Henryk Mikołaj Górecki

Prezentacja na temat: "Henryk Mikołaj Górecki"— Zapis prezentacji:

1 Henryk Mikołaj Górecki
ur. 6 grudnia w Czernicy – polski kompozytor, pedagog i profesor .

2 Nauka i wyjazd Regularną naukę muzyki rozpoczął w 1952 w Średniej Szkole Muzycznej w Rybniku na wydziale instruktorsko-pedagogicznym. W 1960 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach, gdzie studiował kompozycję u Bolesława Szabelskiego. Później był rektorem tej uczelni. Następnie kontynuował studia muzyczne w Paryżu. Członek krajowy czynny PAU. Po raz pierwszy został doceniony na Warszawskiej Jesieni 1958, gdzie zaprezentował Epitafium na chór mieszany i zespół instrumentalny do słów Juliana Tuwima. Kolejne zainteresowanie muzyką Góreckiego obudziła prezentacja Scontri podczas Warszawskiej Jesieni w 1960 roku. Jest to jeden z najbardziej reprezentacyjnych utworów polskiego sonoryzmu. Tytuł, czyli "zderzenia", można tłumaczyć jako zderzenia mas dźwiękowych. Gęstość brzmienia w tym utworze jest wyjątkowa, sięga bowiem aż 88-dźwiękowego klasteru. Równocześnie jest to jeden z najbardziej konsekwentnych przykładów zastosowania techniki serialnej w polskiej muzyce. W tym samym roku zdobył I nagrodę w Konkursie Młodych Związków Kompozytorów Polskich (1960) za Monologhi na sopran i 3 grupy instrumentów. Nagroda ta pozwoliła mu wyjechać w pierwszą w życiu podróż zagraniczną – do Francji. W Refrenie (1965) kompozytor powrócił do tradycyjnych technik gry, a nawet harmonii. W krótkich epizodach na początku i końcu utworu słychać nawet melodię. Osłabły kontrasty, tak typowe dla jego wcześniejszej twórczości. Utwór ten został nagrodzony w 1967 roku na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.

3 Gdy w Polsce była komuna
W Refrenie (1965) kompozytor powrócił do tradycyjnych technik gry, a nawet harmonii. W krótkich epizodach na początku i końcu utworu słychać nawet melodię. Osłabły kontrasty, tak typowe dla jego wcześniejszej twórczości. Utwór ten został nagrodzony w 1967 roku na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu. W 1969 roku powstała Muzyka staropolska na instrumenty dęte blaszane i smyczki, wyjątkowo statyczny utwór trwający około pół godziny. Ta cecha stała się odtąd bardzo typowa dla muzyki Góreckiego. Nastąpiła też inna zmiana – kompozytor zwrócił się ku gatunkom wokalno-instrumentalnym, do sakralnych (na ogół) tekstów. Niejednokrotnie wyraźnie nawiązuje w nich do muzyki dawnej bądź ludowej, głównie podhalańskiej, tak więc są to utwory o wyraźnej melodii i tradycyjnej, wręcz prostej harmonii, w których motywy lub frazy wielokrotnie powtarzają się. Ta cecha sprawia, że muzykę Góreckiego niejednokrotnie kojarzy się z minimalizmem, albo określa się ją mianem "nowej prostoty". Taki właśnie charakter ma najbardziej znane dzieło Góreckiego, czyli III Symfonia zwana też Symfonią pieśni żałosnych. Wykonana została po raz pierwszy w 1976 na Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, potem również za granicą, ale nie wzbudziła wtedy większego zainteresowania. W 1992 roku niezwykle skuteczna akcja promocyjna sprawiła, że kompozycja ta trafiła na światowe listy przebojów, nie tylko muzyki poważnej, po nagraniu jej przez amerykańską śpiewaczkę Dawn Upshaw. Nagrań III Symfonii dokonały m.in. znakomite polskie śpiewaczki: Stefania Woytowicz oraz Zofia Kilanowicz. Górecki nieomal z dnia na dzień stał się międzynarodową sławą.

4 Spis utworów 1955-1967 op. 1 Cztery preludia (1955) na fortepian solo
op. 2 Toccata (1955) na dwa fortepiany op. 3 Trzy pieśni (1956) na głos średni op. 4 Wariacje (1956) na skrzypce i fortepian op. 5 Quartettino (1956) na dwa flety, obój i skrzypce op. 6 I Sonata (1956/84/90) na fortepian solo op. 7 Pieśni o radości i rytmie (1956) na dwa fortepiany i orkiestrę kameralną op. 8 Sonatina w jednej części (1956) na skrzypce i fortepian op. 9 Pięć małych preludiów (1956) na fortepian solo op. 10 Sonata (1957) na dwoje skrzypiec op. 11 Koncert (1957) na pięć instrumentów i kwartet smyczkowy op. 12 Epitafium (1958) na chór mieszany i zespół kameralny (utwór, w którym słyszy się największy wpływ Weberna) op. 13 Pięć utworów (1959) na dwa fortepiany op. 14 I Symfonia "1959" (1959) na orkiestrę smyczkową i perkusję op. 15 Trzy diagramy (1959) na flet solo op. 16 Monologhi (1960) na sopran, dwie harfy i perkusję op. 17 Scontri (1960) na orkiestrę (tytuł inspirowany utworem Luigi Nono) (b.op.) Chorał w formie kanonu (1961/1984) na kwartet smyczkowy op. 18 Diagram IV na flet solo op. 19 Genesis – cykl trzech utworów na różne zespoły instrumentalne: I – Elementi per tre archi (1962) na trio smyczkowe II – Canti strumentali per 15 esecutori (1962) na troje skrzypiec, trzy altówki, 2 flety, trąbkę, mandolinę, perkusję III – Monodram per soprano, metalli di percussione e sei violbassi (1963) na sopran, perkusję (wył. instrumenty metalowe) i sześć kontrabasów (b.op.) Trzy utwory w dawnym stylu (1963) na orkiestrę smyczkową op. 20 Choros I (1964) na orkiestrę smyczkową op. 21 Refren (1965) na orkiestrę op. 22 Muzyczka I (1967) na dwoje skrzypiec i gitarę op. 23 Muzyczka II (1967) 4 trąbki, 4 puzony, 2 pfte i perc op. 24 Muzyka Staropolska (Old Polish Music) (1969) na orkiestrę. op. 25 Muzyczka III (1967) na trzy altówki

5 Spis utworów 1969-1985 op. 26 Cantata (1968) na organy solo
(b.op.) Sygnały Wratislaviae gloria na instrumenty dęte blaszane i smyczki op. 27 Canticum graduum (1969) na orkiestrę op. 28 Muzyczka IV "Koncert puzonowy" (1970) na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (utwór przeznaczony dla zespołu Zygmunta Krauzego) op. 29 Ad Matrem (1971) na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę op. 30 Dwie pieśni sakralne (1971) do tekstów M. Skwarnickiego na baryton i orkiestrę; op. 30b – na baryton i fortepian op. 31 II Symfonia "Kopernikowska" (1972) na sopran i baryton solo, chór mieszany i orkiestrę op. 32 Euntes ibant et flebant (1972) na chór mieszany a cappella op. 33 Dwie piosenki (1972) do tekstów J. Tuwima na chór 4 równych głosów op. 34 Trzy tańce (1973) na orkiestrę op. 35 Amen (1975) na chór mieszany (b.op.) Dwa hejnały na instrumenty dęte drewniane i blaszane op. 36 III Symfonia "Symfonia pieśni żałosnych" (1976) na sopran solo i orkiestrę symfoniczną op. 37 Trzy małe utworki (1977) na skrzypce i fortepian op. 38 Beatus Vir (1979) na baryton solo, chór mieszany i orkiestrę – zamówiony przez kardynała Karola Wojtyłę, dedykowany Janowi Pawłowi II op. 39 Szeroka woda (1979), 5 pieśni na chór mieszany a cappella op. 40 Koncert na klawesyn (lub fortepian) i orkiestrę smyczkową (1980) op. 41 Mazurki (1980) na fortepian op. 42 Dwie pieśni do sł. Lorki (1956/80) na głos średni i fortepian op. 43 Błogosławione pieśni malinowe do sł.C.K.Norwida (1980) na głos i fortepian op. 44 Miserere (1981) na duży chór mieszany a cappella op. 45 Wieczór ciemny się uniża (1981), pięć pieśni ludowych na chór mieszany a cappella op. 46 Wisło moja, Wisło szara (1981), pieśni ludowe na chór mieszany a cappella op. 47 Kołysanki i tańce (1982) na skrzypce i fortepian op. 48 Śpiewy do słów J. Słowackiego (1983) na głos i fortepian op. 49 Trzy kołysanki (1984/1991) na chór mieszany a cappella op. 50 Ach, mój wianku lewandowy (1984), siedem pieśni na chór mieszany a cappella op. 51 Idzie chmura, pada deszcz (1984), pięć pieśni ludowych na chór mieszany a cappella op. 52 Utwory różne( /90) na fortepian op. 53 Recitativa i ariosa "Lerchenmusik" (1984/85/86) na klarnet, wiolonczelę i fortepian op. 54 Pieśni Maryjne, pięć pieśni maryjnych na chór mieszany a cappella (1985) (* ) op. 55 O Domina nostra. Medytacje o Jasnogórskiej Pani Naszej (1985) na sopran solo i organy op. 56 Pod Twoją obronę (1985) na 8-głosowy chór mieszany a cappella

6 Spis utworów op. 57 Na Anioł Pański biją dzwony do słów K.Przerwy-Tetmajera (1986) na chór mieszany a cappella (b.op.) Pieśni kościelne, 21 pieśni na chór mieszany a cappella (1986) op. 58 Dla Ciebie, Anne-Lill (1986/90) na flet i fortepian op. 59 Aria "scena operowa" (1987) na tubę, fortepian, tam-tam i wielki bęben op. 60 Totus Tuus (1987) na chór mieszany a cappella op. 61 Przybądź Duchu Święty (1988) na chór mieszany a cappella op. 62 Już się zmierzcha, muzyka na kwartet smyczkowy (Already It Is Dusk – I Kwartet smyczkowy) (1988) op. 63 Good Night (1990) na sopran, flet altowy, fortepian i 3 tam-tamy (b.op.) Intermezzo (1990) na fortepian op. 64 Quasi una fantasia (II Kwartet smyczkowy) ( ) op. 65 Concerto-cantata (1992) na flet (flet altowy) i orkiestrę op. 66 Kleines Requiem für eine Polka (Małe Requiem dla pewnej Polki) (1993) na zespół kameralny (fortepian i 13 solowych instrumentów) op. 67 III Kwartet smyczkowy ...pieśni śpiewają (1993-5?/2005?, * ) op. 68 Trzy pieśni do słów Marii Konopnickiej ( /95) na głos i fortepian op. 69 Trzy fragmenty do słów Stanisława Wyspiańskiego (1996) na głos i fortepian op. 70 Valentine Piece (1996) na flet i dzwonek op. 71 [Kwintet klarnetowy: Utwór na klarnet i kwartet smyczkowy] (1996) op. 72 Salve, Sidus Polonorum (Kantata o św.Wojciechu) (1997) na wielki chór mieszany, organy, 2 fortepiany i perkusję op. 73 Mała fantazja na skrzypce i fortepian (1997) op. 74 op. 75 Hej, z góry, z góry! kóniku bury – Pięć pieśni kurpiowskich na chór a cappella LUB na głos i fortepian (2003) op. 76 Lobgesang na chór mieszany i dzwonki (2000) op. 77 op. ?? Niech nam żyją i śpiewają na zespół wokalny (2000), może identyczny z op.77 op. 78 Quasi una fantasia (wersja na wielką orkiestrę smyczkową op.64) (2002) op. 79 Dla Jasiunia – trzy drobne utwory na skrzypce i fortepian (2003) op. 80 Po co żeś tu przyszło Siwa Mgło – drobne utwory na dwie grupy skrzypiec (2003) op. 81 Pieśń Rodzin Katyńskich na chór mieszany a cappella (2004, * )

7 Muzyka filmowa i teatralna
Muzyka ta stanowi margines twórczości kompozytora. Wieża samotności (1959), muzyka teatralna do tekstu Roberta Ardreya (Thunder Rock) Akwarium (1959), muzyka teatralna do tekstu Andrzeja Wydrzyńskiego Papierowa laleczka (1960), piosenka ze sztuki Widok z mostu do tekstu Arthura Millera Jędrek (1969), muzyka do krótkometrażowego czarno-białego filmu fabularnego (produkcja Se-ma-for)

8 Ostatni slajd Wykonanie Oliwier Jędraszek Opisywał Dawid Minor Muzyka
Henryk Mikołaj Górecki- Trzy utwory w dawnym stylu cz.III