Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

Prezentacja na temat: "Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu."— Zapis prezentacji:

1 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Zimowanie roślin uprawnych i ocena stanu ich przezimowania w warunkach polowych. Tadeusz Śmiałowski 1, Tadeusz Wałkowski2, Tadeusz Oleksiak 3, Zbigniew Rybka 4 , Edward Arseniuk 5 IHAR-PIB Radzików, 1,3 Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa , 2Oddział IHAR-PIB w Poznaniu, 3Zakład Fizjologii i Biochemii Roślin , 5Zakład Fitopatologii 3 , Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

2 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Plan referatu; Fizjologiczne, genetyczne podstawy zimotrwałości i mrozoodporności roślin ze szczególnym uwzględnieniem zbóż. Dr Zbigniew Rybka, Dobór odmian zbóż i rzepaku przydatnych pod względem mrozoodporności i zimotrwałości do uprawy w trudnych warunkach środowiskowych (dr Tadeusz Oleksiak, Dr Tadeusz .Walkowski i Dr Tadeusz Śmiałowski. Stan obecny polskiej hodowli - nowe rody-odmiany pod względem mrozoodporności i zimotrwałości zbóż. Dr Tadeusz Śmiałowski, Edward Arseniuk. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

3 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Fizjologiczne, genetyczne podstawy zimotrwałości i mrozoodporności roślin ze szczególnym uwzględnieniem zbóż. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

4 Uwarunkowania fizjologiczno-genetyczne
Mrozoodporność/zimotrwałość – cecha wielogenowa, ekspresja i supresja genów jest modyfikowane wpływami środowiska. Brak genów warunkujących odporność – roślina nieodporna. Obecność takich genów – potencjalna odporność . Mrozoodporność nie ujawni się jeżeli nie zaistnieją odpowiednie warunki. Rośliny nie poddane hartowaniu mają bardzo słabą odporność, niezależnie od genotypu. Hartowanie następuje w czasie jesieni – obniża się temperatura, skraca dzień, zmniejsza się intensywność oświetlenia i spektrum światła. Efektem jest zmiana sposobu wydatkowania energii - zahamowanie wzrostu i przestawienie metabolizmu w kierunku gromadzenia substancji osmotycznie czynnych, głównie cukrów, ale również białek, zmiana składu lipidów błon komórkowych, przebudowa struktury błon komórkowych. Nazywamy to aklimatyzacją lub hartowaniem. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

5 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Stan doświadczeń zbóż ozimin na jesieni 2015 r. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

6 Ocena stanu poletek doświadczalnych przezimowania ozimin w 2016 roku
Poletka doświadczalne z całkowicie wymarzniętymi roślinami Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

7 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Najgroźniejsze zjawisko – bezśnieżna zima i gwałtowne spadki temperatury. Szczególnie groźne przy niecałkowitym zahartowaniu roślin podczas ciepłej jesieni, zwłaszcza bez przymrozków zwiększających znacznie odporność. Takie zjawisko miało miejsce w 2015/2016. Kluczowym organem siewki jest węzeł krzewienia, jeżeli jest nieuszkodzony – roślina odrośnie nawet po utracie przemrożonych liści i korzeni. Węzeł jest zagłębiony w glebie i w warunkach odpowiedniej okrywy śnieżnej może przetrwać beż uszkodzeń. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

8 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wzrost kryształów lodu „na szerokość” Zmiany zachodzące jesienią powodują zwiększenie odporności tkanek na niską temperaturę – chodzi głównie o niedopuszczenie do zamarzania treści komórkowej (cytoplazmy) w temperaturze poniżej zera stopni Celsjusza. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

9 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wzrost kryształów lodu „na szerokość” Woda krystalizuje w przestworach międzykomórkowych, cytoplazma się zagęszcza, a specyficzne białka powodują zmianę sposobu krystalizacji wody wewnątrzkomórkowej (jeżeli już do tego dojdzie) tak, aby powstawały małe kryształy lodu nie powodujące uszkodzeń organelli komórkowych. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

10 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wzrost kryształów lodu „na szerokość” bardziej groźne Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

11 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wzrost kryształów lodu „na grubość” – mniej groźne Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

12 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
ZBOŻA Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

13 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

14 Skala 1 – 9, gdzie 1 = do 100% wymarznięcia, 9 = 0 do 10% wymarznięcia
Uszeregowanie odmian zagranicznych i polskich pszenicy oz. pod względem poziomu mrozoodporności z rejestru COBORU w warunkach Radzikowa w 2012 r, Skala 1 – 9, gdzie 1 = do 100% wymarznięcia, 9 = 0 do 10% wymarznięcia Lp. Odmiana powt 1 powt 2 śrd Hodowca 1 Bagou 1,0 Saaten Union Recherche SARL 2 Bystra RAGT 2n, France 3 Galvano KWS Lochow GmbH 4 Garantus RAGT Semences Polska sp. z o.o. 5 Henrik Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce 6 Look Dieckmann Seeds Polska sp. z o.o. 7 Slade 8 Meister 9 Linus 10 Oxal 11 Kepler 1,5 12 Kredo 2,0 Saaten-Union Polska sp. z o.o. 13 Elipsa Limagrain Belgium N.V. 14 Askalon 2,5 Nordsaat Saatzucht GmbH Saatzucht Langenstein 15 Operetka 3,0 Limagrain Central Europe Societe Europeenne 16 Bockris 3,5 Strube Research GmbH & Co. KG 17 Kampana DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. 18 Smaragd 4,0 Lantmännen SW Seed Hadmersleben GmbH 19 KWS Ozon Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

15 Skala 1 – 9, gdzie 1 = do 100% wymarznięcia, 9 = 0 do 10% wymarznięcia
Poziom mrozoodporności odmian zagranicznych i polskich hodowli pszenicy ozimej w warunkach Radzikowa w 2012 r, Skala 1 – 9, gdzie 1 = do 100% wymarznięcia, 9 = 0 do 10% wymarznięcia Lp. Odmiana powt 1 powt 2 śrd Hodowca 20 Muszelka 6 3 4,0 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. 21 Markiza 7 5,0 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 22 Cubus KWS Lochow GmbH 23 Bamberka 5 5,5 24 Kranich 6,0 Lantmännen SW Seed Hadmersleben GmbH 25 Mulan Nordsaat Saatzucht GmbH Saatzucht Langenstein 26 Skagen 8 4 W. von Borries-Eckendorf GmbH & Co. KG 27 Tonacja 6,3 28 Jenga 6,5 29 Muza Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o.o. 30 Ostroga 7,0 31 Forkida 32 Baletka 7,5 RAGT 2n 33 Begra 34 Natula 35 Banderola 8,0 36 Bogatka 37 Jantarka 9 38 Julius 39 Kohelia 40 Torrild 41 Arkadia 44 Finezja 9,0 45 Liwilla Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

16 Jak ocenić stan siewek po zimie?
Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

17 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

18 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Test laboratoryjny. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

19 Na podstawie filmu od Infopole
KROK 1 PRAWIDŁOWE PRZYGOTOWANIE ROŚLIN-zboża Udajemy się na pole i losowo wybieramy rośliny z miejsc budzących największe wątpliwości. Z każdego miejsca wykopujemy 10 do 20 roślin, tak, aby nie uszkodzić węzła krzewienia. Kierujemy się zasadą, że a polu powyżej 10 ha pobieramy rośliny z miejsc. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

20 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
KROK 2 ROZPOCZĘCIE TESTU Wszystkie pędy na wysokości 2-4 cm, powyżej węzła krzewienia usuwamy nożem lub ostrymi nożyczkami. Tak przygotowane rośliny, umieszczamy na gazie, bibule lub ręczniku papierowym i zawijamy je do środka. Następnie układamy na płaskim naczyniu, zwilżając wodą. Próbki umieszczamy w pomieszczeniu o temperaturze 22-25°C. Wynik testu będzie widoczny po upływie 24 godzin. W przypadku korzeni zbóż zawsze skracamy cały system korzeniowy. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

21 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
KROK 3 WYNIKI TESTU PO 24 GODZINACH Rośliny oceniamy na podstawie długości przyrostu tkanki źdźbła. Dzielimy je wg kategorii żywotności roślin: 1/ nieżywe - brak przyrostów, 2/ przyrost do 4 mm oznacza słabe przezimowanie, 3/ przyrost 5-9 mm rośliny z dobrym wigorem, 4/ przyrost powyżej 10 mm bardzo dobre przezimowanie. Rośliny uszkodzone, nie wykazujące odrostu Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

22 Rzepak Znaczenie gospodarcze rzepaku:
Spośród wszystkich roślin oleistych uprawianych w kraju rzepak ozimy ma zdecydowanie najważniejsze znaczenie gospodarcze, ze względu na: - wartość żywieniową i energetyczną oleju; - wartość paszową śruty poekstrakcyjnej. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

23 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Średnie powierzchnie uprawy, plony i zbiory rzepaku w Polsce w trzyletnich okresach 2002–2004; 2005–2007; 2008–2010; i * Lata zbioru Powierzchnia (tys. ha) Plon (t/ha) Zbiór (tys. ton) ,8 2, ,2 ,0 2, ,7 ,3 2, ,7 ,1 2, ,6 ,2* 3,02* ,8 *Źródło: roczniki i opracowania GUS, obliczenia własne. **Szacunek przed wynikowy. Przez ostatnie półtorej dekady produkcja rzepaku była najszybciej rozwijającym się kierunkiem produkcji roślinnej w kraju: - zasiewy rzepaku zwiększyły się prawie 2-krotnie; - poziom plonów nasion wzrósł o ¼; - zbiory powiększyły się prawie 2,5-krotnie. Pomimo tego, że z jego uprawą związane jest znaczne niebezpieczeństwo wymarzania roślin, stanowiące najpoważniejszą przyczynę strat występującą w zasiewach. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

24 Prace hodowlane nad rzepakiem ozimym
Najważniejszymi osiągnięciami w hodowli jakościowej rzepaku było zwiększenie wartości żywieniowej oleju i wartości paszowej śruty poekstrakcyjnej, dzięki którym gatunek ten stał się jedną z głównych roślin rolniczych o wielokierunkowym wykorzystywaniu na cele spożywcze i paszowe oraz energetyczne do produkcji biopaliwa. W wyniku prac hodowlanych nad uszlachetnionymi genotypami rzepaku ozimego udało się im przywrócić poziom zimotrwałości odmian tradycyjnych, ale z powodu braku źródeł genetycznych wysokiej zimotrwałości, trwające prace nad tym problemem nie przynoszą zdecydowanie pozytywnych efektów. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

25 Porównanie przemarzniętych i zdrowych dobrze zimujących siewek rzepaku
Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

26 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Straty w zasiewach rzepaku na tle strat w zasiewach ozimin ogółem spowodowane złym przezimowaniem roślin w sezonach wegetacyjnych 2011/12 i 2015/16 Oziminy / /16 tys. ha % tys. ha % • jęczmień 91, ,0 9,4 • pszenica 649, ,0 45,0 • pszenżyto 327, ,0 17,4 • mieszanki zbożowe 12, ,0 1,0 • żyto 69, ,0 1,8 • rzepak 257, ,0 25,3 Ogółem , ,0 100 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

27 Jak wykonać test oceny przezimowania rzepaku?
KROK 1 PRAWIDŁOWE PRZYGOTOWANIE ROŚLIN Na polu wybieramy losowo rośliny które budzą wątpliwości. Kierujemy się zasadą: 10 miejsc pola po 10 kolejnych roślin w rzędzie. Przy wykopywaniu zwracamy uwagę, aby pojedyncze rośliny miały minimum 5-7 cm górnego odcinka korzenia palowego i nieuszkodzony pąk wierzchołkowy. Jeśli gleba jest zamrożona, wykopujemy rośliny z zamarzniętą bryłą gleby. KROK 2 ROZPOCZĘCIE TESTU Umytym roślinom odcinamy od dołu 5-7 cm systemu korzeniowego. U nasady odcinamy wszystkie liście, ale zachowujemy szczytowe nierozwinięte w rozecie. Układamy na płaskim naczyniu, a część korzeniową przykrywamy gazą, bibułą lub ręcznikiem papierowym i utrzymujemy w wilgoci. Pozostawiamy na tydzień w temperaturze C. Jeśli rośliny były zamrożone podczas wykopywania, to najpierw powoli rozmrażamy je w temperaturze 12-18°C przez 24 godziny. Następnie myjemy i dopiero przygotowujemy do testu. KROK 3 WYNIKI TESTU Po 7 dniach przechowywania po przekrojeniu roślin wzdłuż osi i oceniamy ich wigor. Rośliny uznaje się za żywe gdy: Pąk wierzchołkowy ma wyraźny przyrost liści Tkanka pąka wierzchołkowego jest szklista i elastyczna przy uginaniu palcami Korzeń palowy jest szklisty lub biały i nie złuszcza się część naskórka korzenia Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

28 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Widok przekroju siewki rzepaku po teście na mrozoodporność Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

29 Efekty prac hodowlanych nad rzepakiem
Najważniejszymi osiągnięciami w hodowli rzepaku było a/zwiększenie wartości żywieniowej oleju, b/wartości paszowej śruty poekstrakcyjnej. Efekt: gatunek ten stał się jedną z głównych roślin rolniczych o wielokierunkowym użytkowaniu na cele paszowe, spożywcze i energetyczne. W wyniku prac hodowlanym nad uszlachetnionymi genotypami rzepaku ozimego udało się im przywrócić poziom zimotrwałości odmian tradycyjnych. Nadal trwają poszukiwania źródeł genetycznych rzepaku ozimego o wysokim poziomie zimotrwałości. Poszukiwanie tych źródeł utrudnia wiele czynników, genetycznych, Przyrodniczych i fizjologicznych. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

30 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Podsumowanie: Hartowanie trwa długo- co najmniej kilka tygodni, rozhartowanie – krótko- kilka dni, zatem nawet kilkudniowe ocieplenia śród zimowe mogą spowodować utratę nabytej mrozoodporności i śmierć roślin po powtórnym nastaniu mrozu. Mrozoodporność jest głównym elementem zimotrwałości, ale w przeżyciu roślin ma również znaczenie pokrywa śnieżna, silny wiatr, zamarzanie i rozmarzanie gleby, podatność na choroby grzybowe, zwłaszcza po ustaniu mrozów. Zimotrwałość zależy od cech odmianowych: mrozoodporności, wyrównania wzrostu i terminu wschodów, odporności na choroby i szkodniki, jak i prawidłowej agrotechniki – zachowania optymalnych terminów i głębokości siewu, nawożenia i zawartości wody w glebie. Czynniki naturalne, jak okrywa śnieżna, przebieg temperatury w okresie jesieni i zimy oraz na wiosnę, opady, występowanie patogenów i szkodników również wpływają na przeżycie i odrost po ustaniu mrozów. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

31 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Dobór odmian zbóż przydatnych pod względem mrozoodporności i zimotrwałości do uprawy w trudnych warunkach środowiskowych. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

32 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
PSZENICA OZIMA Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

33 Odmiany pszenicy ozimej w KR 2016 wg zimotrwałości
Odmiana Mrozoodporność (skala 9 st.) Kraj Smuga 6,5 PL Skagen 4,5 Meteor 3,5 Kredo 2,5 Ostroga 6 Torrild 4 Tobak Jenga Arkadia Wydma Skippy Kepler Bogatka RGT Kilimanjaro Mulan 3 Muszelka Legenda Patras Pengar Ohio Kohelia 5,5 Platin Rockefeller Speedway Sailor DE Praktik Silenus Tulecka Tonacja Linus Kranich Smaragd 2 Naridana 5 KWS Dakotana KWS Malibu Oxal Jantarka KWS Ozon KWS Loft Operetka Markiza Artist Janosch KWS Dacanto Fidelius AT Florus Boomer Forum Fakir Delawar Consus Belenus Forkida Lavantus Florencia Elipsa Belissa Leandrus Astoria Bockris Baletka FR KWS Livius Bamberka Bystra 1,5 Arktis Ludwig Banderola KWS Magic Hondia Pl Gimantis Akteur Henrik Natula Franz Askalon Meister Rotax Pokusa Estivus Rapsodia Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

34 Plon ziarna pszenicy ozimej w 2015 r. (dt. z ha) z Krajow. Rejestru
Odmiana Średnia % wzorca A2-A1 Wzorzec dt z ha 96,7 x 15,6 KWS Ozon 93,6 97 17,7 Patras 96,9 100 13,8 Artist 99,5 103 17,3 Markiza 79,6 82 21,1 Fakir 86,6 90 Ohio 97,9 101 17,2 KWS Loft 96,2 17 Tobak 93,4 16,8 Rotax 16,6 Ostroga ostka 86,1 89 16,5 Florus 94,4 98 16,3 Pengar 96,1 99 16,1 Natula 94 Vikaras DS 90,9 15,5 Bogatka 89,4 93 15,2 Franz 95,8 14,5 KWS Dakotana 100,7 104 14,4 KWS Livius 14,3 RGT Kilimanjaro 96,6 Skagen 91,7 95 13,4 Bamberka 90,8 13,3 Mulan 98,7 102 13,2 Belissa Platin 93,1 96 13 Hondia 88,1 91 12,6 Torrild 92,2 12,1 Lavantus 12 Fidelius 87,3 11,7 Astoria 89,2 92 11,6 Linus 98,9 11,1 Arktis 88,8 10,7 Speedway 104,6 108 10,3 Zunda DS 6 Plon ziarna pszenicy ozimej w 2015 r. (dt. z ha) z Krajow. Rejestru Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

35 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Lista odmian pszenicy ozimej zalecanych do uprawy we wszystkich województwach Odmiana T. Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie RAZEM Zimotrwałość (skala 9 st,) KWS Ozon B 2014 2013 2011 2016 2012 14 4 Linus A 2015 Patras 12 Arkadia 11 6 Artist Sailor 9 4,5 Natula 8 5 Mulan 7 3 Ostroga (oś) Platin Praktik Bamberka Fakir Julius CCA E bd KWS Livius Fidelius Jantarka 5,5 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

36 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Lista odmian pszenicy ozimej zalecanych do uprawy we wszystkich województwach cd. Odmiana T. Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie RAZEM Zimotrwałość (skala 9 st,) Rotax B 2016 R 3 5 Skagen A 2012 2013 Speedway 2015 2016 2 Hondia 5,5 KWS Dacanto Lavantus Pengar RGT Kilimanjaro 4 Astoria E 2014 1 Brilliant CCA 2008 bd Florus Franz Kredo KWS Magic 1,5 Markiza C Oxal Pamier CCA Tobak Tonacja 2006 Tulecka 9 11 7 12 10 6 14 15 8 16 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

37 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

38 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
PSZENŻYTO OZIME Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

39 Odmiany pszenżyta ozimego w KR 2016 wg zimotrwałości
Odmiana Zimotrwałość (skala 9 st.) Tomko 6,5 Pigmej 5 Tornado Pizarro Transfer Fredro 4,5 Trismart Baltiko Wiarus Alekto 4 Twingo 6 Algoso Trapero Amorozo Aliko Gniewko Meloman ? Elpaso Palermo Sorento Panteon 5,5 Maestozo Pawo Tulus Rotondo Torino 3,5 Grenado KWS Trisol Borowik Leontino Borwo Agostino Subito Atletico Todan Bereniko 3 Witon Cerber 2,5 Trefl Cyrkon Lombardo Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

40 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Lista odmian pszenżyta ozimego zalecanych do uprawy we wszystkich województwach Odmiana Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Razem Fredro 2014 2013 2012 2011 16 Borowik 2015 14 Subito 2016 11 Agostino 9 Tomko Meloman 2016 R 7 Torino Algoso 2010 2009 6 Maestozo Pizarro Tulus 5 Borwo 3 Trismart 4 Twingo 2 Pigmej Rotondo KWS Trisol Transfer 1 Wiarus Witon 10 8 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

41 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
JĘCZMIEŃ OZIMY Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

42 Odmiany jęczmienia ozimego w KR 2016 wg mrozoodporności
Odmiana Mrozoodporność (skala 9 st.) Fridericus 6,0 Antonella 5,0 Henriette 5,5 Holmes 4,5 Karakan Bartosz Kobuz Metaxa Titus KWS Kosmos Zenek SU Melania Quadriga SU Vireni Scarpia Souleyka SU Elma Nickela KWS Meridian Vincenta Lomerit Wintmalt 3,5 Maybrit Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

43 Rekomendowane odmiany jęczmienia ozimego w Polsce
Odmiana Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Razem Zimotrwałość (skala 9 st,) Antonella 2014 2012 2013 10 5 Titus 2015 KWS Meridian 2016 9 Zenek 8 5,5 Souleyka 2011 7 4,5 SU Melania 6 Henriette Holmes Fridericus 2010 2009 2 Scarpia Bartosz 1 SU Vireni (2-rz) 4 3 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

44 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Żyto ozime wszystkie zalecane odmiany: populacje i mieszańce cechują się wysoką mrozoodpornością i zimotrwałością. Podstawowym kryterium doboru do uprawy powinien być plon, odporność na wyleganie, porastanie, choroby (pleśń śniegową), porastanie oraz dostępność i cena materiału siewnego. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

45 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Lista odmian żyta ozimego rekomendowana do uprawy Odmiana Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Razem SU Stakkato F1 2014 2015 2016 2013 15 Dańkowskie Amber 2012 9 Dańkowskie Diament 2008 Tur F1 Stanko 2010 8 Brasetto F1 2011 7 Dańkowskie Rubin 2016 R Horyzo 6 SU Drive F1 5 Domir 4 SU Performer F1 SU Spektrum F1 Antonińskie 3 SU Satellit F1 Armand 2 KWS Bono F1 Palazzo F1 Bosmo 1 Dańkowskie Złote 2005 Gonello F1 Helltop CCA SU Allawi F1 SU Skaltio F1 RAZEM Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

46 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Podsumowanie: Wojewódzkie Zespoły Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego winny w listach zalecanych odmian w rejonach o dużym ryzyku wystąpienia niekorzystnych czynników meteorologicznych (przewlekłe i ostre zimy) włączać odmiany zbóż o stabilnej wysokiej mrozoodporności i zimotrwałości. Hodowla Polska oferuje nieliczne ale wartościowe odmiany pszenicy i pszenżyta ozimego o podwyższonej mrozoodporności i zimotrwałości. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

47 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Hodowla i badania. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

48 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wyhodowane rody pszenicy, pszenżyta, jęczmienia i żyta ozimego badane są w ścisłych polowych i laboratoryjnych zespołowych doświadczeniach hodowlanych (wstępnych). Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

49 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Celem tych badań jest przekazanie do badań rejestracyjnych w COBORU nowych oryginalnych odmian. Poprzedzony jest żmudnym procesem hodowli; selekcji, badania rodów hodowlanych w polowych i laboratoryjnych doświadczeniach w firmie hodowlanej oraz jednostkach badawczych. Wyhodowane rody (odmiany) poddawane są atestacji polowej i laboratoryjnej na kilku etapach: Mikrodoświadczenia; jednorządkowych, jednometrowych (pow. 1m2), 2-5 metrowych zależnie od ilości ziarna. Zakładowe- (pow. pol m2 ) wysiewane w jednej lokalizacji (miejscowości) bez powtórzeniowe (wzorcowe) lub w replikacjach, badane są obiekty jednej firmy hodowlanej, Międzyzakładowe- przeważnie; (pow. pol. 5 m2 ) wysiewane w kilku bez powtórzeniowe (wzorcowe) lub w 3-4 powtórzeniach, badane są obiekty jednej firmy hodowlanej, lokalizacjach (miejscowościach). Przed-wstępne- (pow.pol.10m2); w kilku powtórzeniach, badane są obiekty jednej firmy hodowlanej, w kilku miejscowościach, Wstępne, zwane zespołowymi- pow.pol.10m2 ; w kilku miejscowościach, w 3 lub4 powtórzeniach na 1 lub 2 poziomach agrotechniki, badane są wspólnie obiekty kilku firm hodowlanych . Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

50 Pszenica ozima-firmy uczestniczące w badaniach:
Małopolska Hodowla Roślin - ARR , Poznańska Hodowla Roślin – ARR, Hodowla Roślin DANKO – ARR, Hodowla Roślin SMOLICE sp. zo.o - grupa IHAR, Hodowla Roślin STRZELCE sp. zo.o - grupa IHAR, IHAR-PIB Radzików. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

51 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wykonawcy-współautorzy badań: Dr Przemysław Matysik, dr Zygmunt Nita, mgr Barbara Żmijewska, dr Edward Witkowski, dr Jarosław Bojarczuk, mgr Krzysztof Rubrycki, dr Urszula Woźna Pawlak, mgr Maria Bogacka, mgr Teresa Sikora, dr hab. Andrzej Bichoński, dr Tadeusz Drzazga, mgr Teresa Rostkowska, mgr Ewa Bednarczyk , prof. Edward Arseniuk , dr Tadeusz Śmiałowski –analizy statystyczne Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

52 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Metoda badań: Doświadczenia zakłada się w 3 powtórzeniach; 2 powtórzenia na poziomie A2 - Losowanie obiektów rożne + rozlosowanie poletek różne. oraz 3 powtórzenie na poziomie A1 - będące lustrzanym odbiciem 2 powtórzenia poziomu A2. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

53 Charakterystyka glebowo-klimatyczna 10 lokalizacji doświadczeń
z pszenicą ozimą Lp. MIEJSCO-WOŚCI REGION TYP GLEBY Klasa Poziom 1 Dębina Pomorskie, Żuławy Mady  żuławskie I A2 2 Kobierzyce Dolnośląskie, okolice Ślęży  Szare ziemie III a 3 Modzurów Śląskie, rejon Raciborza Czarnoziem zdegradowany II a A1 4 Nagradowice Wielkopolska, rejon Poznania  Brunatna 5 Krzemlin Zachodnio-pomorskie 6 Polanowice Małopolska, rejon Proszowic  Less zdegradowany 7 Smolice Wielkopolska środkowa Brunatna 8 Strzelce Łódzkie, pn. część niziny mazowieckiej II 9 Kończewice Kujawsko-pomorskie, rejon Chełmży Mady , ciężkie ziemie 10 Radzików Mazowieckie, rejon zachodni Czarne ziemia, zdegradowane III b Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

54 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

55 Liczba obiektów: sezon 2017/2018
NAZWA SPÓŁKI LICZBA RODÓW S1 S2 S3 RAZEM DANKO 12 36 MHR 11 33 PHR 10 30 HR SMOLICE 9 27 HR STRZELCE WZORCE 3 56 168 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

56 Badania pod kątem mrozoodporności.
Ocena laboratoryjna mrozoodporności w komorach mrożeniowych; temperatura krytyczna temp. mrożenia I powtórzenia -16 st. C, powtórzenia 2 i 3 wymarzły całkowicie, gdyż temp. min. wynosiła -15,8 -17,6 st. C oraz w okresie , ,7 st. Ocena w % siewek żywych. Ocena stanu przezimowania (jeśli wystąpią odpowiednie warunki) wykonuje się na poletkach doświadczalnych. Badanie w warunkach prowokacyjnych: specjalna ekspozycja, dobór lokalizacji np. płn. Polski lub tereny podgórskie Ocena rejestrowana jest w skali 1-9. Oceną końcową jest ocena zbieżności stopnia porażenia w laboratorium z oceną polową. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

57 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Testowanie rodów pszenicy ozimej w komorach chłodniowych – siewki przed mrożeniem (fot. E. Witkowski) Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

58 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wazon z siewkami pszenicy ozimej po wykonaniu mrożenia, zielone siewki-wzorzec, żółte słabo odporny rod pszenicy ozimej. (Autor E. Witkowski). Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

59 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Testowanie siewek w warunkach prowokacyjnych – parapety w HR Strzelce (fot. T. Śmiałowski) Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

60 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Wyniki oceny mrozoodporności w 2016 w komorach mrożeniowych w Smolicach ( 1 seria) Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

61 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Na wykresie porównano ocenę przezimowania (skala 1-całkowite wymarzniecie, 9 pełne przezimowanie) z plonem (t/ha) rodów pszenicy ozimej badanych w doświadczeniach wstępnych w 2015/16 r. w 1 serii 10 miejscowościach. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

62 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
PSZENŻYTO OZIME Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

63 Doświadczenia wstępne 2017/2018
Firmy hodowlane LICZBA OBIEKTÓW DANKO 28 STREZLCE 25 WZORCE 3 RAZEM 56 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

64 Wykonawcy doświadczeń:
Hodowla Roślin Strzelce Dr Zygmunt Nita, mgr Łukasz Mańkowski, dr. Grzegorz Budzianowski, mgr Grzegorz Milewski, HR DANKO Mgr Małgorzata Niwińska, dr Zofia Banaszak, Dr Mirosław Pojmaj, mgr Ewa Czerwińska, mgr Danuta Kurleto, mgr Marcin Konieczny, IHAR-PIB Radzików mgr Teresa Rostkowska, mgr Ewa Bednarczyk, prof. Henryk Czembor, prof. Edward Arseniuk, dr T. Śmiałowski – analizy statystyczne. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

65 Lokalizacja doświadczeń
Miejscowość Województwo Przedplon Poziom agro Klasa  Dębina POMORSKIE rzepak oz. A2 IV a CHORYŃ WIELKOPOLKIE LASKI MAZOWIECKIE rzepak oz.  A1 III a  SZELEJEWO WIELKOPLSKIE  rzepak oz.  IV a BOROWO IIIb MAŁYSZYN LUBUSKIE IV b STRZELCE ŁÓDZKIE RADZIKÓW III b Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

66 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
JĘCZMIEŃ OZIMY Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

67 Doświadczenia wstępne 2017/18
FIRMA JĘCZMIEŃ WIELORZĘDOWY JĘCZMIEŃ DWURZĘDOWY POZNAŃSKA HODOWLA ROŚLIN 16 HR SMOLICE 8 7 HR DANKO 12 6 WZORCE 3 RAZEM 39 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

68 Lokalizacja doświadczeń wstępnych z j. ozimymi
Miejscowość Region Wiatrowo Zachodnio-pomorski Nagradowice Wielkopolski Modzurów Śląski-rejon Raciborza Szelejewo Oleśnica Mała Dolny Śląsk Bąków Opolski Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

69 Wykonawcy doświadczeń
Dr. Roman Biliński, mgr Małgorzata Małysa- HR Smolice, Dr Zofia Banaszak, mgr Teresa Sikora, mgr Anna Kojpasz, mgr Marcin Konieczny- HR DANKO Dr Zdzisław Paszkiewicz, mgr Daria Świerblewska - Poznańska Hodowla Roślin. Dr T. Śmiałowski – analiza statystyczna Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

70 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Podsumowanie 1. Przezimowanie roślin (zbóż) jest procesem skomplikowanym, wymagającym ciągłego monitorowania zmian klimatycznych i dostępności odmian odpornych na skrajne warunki klimatyczne. 2. Hodowla zbóż powinna w równym stopniu preferować w trakcie selekcji formy łączące wysoki potencjał plenności z mrozoodpornością (zimotrwałością). Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

71 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
3. Wyodrębnione formy charakteryzujące się wysokospecjalistycznymi cechami (np. mrozoodpornością) powinny być zabezpieczane w bankach genów i stanowić źródło genetyczne w uszlachetnianiu plennych ale gorszych rodów. 4. Wprowadzane sukcesywnie do hodowli nowych odmian nowoczesne innowacyjne metody biochemiczne, wykorzystanie markerów molekularnych i techniki androgenezy, haploidyzacji powinno w najbliższym czasie poprawić dostępność odporniejszych a zarazem plennych odmian zbóż. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.

72 Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.
Dziękuję za uwagę. Wykład dla uczniów szkoły rolniczej w Studzieńcu.