PROGRAM EDUKACYJNY „Trzymaj formę!”

Prezentacja na temat: "PROGRAM EDUKACYJNY „Trzymaj formę!”"— Zapis prezentacji:

1 PROGRAM EDUKACYJNY „Trzymaj formę!”
ZAŁOŻENIA na rok szkolny 2008/2009 Aleksandra Wasilewska Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie

2 „Trzymaj Formę!” I. CEL GŁÓWNY Zwiększenie świadomości
dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie

3 „Trzymaj Formę!” II. CELE SZCZEGÓŁOWE Pogłębienie wiedzy na temat
znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka

4 „Trzymaj Formę!” 2. Kształtowanie zmiany postaw i zachowań związanych z: a/ prawidłowym żywieniem b/ odpowiednią jakością zdrowotną żywności c/ aktywnością fizyczną

5 „Trzymaj Formę!” 3. Dostarczenie wiedzy i umiejętności
korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych

6 „Trzymaj Formę!” III. ADRESACI PROGRAMU
uczniowie szkół gimnazjalnych (I-III) uczniowie szkół podstawowych (V-VI) rodzice uczniów

7 „Trzymaj Formę!” IV. UCZESTNICY PROGRAMU
dyrekcje szkół, nauczyciele, społeczność szkolna pielęgniarki środowiska szkolnego władze wojewódzkie i lokalne inne osoby i instytucje - wg możliwości i potrzeb środowiskowych

8 „Trzymaj Formę!” V. CZAS TRWANIA PROGRAMU 2006–2009
III edycja – rok szkolny 2008/09

9 „Trzymaj Formę!” VI. ORGANIZATORZY PROGRAMU
Główny Inspektorat Sanitarny Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności”

10 „Trzymaj Formę!” VII. PARTNERZY PROGRAMU
Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Sportu

11 „Trzymaj Formę!” Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

12 „Trzymaj Formę!” VIII. KOORDYNATORZY PROGRAMU poziom wojewódzki - WSSE
st. asystent Aleksandra Wasilewska Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej tel. 089/ (85) faks 089/

13 „Trzymaj Formę!” poziom powiatowy – PSSE
pracownicy pionu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych (wykaz koordynatorów – na poziom szkolny – dyrekcje szkół zaproponowani przez dyrektorów koordynatorzy szkolni

14 „Trzymaj Formę!” IX. WSPÓŁREALIZATORZY PROGRAMU
Z PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ poziom wojewódzki – WSSE mł. asystent Barbara Brakoniecka Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej tel. 089/

15 „Trzymaj Formę!” poziom powiatowy – PSSE
Pracownicy pionu higieny żywienia, żywności i przedmiotów użytku zaproponowani przez Powiatowych Inspektorów Sanitarnych

16 „Trzymaj Formę!” X. TREŚCI PROGRAMOWE
Żywienie młodzieży – zbilansowana dieta Wybrane elementy edukacji konsumenckiej Aktywność fizyczna

17 „Trzymaj Formę!” ŻYWIENIE MŁODZIEŻY Piramida zdrowia – bloki produktów
Rozkład posiłków w ciągu dnia i % dobowego zapotrzebowania na energię Dzienne zalecenia żywieniowe dla młodzieży Rola podstawowych składników odżywczych Zasady zdrowego żywienia (10 zasad) Alternatywne sposoby żywienia na przykładzie diety wegetariańskiej

18 „Trzymaj Formę!” Zaburzenia stanu zdrowia i rozwoju związane z nieprawidłowym odżywianiem: - otyłość - nadwaga - niedobór masy ciała - anoreksja, bulimia – pomoc specjalisty

19 i młodzieży służą specjalnie opracowane siatki centylowe
UWAGA – PRZYPOMNIENIE!!! Do interpretowania BMI/masy ciała dzieci i młodzieży służą specjalnie opracowane siatki centylowe

20 Siatki centylowe

21 „Trzymaj Formę!” WYBRANE ELEMENTY EDUKACJI KONSUMENCKIEJ
Prawa konsumenta Konstrukcja etykiet na produktach spożywczych (w tym informacje o GDA !)

22 UWAGA Nie można dyskryminować żadnych produktów spożywczych („zdrowe” – „niezdrowe”) Skoro zostały dopuszczone do sprzedaży – nie mogą być szkodliwe dla zdrowia Szkodliwa może być nieprawidłowo jakościowo i ilościowo skomponowana dieta

23 „Trzymaj Formę!” AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Znaczenie aktywności fizycznej dla zdrowia: - pożądana aktywność fizyczna dla dzieci i młodzieży - test wydolności fizycznej (ćwiczenia) - test sprawności fizycznej (ćwiczenia)

24 Trzymaj Formę!” Przykłady z omówieniem metodycznym:
- ćwiczenia mięśni brzucha - ćwiczenia mięśni bioder - ćwiczenia mięsni grzbietu - ćwiczenia mięśni klatki piersiowej - ćwiczenia oddechowe - ćwiczenia utrzymywania poprawnej postawy ciała - ćwiczenia marszu

25 Trzymaj Formę!” Kształtowanie sylwetki poprzez
właściwy dobór mebli szkolnych do wzrostu ucznia

26 „Trzymaj Formę!” XI. METODA REALIZACJI – METODA PROJEKTU
Uczniowie przy wsparciu nauczycieli/rodziców/innych osób ze środowiska lokalnego opracowują i realizują projekty służące propagowaniu zasad zdrowego stylu życia w szkole i w rodzinie

27 „Trzymaj Formę!” Najbardziej wartościowe są projekty interdyscyplinarne, traktujące problem zdrowego trybu życia całościowo, odnoszących się zarówno do zdobywania konkretnych umiejętności, jak też kształtowania postaw i zwiększania zainteresowania problematyką prozdrowotną.

28 „Trzymaj Formę!” Informacje na temat metody projektu są zamieszczone na w części poświęconej „Trzymaj formę” Na są także zamieszczone materiały nadesłane przez szkoły, które realizowały I i II edycję programu

29 XII. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU

30 HARMONOGRAM Przedstawienie oferty programowej dyrektorom szkół
(PZiOZ PSSE – VI-IX 2008) Opracowanie bazy szkół, które wyraziły zgodę na przystąpienie do programu; zamieszczenie wykazu na stronie internetowej WSSE (PZiOZ PSSE/WSSE – IX 2007)

31 W woj.warmińsko-mazurskim udział w III edycji programu zgłosiły
203 (205)* szkoły w tym: 175 (188)* gimnazjów 28 (17)* szkół podstawowych *dane z II edycji

32 Liczba zgłoszonych szkół
L.p. POWIAT Liczba zgłoszonych szkół Liczba szkół nowych OGÓŁEM SP G 1 Bartoszyce 7 2 Braniewo 9 3 Działdowo 12 4 Elbląg 14 6 8 5 Ełk 13 Giżycko Gołdap Iława 10 Kętrzyn 15 Lidzbark 11 Mrągowo Nidzica Nowe Miasto Olecko Olsztyn 31 16 Ostróda 17 Pisz 18 Szczytno 19 Węgorzewo RAZEM 203 28 175

33 SZKOŁY PODSTAWOWE 11 8 9 GIMNAZJA 135 33 7 realizujące program
od I edycji od II edycji od III edycji 11 8 9 GIMNAZJA realizujące program od I edycji od II edycji od III edycji 135 33 7

34 HARMONOGRAM Dalsze doskonalenie powiatowych koordynatorów i współrealizatorów programu z PIS (PZiOZ i HŻŻiPU WSSE – praca ciągła) Dalsze doskonalenie szkolnych koordynatorów programu, realizatorów i innych przedstawicieli środowiska szkolnego oraz lokalnego (szkolenia, poradnictwo) (PZiOZ i HŻŻiPU PSSE, lokalni partnerzy – praca ciągła)

35 HARMONOGRAM Nawiązywanie współpracy na rzecz realizacji programu w środowiskach lokalnych Wykonawcy: PZiOZ PSSE/WSSE Termin: praca ciągła Prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w środkach masowego przekazu oraz organizacja imprez masowych w środowiskach lokalnych Wykonawcy: koordynatorzy, realizatorzy i partnerzy

36 HARMONOGRAM Dystrybucja materiałów do PSSE/szkół
Wykonawcy: PZiOZ PSSE Termin: praca ciągła! Realizacja programu w szkołach metodą projektu Wykonawcy: nauczyciele/pielęgniarki/inne osoby zaangażowane w projekcie Termin: do VI 2009

37 HARMONOGRAM Nadzorowanie i monitorowanie przebiegu programu
Wykonawcy: PZiOZ PSSE/WSSE Termin: IX 2008-VIII 2009

38 WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA
Analiza meldunków dwutygodniowych Kontrole dokumentacji w PSSE Uczestnictwo w szkoleniach/naradach/itp. organizowanych przez PSSE Omawianie zrealizowanych zadań na spotkaniach z pracownikami pionu PZiOZ Wykonawcy: koordynator wojewódzki; kierownik OPZiOZ Termin: IX 2008-VIII 2009 Zasięg: minimum 50% PSSE

39 POWIATOWE STACJE SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNE
Spotkanie/a robocze z koordynatorami szkolnymi w trakcie roku szkolnego Wizytacje oceniające realizację programu w szkołach Analiza informacji otrzymanych ze szkół

40 HARMONOGRAM Podsumowanie i ocena realizacji programu na poziomie szkolnym, powiatowym, wojewódzkim, krajowym: liczby placówek biorących udział w programie liczby uczniów objętych edukacją liczby rodziców objętych edukacją zakresu prowadzonej edukacji uzyskanych efektów w zakresie żywienia uczniów w szkołach.

41 Badanie efektywności wdrażania programu
Planowane jest przeprowadzenie ewaluacji ogólnopolskiej programu. Wykonawca główny – Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. Szkoły do badań – losowanie. Ankietyzacja w szkołach - PSSE

42 Konkurs na projekt

43 § 1. Postanowienia ogólne
Konkurs na projekt edukacyjny najpełniej realizujący założenia programu edukacyjnego pt. „Trzymaj Formę!” przeprowadzony będzie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w szkołach uczestniczących w III edycji programu. Organizatorami konkursu są: Główny Inspektorat Sanitarny Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności”.

44 § 2. Cel konkursu Celem konkursu jest wyłonienie projektu edukacyjnego najpełniej realizującego założenia programu edukacyjnego pt. „Trzymaj Formę!” – ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z kształtowaniem prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promowanie zasad prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej. Cele projektu muszą być zgodne z celami programu edukacyjnego „Trzymaj Formę!”

45 § 3. Zakres tematyczny Tematyka przygotowanego projektu powinna obejmować zagadnienia ściśle związane z założeniami programu edukacyjnego pt. „Trzymaj Formę!”.

46 § 5. Zasady uczestnictwa w konkursie
Uczestnikami konkursu są szkoły biorące udział w realizacji III edycji programu edukacyjnego pt. „Trzymaj Formę!”, które opracowały własny projekt edukacyjny, zgodnie z zasadami programu. Każdemu uczestnikowi przysługuje prawo zgłoszenia tylko jednego projektu. Do konkursu mogą być zgłaszane wyłącznie projekty autorstwa uczestnika, nie naruszające praw autorskich osób trzecich, nigdzie uprzednio niepublikowane. Konkurs odbywa się na poziomie: szkolnym, powiatowym, wojewódzkim i krajowym

47 Osobami odpowiedzialnymi za przeprowadzenie poszczególnych etapów
konkursu oraz wybór laureatów są: poziom szkolny - dyrektorzy szkół, szkolni koordynatorzy programu pt. „Trzymaj Formę!”, poziom powiatowy - powiatowi koordynatorzy programu pt. „Trzymaj Formę!”, poziom wojewódzki - wojewódzcy koordynatorzy programu pt. „Trzymaj Formę!”, poziom krajowy - pracownicy Departamentu Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia Głównego Inspektoratu Sanitarnego, pracownicy Stowarzyszenia „Polska Federacja Producentów Żywności”.

48 § 7. Nagrody konkursowe Na każdym z etapów konkursu wyłania się następującą liczbę laureatów, odpowiednio: na etapie szkolnym 1-3 laureatów na etapie powiatowym 3 laureatów (I, II, III miejsce) na etapie wojewódzkim 3 laureatów (I, II, III miejsce) na etapie krajowym laureatów (I, II, III miejsce, 13 wyróżnień)

49 Rodzaje nagród przyznawanych na poszczególnych etapach konkursu:
na poziomie szkolnym, powiatowym i wojewódzkim - wg możliwości i ustaleń odpowiednio: dyrekcji szkół, Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych oraz Państwowych Wojewódzkich Inspektorów Sanitarnych. na poziomie krajowym I nagroda główna -sprzęt sportowy dla szkoły o wartości 10 tysięcy złotych, II nagroda - sprzęt sportowy dla szkoły o wartości 5 tysięcy złotych, III nagroda - sprzęt sportowy dla szkoły o wartości 3 tysięcy złotych, wyróżnienie (13) - sprzęt sportowy dla szkoły o wartości 1 tysiąca złotych

50 Nagrody etapu krajowego ufundowane zostaną przez Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności”. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany nagród na równorzędne lub do zmiany podziału nagród w związku z ustaleniami podjętymi w czasie obrad Komisji Konkursowej

51 XIII. MATERIAŁY

52 MATERIAŁY poradnik dla szkolnych koordynatorów i realizatorów programu
Do pobrania na stronie poradnik dla szkolnych koordynatorów i realizatorów programu

53 MATERIAŁY broszura dla uczniów - należy posługiwać się
Do pobrania na stronie broszura dla uczniów plakat „Piramida zdrowia” - należy posługiwać się wyłącznie tą piramidą, gdyż jest dostosowana i zatwierdzona przez Instytut Żywienia i Żywności dla grupy wiekowej lat

54

55 edukacyjna strona internetowa

56 www.trzymajforme.pl MATERIAŁY EDUKACYJNE DO POBRANIA:
BROSZURA DLA MŁODZIEŻY PORADNIK DLA NAUCZYCIELI PORADNIK DLA SZKÓŁ PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ MATERIAŁY DODATKOWE (Wartość kaloryczna produktów, przykłady  jednej  porcji  produktów, moja aktywność ruchowa, ile energii potrzebujesz?, rozkład posiłków w ciągu dnia, test wydolności fizycznej, wydatkowanie energii w czasie wykonywania różnych czynności oraz uprawiania sportów u dzieci i młodzieży w zależności od masy ciała, jak ocenić swoją sprawność fizyczną?, aktywność fizyczna, wydatek energii i pokrywająca go ilość produktów spożywczych) PLAKAT Z PIRAMIDĄ ZDROWEGO ŻYWIENIA

57 Opracowania IMiDZ w Warszawie
Poradnik „Jak pomóc otyłemu nastolatkowi?” (2006) – do pobrania „Otyłość u polskich nastolatków – epidemiologia, styl życia, samopoczucie” (2007) – do pobrania

58 Wydawnictwa Instytutu Onkologii w Warszawie
Poradnik „Dbaj o zdrowie. Jedz 5 razy dziennie warzywa i owoce” (wydawnictwo Instytutu Onkologii w Warszawie) Ulotki „Jedz 5 razy dziennie Do pobrania

59 Opracowanie WSSE w Bydgoszczy
„Etykieta rozszyfrowana – wiem, co kupuję i jem” - przewodnik po etykiecie spożywczej (Mirosława Kierblewska Dział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia WSSE Bydgoszcz) Kserokopia dla każdego koordynatora!

60 Opracowania WHO „5 kroków do bezpieczniejszej żywności”
( plakat (PL) ulotka (EN) poradnik (EN) „Five keys to safer food manual” Do pobrania

61 Lista produktów zalecanych
do rozszerzenia asortymentu w sklepikach szkolnych – do pobrania

62 Strona internetowa WSSE w Olsztynie
- materiały merytoryczne i metodyczne związane z tematyką programu

63 www.wsse.olsztyn.pl O problemie nadwagi i otyłości:
Biała Księga - Europejska Strategia dla problemów zdrowotnych związanych z odżywianiem się, nadwagą i otyłością (dokument *.doc) Biała Księga - Stanowisko Rządu Rzeczpospolitej Polskiej (dokument *.doc) Demograficzne uwarunkowania nadwagi i otyłości u uczniów gimnazjów w Polsce w 2005 roku (dokument *.ppt) Otyłość u polskich nastolatków - opracowanie Instytutu Matki i Dziecka (dokument *.pdf) Poradnik - Jak pomóc otyłemu nastolatkowi?

64 www.wsse.olsztyn.pl O żywności i żywieniu:
Żywienie człowieka - (prezentacja) Zbilansowana dieta dla młodzieży - (prezentacja) Zbilansowana dieta młodzieży letniej - (prezentacja) Profilaktyka chorób dietozależnych - (prezentacja) GMO - szansa czy zagrożenie? - (prezentacja) Mleko i jego przetwory - niezbędne produkty w zachowaniu zdrowia – (dokument*pdf) Najnowsze doniesienia na temat spożycia mleka i przetworów mlecznych oraz ich oddziaływania na zdrowie człowieka - (dokument *.pdf) Dbaj o zdrowie. Jedz 5 razy dziennie warzywa i owoce - opracowanie Instytutu Onkologii - (dokument *.pdf)

65 www.wsse.olsztyn.pl O zaburzeniach odżywiania:
Zaburzenia odżywiania (dokument pdf) Anoreksja, bulimia (prezentacja) O aktywności fizycznej: Aktywność fizyczna (prezentacja) Edukacja konsumenta: Elementy edukacji konsumenckiej (prezentacja) Znakowanie wartością odżywczą GDA Pięć kroków do bezpieczniejszej żywności (plakat pdf)

66 www.wsse.olsztyn.pl Dla dyrektorów szkół:
"Zasady systemu HACCP oraz GHP/GMP w zakładach produkcji i obrotu żywnością oraz żywienia zbiorowego – broszura „Przewodnik do wdrażania zasad GMP/GHP i systemu HACCP w zakładach żywienia zbiorowego” Lista produktów żywnościowych zalecanych do rozszerzenia asortymentu sklepików szkolnych Wykaz literatury przydatnej dla pracowników odpowiedzialnych za żywienie zbiorowe w stołówkach szkół gimnazjalnych. Jak prawidłowo dobrać meble do wzrostu ucznia

67 www.wsse.olsztyn.pl Linki:
Europejska Rada Informacji o Żywności - Instytut Żywności i Żywienia - Rada Promocji Zdrowego Żywienia Człowieka - Stowarzyszenie Konsumentów Polskich - Federacja Konsumentów - Centers for Disease Control and Prevention –

68 PORADNICTWO INTERNETOWE
PORADNICTWO INTERNETOWE DLA REALIZATORÓW PROGRAMU Szkolnych  realizatorów programu zapraszamy do korzystania z poradnictwa internetowego prowadzonego przez pracowników Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.  Pytania dotyczące żywności oraz zasad żywienia człowieka prosimy przesyłać na adres: Odpowiedzi będą zamieszczane raz w tygodniu na naszej stronie internetowej.

69 Możliwość prezentacji projektów i innych przedsięwzięć realizowanych przez szkoły Szkoły realizujące program w roku szkolnym … >> zobacz listę<< Jak szkoły realizowały program w roku szkolnym … - >> zobacz << „Ruch i dietę wprowadź w życie, „Odrzuć chipsy i siedzenie, będziesz czuć się znakomicie” zyskasz formę jak marzenie”