Zakażenia szpitalne Dr n. med. Anna Piekarska ©AP 2005.

Prezentacja na temat: "Zakażenia szpitalne Dr n. med. Anna Piekarska ©AP 2005."— Zapis prezentacji:

1 Zakażenia szpitalne Dr n. med. Anna Piekarska ©AP 2005

2 Zakażenie szpitalne (nosokomialne)
To każde zakażenie nabyte w szpitalu lub w trakcie procedur medycznych przez: Pacjenta Personel medyczny Inne osoby (np. odwiedzających) ©AP 2005

3 Aspekty prawne W Polsce oficjalnie zaistniał w 1983 roku (MZiOS wydaje zarządzenie o obowiązkowej rejestracji i zwalczaniu zakażeń szpitalnych) Od 6 IX 2001 ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach wprowadziła pojęcie nadzoru nad zakażeniami szpitalnymi oraz szczepami antybiotykoopornymi. Od zobowiązuje się kierowników ZOZ do profilaktyki tych zakażeń oraz kontroli stosowanej antybiotykoterapii ©AP 2005

4 Rejestracja Rejestracja typu biernego -na podstawie raportów lekarzy i pielęgniarek Rejestracja typu czynnego (oparta na ciągłej obserwacji uprzednio rozpoznanych zakażeń-zespół do spraw kontroli zakażeń szpitalnych) ©AP 2005

5 Epidemiologia 5-10 % hospitalizowanych pacjentów Do 50%
U ciężko chorych Chorych w oddziałach OIOM Sztuczna wentylacja Inwazyjne procedury lecznicze Przedłużenia pobytu w szpitalu o 5-10 dni 2x wyższa śmiertelność w stosunku do grupy kontrolnej ©AP 2005

6 Epidemiologia U ok. 7% pacjentów z zakażeniem szpitalnym dochodzi do zgonu. Na oddziałach OIOM u ok. 25% U osób powyżej 75 lat u ok. 13% ©AP 2005

7 Jak ? 80 % to zakażenia endogenne
Translokacja flory bakteryjnej chorego Zakażenia egzogenne Kontakt bezpośredni i pośredni Personel Inni chorzy Zakażone preparaty lecznicze ©AP 2005

8 Drogi transmisji Kontakt Droga kropelkowa Urządzenia medyczne Leki
Transfuzje Transplantacje Woda, żywność ©AP 2005

9 Kto? Czynniki osobnicze ułatwiające ZS
Wiek (noworodki, osoby starsze) Choroby dodatkowe (marskość, cukrzyca, POChP, niewydolność nerek,alkoholizm) Immunoniekompetencja Przekroczenie naturalnych barier skórno-śluzówkowych Znieczulenie, sedacja Antybiotykoterapia, blokery- H2 Skolonizowanie florą bakteryjną Infekcje latentne ©AP 2005

10 Gdzie? Zakażenia chirurgiczne Zakażenia krwi Zakażenia dróg moczowych
do 30 dni od zabiegu, do 1 roku od implantacji powierzchowne, głębokie, narządowe Zakażenia krwi Zakażenia dróg moczowych objawowe i bezobjawowe Zapalenia płuc ©AP 2005

11 Częstość w zależności od oddziału
OIOM dorosłe-ok % OIOM noworodki-ok. 20% śmiertelność ok. 26% Chirurgiczne- zakażenie ran czyste pole operacyjne %, brudne pole operacyjne % Interna-ok. 5% Geriatria-8-9% ©AP 2005

12 Częstość zakażeń szpitalnych w zależności od lokalizacji infekcji
Drogi moczowe-30-40% Zapalenia płuc-18-31% Rany 11-16% Posocznica 1-15% Skóra 6-14% Drogi rodne 4% OUN 0,3% ©AP 2005

13 Zakażenia dróg moczowych
70% występuje podczas cewnikowania pęcherza-ryzyko ok. 5% chorych na dzień pozostawienia cewnika U ok. 3% rozwija się posocznica Sprzyja zastój moczu (przerost prostaty, wady wrodzone, zaburzenia neurologiczne, guzy) E.coli, Pseudomonas, Enterobacter, Proteus i ziarenkowce ©AP 2005

14 Zapalenie płuc Dotyczy ok.1% hospitalizowanych
Aspiracja soku żołądkowego, rozsiew z innego ogniska, nadkażenia bakteryjne po zakażeniach wirusowych Największe ryzyko gdy intubacja Śmiertelność na OIOM ok % na innych oddziałach 5% Głównie wywołują je Psudomonas i Staphylococcus aureus ©AP 2005

15 Posocznica Na OIOM zakażenie krwi u ok. 20-30% chorych
Śmiertelność w posocznicy ok. 50% Największe ryzyko związane jest z cewnikowaniem naczyń ok. 50% posocznic jest z nim powiązane ©AP 2005

16 Wirusowe Ok. 60% zakażeń HBV czy HCV są pochodzenia szpitalnego
Zwłaszcza oddziały dializ (ok. 35% pacjentów zakażonych HCV) ©AP 2005

17 Kiedy? Zakażenia związane z procedurami inwazyjnymi
Bakteriemia Zakażenie miejscowe wokół wenflonu Droga dożylna Cewnik moczowy Wentylacja mechaniczna Stenty Chirurgia Endoskopia Transfuzja krwi Zapalenie płuc Zapalenie zatok Zakażenie dróg moczowych Zakażenie dróg żółciowych Zapalenia opon mózgowych Bakteriemia Zapalenie płuc Zakażenie przewodu pokarmowego Zakażenie dróg żółciowych Bakteriemia, fungemia Zakażenia wirusowe ©AP 2005

18 Mikrobiologia ©AP 2005

19 Szpitalne zakażenia bakteryjne
©AP 2005

20 Procedury zapobiegania ZS
Prawidłowa izolacja Mycie i odkażanie rąk Prawidłowe stosowanie środków ochrony osobistej (rękawiczki, maski, okulary) Prawidłowe czyszczenie, dezynfekcja i sterylizacja narzędzi i sprzętu Sprzątanie i utrzymanie czystości Właściwe postępowanie z brudna bielizną Prawidłowa praca kuchni Skuteczne usuwanie i utylizacja odpadów ©AP 2005

21 Zadania Zespołu ds. Zwalczania Zakażeń Szpitalnych
Identyfikacja zakażenia szpitalnego Wykrywanie ognisk i dróg celem ich przecięcia Dążenie do identyfikacji drobnoustroju Zalecenia dotyczące izolacji Kontrola i usprawnianie inwazyjnych procedur Kontrola procesów sterylizacji, dezynfekcji, pracy kuchni Kontrola aseptyki na bloku operacyjnym i w innych miejscach Zgłaszanie administracji konieczności usprawnień materialnej bazy szpitala Doradztwo i szkolenia personelu Ochrona personelu przed zakażeniem (kontrola szczepień, edukacja) Współpraca z zespołem terapeutycznym Opracowanie metod i kontrola ich stosowania w zakresie bezpiecznego dla otoczenia obchodzenia się z odpadami

22 Zespół terapeutyczny - polityka antybiotykowa
Współpraca z mikrobiologiem i zespołem ds. zwalczania zakażeń szpitalnych Opracowanie listy antybiotyków dostępnych dla wszystkich lekarzy lub dopiero po konsultacji z ordynatorem i członkiem zespołu terapeutycznego Szkolenia w zakresie racjonalnej antybiotykoterapii Wydawanie opinii o zasadności stosowania leków oferowanych w ramach promocji ©AP 2005

23 Grupy związków przeciwwirusowych
Naturalne Interferony Syntetyczne Hamujące adsorbcję i/lub odpłaszczenie wirusa Hamujące polimerazę DNA Analogi nukleozydów aktywowane p. wirus Inhibitory odwrotnej transkryptazy Inhibitory protezy Inhibitory fuzji Analogi nukleozydów o „szerokim zakresie” ©AP 2005

24 Naturalne związki p. wirusowe
Interferony typu I IFN-  IFN-  Interferony typu II IFN-  Hamowanie replikacji wirusowej poprzez Hamowanie syntezy białek Hamowanie replikacji wirusowej -indukcja syntezy NO Zwiększenie ekspresji MHC I i II Aktywacja monocytów, makrofagów i komórek NK ©AP 2005

25 Zastosowanie interferonów
Leczenie zakażeń wirusowych PZW B i C Kłykcin kończystych HSV-1 i 2 Profilaktyka CMV po przeszczepie nerki Leczenie nowotworów Mięsaka Kaposiego Białaczki kosmatokomórkowej Inne zastosowania Stwardnienie rozsiane ©AP 2005

26 Syntetyczne związki p. wirusowe
Hamujące adsorbcję i/lub odpłaszczanie Anty- gp 120 Rekombinowana cząsteczka aghezyjna 1- ICAM-1 Amantadyna Rymantadyna Anty-HIV In vitro Wirus grypy A ©AP 2005

27 Syntetyczne związki p. wirusowe
Hamujące polimerazę DNA Widarabina Idoksyurydyna ©AP 2005

28 Syntetyczne związki p. wirusowe
Analogi nukleozydów aktywowane p. wirus Acyclowir ( anty HSV 1 i 2) Famcyclowir Gancyclowir Anty- CMV ©AP 2005

29 Syntetyczne związki p. wirusowe
Inhibitory odwrotnej transkryptazy Inhibitory proteazy Inhibitory fuzji Anty- HIV ©AP 2005

30 Syntetyczne związki p. wirusowe
Analogi nukleozydów o „szerokim zakresie” Rybaviryna Foskarnet RSV u noworodków i niemowląt HCV Hantawirusy Wszystkie Herpesviridae szczególnie HSV i CMV HIV ©AP 2005