POWSTANIE LISTOPADOWE

Prezentacja na temat: "POWSTANIE LISTOPADOWE"— Zapis prezentacji:

1 POWSTANIE LISTOPADOWE
Przygotował: Jakub Jarosławski

2 Kongres Na Kongresie Wiedeńskim, trwającym od września 1815 do czerwca 1816 roku w Wiedniu, uporządkowującym Europę po wojnach Napoleona i zarządzającym wiele zmian, większość byłego Księstwa Warszawskiego otrzymało Carstwo Rosyjskie, ustanawiając je swoją autonomiczną jednostką administracyjną. Jean-Baptiste Isabey Kongres Wiedeński

3 Królestwo Polskie podzielono na 8 województw
Królestwo Polskie podzielono na 8 województw. Te dzieliły się na obwody (grupy powiatów) i powiaty. Zachowało ziemie Księstwa Warszawskiego, oprócz Wielkopolski i Kujaw, oraz Krakowa i jego okolic, czyli Wolnego Miasta Krakowa. Królestwo Polskie Podział administracyjny Królestwa Polskiego, 1820 r.

4 rozwój Główną uczelnią Królestwa był Uniwersytet Warszawski, założony w roku 1816, powstały dzięki inicjatywie Stanisława Staszica ( ) , polskiego pioniera spółdzielczości i polityka oświeceniowego, który zainicjował powstanie wielu fabryk. Ówczesny minister skarbu, Franciszek Drucki-Lubecki ( ) z Polesia, wprowadził politykę oszczędnościową i założył Bank Polski w roku 1828. < Franciszek Drucki Lubecki Stanisław Staszic >

5 Nieprzestrzegane prawa
Głową Królestwa był car, który nosił jednocześnie tytuł króla Polski i był reprezentowany przez namiestnika, którym w czasie powstania był Iwan Dybicz Zabałkański ( ) i Jan Paskiewicz ( ). Działał też polski sejm i urzędy, płacono złotymi i rządzono własnym prawem. Polska rosyjska posiadała też konstytucję nadaną przez cara, pełną swobód, która mimo to była ciągle łamana, łapano Polaków, a sejmowi nie pozwalano na posiedzenia.

6 Okrutnik Szczególnie Polacy znienawidzili jednego człowieka – brata cara Mikołaja I Wielkiego Księcia Konstantego Pawłowicza Romanowa, rezydującego w Belwederze, brutalnego donosiciela i dowódcy wojsk Królestwa. Konstanty Pawłowicz Romanow

7 Podchorążowie Wielki Okrutnik założył także Szkołę Podchorążych, tzw. Podchorążówkę, która stała się kolebką powstania. W instruktorem w Podchorążówce został Piotr Wysocki, podporucznik pochodzący z Warki, który zmieniając poglądy po ciężkich warunkach w wojsku carskim zabrał się za organizowanie licznych kół patriotycznych. Piotr Wysocki

8 WYBUCH! 15 grudnia 1828 roku zostało zawiązane Sprzysiężenie Wysockiego. Był to związek tajny, niepodległościowy kilkunastu podchorążych. Udana rewolucja w Belgii przeciwko Holandii zachęciła podchorążych do walki o niepodległą Polskę. 29 listopada 1830 roku, Wysocki przerywając zajęcia z taktyki wojskowej, poderwał wszystkich do walki. Wykrzyknął wówczas: „Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów!”

9 Walka o warszawę Wysocki zwołał podchorążych pod pomnik Jana III Sobieskiego na moście w Łazienkach, a potem ruszył z nimi na Belweder. Zaledwie 24 spiskowców z niewielką liczbą podchorążych opanowała Belweder. Ku ich zawodowi, okrutnik Konstanty uciekł z pałacu w stroju kobiety, ale nie zaprzestano walki, mimo ze strwożeni warszawiacy zamykali swe domy. Wraz z plebsem opanowano Arsenał. Marcin Zaleski Wzięcie Arsenału

10 Z małego spisku - wielka wojna
Warszawiacy, początkowo przerażeni i uważający powstańców za chuliganów włączyli się do walki. Zabierając zapasy broni powstańcy dodatkowo stali się doskonale uzbrojeni. Przerażone wojska cara nie mogąc opanować harmideru opuściły stolicę, oddając ją powstaniu. Było wiadomo – to nie walka o Warszawę – to walka o Polskę.

11 Kto wygra? Administracja Królestwa Polskiego postanowiła powołać Straż Bezpieczństwa, która miała na celu rozbrojenie powstańców. Jednak powstanie objęło też Ziemie Zabrane (Litwę, Żmudź, Wołyń). 3 grudnia 1830 roku powołano Rząd Tymczasowy, który na dowódcę wojsk wybrał generała Józefa Chłopickiego. Minister Skarbu Franciszek Drucki-Lubecki udał się do Petersburga na rokowania z carem. Car nie chciał jednak żadnych negocjacji. Wprowadził stan wojenny i wysłał korpus Iwana Dybicza Zabałkańskiego (czasowego namiestnika) do stłumienia powstania. 25 stycznia 1831 roku rząd zdetronizował Mikołaja I.

12 Bitwa o Olszynkę Grochowską
Atak rosji W lutym 1831 r. Rosja wkroczyła w granice Królestwa. Polacy walczyli nadal, mimo, iż Rosja była lepiej uzbrojona i miała przewagę liczebną. Pierwszą większą bitwą była bitwa pod Stoczkiem 14 lutego 1831 roku. Wojska dowodzone przez Józefa Dwernickiego zwyciężyły, co pokrzepiło powstańców do dalszej walki. Rosjanie jednak zbliżali się do Warszawy, lecz musieli zrezygnować ze szturmu z powodu nierozstrzygniętej bitwy o Olszynkę Grochowską. Bitwa pod Stoczkiem Bitwa o Olszynkę Grochowską

13 Wojna na ziemiach zabranych
Wieść o spisku w Warszawie dotarła na wschód i pobudziła ludzi do walki. Rosjanie postanowili odciąć Ziemie Zabrane od Królestwa, by nie stanowiły zaplecza broni dla powstańców. Również tam utworzono rząd w Rosieniach, który starał się utrzymywać kontakt z tym w Warszawie. Na dowódcę sił zbrojnych powstania wybrano Karola Załuskiego. Jego szturm na Wilno jednak się nie udał. Oddział partyzancki Emilii Plater toczył walki na Inflantach. Ona jednak zmarła w czasie drogi do Warszawy. Emilia Plater na czele kosynierów

14 Koniec marzeń Bitwa o Olszynkę nie dała rozstrzygnięcia, ale zatrzymała szturm na Warszawę. Prawdopodobnie gdyby Chłopicki nie został poważnie ranny, Polacy by wygrali bitwę. W kwietniu wybuchła epidemia cholery. Zmarli na nią Iwan Dybicz i Wielki Książę Konstanty. Polskie wojska odnosiły szeregi zwycięstw, aż do dotkliwej klęski pod Ostołęką 26 maja 1831 r. Upadek powstania był już tylko kwestią czasu. W sierpniu próbowano jeszcze zamachu stanu, ale ostatecznie 7 września Rosjanie zdobyli zbuntowaną Warszawę. Powstańcy wycofali się z miasta. Powstanie upadło miesiąc później. Bitwa pod Ostrołęką

15 Polski Prometeusz – alegoria upadku
Czy to miało sens? Czy Polacy mogli wygrać z Rosją? Czy powstanie mogło trwać dłużej? Nie wiadomo, mieliśmy mniej ludzi i broni, ale powstanie mogło trwać dłużej. Nie tylko to było powodem upadku. Nieudolne dowodzenie i brak wiary w zwycięstwo po klęsce Napoleona także się do tego przyczyniły. Zawiodły również kraje Europy, mające przyjść z pomocą, uznając jednak powstanie za wewnętrzną sprawę Rosji. Zryw potępił także papież Grzegorz XVI w swojej encyklice Cum primum. Polski Prometeusz – alegoria upadku

16 Smutne skutki  Usunięto autonomię Królestwa Polskiego
Wcielono wojsko polskie do rosyjskiego Odebrano konstytucję Zamknięto uniwersytety Skonfiskowano majątki wielu osobom Zsyłano powstańców i wrogów politycznych na Syberię Zorganizowano ciężkie więzienie w nowo zbudowanej Cytadeli Zaczęto prześladować Kościół katolicki Likwidacji uległ rząd i sejm Zaczęto płacić rosyjską walutą i wprowadzono rosyjski system miar i wag Wiele ludzi udało się na emigrację

17 Poznaj bohaterów listopada
Piotr Jacek Wysocki Urodził się: 10 IX 1797 roku Zmarł: 6 I 1875 roku (miał 77 lat) =========================== Pochodził ze szlacheckiej rodziny herbu Odworąż, w młodości kształcił się w szkole pijarskiej, później w Podchorążówce. Służył w armii 4 pułku grenadierów, lecz panujące tam warunki zmieniły jego poglądy, zaczął organizować organizacje patriotyczne. Po upadku powstania został zesłany do więzienia w Bobrujsku, przebywał także w twierdzy zamojskiej i w więzieniu klasztornym, później został zesłany do wioski pod Irkuckiem. Za próbę ucieczki pracował przykuty do taczki. W 1857 roku powrócił do Warki poświęcając się pracy historycznej. Zmarł w samotności w Warce. Na jego grobie wyryto napis: „Wszystko dla Ojczyzny – nic dla mnie”

18 Poznaj bohaterów listopada
Emilia Broel-Plater Urodziła się: 13 XI 1806 roku Zmarła: 23 XII 1831 roku (miała 25l.) ================ Jej przodkowie pochodzą z Kurlandii. Między jej rodzicami wywiązała się kłótnia, aż w końcu Emilia zamieszkała z mamą. Pasjonowała się czytaniem, miała wiele talentów artystycznych. Jej matka zmarła w roku powstania. Nie została dopuszczona jako kobieta do wojska, obcięła włosy i uszyła męski strój. Dowodziła licznym oddziałem, brała udział w licznych bitwach. Wycieńczona i wyczerpana wędrówką do Warszawy znalazła schronienie dworze w Justianowie. Tam mimo troskliwej opieki zmarła. Jest pochowana w litewskim Kopciowie.

19 Poznaj bohaterów listopada
Karol Załuski Urodził się: 25 I 1794 roku Zmarł : 28 XII 1845 roku (żył 51l.) =================== Założyciel uzdrowiska Iwonicz-Zdrój. W 1831 roku wziął udział w powstaniu na Litwie będąc marszałkiem powiatu upickiego. Mianowano go dowódcą siłzbrojnych powstania na Litwie. Dokonał nieudanego szturmu miasta. Po powstaniu skonfiskowano jego dobra, a on udał się na tułaczkę po Anglii i Francji. Po powrocie do śmierci mieszkał w Iwoniczu.

20 Poznaj bohaterów listopada
Józef Chłopicki Urodził się: 14 III 1771 roku Zmarł: 30 IX 1854 roku (miał 79l.) =================== Uczył się niezbyt chętnie, ale od zawsze wykazywał miłość do wojska. Brał udział w insurekcji kościuszkowskiej, walczył w Legionach. Walczył także u boku napoleona. Był darzony sympatią przez Konstantego dopóki Chłopicki rozpiął mundur podczas parady na Placu Saskim. Na początku nie chciał brać udziału w powstaniu, ale później przyjął propozycję. Był wielokrotnie ranny w bitwie pod Olszynką. Zmarł w Krakowie.

21 Autor prezentacji: Jakub Jarosławski
Dziękuje za uwagę    Autor prezentacji: Jakub Jarosławski