5. Profilaktyka Podczas gdy wielu przypadkom nie da się zapobiec, działania w celu ograniczenia urazów głowy podczas napadu, zapewnienie odpowiedniej opieki w trakcie porodu i ograniczenia występowania w otoczeniu pasożytów, takich jak tasiemiec uzbrojony, mogą być skuteczne. Działania podjęte w jednym z regionów Ameryki Środkowej mające na celu ograniczenie występowania w środowisku tasiemca uzbrojonego pozwoliły na obniżenie liczby nowych przypadków padaczki o 50%.

19 6. Rozpoznanie Padaczkę diagnozuje się zazwyczaj na podstawie opisu napadu i jego okoliczności. Elektroencefalogram i neuroobrazowanie są zazwyczaj częścią profilu badań. Często lekarz stara się zidentyfikować określony zespół padaczkowy, jednak nie zawsze jest to możliwe. Elektorencefalogram może być użyteczny w trudnych przypadkach.

20 7. Rokowanie Padaczka nie jest uleczalna, jednakże poprzez przyjmowanie leku można uzyskać skuteczną kontrolę nad napadami u ok. 70% pacjentów. Wśród przypadków napadu uogólnionego ponad 80% można dobrze kontrolować przy pomocy leków, przy czym w przypadku napadu ogniskowego – tylko 50%. Jednym ze wskaźników długoterminowych wyników jest liczba napadów występujących w pierwszych sześciu miesiącach. Inne czynniki zwiększające niekorzystne rokowanie obejmują słabą odpowiedź na wstępne leczenie, uogólnione napady, zachorowania na padaczkę w rodzinie, zaburzenia psychiczne i zapis EEG wskazujący na uogólnioną aktywność padaczkową. W krajach rozwijających się 75% ludzi nie jest leczona lub nie jest leczona właściwie. W Afryce 90% ludności nie uzyskuje leczenia. Jest to częściowo związane z niedostępnością lub wysokimi kosztami właściwych leków.

21 8. Umieralność Osoby cierpiące na padaczkę są narażone na zwiększone ryzyko śmierci[88]. Ryzyko to jest większe o 1,6- do 4,1-raza niż w ogólnej populacji[89] i jest często związane z podstawową przyczyną napadów, stanem padaczkowym, samobójstwem, urazem i nagłą nieoczekiwaną śmiercią w padaczce (SUDEP)[88]. Zgony z powodu stanu padaczkowego są głównie spowodowane chorobą podstawową, a nie pominięciem dawki leków[88]. Ryzyko samobójstwa u osób z padaczką jest zwiększone około trzy do sześciu razy[90][91]. Przyczyna tego nie jest jasna[90]. Nagła nieoczekiwana śmierć w padaczce wydaje się być częściowo powiązana z częstością uogólnionych napadów toniczno-klonicznych[92] i stanowi około 15% zgonów w związku z padaczką[87]. Nie wiadomo, jak zmniejszyć to ryzyko[92]. Największy wzrost umieralności z powodu padaczki odnotowuje się w podeszłym wieku[89]. Osoby cierpiące na padaczkę z nieznanego powodu mają nieznacznie podwyższone ryzyko[89]. Szacunkowo 40-60% zgonów w Wielkiej Brytanii można uniknąć[15]. W krajach rozwijających się wiele zgonów jest związanych z nieleczeniem padaczki, które prowadzi do upadków lub stanu padaczkowego.

22 Liczba lat życia skorygowanych niesprawnością dla epilepsji na 100,000 mieszkańców w 2004 roku