Problem Gettiera Renata Ziemińska.

Prezentacja na temat: "Problem Gettiera Renata Ziemińska."— Zapis prezentacji:

1 Problem Gettiera Renata Ziemińska

2 Platon Teajtet 201cd: „wiedza to jest sąd prawdziwy, ściśle ujęty (doksa alethes meta logu). A sąd nieściśle ujęty nie należy do wiedzy. I czego ściśle ująć nie można, tego i wiedzieć nie można. A tylko to, co się da ściśle ująć, to można wiedzieć”

3 Standardowa definicja wiedzy
Wiedza to prawdziwe uzasadnione przekonanie

4 Kontrprzykład Gettiera
Człowiek o nazwisku Smith ma mocne podstawy do sądzenia, że jego sąsiad Jones posiada samochód marki ford, ponieważ jak daleko Smith sięga pamięcią, Jones zawsze miał forda, ostatnio podwiózł go fordem i trzyma forda w garażu. Smith ma także innego znajomego, Browna, o którego aktualnym miejscu pobytu nic nie wie. Znając jednak logiczne własności spójnika alternatywy, Smith stwierdza z przekonaniem, że Jones posiada forda lub Brown jest w Barcelonie. Zdarza się jednak tak, że Jones nie posiada aktualnie forda i jeździ fordem wypożyczonym, a Brown jest akurat w Barcelonie. W tym przypadku Smith ma prawdziwe uzasadnione przekonanie, a jednak trudno powiedzieć, że posiada wiedzę. Standardowa definicja wiedzy nie zawiera więc wystarczających warunków dla wiedzy (Gettier 1963, 122).

5 Inne przypadki Gettiera
„owca na polu” (Chisholm), „zepsuty zegar” (Russell), „eolska harfa” (Meinong), „makieta stodoły” (Goldman).

6 Czwarty warunek w definicji
„nieobecność fałszu w podstawie przekonania pretendującego do wiedzy” (Chisholm), „przekonanie pretendujące do wiedzy nie może być obalone/udaremnione przez inne przekonania prawdziwe” (Lehrer i Paxson).

7 Udaremnianie uzasadnienia
S widzi, że człowiek o nazwisku Tom Grabit kradnie książkę z biblioteki. S ma stosowne uzasadnienie dla przekonania, że Grabit ukradł książkę. Ale całkowicie bez wiedzy S, matka Toma Grabita powiedziała, że Toma nie było w bibliotece lecz był tam jego bliźniaczy brat Tim. Niech (p) oznacza zdanie: Matka Toma Grabita oświadczyła, że… Gdyby S dowiedział się o tym oświadczeniu, to jego uzasadnienie byłoby udaremnione. Prawdą jest, że tak oświadczyła, nawet jeśli treść oświadczenia była fałszywa. Przekonanie S-a jest uzasadnione, ale nie jest wiedzą w myśl koncepcji braku udaremnienia, ponieważ istnieje prawdziwe zdanie (p), które mogłoby to uzasadnienie udaremnić.

8 Kauzalna teoria wiedzy (A. Goldman)
“S wie, że p wtedy i tylko wtedy, gdy fakt, że p jest kauzalnie związany we ‘właściwy’ sposób z przekonaniem S-a, że p” (Goldman 1967, 369)

9 Kondycjonalna definicja wiedzy (Nozick)
S wie, że p =df (1) p jest prawdziwe; (2) S ma przekonanie, że p; (3) Gdyby p nie było prawdziwe, to S nie miałby przekonania, że p; (4) Gdyby p było prawdziwe, to S miałby przekonanie, że p (Nozick 1981, ).

10 Goldman – wiedza to pojęcie prototypowe
Wiedza nie da się zdefiniować przy pomocy warunków koniecznych i wystarczających koncepcja Austina: „wiem” to wyrażenie performatywne, które nie oznacza żadnego stanu umysłu, a jest jedynie środkiem językowym do poręczania swoim autorytetem. Pojęcia są zwykle reprezentowane za pomocą cech, które nie są konieczne, a tylko często przysługują desygnatom danego pojęcia. Zbiór takich cech to prototyp. Przedmiot jest uważany za desygnat danego pojęcia jeśli jest dość podobny do prototypu. Nie każdy ptak lata i śpiewa (pingwiny nie latają, a sępy nie śpiewają). Desygnaty pojęć dzielą się na typowe i nietypowe. Podobnie, niektóre przypadki wiedzy są modelowe, a inne peryferyjne. pojęcia rodzinowe w sensie Wittgensteina, metafora kłącza Deleuze