Maryna Krawczuk-Rybak Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMB

Prezentacja na temat: "Maryna Krawczuk-Rybak Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMB"— Zapis prezentacji:

1 Maryna Krawczuk-Rybak Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMB
Morfologia krwi w chorobach niehematologicznych wieku dziecięcego: -interpretacja nieprawidłowych wyników morfologii krwi -infekcje, -choroby układu pokarmowego, -choroby nerek, -choroby tkanki łącznej, -choroby układu sercowo-naczyniowego, -zaburzenia hormonalne -wpływ leków Maryna Krawczuk-Rybak Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMB

2 Układ krwiotwórczy Dostarczenie tlenu do tkanek Zapobieganie infekcjom
Utrzymanie hemostazy Szpik kostny produkuje dziennie: 10¹² krwinek czerwonych 10¹¹ krwinek białych 10¹¹ płytek krwi

3 Szpik kostny jest wrażliwy na choroby, które:
Zaburzają integralność anatomiczną Hamują produkcję hematopoetycznych czynników wzrostu Pobudzają produkcję prozapalnych cytokin Skracają czas przeżycia krążących krwinek Odpowiedź na pytanie: czy jest to pierwotna choroba krwi? Czy wtórna, wynikająca z choroby układowej → Wywiad → Badanie przedmiotowe (żółtaczka, teleangiektazje, powiększenie węzłów chłonnych, hepatosplenomegalia, splenomegalia) → Analiza morfologii, rozmazu krwi, retikulocytozy

4 niedokrwistość Prawidłowa erytropoeza jest wynikiem 4 niezależnych procesów: Zdolności proliferacyjnej puli komórek progenitorowych linii erytroidalnej Czynników pobudzających produkcję krwinek czerwonych Odpowiednie zabezpieczenie w produktu odżywcze (żelazo, kwas foliowy, witaminy) Czas przeżycia krwinek czerwonych (skrócenie w wyniku przedwczesnej destrukcji lub krwawienia) Aplazja/hipoplazja układu czerwonokrwinkowego: Wrodzona Guzy lite i choroby nowotworowe krwi Infekcje wirusowe, zwłaszcza Parvowirus B19 Choroby autoimmunizacyjne ciąża

5 Anemia w przebiegu chorób układowych
Anemie hipoproliferacyjne: Procesy zapalne naczyń Infekcje Nowotwory Choroby miąższu nerek Niedoczynność przysadki Niedoczynność tarczycy Zaburzenia wchłaniania (choroba trzewna)

6 Aplazja układu czerwonokrwinkowego:
Nowotwory układu krwiotwórczego Guzy lite Zaburzenia immunologiczne(kolagenozy) Infekcje (Parvowirus B19, EBV, Hepatitis A, B, C) BMT Anemie hemolityczne: Infekcje(malaria, EBV, bartonelloza, bobeszjoza, clostridium, mykoplazmoza) Choroba Wilsona, mikroangiopatie (TTP, HUS, vasculitis, nadciśnienie złośliwe, DIC)

7 Anemia w wyniku chorób przewlekłych
Anemia umiarkowana lub ciężka Niskie wartości żelaza i zdolności wiązania żelaza TIBC, transferyna – prawidłowe lub obniżone Niska saturacja transferryny niskie zasoby żelaza w szpiku Prawidłowy lub podwyższony poziom ferrytyny niski poziom EPO i retykulocytów Brak odpowiednej produkcji EPO w wyniku: -Wzrostu nagromadzenia żelaza wewnątrzkomórkowego -Stymulacja produkcji hepcydyny przez: -Cytokiny prozapalne→ zablokowanie absorpcji żelaza w jelicie -Uwalnianie żelaza z makrofagów

8 Leukocytoza/leukopenia
Autoprzeciwciała Cytotoksyczne leukocyty(zespół Felty: rzs, neutropenia, splenomegalia) Infekcje Mielofibroza Nadczynność tarczycy Sekwestracja śledziony Enteropatia z utratą białek

9 Płytki krwi- małopłytkowość
1. Zaburzona produkcja 2. Wzmożona destrukcja płytek w wyniku: DIC TTP (thrombotic thrombocytopenic purpura) Posocznica Autoprzeciwciała Zapalenie naczyń Stany zapalne Sekwestracja śledziony

10 Nadmierna produkcja płytek krwi
Nowotwór wątroby (hepatoblastoma, hepatocarcinoma) Reaktywne: - Stany zapalne (leukocytoza, nadpłytkowość) - niedokrwistość - po zabiegach chirurgicznych/urazach/oparzeniach - refluks żołądkowo-przełykowy

11 Pancytopenia Wtórna aplazja szpiku w przebiegu: Grasiczak
Choroba autoimmunizacyjna Zmiany martwicze szpiku Sekwestracja śledziony Zapalenie wątroby Zespół hemofagocytarny

12 Odczyny białaczkowe Limfoidalne lub mieloidalne Często po infekcjach:
Reakcja mieloidalna (po infekcjach bakteryjnych, w chorobach rozrostowych, TBC) → ziarnistości toksyczne w granulocytach, niski odsetek mielocytów i mieloblastów Odpowiedź limfoidalna -w kokluszu- wzrost liczby limfocytów do 100 x10⁹/L, -Coxsackie wirusy – limfocytoza <50x 10⁹/L

13 Infekcje Odpowiedź hematologiczna na infekcje zależy od: Typu inwazji
Stanu zdrowia przed infekcją Ostre infekcje bakteryjne → neutrofilia (wyjątek : ciężkie infekcje/posocznica, wcześniaki – często paradoksalna neutropenia) Wzrost niedojrzałych neutrofili (pałki) Podostre, przewlekłe infekcje (Salmonella, Brucella, TBC) → odsetka monocytów Infekcje wirusowe → przejściowa neutrofilia (odpowiedź ostrej fazy) → zaburzenia liczby i morfologii limfocytów Infekcje pasożytnicze→ eozynofilia

14 Infekcja a gospodarka żelazem
↑ syntezy hepcydyny (pod wpływem IL-6 ), niezależnie od poziomu żelaza i Epo → zaburzenia procesów uwalniania żelaza zmagazynowanego w makrofagach i enterocytach → hipoferemia Przejściowe obniżenie stężenia Epo w czasie zakażenia Towarzyszący niedobór kwasu foliowego i witaminy B12 IL-10 zwiększa ekspresję receptora transferyny, zwiększa stężenie ferrytyny w makrofagach, zwiększa zawartość Fe w makrofagach → ↓ stężenia Fe we krwi Zahamowanie dojrzewania i różnicowania komórek progenitorowych linii erytroidalnej

15 Niedokrwistość w przebiegu stanów zapalnych
Infekcje (bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pasożytnicze) Choroby autoimmunizacyjne ( LE, rzs, sarkoidoza, zapalenie naczyń, stan zapalny jelit o podłożu immunologicznym) Nowotwory (chłoniaki, guzy lite) Choroby przewlekłe (układu krążenia, nerek) ↓ Zaburzona homeostaza żelaza (stymulacja hepcydyny przez cytokiny prozapalne → zmniejszona absorpcja żelaza w przewodzie pokarmowym) Zaburzona erytropoeza (jw.+ sekwestracja żelaza w makrofagach → ograniczenie dostępności żelaza do erytropoezy) Hamujący efekt cytokin na komórki progenitorowe układu czerwonokrwinkowego

16 Anemia hemolityczna

17 Wybrane infekcje Gruźlica: -anemia, -monocytoza, reakcje mieloidalne, -małopłytkowość, niekiedy pancytopenia Wirus Epstein-Barr (infekuje limfocyty B): -leukocytoza, limfocytoza, atypowe komórki mononuklearne, -niekiedy neutropenia (nawet ciężka) -Trombocytopenia (w 1/3 chorych) -Obecność zimnych aglutynin→ aglutynacja krwinek czerwonych- hemoliza -Sferocytoza, polichromazja

18 HIV Znaczenie wirusa, stanu niedożywienia, obecności autoprzeciwciał Cytopenia : - Anemia, retikulocytopenia - Małopłytkowość - Niekiedy neutropenia (m. in. po lekach antywirusowych) Parvowirus B19 Rumień twarzy, zapalenie stawów Przedłużająca się pancytopenia Aplazja układu czerwonokrwinkowego TORCH Anemia, trombocytopenia Choroba Kawasaki Neutrofilia nadpłytkowość

19 Zespół hemolityczno –mocznicowy (HUS)
Mikroangiopatyczna anemia hemolityczna + małopłytkowość + ostra niewydolność nerek Niedokrwistość , retikulocytoza Trombocytopenia W rozmazie – obecność schizocytów

20 Zakrzepowa plamica małopłytkowa - TTP Thrombotic thrombocytopenic purpura
Zazwyczaj starsza młodzież Objawy jak w HUS + zaburzenia neurologiczne+/- gorączka, bóle głowy, mięśni +/- hepatosplenomegalia, żółtaczka niedobór proteinazy ADAMTS-13 (rozkłada wielkie multimery czynnika von Willebranda wiążące się z antygenami powierzchniowymi trombocytów powodując ich agregację) ; obecność przeciwciał anty-ADAMTS-13

21 Choroby przewlekłe nerek
Niedobór EPO → zaburzona erytropoeza, Wzrost mocznika o 10mmol/L→ spadek hemoglobiny o 2g/dL Zasadniczo leukopoeza i megakariocytopoeza- prawidłowe Anemia normochromiczna, normocytowa;+ keratocyty, echinocyty Hipersegmentacja neutrofili Czas przeżycia erytrocytów skrócony (hemodializy) Efektywne leczenie rekombinowaną EPO

22 Przewlekła choroba nerek (PChN)
W stadium 1. niedokrwistość stwierdzono u 31% badanych dzieci, w stadium 4 i 5 u 93,3% . Niedokrwistość jest bardziej nasilona u niemowląt i małych dzieci niż u dzieci starszych i dorosłych . Niedokrwistość niedobarwliwa, normocytarna w wyniku niedoboru żelaza i EPO, dodatkowo: - Obniżona zdolność wiązania Fe – Niedobór witamin: kwasu foliowego, wit. B12 – Straty krwi, w tym krwawienia mocznicowe spowodowane, m.in. zaburzoną funkcją płytek – Stan zapalny – Nadczynność przytarczyc – Stosowanie leków: immunosupresyjnych, inhibitorów konwertazy angiotensyny (IKA)

23 Przewlekła choroba nerek (PChN)
Zalecane badania diagnostyczne w celu wyjaśnienia przyczyny niedokrwistości w przewlekłej chorobie nerek ( wg. KDIGO 2012) U chorych z PChN i niedokrwistością należy wykonać następujące badania w ramach tzw. diagnostyki wstępnej: - morfologia krwi z rozmazem (metodą automatyczną) - wskaźniki krwinek czerwonych: średnia objętość krwinki czerwonej (MCV) i średnia zawartość hemoglobiny w krwince (MCH) - bezwzględna liczba retykulocytów - stężenie ferrytyny w surowicy - stężenie żelaza w surowicy i całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC) w celu obliczenia stopnia wysycenia transferryny żelazem (TSAT) - TSAT wyliczane jest: stężenie żelaza w surowicy x 100/TIBC - stężenie witaminy B12 w surowicy - stężenie kwasu foliowego w surowicy

24 Choroby przewlekłe wątroby
Niedokrwistość: Umiarkowanie makrocytarna →mikrocytarna – częsta u chorych z niewydolnością wątroby i żylakami przełyku (skryte podkrwawianie) • niedokrwistość hemolityczna – łącznie z innymi wykładnikami uszkodzenia wątroby sugerować podejrzenie choroby Wilsona Małopłytkowość, leukopenia – z powodu hipersplenizmu, może być pierwszym objawem przewlekłej niewydolności wątroby.

25 Wirusowe zapalenie wątroby
Od niewielkiej anemii do anemii aplastycznej (mechanizm immunizacyjny) Obniżenie retikulocytozy Skrócony czas przeżycia erytrocytów Makrocytoza Leukopenia/ limfocytoza w okresie przedżółtaczkowym małopłytkowość

26 Anemia w chorobach wątroby
Choroba Wilsona ( zaburzenia metabolizmu miedzi) – uszkodzenie wątroby, OUN, nerek, rogówki → anemia hemolityczna bez anomalii morfologicznych lub z obecnością ciałek Heinza (nagłe uwalnianie miedzi z wątroby)- nagłe epizody hemolizy Zespół Reye’a –pojawia się kilka dni po infekcji wirusowej; wiązany z zastosowaniem aspiryny -ostra encefalopatia + zmiany degeneracyjne wątroby -zaburzenia krzepnięcia, małopłytkowość

27 Choroby jelit Choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita →
Niedostateczne wchłanianie (żelaza, wit B12, folianów) Krwawienia Sulfasalazyna→ niedobór kwasu foliowego, hemoliza Leczenie preparatem kwasu foliowego → początkowo poprawa wartości Hb, następnie niedokrwistość mikrocytarna Leukocytoza w fazie aktywnej choroby Eozynofilia, trombocytoza - w zapaleniu jelit

28 Choroba trzewna Upośledzona absorpcja żelaza, witaminy B6, witaminy B12, kwasu foliowego, ryboflawiny Utrata krwi Stan zapalny jelit→ cytotoksyczne działanie cytokin (INF-gamma, IL-6) → wzrost syntezy hepcydyny

29 Anemia hipochromiczna , mikrocytarna u ok
Anemia hipochromiczna , mikrocytarna u ok % dzieci z subkliniczną chorobą trzewną Często jedyny objaw choroby trzewnej! Niski poziom żelaza, ferrytyny wzrost UIBC Leczenie: dieta bezglutenowa +preparat żelaza +kwas foliowy Rzadziej: leukopenia (niedobór kwasu foliowego i miedzi) Rzadko: trombocytopenia (o podłożu autoimmunologicznym)

30 Niedobór żelaza a zakażenie H.pylori
Jedyny objaw zakażenia, korekcja niedoboru żelaza po eradykacji zakażenia hipochlorchydria → zaburzenia wchłaniania żelaza Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo - wykorzystywanie pokarmowego żelaza przez bakterię dla jej wzrostu Zapalenie błony śluzowej żołądka –ognisko sekwestracji żelaza Krwawienia z przewodu pokarmowego Możliwość produkcji przez bakterię inhibitora matriptazy - interferencja z prawidłową odpowiedzią błony śluzowej jelita – deplecja żelaza

31 Choroby serca Wady sinicze serca→ niedotlenienie tkanek →stymulacja syntezy EPO →policytemia Niekiedy małopłytkowość +/- zaburzenia czynności płytek Niekiedy objawy zakrzepicy (aktywacja układu krzepnięcia) Zespół DiGeorge’a (mikrodelecje 22 chromosomu) Wady wrodzone serca Anomalie twarzy Zaburzenia immunologiczne, limfopenia,↓ limfocytów T

32 Choroby płuc Hipoksja → policytemia, wzrost lepkości krwi → zmniejszony przepływ krwi przez tkanki Hemosyderoza płuc – mikrokrwawienia dopęcherzykowe, nieprawidłowe gromadzenie żelaza w płucach (hemosyderyna) → dysfunkcja płuc, krwioplucie, duszność Często cykliczny przebieg choroby Niedokrwistość z niedoboru żelaza (mikrocytarna) ↓poziom żelaza, ↑ zdolność wiązania żelaza, niekiedy eozynofilia Zespół Loefflera Eozynofilowe zapalenie płuc z eozynofilią krwi obwodowej w przebiegu chorób pasożytniczych

33 Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego
Choroby tarczycy Niedoczynność: Umiarkowana niedokrwistość normobarwliwa, umiarkowanie makrocytarna, możliwa bazofilia Nadczynność: Wzrost MCH, Hb- prawidłowa, możliwa limfocytoza, neutropenia Niedoczynność nadnerczy i przysadki: Umiarkowana niedokrwistość normochromiczna, limfocytoza, eozynofilia, neutropenia Zespół Cushinga ↑erytrocytów, Hb, leukocytów, płytek krwi (pobudzenie szpiku) ↓krążących limfocytów, monocytów, eozynofili (migracja do przestrzeni pozakomórkowej)

34 Choroby skóry Wyprysk Umiarkowana eozynofilia
Ciężka postać wyprysku/łuszczyca: umiarkowana anemia Zespół Wiskotta-Aldricha: Ciężka postać wyprysku, małopłytkowość, małe płytki Zaburzenia immunologiczne

35 Choroby tkanki łącznej
Mpzs Krwawienia z przewodu pokarmowego (salicylany , steroidy) → Niedobór żelaza→ niedokrwistość Wtórna nadpłytkowość Niewielka leukocytoza Splenomegalia →neutropenia Toczeń trzewny (LE) Obecność autoprzeciwciał p/ płytkom (najczęściej) , erytrocytom, neutrofilom → cytopenie, wzrost prekursorów w szpiku Niedokrwistość, leukopenia, limfopenia, małopłytkowość

36 Polyarteritis nodosa Anemia hemolityczna mikroangiopatyczna Eozynofilia Ziarniniak Wegenera Kaszel, gorączka, krwioplucie, nacieki w płucach, nerkach → Normochromiczna, normocytarna anemia, Fragmentacja erytrocytów Leukocytoza z neutrofilią i eozynofilią Wtórna nadpłytkowość

37 Anorexia nervosa Ciężkie niedożywienie Umiarkowana anemia, makrocytoza
Neutropenia małopłytkowość

38 Leki Mielosupresja Aplazja szpiku (chloramfenikol)
Skrócenie czasu przeżycia komórek Reakcje immunologiczne

39 Tworzenie kompleksów lek- przeciwciało wiążących się z płytkami
Małopłytkowość : Tworzenie kompleksów lek- przeciwciało wiążących się z płytkami Lek (hapten) wiążący się z powierzchnią płytek Stymulacja produkcji przeciwciał reagujących z antygenami na powierzchni płytek Walproinian sodu Fenytoina Karbamazepina Ryfampicyna Ko-trimoksazol Acetozolamid (diuramid) Cymetydyna Aspiryna heparyna

40 Klasyfikacja leków ze względu na związek z niedokrwistością aplastyczną.
Postępy Nauk Medycznych 4/2000, s ;S. Maj Polekowe powikłania hematologiczne 1. Leki wywołujące toksyczne uszkodzenie szpiku Cytostatyki stosowane w chorobach nowotworowych. Środki alkilujące (busulfan, melfalan, cyklofosfamid) Antymetabolity (analogi nukleotydów, antagoniści kwasu foliowego) i środki antymitotyczne (winikrystyna, winblastyna, kolchicyna) Antybiotyki (daunorubicyna, doksorubicyna) 2. Leki rzadziej wywołujące niedokrwistość aplastyczną. Chloramfenikol Niesteroidowe leki przeciwzapalne (fenylobutazon, indometacyna, ibuprofen, diklofenak, naproksen, piroksikam, fenoprofen, fenbufen, kwas acetylosalicylowy) Leki przeciwdrgawkowe (pochodne hydontoiny, karbamazepina, etosuksymid, fenacemid) Sole złota, arsenu, bizmutu, rtęci Sulfonamidy Leki przeciwtarczycowe (metimazol, metylotiuracyl, propylotiouracyl) leki przeciwcukrzycowe (tolbutamid, karbutamid, chlorpropamid) Inhibitory anhydrazy węglanowej (acetazolamid, metazolamid, mesalazyna) D-penicylamina 2-chlorodeoksadenozyna 3. Leki rzadko wywołujące niedokrwistość aplastyczną. Antybiotyki (streptomycyna, tetracykliny, ampicylina, metycylina, mebendezol, albendezol, flucytozyna, dapson, meflochina) Środki antyhistaminowe (cymetydyna, ranitydyna, chlorfeniramina) Środki uspakajające (chlorpromazyna, prochlorperazyna, chlordiazepoksyd, meprobamat, metyprylon, remoksiprid) Środki antyarytmiczne (amiodaron, tokainid) Allopurinol (może nasilać działanie toksyczne cytostatyków na szpik) Inne: tiklopidyna, metylodopa, chinidyna, lit, guanidyna, deferoksamina, karbimozol, amfetamina, furosemid, mepakryna.

41 Leki powodujące niedokrwistość immunohemolityczną
Mechanizm Hapten Kompleksy immunologiczne Autoprzeciwciała Przykład Penicylina Chinidyna Metylodopa Odczyn Coombsa bezpośredni + Anty IgG rzadko + Anty C3d - Odczyn Coombsa pośredni (bez leku) + lub - Odczyn Coombsa pośredni (w obecności leku) + lub - (bez zmian) Inne leki Cefalotyna Cefalorydyna Ampicilina Meticilina Karbenicylina Cefotaksym Interferon alfa Insulina Chinina, chinidyna Fenacetyna Ryfamipina Hydrochlorotiazyd SulfonamidyIzoniazyd Kwas paraamino-salicylowy Śr. antyhistaminowe Chlorpromazyna MelfalanInsulina Aminofenazon Tetracykliny Streptomycyna Hydralazyna Probenecyd Karbimazol Poch. Sulfonylomocznika Cianidanol Cefalosporyny 5-fluorouracylTolmetyna Fenoprofen Sulindak Cefotaksym Ceftriakson Środki kontrastowe Ibuprofen Kwas mefenamowy L - dopa Prokainamid Ibuprofen Metysergid Diklofenak Tiorydazyna Interferon alfa Azapropazon Cefotetan Fenfluramina Glafenina

42 Leki i środki chemiczne mogące wywołać megaloblastozę.
I. Interferujace z metabolizmem folianów Inhibitory reduktazy dwuhydrofolianowej 1. Metotreksat 2. Pirymetamina 3. Triamteren 4. Pentamidyna 5. Trimetoprym 6. Prymidon 7. Sulfametoksazol II. Interferujące z syntezą puryn Antagoniści puryn 6-merkaptopuryna Tioguanina Azatiopryna II. Upośledzające wchłanianie lub/i zużycie kwasu foliowego 1. Fenytoina 2. Prymidon 3. Barbiturany 4. Doustne środki antykoncepcyjne 5. Cykloseryna 6. Metformina 7. Etanol 8. Aminokwasy: glicyna, metionina 9. Nitrofurantoina 10. Glutetimid 11. Zydowudyna IV. Interferujące z syntezą pirymidyn 5-fluorouracyl 6-azaurydyna Interferujące z metabolizmem witaminy B12 V. Hamujące reduktazę rybonukleotydową Cytarabina Hydroksykarbamid A. Analogi i pochodne witaminy B12 VI. Mechanizm nieznany L-asparaginaza Salazosulfapirydyna Sulfazalazyna Karbamazepina Difenylhydantoina B. Upośledzające wchłanianie lub/i zużycie witaminy B12 1. Paraaminosalicylowy kwas 2. Kolchicyna 3. Neomycyna 4. Etanol 5. Doustne środki antykoncepcyjne 6. Metformina 7. Podtlenek azotu

43 Leki mogące wywołać niedokrwistość syderoblastyczną
. Cykloseryna Chloramfenikol Etanol Fenacetyna Izoniazyd Paracetamol Penicylamina Pyrazynamid Tiamfenikol

44 Leki mogące wywołać wybiórczą aplazję układu czerwonokrwinkowego.
Allopurinol Alfa-medylodopa Azatiopryna Bromsulfaleina Chloramfenikol Karbamazepina Cefalotyna Chlormadinon Karbimazol Kotrimoksazol Dapson Difenylohydantoina Estrogeny Fenobarbital Fenbufen Fenoprofen Fenylobutazon Fludarabina Glutetymid Kwas aminosalicylowy Kwas acetylosalicylowy Butobarbital Kolchicyna Heparyna Aminofenazon Mepakryna Halotan Izoniazyd Mepakryna Metazolamid Penicylina Penicylamina Prokainamid Pirymetamina Rifampicyna Sulfasalazyna Sulfatiazol Sulindak Sulfonamidy Sole złota Takrolimus Tiamfenikol Tolbutamid Walpromid Zydowudyna

45 Leki mogące wywołać granulocytopenię.
I. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne II. Leki chemioterapeutyczne Aminofenazon Benzydamina Cinchofen Dekstropropoksyfen Diklofenak Fenazon Fenoprofen Fenylobutazon Ibuprofen Indometacyna Kwas acetylosalicylowy Kwas nifluminowy Mesalazyna Metamizol Noramidopiryna Oksyfenbutazon Paracetamol Pentazocyna Sole złota Sulindak Tolmetyna Acyklovir Ampicilina Cefalosporyny Ciproflaksacyna Chloramfenikol Doksycyklina Etambutol Flucytozyna Fludarabina Fumigalina Gentamycyna Gryzeofulwina Izoniazyd Imipenem Karbenicylina Klindamycyna Kwas aminosalicylowy Lewamisol Linkomycyna Meticylina Nafcylina Metronidazol Minocyklina Mebendazol Nitrofurantoina Penicylina Pirimetamina Rifampicyna Rystocetyna Streptomycyna Tiamfenikol Trymetoprym Wankomycyna Zydowudyna Sulfonamidy Kotrymoksazol Sulfatiazol Sulfaguanidyna Sulfasalazyna Sulfony Dapson III. Leki przeciwpadaczkowe IV. Leki przeciwhistaminowe Barbiturany Etosuksymid Fensuksymid Fenytoina Karbamezepina Kwas walpronowy Primidon Trimetadion Antazolina Bromfeniramina Cymetydyna Dwuetazyna Mebhydrolina Mianseryna Mepyramina Metiamid Ranitydyna Tenalidyna Tripelennamina

46 V. Leki przeciwmalaryczne
VI. Leki przeciwtarczycowe Amodiachina Chinina Chlorochina Hydroksychlorochina Mepakryna Pyrimetamina Karbimazol Metylotiouracyl Propylotiouracyl Tiamazol VII. Leki sercowo-naczyniowe VIII. Leki moczopędne Ajmalina Amiodaron Aprynidyna Chinidyna Disopiramid Dihydralazyna Diazoksyd Inhibitory ACE Kaptopryl Metylodopa Nifedypina Prokainamid Propafenon Propranolol Tiklopidyna Tokainid Acetazolamid Chlortalidon Chlorotiazyd Hydrochlorotiazyd Kwas etakrynowy Metazolamid Spironolakton IX. Leki przeciwcukrzycowe X. Leki psychotropowe Chlorpropamid Karbutamid Tolbutamid Amitryptylina Amoksapina Chlordiazepoksyd Chloroimipramina Desipramina Diazepam Haloperidol Klomipramina Klozapina Imipramina Meprobamat Mianseryna Tiotiksen Pochodne fenotiazynowe: Alimemazyna Chloropromazyna Lewomepromazyna Perazyna Prochloroperazyna Promazyna Tiorydazyna Trifluopromazyna Prometazyna XI. Różne Allopurinol Aminoglutatymid Benzen DDT Etanol Kolchicyna Fenindion Famotydyna Flutamid Dekstran Histamina Klofibrat Kwas retynowy Lewodopa Metoklopramid Organiczne związki arsenowe Penicyllamina Podtlenek azotu Sulfinpirazon Tamoksyfen Żelazo koloidalne Immunoglobuliny (dożylne)

47 Leki mogące wywołać zwiększoną leukocytozę
.. Acetylocholina Histamina Chlorpropamid Kortykosterydy Cytokiny (G - CSF, GM - CSF) Norepinefryna Digitalis Lit Epinefryna Serotonina Etiocholanon Tetrakosaktyd Heparyna Tetracykliny

48 Leki mogące wywołać eozynofilię
. Interleukina - 2 Penicylina GM - CSF Pentazocyna Chloropromazyna Probukol Chloropropamid Sole złota Fenytoina Nitrofurantoina Flucytozyna Tetracykliny Kotrymoksazol

49 Leki mogące wywołać małopłytkowość
. I. Leki cytostatyczne II. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (p. tabela 1) Benzydamina Fenylobutazon Ibuprofen Indometacyna Oksyfenubutazon Paracetamol Prednison Salicylamid Sole złota III. Leki chemioterapeutyczne IV. Doustne leki przciwcukrzycowe Amfoterycyna B Chloramfenikol Chlorochina Gentamycyna Izoniazyd Kotrymoksazol Oksytetracyklina Pirazynamid Pirymetamina Streptomycyna Sulfonamidy Chloropropamid Karbutamid Tolbutamid V. Leki psychotropowe VI. Leki przeciwpadaczkowe Klonazepam Meprobamat Tiorydazyna Perazyna Fenobarbital Fenytoina Mefenytoina Karbamazepina Trimetadion VII. Leki przeciwtarczycowe VIII. Leki moczopędne Metylotiouracyl Nadchloran potasu Propylotiouracyl Acetazolamid Bumetanid Chlorotiazyd Chlortalidon Furosemid Kwas etakrynowy IX. Różne Diazoksyd Dwuetylostybestrol Fenindion Heparyna Penicylamina Rystocetyna Organiczne związki arsenowe

50 Leki mogące spowodować immunotrombocytopenię.
1. Chinina, chinidyna 9. Inhibitory H2 ÷ cymatydyna, renitydyna. 2. Sole złota 10. Leki przeciwcukrzycowe: chlorpropamid, glibenklamid 3. Środki przeciwdrobnoustrojom Cefolosporyny: cefamandol, ceftazidim, cefalotyna, cefaleksyna, ciproflaksacyna, klarytromycyna, flukonazol, kwas fusydowy, kwas nalidyksowy, gentamycyna, izoniazyd Penicyliny: ampicylina, Metycylina, mezlocylina, piperacylina Pentamidyna Ryfampina Wankomycyna Sulfonamidy, kotrymoksazol 11. Środki kontrastowe jodowe. 12. Retinoidy: izotretinoina, etretinat. 4. Środki przeciwzapalne: acetaminofen, salicylany, sole złota, niesteroidowe środki przeciwzapalne (fenylobutazon, glafenina). 13. Środki antyhistaminowe: antazolina, chlorfeniramina. 5. Leki nasercowe: digoksyna, amiodaron, prokainamid, chinidyna, beta blokery, kaptopryl, diazoksyd, propranolol, alfa-metylodopa, amrynon, diltiazem, minoksydyl. 14. Środki antydepresyjne: amityptrylina, dezypramina, doksepina, imipramina, mianseryna. 6. Diuretyki: acetazolamid, chlorotiazyd, chlortalidon, furosemid, hydrochlorotiazyd, spironolakton. 15. Cytostatyki: aktynomycyna D 7. Benzodiazepiny: diazepam 16. Różne: aminoglutetymid, tamoksyfen, danazol, deferoksamina, diamorfina, heparyna, meprobamat, allopurynol, lewamizol, lidokaina, papaweryna, tiklopidyna. 8. Środki przeciwpadaczkowe: karbamazepina, fenytoina, kwas walpronowy

51 Leki upośledzające funkcję płytek (agregację).
1. Niesteroidowe leki przeciwzapalne: kwas acetylosalicylowy, sulfinpyrazon, indometacyna, ibuprofen, naproksen, sulindak, fenylobutazon, kwas meklofenamowy, diflunizol, tolmetyna, zompirak. 7. Leki nasercowe: nitrogliceryna, dwuazotan izosorbidu, propranolol, nifedypina, diltiazem, werapamil, chinidyna, nitroprusydek sodu, metyloksantyny. 2. Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny i cefalosporyny. 8. Leki psychotropowe: imipramina, amitryptylina, nortryptylina, chlorpromazyna, prometazyna, trifluoperazyna. 3. Nitrofurantoina 9. Środki znieczulające: ogólnie (halotan) i miejscowo (lidokaina, tetrakaina, prokaina, kokaina). 4. Leki zwiększające stężenie cAMP w płytkach: alprostadil, prostacyklina, iloprost, dipyridamol. 10. Cytostatyki: mitramycyna, daunorubicyna, BCNU. 5. Heparyna i środki fibrynolityczne. 11. Środki kontrastowe 6. Środki osoczozastępcze: dekstrany, hydroksyetyloskrobia. 12. Inne: tiklopidyna, klopidogrel, klofbrat, ketanseryna, cyklosporyna, difenhydramina, chlorfeniramina, heroina, etanol, pentoksyfilina, dazoksiben, abciksimab, anagralid.

52 Leki mogące wywołać plamicę naczyniową.
I. Niesterydowe środki przeciwzapalne II. Leki chemioterapeutyczne Acetylosalicylowy kwas Fenazon Fanacetyna Fenylobutazon Ibuprofen Indometacyna Amoksycylina Cefalosporyny Etambutol Erytromycyna Gryzeofulwina Izoniazyd Kwas p-aminosalicylowy Kwas nalidyksowy Kotrymoksazol Metenamina Nitrofurantoina Penicylina prokainowa Ryfampicyna Sulfonamidy Streptomycyna Tetracykliny III. Doustne leki przeciwcukrzycowe IV. Leki moczopędne Chloropropamid Fenformina Karbutamid Chlorotiazyd Furosemid Amiloryd Spironolakton V. Leki hipotensyjne VI. Leki psychotropowe Alkaloidy rauwolfii Dwuhydralazyna Klonidyna Metylodopa Propranolol Chloropromazyna Diazepam Karbamazepina Meprobamat Trójfluoropromazyna Trójfluoroperazyna VII. Inne Bromfeniramina Chinidyna Dwufenhydramina Efedryna Jodki Karbromal Kortykosteroidy Kolchicyna Warfaryna Wodzian chloralu

53 Przypadki Roczna dziewczynka karmiona głównie mlekiem kozim z kaszą manną , nie zjada warzyw, owoców, niechętnie - pokarmy mięsne. W badaniu: blada, apatyczna, tachykardia 120/min Morfologia  Hgb 7,0 g/dl RBC 3,06 mln  WBC 10,7 tys. HCT 21 %  Plt 140 tys MCV 111 L  Rozmaz : wielojądrzaste 41% ,limfocyty 50%, kwasochłonne 4%,monocyty 5%  Retikulocyty 8 ‰ -czy prawidłowe wyniki morfologii? -jakie badania proponujesz? -diagnostyka różnicowa -leczenie

54 15-letnia dziewczynka zasłabła na lekcji wf-u.
Na SOR-rze: bladość skóry, słabo rozwinięta tkanka podskórna, tachykardia, narządy wewnętrzne bz. Morfologia: Hgb 8,2g/dl RBC 3,66 mln   WBC 7,8 tys HCT 27%   Plt 480 tys MCV 60 L  Rozmaz : wielojądrzaste 77% ,limfocyty 18%, monocyty 5%  Anizocytoza, formy obrączkowate,  Retikulocyty 20 ‰ -pytania z wywiadu… -Jakie badania dodatkowe proponujesz? -Diagnostyka różnicowa -leczenie

55 4-letni chłopiec często zapadający na infekcje górnych dróg oddechowych, uczęszczający do przedszkola. W badaniu przedmiotowym : wyczuwalne węzły podżuchwowe (małe fasolki), powiększone migdałki podniebienne, bez cech zapalnych. Poza tym narządy wewnętrzne bez odchyleń. Morfologia:  Hgb 8,4g/dl RBC 3,86 mln   WBC 11,2 tys HCT 27%   Plt 540 tys MCV 63 L  Rozmaz : wielojądrzaste 37% ,limfocyty 50%, kwasochłonne 9%,monocyty -4% -dodatkowe pytania… -Zaproponuj badania -leczenie