Billboard jako polska fantazja o filmach snuff

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Billboard jako polska fantazja o filmach snuff"— Zapis prezentacji:

1 Billboard jako polska fantazja o filmach snuff
Buszujący w śmieciach: Powrót Billboard jako polska fantazja o filmach snuff Dawid Głownia, Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ

2 Billboard (1998) Reżyseria: Łukasz Zadrzyński Scenariusz:
Janusz Głowacki, Łukasz Zadrzyński Premiera: 20 listopada 1998 Andrzej Seweryn Bogusław Linda Piotr Fronczewski Paweł Kukiz Justyna Steczkowska

3 Część 1 Czym są filmy snuff?

4 Filmy snuff jako element wiedzy powszechnej?
Większość ludzi zna schemat: ziarnisty krótki film nakręcony gdzieś, gdzie życie jest tanie; kobieta przywiązana do brudnego wyra, torturowana i w końcu poćwiartowana przez troglodytę w kominiarce lub pończosze na głowie. Snuff 102 (2007, Mariano Peralta) Geof Smith

5 Restrykcyjna definicja filmu snuff
Film snuff to: autentyczne nagranie morderstwa (zwykle poprzedzonego torturami) popełnionego na potrzeby filmu przez twórców filmu lub na ich polecenie zrealizowane w celach komercyjnych dystrybuowane w celach komercyjnych (2003, Sean Tretta)

6 Czy filmy snuff istnieją?
Nie udało się dotąd odnaleźć żadnego filmu snuff w realnym świecie. Od czterdziestu lat te funkcjonują wyłącznie na sposób kulturowy. Nie udało mi się trafić na żadną udokumentowaną sprawę filmów snuff gdziekolwiek na świecie. A szukam od ponad dwudziestu lat, rozmawiałem z setkami osób (...), nigdy jednak nie znalazłem wiarygodnej osoby, która osobiście widziałaby jakiś film snuff. Myślę, że w pewnym sensie snuff jest jak Święty Graal, wiele się o nim mówiło, wytrwale się go poszukiwało, lecz nigdy go nie odnaleziono Ken Lanning, były agent FBI, specjalista od problematyki sekt i przemocy seksualnej, wykładowca w Akademii FBI w Quantico

7 Źródła legendy: Wprowadzenie pojęcia
The Family: The Story of Charles Manson’s Dune Buggy Attack Battalion (1971) FAKT: W 1969 roku gang Mansona ukradła pojazd telewizji NBC wypełniony sprzętem filmowym, samochód został porzucony, lecz Manson zatrzymał jedną kamerę. LEGENDA: Ed Sanders stwierdził, że gang kręcił filmy porno i filmował część popełnionych morderstw, taśmy zostały przejęte przez policję, później zaś zostały wykradzione z policyjnych magazynów i są atrakcją tajnych pokazów w elitarnych, zdemoralizowanych kręgach Hollywoodu. ETYMOLOGIA: Gwara przestępcza, ekwiwalent „zdmuchnąć kogoś”

8 Źródła legendy: Popularyzacja pojęcia i idei
W 1971 roku Michael Findlay i Roberta Findlay realizują w Argentynie film eksploatacyny Slaughter nawiązujący do działalności gangu Mansona. W 1975 Allan Shackleton wyciąga film z magazynów i zleca przygotowanie nowej sceny finałowej, ukazującej jakoby autentyczne morderstwo jednej z aktorek przez ekipę. W 1976 Shackelton wprowadza film do kin pod tytułem Snuff i wynajmuje ludzi, którzy oprotestowują film przed kinami Do protestów włącza się feministyczna organizacja WAP (Women Against Pornography) Magazyn „Variety” publikuje artykuł falsyfikujący finałową scenę mordu Protesty trwają Rodzi się legenda

9 Snuff jako artefakt kulturowy: Obszary dociekań
Historyczne przekształcenia wyobrażeń dotyczących filmów snuff Mitologia filmu snuff jako barometr lęków społecznych Mitologia snuff jako manifestacja (płynnych) wyobrażeń o świecie Ideologiczne aspekty mitologii filmu snuff Moralizatorski charakter idei filmu snuff Strategie racjonalizacji wiary w istnienie filmów snuff pornografia, brutalizacja mediów i życia społecznego, rozwój technologii, przestępczość itp. lokalne i historyczne różnice w identyfikacji obszarów, gdzie realizowane są filmy snuff oraz środowisk parających się ich produkcją

10 Wybrane filmy podejmujące tematykę snuff
1976 1979 1997 1998 2003 1983 1994 2001 2005 1996 2007 1978 1977 2003 2009 2010 1985 1998 1999

11 Wizja snuff wg Billboardu
Część 2 Wizja snuff wg Billboardu

12 Snuff a sprawa polska Możesz znaleźć tuziny takich dziewczyn. Polki, Czeszki, Węgierki. Dziewczyny ze wschodu. Snuff killer - La morte in diretta (2003, Bruno Mattei) W zachodnim wyobrażeniu snuff Polska leży w jednym z obszarów, w którym realizowane są tego typu producje, bądź z którego pochodzą potencjalne ofiary, warto więc przyjrzeć się temu, w jaki sposób polscy twórcy podeszli do tematu.

13 Mitologia snuff a Billboard: Analiza porównawcza
Vs Dyskurs medialny, fora internetowe, wypowiedzi autorytetów, kultura filmowa

14 Mitologia snuff a Billboard: Technologia zapisu
Rozwój technologiczny warunkuje ewolucje wyobrażeń w zakresie nośnika filmów snuff: taśma 16 mm, kaseta VHS, nośniki cyfrowe, streaming. W Billboardzie filmy snuff rejestrowane są w technologii VHS.

15 Mitologia snuff a Billboard: Schemat interakcyjny
W filmie przedstawiono jedno z dominujących wyobrażeń na temat schematu snuff movie: 1) nieświadoma swe roli w filmie ofiara rozmawia z oprawcami; 2) następuje szereg coraz brutalniejszych tortur, 3) ofiara zostaje zamordowana. Niewinna rozmowa.

16 Mitologia snuff a Billboard: Schemat interakcyjny
W filmie przedstawiono jedno z dominujących wyobrażeń na temat schematu snuff movie: 1) nieświadoma swe roli w filmie ofiara rozmawia z oprawcami; 2) następuje szereg coraz brutalniejszych tortur, 3) ofiara zostaje zamordowana. Pierwsze uderzenie.

17 Mitologia snuff a Billboard: Schemat interakcyjny
W filmie przedstawiono jedno z dominujących wyobrażeń na temat schematu snuff movie: 1) nieświadoma swe roli w filmie ofiara rozmawia z oprawcami; 2) następuje szereg coraz brutalniejszych tortur, 3) ofiara zostaje zamordowana. Tortury.

18 Mitologia snuff a Billboard: Schemat interakcyjny
W filmie przedstawiono jedno z dominujących wyobrażeń na temat schematu snuff movie: 1) nieświadoma swe roli w filmie ofiara rozmawia z oprawcami; 2) następuje szereg coraz brutalniejszych tortur, 3) ofiara zostaje zamordowana Morderstwo.

19 Mitologia snuff a Billboard: Forma
W dominującym wyobrażeniu filmów snuff noszą one znamiona produkcji amatorskich: niewyraźna taśma, migotanie ekranu, złe oświetlenie, kamera z ręki itp. Filmy snuff w Billboardzie są zgodne z tym wzorcem.

20 Mitologia snuff a Billboard: Profil ofiar
Mitologia snuff opiera się na założeniu, że ofiarami są osoby z marginesu, których nikt nie będzie szukał, pochodzące z rejonów „gdzie życie jest tanie”. W Billboardzie są to ubogie rosyjskie imigrantki.

21 Mitologia snuff a Billboard: Profil ofiar
Mitologia snuff opiera się na założeniu, że ofiarami są osoby z marginesu, których nikt nie będzie szukał, pochodzące z rejonów „gdzie życie jest tanie”. W Rosji pracujące na trzy zmiany w szwalni, gdzie dochodziło do wypadków.

22 Mitologia snuff a Billboard: Profil ofiar
Mitologia snuff opiera się na założeniu, że ofiarami są osoby z marginesu, których nikt nie będzie szukał, pochodzące z rejonów „gdzie życie jest tanie”. Policjant: Znajdujemy dziewczyny w kawałkach, a nikt nie zgłasza ich zniknięcia.

23 Mitologia snuff a Billboard: Profil twórców
Kluczowym elementem mitologii snuff jest przekonanie, że realizacją i dystrybucją parają się przedstawiciele struktur przestępczych. W Billboardzie zajmują się tym drobni przestępcy…

24 Mitologia snuff a Billboard: Profil twórców
Kluczowym elementem mitologii snuff jest przekonanie, że realizacją i dystrybucją parają się przedstawiciele struktur przestępczych. … pod kierownictwem zamożnego biznesmena.

25 Mitologia snuff a Billboard: Profil twórców
Jednocześnie relatywnie często wskazuje się na udział w procederze profesjonalnych lub pół-profesjonalnych filmowców. W Billboardzie są to przedstawiciele branży reklamowej (wpływ reżysera?) .

26 Mitologia snuff a Billboard: Profil odbiorców
Kluczowym elementem mitologii snuff jest to, że o ile ofiary pochodzą z rejonów ubogich, targanych konfliktami, gdzie nie obowiązują prawa człowieka, o tyle nabywcy taśm śmierci są bogacze z zamożnych krajów zachodnich. Nie inaczej jest w przypadku Billboardu.

27 Mitologia snuff a Billboard: Ekstremalna pornografia
Od chwili zaangażowania się przez środowiska feministyczne w „demaskację” zjawiska snuff w latach 70. XX wieku, idea filmów śmierci jest konceptualnie i dyskursywnie silnie spleciona z pornografią, w tym BDSM… W filmie ewokuje kostium klienta-oprawcy oraz szereg akcesoriów.

28 Mitologia snuff a Billboard: Ekstremalna pornografia
… oraz pornografią pedofilską. Klient: Jak uzgodniliśmy? (…) Miała mieć najwyżej 15 lat.

29 Mitologia snuff a Billboard: Ochrona twórców
Częstym elementem wyobrażeń branży snuff, a zarazem strategią racjonalizacji wiary w jej istnienie mimo dowodów, jest przekonanie, że twórcy chronieni są przez polityków i przedstawicieli aparatu ścigania. W Billboardzie twórcy chronieni są przez wysoko postawionego inspektora policji.

30 Element oryginalny w Billboardzie
W narracjach snuff występuje wyraźne rozróżnienie oprawców, torturujących i mordujących ofiary przed kamerą, od nabywców taśm śmierci. Ci ostatni mogą co najwyżej – rzadko zresztą – przyglądać się realizacji filmu. W świecie Billboardu przynajmniej przy realizacji jednego filmu nabywca taśm był jednocześnie katem ofiary, co wskazuje, że producenci snuff oferują również kompleksowe doświadczenie mordu i zachowania suweniru. W przypadku filmu snuff, który oglądał bohater, ubiór mordercy wskazuje, że jest on producentem filmu, co jest wierniejsze tradycyjnym wyobrażeniom snuff.

31 Wnioski: Uniwersalna wizja snuff w polskim filmie
Twórcy Billboardu „odrobili lekcję” z mitologii snuff włączając do swego filmu wszystkie jej najważniejsze elementy. Polski kontekst jedynie nadaje filmowi lokalnego kolorytu i nie wpływa w istotny sposób na zawarte w nim wyobrażenie snuff movies. Akcja Billboardu mogłaby rozgrywać się w jakimkolwiek innym rozwiniętym kraju bez znaczących zmian w intrydze kryminalnej i wizji filmów snuff … … zatracony zostałby jednak swojski klimat polski drugiej połowy lat 90. XX wieku.

32 Część 3 Recepcja Billboardu

33 Billboard w polskiej prasie filmowej
Łącznie 17 materiałów prasowych (informacje o produkcji, opisy, recenzje, wywiady)

34 Karta z historii lokowania produktu w polskim kinie

35 Karta z historii lokowania produktu w polskim kinie

36 Problem świadomości kategorii filmów snuff
Bezpośrednie odwołanie do kategorii filmów snuff pojawiło się tylko w dwóch z materiałów prasowych poświęconych Billboardowi. Krzysztof Lipka-Chudzik w tekście Billboard: Reklama może być zabójcza („Cinema Polska”, nr ) pojęcie snuff movies jedynie wzmiankuje, definiując je jako „filmy rejestrujące autentyczne sceny zbrodni”. Bartosz Żurawiecki w tekście Groza z plakatu („Film”, nr ) odnosi się do tematu szerzej, wskazując na przykłady dwóch filmów poruszających tematykę snuff Tesis (1996) i Videodrome (1983). Treść żadnego z pozostałych materiałów bezpośrednio nie wskazuje na to, by ich autorom była znana idea filmów snuff (choć nie można tego wykluczyć). Nieznajomość fenomenu, do którego odwoływał się Billboard, może tłumaczyć – przynajmniej częściowo – zarzuty o jego niezrozumiałość i absurdalność. Znajomość klucza snuff movies przez krytyków nie przekładała się automatycznie na lepszą ocenę filmu – opinia Żurawieckiego była negatywna.

37 Zarzuty stawiane Billboardowi przez polską krytykę
Film nie opowiadał o tym, o czym chcieli krytycy Niezrozumiałość, chaotyczność nieudolność narracyjna Brak logiki i nieprawdopodobieństwa Co zatem się nie udało? Jedno na pewno: nie udało się zrobienie filmu, w którym analizuje się współczesność. Marcin Wieczorek, Billboard, „Machina„, nr Potem jest coraz gorzej i gorzej – ktoś do kogoś strzela, ktoś przed kimś ucieka, ktoś nagle z niewiadomych powodów łyka długą kiełbasę, sylwetki zdeprawowanych policjantów mylą się z perwersyjnymi reprezentantami lokalnego biznesu - i z każdą minutą jakiekolwiek emocje i wszelkie ślady zainteresowania odpływają od widza bezpowrotnie. TL, Ponadto obejrzeliśmy: Billboard, „Kino”, nr Tu nie wiemy, kto i dlaczego zabija, a przecież nawet w mnożeniu liczby trupów potrzebna jest pewna logika. Krzysztof Żurek, Billboard, „Przekrój”, nr

38 Zarzuty stawiane Billboardowi przez polską krytykę
Forma: wideoklip, psychodela, groteska i garść cytatów Banalna fabuła i brak powagi w podejściu do tematu Gatunkowość Nieuzasadnione okrucieństwo I jeszcze: scenę strzelaniny w zagraconej hali trzeba zaaranżować, nie wystarczy bez końca potrząsać kamerą, żeby wstrząsnąć widzem. Wiesław Kot, Gra grepsem, „Wprost”, nr Podstawowy błąd tkwi, według mnie, w sprzecznościach koncepcji, która legła u podstaw „Billboardu”. (...) Czy można jednocześnie przywracać powagę śmierci i nie traktować jej do końca poważnie? I czy prawdą o śmierci są sceny jak z trzeciorzędnych horrorów? Bartosz Żurawiecki ,Groza z plakatu, „Film”, nr Dlaczego obecnie każdy polski film przeznaczony dla masowej widowni, niezależnie od tematu musi być kryminałem? Krzysztof Lipka-Chudzik, Billboard: Reklama może być zabójcza, „Cinema Polska”, nr

39 Zarzuty stawiane Billboardowi przez polską krytykę
Niewybredny humor Humor w filmie jest wyjątkowo ciężki (mój „ulubiony” motyw to ten z lumpem zwanym Serdelem, bo ciągle obżera). Czy usłyszę od kogoś, że chodziło o to, żebyśmy śmiali się z tego, jakie te dowcipy marne? Jacek Szczerba, Na kłopoty cudzysłów, „Gazeta Wyborcza”, nr

40 Powody wysokich oczekiwań względem filmu
Zaangażowanie Janusza Głowackiego Scenariusze: Polowanie na muchy (1969) Rejs (1970) Spektakle teatralne : Polowanie na karaluchy (1986) Antygona w Nowym Jorku (1992) Billboard postrzegany był przez cześć komentujących jako wielki powrót Głowackiego do świata polskiego filmu. Niezwykle rzadko zdarza się (…), by początkujący reżyser startował od współpracy z twórcą o światowej renomie. /sw/, Gdzie jest Masza?, „Film” nr Janusz Głowacki

41 Powody wysokich oczekiwań względem filmu
Łukasz Zadrzyński przystąpił do realizacji filmu z pozycji uznany twórca filmów reklamowych i reżysera teledysku T.Love Chłopaki nie płaczą (nagrodzony Fryderykiem). Krytycy oczekiwali refleksji nad współczesną Polską, mediami i światem reklamy. Film jest i śmieszny, i straszny. Jak reklama, której wszechobecność jest tak wielka, że najwyższy czas zacząć zastanawiać się nad jej wpływem na ludzi. W moim filmie reklama jest symbolem stanu ludzkiej świadomości. Łukasz Zadrzyński, rozm. Małgorzata Sadowska, Dziewczyny do zdjęcia, „Film” nr 1998 Cóż... bardzo liczyliśmy na to, że zapowiedzi producentów, jakoby "Billboard" miał być pierwszym polskim filmem o środowisku twórców reklam, okazała się prawdą. Tymczasem obraz Zadrzyńskiego mniej więcej w takim stopniu koncentruje się na reklamie, co „Kroll” Pasikowskiego o wojsku – czyli raczej opowiada o wszystkim innym. Dobrze zapowiadająca się historia ześlizguje się na koleiny, znowu mamy na ekranie policję, gangsterów, panienki lekkich obyczajów, ba – nie zabrakło nawet Bogusława Lindy. Krzysztof Lipka-Chudzik, Billboard: Reklama może być zabójcza, „Cinema Polska” nr

42 Dziękuję za uwagę


Pobierz ppt "Billboard jako polska fantazja o filmach snuff"
Reklamy Google