Oprogramowanie.

Prezentacja na temat: "Oprogramowanie."— Zapis prezentacji:

1 Oprogramowanie

2 Oprogramowanie użytkowe Oprogramowanie systemowe
Warstwy Oprogramowanie                                                 Oprogramowanie użytkowe Oprogramowanie systemowe Sprzęt Komputerowy

3 Narzędzia do zarządzania
Oprogramowanie systemowe Kompilatory Debuggery Asemblery Narzędzia systemowe Narzędzia do zarządzania zbiorami System Operacyjny

4 Komunikatory sieciowe
Oprogramowanie Użytkowe Edytory tekstowe Programy graficzne Arkusze kalkulacyjne Komunikatory sieciowe Bazy danych Gry komputerowe

5 Programy Systemowe

6 Bios i jego rola BIOS jest to skrót od "Basic Input Output System"- podstawowy system Wejścia /Wyjścia. Najniższy poziom oprogramowania komputera umożliwiający działanie innych programów i operacji wykonywanych przez komputer . BIOS jest łącznikiem między sprzętem a uruchamianymi programami. Procedura BIOS-u została zapisana w pamięci stałej komputera , w odpowiednich układach scalonych , w postaci rozkazów języka maszynowego. Procedury te można odczytać ale nie można ich zmodyfikować Programy znajdujące się w BIOS-ie dzielą się na dwie grupy: -programy testująco-inicjujące pracę komputera, -programy zawierające procedury sterujące różnymi elementami komputera, jak np.: napędami dyskowymi , urządzeniami wejścia/ wyjścia. BIOS steruje współpracą wszystkich podstawowych funkcji komputera z systemem operacyjnym. Troszczy się między innymi o to, by sygnały wychodzące z klawiatury przetwarzane były do postaci zrozumiałej dla procesora. BIOS posiada własną, choć niewielką pamięć, w której są zapisane informacje na temat daty, czasu oraz dane na temat wszystkich urządzeń zainstalowanych w komputerze

7 System Operacyjny

8

9 Debuggery Debugger (w slangu polskich programistów: odpluskwiacz) to program komputerowy służący do analizy kodu źródłowego lub kodu maszynowego w celu znalezienia w nim błędów programistycznych (bugów). Proces naprawy kodu za pomocą debuggera określa się mianem debuggingu. Podstawowym zadaniem debuggera jest symulowanie i sprawowanie kontroli nad wykonaniem kodu, co umożliwia zlokalizowanie instrukcji odpowiedzialnych za wadliwe działanie programu.

10 Drivery - sterowniki Sterownik urządzenia to program lub fragment programu odpowiadający za dane urządzenie i pośredniczący pomiędzy nim a resztą systemu komputerowego. Zwykle uabstrakcyjnia pewne cechy urządzenia, choć może jedynie zajmować się kwestiami uprawnień dostępu i udostępniać urządzenie tak jak jest. Wtedy program który z niego korzysta też jest w pewnym sensie sterownikiem. W tradycyjnych systemach operacyjnych (Unix i wiele innych) sterowniki znajdują się w jądrze systemu operacyjnego.

11 Kompilator to program służący do automatycznego tłumaczenia kodów źródłowych na język maszynowy.
Niektóre kompilatory tłumaczą najpierw do języka asemblera, a na język maszynowy tłumaczy specjalne programy - asemblery. Generalnie kompilator z kodu źródłowego generuje zestaw poleceń, które w trakcie realizacji programu asembler rozbija na wiele poleceń języka maszynowego (nowoczesne asemblery również posiadają składnię umożliwiającą zapis wielu poleceń maszynowych jako jednego polecenia kodu źródłowego oraz opcje optymalizacji kodu). Stosowanie kompilatorów ułatwia programowanie (programista nie musi znać języka maszynowego) i pozwala na większą przenośność kodu pomiędzy platformami.

12 Menedżer plików jest to program komputerowy służący do zarządzania strukturą plików, katalogów i woluminów. Jego główne zadania: kopiowanie nadawanie i usuwanie atrybutów podgląd struktury drzewa przenoszenie usuwanie wyszukiwanie zakładanie katalogów zmiana nazwy

13

14 X Tree Win

15 Narzędzia systemowe

16 Narzędzia systemowe

17 Narzędzia systemowe

18 Benchmakr

19 Programy Użytkowe 

20 Edytory tekstów Edytor tekstowy - pico

21 Edytory tekstów Power Edit

22 Edytory tekstów

23

24 Bazy danych

25 Bazy danych

26 Arkusze kalkulacyjne

27 Programy graficzne 3D Studio

28 Programy graficzne

29 Programy graficzne

30 Komunikatory sieciowe

31 Komunikatory sieciowe
ICQ, Jabber, Gadu-Gadu czy Tlen

32 Gry Komputerowe

33 Gry Komputerowe

34 Gry Komputerowe

35 Programowanie komputera
Narzędzia programistyczne Fortran C, C++ Pascal Kompilacja Język wysokiego poziomu Assembler Egzekwowanie programu Język maszynowy Sprzęt

36 Język programowania to usystematyzowany sposób przekazywania komputerowi poleceń do wykonania.
Język programowania pozwala programiście na precyzyjne przekazanie maszynie, jakie dane mają ulec obróbce i jakie czynności należy podjąć w określonych warunkach. Języki programowania klasyfikuje się zależnie od tego, do jakiego paradygmatu lub paradygmatów programowania najlepiej się nadają: Imperatywne - program składa się ze zmiennych oraz modyfikujących je operacji Obiektowe - definiuje programy za pomocą "obiektów" - elementów łączących stan (czyli dane) i zachowanie (czyli procedury). Obiektowy program komputerowy wyrażony jest jako zbiór takich obiektów, komunikujących się pomiędzy sobą w celu wykonywania zadań. Funkcyjne – podstawą są funkcje, a nacisk kładzie się na wyznaczenie ich wartości a nie na wykonywanie poleceń Logiczne - program podawany jest jako pewien zestaw zależności, a obliczenia są dowodem pewnego twierdzenia w oparciu o te zależności.

37 Języki programowania - poziomy
Kod w języku wysokiego poziomu (Pascal): var deklaruję zmienne b : integer; zmienna a – liczba całkowita i : integer; zmienna b – liczba całkowita Begin rozpoczynam program b := 0; deklaruję na początku b=0 for i := 0 to 9 do; dla kolejnych wartości od 0 aż do 9 begin b := b + 1; liczę b jako poprzednią wartość powiększoną o 1 End kończę program Kod maszynowy procesora:         Kod w asemblerze: p   _TEXT segment byte public use     'CODE'   _TEXT ends   DGroup group _ DATA, BSS   _DATA segment world public use     'DATA'   label byte   label word

38 Style programowania: Top-down czyli z góry do dołu; najpierw planuje się całość a potem dochodzi do szczegółów. Bottom-up, czyli z dołu w górę - z elementów składa się całość. A jakiego użyć języka?? Jest ponad 2000 opublikowanych języków programowania!

39 Algorytm Postępowania

40

41 Narzędzia dla programistów

42 Narzędzia dla programistów

43 Narzędzia dla programistów

44 Oprogramowanie niepożądane

45 Malware malicious software) to wszelkie aplikacje, skrypty i ingerencje mające szkodliwe, przestępcze lub złośliwe działanie w stosunku do użytkownika komputera Zaliczamy do nich: niechcianą pocztę elektroniczną - spam wirusy komputerowe robaki sieciowe konie trojańskie (trojany) wszelkiego rodzaju aplikacje szpiegujące - Spyware spyboty (małe programy szpiegujące dołączane do niektórych wirusów i robaków) backdoory (tylne furtki dla crakerów) keyloggery (urządzenia rejestrujące wprowadzane przez nas sekwencje klawiszy, w tym nasze loginy, hasła, numery kont bankowych)

46 fałszywe alarmy dotyczące rzekomo nowych i groźnych wirusów
ataki crackerów pop-upy (małe okienka pojawiające się w trakcie przeglądania stron internetowych, najczęściej są to reklamy) tracking cookies (cookies zapisujące wiele informacji o użytkowniku w trakcie przeglądania stron internetowych, bez jego wiedzy i zgody) Dialery (programy łączące z siecią przez inny numer dostępowy niż wybrany przez użytkownika, najczęściej sa to numery o początku lub numery zagraniczne. Dialery szkodzą tylko posiadaczom modemów - głównie występują na stronach o tematyce erotycznej) żarty komputerowe (robione najczęściej nieświadomym początkujacym użytkownikom komputerów)

47 Wirusy Komputerowe

48 Wirus komputerowy to najczęściej prosty program komputerowy, który w sposób celowy powiela się bez zgody użytkownika. Wirusy wykorzystują słabość zabezpieczeń systemów komputerowych lub właściwości systemów oraz niedoświadczenie i beztroskę użytkowników. Niektóre wirusy mają też inne skutki uboczne: kasowanie i niszczenie danych rozsyłanie spamu dokonywanie ataków na serwery internetowe kradzież danych (hasła, numery kart płatniczych, dane osobowe) wyłączenie komputera wyświetlanie napisów lub rysunków na ekranie uniemożliwienie pracy na komputerze umożliwienie przejęcia kontroli nad komputerem osobie nieupoważnionej

49 Konie Trojańskie i robaki

50 Konie trojańskie - wirusy te ukrywają się w na pozór pożytecznym oprogramowaniu. Uruchamiają się gdy użytkownik podejmuje pracę z danym programem. Dają całkowitą władzę atakującego nad komputerem ofiary. Wirus tego typu po jego uruchomieniu oprócz wykonywania swoich "oficjalnych" zadań dokonuje także spustoszenia w systemie. Najpopularniejszym polskim koniem trojańskim jest „Prosiak”. Bomby logiczne - rodzaj wirusa, który może pozostać w ukryciu przez długi czas. Jego aktywacja następuje w momencie nadejścia określonej daty lub wykonania przez użytkownika określonej czynności. Robaki - małe, ale bardzo szkodliwe wirusy. Do prawidłowego funkcjonowania nie potrzebują nosiciela. Rozmnażają się samoistnie i w sposób ciągły, powodując w bardzo krótkim czasie wyczerpanie zasobów systemu. Wirusy tego typu są zdolne sparaliżować nawet dość rozległą sieć komputerową.

51 Programy antywirusowe
Dobre antywirusy są wyposażone w dwa niezależnie pracujące moduły - skaner (dokładniejszy od monitora skan pewnych grup plików pod kątem istnienia wirusa) i monitor (skanuje pliki na bieżąco, bez wiedzy użytkownika, czy pliki ładowane do systemu są pozbawione wirusów). Obecnie tego typu zabezpieczenia to standard. Antywirus powinien również automatycznie pobierać nowe definicje (szczepionki) odkrytych wirusów – codziennie pojawia się około 30 nowych wirusów.

52 avast

53 Nielegalne praktyki komputerowe

54 Piractwo komputerowe

55 Piractwo komputerowe

56 Cracker (kraker) to osoba zajmująca się łamaniem zabezpieczeń oprogramowania (cracking).
Termin cracking dotyczy dwóch właściwie różnych dziedziń: łamania zabezpieczeń serwerów zabezpieczeń zamkniętego oprogramowania warez Ich działania często powodują straty finansowe wielu firm (destabilizacja serwera, wypuszczenie w internet nielegalnego oprogramowania z crackiem omijającym zabezpieczenia antypirackie, itp.).

57 Hakerstwo Haker - termin ten oznacza osobę o bardzo dużych, praktycznych umiejętnościach informatycznych, która identyfikuje się ze społecznością hakerską. Hakerzy odznaczają się bardzo dobrą orientacją w Internecie, znajomością wielu języków programowania, a także świetną znajomością systemów operacyjnych z rodziny Unix.

58 Licencja oprogramowania
Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać. Umowa taka określa pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu), czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych, których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens). Ius cogens – bezwzględnie obowiązujące

59 Odmiany licencji Licencja na ilość komputerów
Program można zainstalować na określonej liczbie komputerów. Licencja na ilość użytkowników Program jest instalowany na serwerze, a określona ilość użytkowników może się logować i korzystać z programu. Program może być zainstalowany na większej ilości komputerów, ale z serwera korzysta ograniczona ilość osób

60 Rodzaje licencji Freeware Shareware Trial (Demoware) Adware
Nagware (Annoyware)‏ Liteware Crippleware Expireware Abandoware Registerware Shovelware Foistware Careware (Charityware) Donationware Greenware Guiltware Postcardware ware Beerware Ransomware Citeware

61 Freeware Freeware (ang. free – bezpłatny) to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część jest całkowicie darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego). Termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana. Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania korzyści finansowych z dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji produktów (dokumentów, grafiki, innych programów) stworzonych przy użyciu programów na licencji freeware. Nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za wytworzone produkty.

62 Shareware Shareware (ang. to share – dzielić się, udostępniać) to rodzaj płatnego programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat, ale z pewnymi ograniczeniami, do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie próbnym (najczęściej po miesiącu) za taki program trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego (wersja trial). Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.

63 Trial Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 60 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.

64 Adware Adware - rodzaj licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach.

65 Public Domain Public Domain (domena publiczna, własność publiczna) – tego typu licencje posiadają typy oprogramowania badź inne zbiory, na które wygasły już prawa autorskie lub nigdy nie były nimi objęte. Do takiego oprogramowania istnieje swobodny dostęp, ponieważ w tym wypadku nie obowiązują już prawa autorskie. Domena publiczna to zbiór wiedzy i twórczości stanowiący wspólny dorobek kulturowy i intelektualny ludzkości.

66 OEM Licencja OEM (Original Equipment Manufacturer) – licencja na oprogramowanie związana z zakupem nowego komputera. Jedna z bardziej znanych licencji,- najczęściej spotkana przy zakupie produktów firmy Microsoft (Windows, Office). Licencja jest ważna TYLKO I WYŁACZNIE na komputer, wraz z którym system został zakupiony. Po wymianie jakiejkolwiek części w komputerze licencja może ulec unieważnieniu. Nie ma możliwości przeniesienia licencji na inny komputer. Produkty OEM wymagają aktywacji produktu, co wiąże go z podzespołami komputera. Przy wymianie płyty głównej w komputerze, BEZPOWROTNIE TRACI SIĘ licencję OEM na ten komputer. W takim przypadku pozostaje tylko zakup nowej licencji.(Wyjątek - licencji nie traci się gdy wymiana płyty głównej jest spowodowana jej uszkodzeniem - na podstawie ważnej gwarancji producenta).

67 GPL GPL - General Public License
Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General Public License. Wersja 1. - styczeń 1989 Wersja 2 – czerwiec 1991 Wersja czerwca 2007. GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7, % było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.

68 Logo GPL

69 Cele licencji GNU GPL wolność uruchamiania programu w dowolnym celu
wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność. Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za Wolne Oprogramowanie.