ZALECENIA EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM

Prezentacja na temat: "ZALECENIA EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM"— Zapis prezentacji:

1 ZALECENIA EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM
Justyna Rutana

2 WALKA Z RAKIEM- potrzebna i możliwa!
Rak przedwcześnie przerywa życie co 4 Europejczyka. Najczęstszą przyczynę zgonów wśród Polaków przed 65 rż stanowią nowotwory złośliwe. W przypadku 1/3 nowotworów możemy zapobiec zachorowaniu na nie, 1/3 jest uleczalna, w 1/3 rozpoznań istnieje szansa polepszenia jakości życia pacjenta. Walka z rakiem jest jak zdobywanie szczytu - mówili w czwartek na konferencji prasowej w Gdyni dwaj młodzi mieszkańcy Trójmiasta, którzy wygrali walkę z nowotworem złośliwym, a 10 lipca zdobyli szczyt Mont Blanc. Głównymi bohaterami wyprawy pod hasłem "Mont Blanc Expedition 2010" byli Wojtek Samp, który przeszedł operację usunięcia guza pnia mózgu, a następnie guza ślinianki przyusznej oraz Piotr Topolski, który pokonał raka jądra. W sobotę 10 lipca obaj stanęli na najwyższym szczycie Europy na wysokości m n.p.m. Towarzyszyła im pomysłodawczyni wyprawy - gdyńska podróżniczka i alpinistka amatorka Katarzyna Gulczyńska. Jak podkreślali na konferencji Samp i Topolski, swoim czynem chcą dać wiarę i nadzieję innym pacjentom chorym na nowotwór złośliwy, że można z nim wygrać i wrócić do normalnego życia, pełnego pasji i marzeń. U Wojtka guza pnia mózgu zdiagnozowano w 2000 r., gdy miał 19 lat. Przeszedł kilka operacji, po których musiał na nowo uczyć się jeść, chodzić i mówić. Z sukcesem ukończył Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. Uprawia różne sporty - jeździ na nartach, łyżwach, rowerze, rolkach, biega i pływa. Jego pasją są szybkie samochody. W 2009 r. przeszedł operację guza ślinianki przyusznej. Ma żonę i dwie córki - Olę i Wiktorię. Piotr miał 25 lat i nie zdążył jeszcze podjąć pierwszej pracy, gdy zdiagnozowano u niego nasieniaka, złośliwy nowotwór jądra. Po operacji usunięcia jądra, pojawiły się przerzuty do węzłów chłonnych. Piotr przeszedł 4 cykle chemioterapii, a następnie wycięto mu węzły. Gdy wrócił do zdrowia, obronił pracę magisterską na Politechnice Gdańskiej. Od 16 lat amatorsko trenuje kolarstwo górskie, lubi też chodzić w góry, zwłaszcza w Tatry. We wrześniu zostanie ojcem. "Ten projekt ma dla mnie osobiste znaczenie. W górach pojawiłam się nagle, podobnie jak nagle pojawia się informacja o chorobie nowotworowej. Moja wspinaczka była wsparciem dla bliskiej chorej osoby. Przyjęcie chemii porównałam do zdobycia jednego z najwyższych szczytów Ziemi. Każda chemia to kolejny, osobisty szczyt" - tłumaczyła na konferencji Gulczyńska. Termin wyprawy wybrano tak, by zbiegł się z terminem Tour de France 2010 (3-25 lipca), w którym uczestniczy Lance Armstrong. Ten słynny kolarz również pokonał raka i pokazał, że można wrócić do życia, jakie prowadziło się przed chorobą. Uczestnicy ekspedycji na Mont Blanc chcieli przypomnieć o tym sportowcu i o działalności stworzonej przez niego fundacji. Dlatego, po wejściu na szczyt sfotografowali się ze specjalnie na tę okazję przygotowanymi napisami: "THANK YOU LANCE" oraz "POKONAJ RAKA". Jak przyznała Gulczyńska, jej marzeniem jest wydanie ulotki o wyprawie. "Pragnę, aby ta ulotka znalazła się na każdym oddziale onkologicznym w Polsce i każdym gabinecie lekarza onkologa po to, aby każdy, kto dowiaduje się o swojej chorobie, wiedział, że można wygrać, że trzeba walczyć, bo warto wygrać nowe życie, życie pełne marzeń i pasji" - powiedziała podróżniczka. Jak przyznała, Wojtka i Piotra zaprosiła do swojej kolejnej wyprawy po to, by pokazać, że można pokonać raka i można zdobyć szczyt.

3 Walczyć, ale JAK? LECZENIE WCZESNE WYKRYWANIE ZAPOBIEGANIE

4 Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących.
1) Nie pal! Jeśli palisz, rzuć! Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących.

5 1. Nie pal. Jeśli palisz, rzuć
1. Nie pal! Jeśli palisz, rzuć! Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących. Prawie połowa zachorowań na nowotwór złośliwy u mężczyzn i 15% u kobiet w Polsce, spowodowana jest paleniem, a niemal wszyscy chorzy na raka płuc to palacze!!! W przybliżeniu ocenia się, że połowa nałogowych palaczy, którzy zaczęli palić we wczesnym okresie życia, umrze z powodu konsekwencji tego nałogu. Połowa z nich umiera w średnim wieku (a więc żyją oni lat krócej od osób niepalących); reszta w późniejszym wieku, co powoduje utratę 7-8 lat życia. Wskaźnik umieralności wieloletnich palaczy w średnim wieku jest trzykrotnie większy niż osób w tym samym wieku nigdy niepalących!!!

6 RZUCENIE PALENIA SIĘ OPŁACA!
1. Nie pal! Jeśli palisz, rzuć! Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących. RZUCENIE PALENIA SIĘ OPŁACA! Przy zaprzestaniu palenia przed zachorowaniem na nowotwór złośliwy lub inną poważną chorobę, nawet jeśli nastąpi to dopiero w średnim wieku, można uniknąć w znacznym stopniu zwiększonego ryzyka śmierci z powodu palenia tytoniu, korzyści są jeszcze większe, jeśli do zerwania z nałogiem dochodzi w młodym wieku.

7 1. Nie pal. Jeśli palisz, rzuć
1. Nie pal! Jeśli palisz, rzuć! Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących. Z powodu biernego palenia w Polsce każdego roku umiera prawie 2000 osób, które same nigdy nie paliły!!!

8 Wystrzegaj się otyłości.
2) Wystrzegaj się otyłości.

9 2. Wystrzegaj się otyłości.
Otyłość to nie tylko kwestia estetyczna, ale groźny stan, zagrażający życiu. Stanowi drugi, po paleniu tytoniu, czynnik ryzyka rozwoju chorób przewlekłych, zwłaszcza cukrzycy, schorzeń układu krążenia i nowotworów złośliwych. Badania wskazują na jej związek z rakiem okrężnicy, piersi, trzonu macicy, nerki, czy gruczolakoraka przełyku.

10 Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne.
3) Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne.

11 3. Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne.
Zgromadzone dane jednoznacznie wskazują, że regularne ćwiczenia fizyczne zmniejszają ryzyko zachorowania na raka okrężnicy. Wydaje się również, że w podobny sposób wpływają na ryzyko raka piersi, raka trzonu macicy i raka stercza.

12 3. Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne.
Wskazane jest utrzymywanie masy ciała w zakresie BMI 18,5-25 kg/m2.

13 Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie.
4) Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie.

14 4. Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie.
Częste spożywanie warzyw i owoców zmniejsza ryzyko zachorowania szczególnie na raka przełyku, żołądka, okrężnicy, odbytnicy i trzustki. Należy spożywać je przy każdym posiłku i konsekwentnie zastępować nimi przekąski pomiędzy posiłkami.

15 5) Nigdy nie upijaj się! Jeśli pijesz alkohol- piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe- ogranicz jego spożycie: mężczyźni do dwóch porcji dziennie, kobiety do jednej porcji dziennie.

16 5. Nigdy nie upijaj się! Jeśli pijesz alkohol- ogranicz jego spożycie: mężczyźni do 2 porcji dziennie, kobiety do 1. STANDARDOWA PORCJA ALKOHOLU= 8g czystego alkoholu= 10 ml czystego alkoholu= =1 małe piwo = kieliszek wina= kieliszek wódki

17 5. Nigdy nie upijaj się! Jeśli pijesz alkohol- ogranicz jego spożycie: mężczyźni do 2 porcji dziennie, kobiety do 1. Obserwacje wskazują, że picie alkoholu zwiększa ryzyko nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego i układu oddechowego nawet u osób niepalących tytoniu, natomiast picie wraz z paleniem tytoniu bardzo zwiększa ryzyko zachorowania na te nowotwory, a każdy z tych czynników potęguje działanie drugiego. Trzeba wspomnieć, że mała ilość alkoholu wpływa protekcyjnie względem chorób sercowo-naczyniowych, stąd zależność między ilością wypijanego alkoholu, a wskaźnikiem zgonów nie jest wprost proporcjonalna. Pijący umiarkowane ilości alkoholu są obciążeni mniejszym ryzykiem niż niepijący, a w przypadku spożycia większych ilości alkoholu ryzyko się zwiększa wraz z ilością alkoholu.

18 Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.
6) Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.

19 6. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.
Główną środowiskową przyczyną nowotworów złośliwych skóry jest ekspozycja na światło słoneczne, a promienie UV stanowią składnik promieniowania słonecznego odpowiedzialny za ich rozwój. Osobom o jasnej karnacji, szczególnie o licznych znamionach barwnikowych, zaleca się ograniczenie narażenia na promieniowanie słoneczne- zmniejszenie łącznej ekspozycji w ciągu całego życia, a głównie unikanie epizodów bardzo silnej ekspozycji.

20 7) Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na uznane substancje rakotwórcze.

21 7. Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na uznane substancje rakotwórcze. Promieniowanie jonizujące w dużych dawkach wywołuje u ludzi nowotwory złośliwe; zaledwie kilku typów nowotworów nigdy nie wiązano z promieniowaniem jonizującym. Duże dawki energii mogą prowadzić do uszkodzenia komórki i DNA, a następnie do śmierci komórki, natomiast energia w małych dawkach wywołuje niekiedy mutacje zwiększające ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych. Udowodniono, że radon, na którego działanie szczególnie narażeni są górnicy, wywołuje raka płuca.

22 7. Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na uznane substancje rakotwórcze. Źródła promieniowania jonizującego zagrażające człowiekowi Źródło Średnia roczna dawka skuteczna, łącznie na całym świecie, milisiwerty (mSv) naturalne tło 2,4 diagnostyka i leczenie 0,3 Testy nuklearne w atmosferze 0,005 Katastrofa w Czarnobylu 0,002 Produkcja energii atomowej 0,001

23 Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko WZW typu B.
8) Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko WZW typu B. WZW- wirusowe zapalenie wątroby

24 8. Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko WZW typu B.
Każdego roku na obszarze UE odnotowuje się około nowych przypadków pierwotnego raka wątroby. Przyczyną większości przypadków raka wątroby w Europie jest przewlekłe zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) lub C (HCV). W Polsce około osób jest przewlekle zakażonych HBV Każdego roku na obszarze UE odnotowuje się około nowych przypadków pierwotnego raka wątroby. Przyczyną większości przypadków raka wątroby w Europie jest przewlekłe zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) lub C (HCV). W Polsce około osób jest przewlekle zakażonych HBV

25 Skuteczna szczepionka przeciwko zakażeniu HBV
8. Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko WZW typu B. Obecnie w Polsce prowadzi się szczepienia noworodków, młodzieży w wieku 14 lat, osób należących do grup ryzyka, osób z bliskiego otoczenia chorych zakażonych HBV oraz ostatnio również pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby (w szczególności zakażonych HCV). Skuteczna szczepionka przeciwko zakażeniu HBV jest dostępna od 20 lat.

26 9) Kobiety po 25-tym rż powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy.

27 9. Kobiety po 25-tym rż powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy. W krajach rozwijających się rak szyjki macicy należy do najczęstszych nowotworów złośliwych i stanowi około 25% wszystkich nowotworów u kobiet. W krajach wysoko rozwiniętych choroba ta występuje rzadziej. Badaniami przesiewowymi- ocena wymazu z szyjki macicy- należy objąć wszystkie kobiety po 25. roku życia. Najważniejszym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy jest przenoszone drogą płciową zakażenie niektórymi szczepami wirusa brodawczaka ludzkiego- HPV

28 10) Kobiety po 50-tym rż powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi.

29 10. Kobiety po 50-tym r.ż. powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi.
Wśród kobiet poddawanych mammograficznym badaniom przesiewowym spadek umieralności wynosi około 1/3. Przygotowywany w Polsce system badań w kierunku raka piersi ma objąć populację kobiet w wieku lat, u których mammografia będzie wykonywana co 2 lata; kobiety będą listownie zapraszane do uczestnictwa.

30 11) Kobiety i mężczyźni po 50-tym rż powinni uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego.

31 ROZPOZNANY WCZEŚNIE DOBRZE ROKUJE
11. Kobiety i mężczyźni po 50-tym rż powinni uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego. RAK JELITA GRUBEGO BARDZO CZĘSTY! ROZPOZNANY WCZEŚNIE DOBRZE ROKUJE ŁATWO WTKRYWALNY NA ETAPIE ZMIAN PRZEDRAKOWYCH! METODY DIAGNOSTYCZNE: Test na krew utajoną w kale- zalecany co dwa lata Kolonoskopia Sigmoidoskopia

32 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!