Libertarianizm, socliberalizm, komunitaryzm, John Rawles

Prezentacja na temat: "Libertarianizm, socliberalizm, komunitaryzm, John Rawles"— Zapis prezentacji:

1 Libertarianizm, socliberalizm, komunitaryzm, John Rawles

2 Socliberalizm Socliberalizm, liberalizm socjalny, liberalizm społeczny, ,,Nowy liberalizm” Twórca: Leonard Hobhouse Podstawy koncepcji: Krytyka leseferyzmu; Ochrona pracownika, jako słabszej strony umowy; System powszechnej oświaty oraz pomocy dla ubogich; państwo miało zapewniać równy start; Wolność: konieczność dla społeczeństwa, interes społeczny to uzupełnienie wolności indywidualnej; Państwo ma walczyć z nierównościami społecznymi.

3 John Maynard Keynes Najważniejsza praca Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza Koncepcja Welfare state – państwo dobrobytu Rynek Rynek nie jest niezawodny Konieczne jest korygowanie decyzji jednostek gospodarujących Odpowiedź na kryzys Należy pobudzić inwestycje – aktywna rola państwa Należy pobudzać konsumpcję Narzędzia: Podatki, Wydatki budżetowe; Stopa redyskontowa, rezerwa obowiązkowa, emisja pieniądza – zapewnienie tanich kredytów Opieka państwa ,,od kołyski aż po grób”

4 Keynesizm (wg. Libertarian)

5 Libertarianizm Powstały w USA jako reakcja przeciwko socliberalizmowi; zarzut odejścia od ideałów liberalnych. Wyraz chęci powrotu do klasycznych koncepcji liberalnych Ideologia bardziej radykalna niż liberalizm (granica nie jest jasna), często promuje zupełną likwidację państwa (anarchokapitalizm). Minarchizm – znaczące ograniczenie roli państwa do minimum.

6 Aksjomaty i zasady libertarianizmu
1. Aksjomat o nieagresji Każdy przymus jest z definicji zły, negatywnie wartościowany etycznie, niesłuszny. Wszystkie transakcje muszą być oparte na dobrowolności stron. 2. Aksjomat samoposiadania Człowiek ma absolutne prawo do dysponowania swoim ciałem i rozporządzania swoim życiem. 3. Prawo pierwotnego zawłaszczenia Człowiek ma absolutne prawo do sprawiedliwie zawłaszczonych rzeczy. Inne istotne kwestie: Wiara w wolny rynek jako najlepszy regulator dystrybucji dóbr ,,Nie ma przestępstwa bez ofiary” Aksjomaty i zasady libertarianizmu

7 Koncepcja sprawiedliwości u libertarian
Autor: Robert Nozick Tzw. Koncepcja sprawiedliwości transakcyjnej Sprawiedliwa dystrybucja to po prostu każdy rezultat dobrowolnej wymiany między jednostkami. Wszystko, co zostało sprawiedliwie nabyte, może być przedmiotem transferu; Pierwotne nabycie jest sprawiedliwe; Nieprawomocność tytułu własności, wyklucza prawomocność transakcji. Zasada kompensacji, naprawy krzywd: w przypadku gdy zasada 2 lub 3 zostały pogwałcone, możemy domagać się rekompensaty, odszkodowania. Państwo – tylko minimalne, ograniczone do wąskiej funkcji ochrony przeciwko gwałtowi, kradzieży, oszustwu, narzucaniu zobowiązań. Pierwotne uwłaszczenie: problem siły. Zawłaszczenie za pomocą siły jest prawomocne jeżeli pozostawia innym odpowiednią ilość dóbr, która nie pogarsza sytuacji nikogo innego. Czasem objęcie dobra wspólnego własnością prywatną opłaca się wszystkim.

8 Teoria sprawiedliwości Johna Rawlesa
Zasada ogólna: Wszelkie pierwotne dobra społeczne: wolności szanse, dochód i bogactwo, mają być rozdzielane równo, chyba, że nierówna dystrybucja jest z korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych Zasada maksyminu: jednostki, nic nie wiedząc o swoim położeniu, opowiadają się za takim układem, w którym najgorsza pozycja, w której mogłyby się znaleźć, byłaby najkorzystniejsza. Teoria sprawiedliwości Johna Rawlesa

9 Koncepcja sprawiedliwości Johna Rawlesa
Usuwamy tylko te nierówności, które kogoś krzywdzą, a nie wszystkie. Zasada 1: Każda osoba powinna mieć równe prawo do jak najszerszego całościowego systemu równych, podstawowych wolności, dającego się pogodzić z podobnym systemem dla wszystkich. Zasada 2: Nierównosci społeczne i ekonomiczne mają być tak ułożone, by: Były z największa korzyścią dla najbardziej upośledzonych i JEDNOCZEŚNIE Były związane z dostępnością urzędów i stanowisk dla wszystkich, w warunkach autentycznej równości szans. Priorytet wolności: (Pierwsza zasada priorytetu): zasady sprawiedliwości maja być zestawiane w porządku linearnym, tj. wolność może być ograniczana jedynie w imię wolności. Druga zasada priorytetu: druga zasada ma pierwszeństwo wobec zasady efektywności i wobec zasady maksymalizowania sumy korzyści, a zasada równych szans ma pierwszeństwo wobec zasady dyferencji.

10 Nurt stanowiący odpowiedź na liberalizm, koncepcje Johna Rawlsa.
Nie tworzy spójnej doktryny. Podkreśla znaczenie wspólnoty i zakorzenienia w niej jednostki. Twórca: Michael Sandel Komunitaryzm

11 Krytyka liberalizmu Liberalizm błędnie uznaje się za ideologię uniwersalną, podczas gdy w praktyce dobra te zostały wywiedzione z aksjologii konkretnej kultury – zachodniej. Nie można utrzymać wizji społeczeństwa opartego na koncepcji dobra, które nie jest zakorzenione we wspólnocie i nie jest w niej identyfikowane jako służące jej członkom. Liberałowie uważają, że człowiek jest różny od wartości, które wyznaje, uprzedni wobec nich, dowolnie je wybiera. Komunitaryści: Człowiek nie istnieje poza społeczeństwem, poza wspólnotą. Podmiot radykalnie usytuowany: nie jest uprzedni wobec wartości, które wyznaje, lecz to one decydują o tym, kim jest. Krytyka liberalnego społeczeństwa: egoistycznej rywalizacji, zanik wartości moralnych, permisywizm, fakt istnienia grup społecznych, którym nie powiodło się na liberalnym rynku, a które są poddane wykluczeniu, upadek etosu służby i społeczeństwa obywatelskiego, szalejący konsumpcjonizm etc. Krytyka atomizacji społeczeństwa.

12 Antyliberalny nurt we współczesnej anglosaskiej filozofii politycznej powstały w latach 80. XX w., afirmujący wspólnotę jako niezbędną do osiągnięcia przez jednostkę wymiaru moralnego i zakorzenienia; Sama wolność negatywna nie wystarczy, należy także człowieka wyedukowac: metafora lasu. ,, gdyby nie pewne zasady i zwyczaje, których jednostka nie kreuje, lecz odkrywa - takie jak np. maniery przy stole albo zasady wymowy (pronunciation norms) pozwalające jednostce "orientować się w przestrzeni moralnej" - wszyscy bylibyśmy zagubionymi wędrowcami.”  Etyka społeczna "nie może być zawieszona w próżni” Koncepcja dobra substancjalnego, materialnego - a nie proceduralnego, formalnego. Dobro substancjalne to podzielany przez konkretną wspólnotę system wartości, zaangażowanie w sprawy zbiorowości, "współpraca niezależna od intencji, zamierzeń i celów”. Proceduralnie rozumiane dobro wspólne polega na indywidualnym dążeniu do własnych celów przez jednostki, o ile da się pogodzić z dążeniem do celu przez inne jednostki. "Tym, co odgrywa tu kluczową rolę, są procedury podejmowania decyzji i właśnie dlatego pragnę tę odmianę liberalnej teorii określać mianem "proceduralnej„ Komunitaryzm