Instytucje gospodarki rynkowej

Prezentacja na temat: "Instytucje gospodarki rynkowej"— Zapis prezentacji:

1 Instytucje gospodarki rynkowej
1. Rodzaje banków i ich usługi 2. Giełda PW w Polsce 3. Pozabankowe instytucje finansowe 4. Rynek ubezpieczeń

2 Banki Bank centralny W Polsce bankiem centralnym jest Narodowy Bank Polski. Bank centralny jest podstawą systemu bankowego, dba o stabilność monetarną oraz stabilność systemu finansowego w kraju. Bank centralny, zwany jest również "bankiem banków". Realizując tę funkcję, NBP refinansuje inne banki oraz prowadzi ich rachunki rezerw obowiązkowych. NBP jako bank państwa prowadzi rachunki rządowe, wykonuje operacje finansowe zlecone przez organy rządowe, a także udziela państwu kredytów. Ponadto reprezentuje interesy kraju w stosunkach zagranicznych. Banki komercyjne - przyjmują depozyty od przedsiębiorstw i instytucji oraz od ludności, udzielają im kredytów, prowadzą bieżące rozliczenia pieniężne swoich klientów. Mogą ponadto świadczyć inne usługi, takie jak: kupno i sprzedaż na zlecenie klientów papierów wartościowych, kupno i sprzedaż walut obcych, obsługa ratalnej sprzedaży dóbr trwałego użytku, wypożyczanie sejfów do przechowywania kosztowności i papierów wartościowych. Banki komercyjne możemy podzielić na banki detaliczne, które obsługują głównie klientów indywidualnych oraz banki hurtowe specjalizujące się w obsłudze średnich i dużych firm

3 Dodatkowy podział banków
Banki możemy podzielić - ze względu na rodzaj prowadzonej działalności - na: uniwersalne, specjalistyczne, banki inwestycyjne. Banki uniwersalne, których działalność polega na świadczeniu różnego rodzaju usług finansowych dla różnych grup klientów. Banki te nie mają żadnych ograniczeń w zakresie swojej działalności, swoim zasięgiem obejmują najszerszy obszar bankowości komercyjnej. Banki specjalistyczne - specjalizujące się w określonych formach i zakresie działania lub rodzaju klientów. Do banków specjalistycznych zaliczamy: - banki hipoteczne, - banki samochodowe, - banki komunalne. Banki inwestycyjne zajmują się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. W ramach swojej działalności banki inwestycyjne zajmują się gromadzeniem środków długoterminowych i emisją papierów wartościowych.

4 Usługi bankowe U S Ł UG I F N A O W E kryterium przedmiotowe kryterium
mobilizacja i pozyskanie funduszu pożyczkowego gospodarki oferowanie środków finansowania w postaci instrumentów różnych segmentów rynku finansowego analiza i profesjonalne zarządzanie ryzykiem kryterium przedmiotowe U S Ł UG I F N A O W E usługi transakcyjne usługi transformacyjne usługi kustiodalne usługi agencyjne usługi gwarancyjne kryterium funkcjonalne usługi instytucji kredytowych usługi instytucji inwestycyjnych usługi instytucji ubezpieczeniowych kryterium podmiotowe kryterium klienta usługi dla klienta indywidualnego usługi dla klienta instytucjonalnego usługi bankowe usługi inwestycyjne usługi ubezpieczeniowe kryterium prawne

5 Giełda Papierów Wartościowych
Trochę historii...

6 Status GPW w Warszawie

7 Transakcje Giełdowe 1. Transakcje rzeczywiste – ich celem jest rzeczywiste przeniesienie prawa własności i przekazanie towaru. Wśród transakcji rzeczywistych wyróżniamy: · Transakcje z natychmiastowa dostawą – dostawa w ciągu 1 dnia do 14 dni · Transakcje na przybycie lub na towary w drodze – dotyczy towarów już załadowanych i skierowanych do określonego miejsca. Po zawarciu transakcji nabywca wskazuje gdzie ostatecznie ma być dostarczony towar. · Transakcje na załadowanie, – kiedy towar ma być załadowany w określonym terminie i na określony statek. · Transakcje na dostarczenie, – kiedy sprzedający ma obowiązek dostarczyć towar do określonego miejsca w oznaczonym terminie. 2. Transakcje terminowe – spekulacyjne, futures – w transakcjach tych sprzedający nie ma zamiaru dostarczyć sprzedawanego towaru a kupujący nie ma zamiaru go odbierać. Sprzedawca i nabywca ustalają, jaka będzie cena za miesiąc, dwa czy pół roku, przypuszczają, że faktycznie będzie inna, korzystniejsza dla jednego z nich. Kupujący przewiduje, że cena będzie wyższa a sprzedający, że będzie niższa. W dniu likwidacji transakcji następuje rozliczenie różnic cenowych i ten, kto lepiej przewidział realizuje zysk. 3. Transakcje zabezpieczające – hedge zawierane są przez producentów, którzy potrzebują surowca giełdowego lub kupców zamierzających sprzedać ten towar w późniejszym terminie. Transakcje te mają na celu zabezpieczenie się przed ewentualnymi zmianami cen. Zabezpieczenie polega na tym, że równocześnie zawierane są dwie transakcje. Jedna z nich jest transakcja rzeczywistą, w wyniku, której nastąpi zakup towaru, druga jest transakcja spekulacyjna, mającą na celu spekulacyjną sprzedaż tej samej ilości towaru.

8 Rynek ubezpieczeń Podstawową funkcją ubezpieczeń jest pokrycie strat powstałych w wyniku nieszczęśliwych zdarzeń losowych, zapewnienie środków na pokrycie kosztów leczenia lub zgromadzenie środków na starość, gdy zakończy się aktywność zawodowa obywatela. Realizacja ubezpieczenia następuje przez wypłatę odszkodowań i świadczeń z funduszu tworzonego ze składek osób ubezpieczonych. Dzięki temu ubezpieczenie pozwala na dzielenie się z innymi kosztami leczenia, emerytury lub renty. Ubezpieczenia dzielimy na: • Obowiązkowe (korzystamy z nich na mocy prawa np. ubezpieczenie środków transportu, zdrowotne pracowników • Dobrowolne (korzystamy z nich dobrowolnie np. majątkowe lub na życie) Ubezpieczenia podzielić możemy także ze względu na cel ubezpieczenia: • Społeczne • Zdrowotne • Od odpowiedzialności cywilnej • Majątkowe

9 Zakład Ubezpieczeń Społecznych
1. Zakład jest państwową jednostką organizacyjną i posiada osobowość prawną. Siedzibą Zakładu jest miasto stołeczne Warszawa. 2. Nadzór nad zgodnością działań Zakładu z obowiązującymi przepisami sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. 3. Zakład działa na podstawie niniejszej ustawy oraz innych ustaw regulujących  poszczególne zakresy jego działalności. 4. W zakresie prowadzonej działalności, o której mowa w art , Zakładowi przysługują środki prawne właściwe organom administracji państwowej. Zakres działania i zadania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych  określa ustawa z dnia 13 października 1998 r.  o systemie ubezpieczeń społecznych  (Dz. U nr 137, poz. 887, art 66-72)

10 Gospodarka Unii Europejskiej
Istnieją trzy główne cele polityki gospodarczej Unii Europejskiej: trwały i zrównoważony wzrost gospodarczy, podniesienie standardu życia obywateli oraz zapewnienie spójności ekonomicznej i społecznej. Ważnymi celami tej polityki są również: wolna konkurencja, stabilne ceny, równowaga bilansu płatniczego i solidarność gospodarcza między państwami członkowskimi. Realizacji tych celów służyło przede wszystkim zniesienie ceł i innych ograniczeń przywozowych i wywozowych we wzajemnym handlu, usunięcie utrudnień w przepływie towarów, osób, usług i kapitału oraz zbliżanie (harmonizacja) przepisów prawnych. Nowym celem Unii Europejskiej (po utworzeniu w 1993 roku Rynku Wewnętrznego) jest Unia Gospodarcza i Walutowa. Bardzo istotna dla gospodarki Unii jest wspólna polityka handlowa, obejmująca handel towarami i usługami. Jej najważniejszym celem jest harmonijny rozwój i znoszenie ograniczeń w handlu międzynarodowym. Politykę handlową uzupełniają zasady wspólnej ochrony konkurencji. Zgodnie z Traktatem o Wspólnocie Europejskiej, zakazane są działania ograniczające konkurencję w obrębie Rynku Wewnętrznego Unii. Chodzi tu o porozumienia w sprawie łączenia się firm, które wpływałyby negatywnie na handel między państwami członkowskimi. To samo odnosi się do nadużywania pozycji dominującej na rynku. Wyklucza się również pomoc państwa dla firm, prowadzącą do naruszenia zasad konkurencji. Ważną częścią polityki przemysłowej Unii Europejskiej jest polityka wobec małych i średnich przedsiębiorstw. Stanowią one 95% wszystkich przedsiębiorstw w Unii i dają pracę 70% ogółu zatrudnionych. W latach Unia wesprze rozwój małych i średnich przedsiębiorstw kwotą 127 mln euro. Podobnie jak każde państwo, Unia Europejska opiera swój rozwój na solidnie skonstruowanym budżecie. Przeważająca część dochodów Wspólnot pochodzi z wpływów uzyskanych w państwach członkowskich z podatku od wartości dodanej (VAT). Do dochodów należą też opłaty i cła nakładane na towary w imporcie. Wydatki Wspólnot dzielą się na obligatoryjne (obowiązkowe) i nieobligatoryjne (nieobowiązkowe). Do obowiązkowych należą te, które wynikają z traktatów i aktów prawnych (np. dotyczące wspólnej polityki rolnej), do nieobligatoryjnych - m.in. koszty funduszy strukturalnych, badań i nowych technologii. Od 1999 roku państwa członkowskie