Prawo cywilne - zobowiązania

Prezentacja na temat: "Prawo cywilne - zobowiązania"— Zapis prezentacji:

1 Prawo cywilne - zobowiązania
Bezpodstawne wzbogacenie Świadczenie nienależne Świadczenie niegodziwe

2 Bezpodstawne wzbogacenie pojęcie
Uzyskanie korzyści bez podstawy prawnej na skutek działań Wzbogaconego Zubożonego Osoby trzeciej Zdarzeń nie związanych z ludzkim działaniem Generalny obowiązek zwrotu

3 Przesłanki Przesunięcie majątkowe (z A do B)
Korzyść uzyskana przez A kosztem B A wzbogacony, B zubożony Istnieje związek między wzbogaceniem a zubożeniem Brak podstawy prawnej: Czy problem kauzy? Brak podstawy normatywnej przesunięcia

4 Zwrot Przedmiot Ograniczenie obowiązku zwrotu
Zwrot korzyści w naturze (o ile możliwy) Zwrot wartości Ograniczenie obowiązku zwrotu Brak konieczności liczenia się z obowiązkiem zwrotu Przedmiot zwrotu zużyty/utracony Surogaty nie weszły do majątku

5 Świadczenie nienależne
Przesłanki Wykonanie zobowiązania Korzyść uzyskana cudzym kosztem Brak podstawy prawnej świadczenia Istnieje obowiązek zwrotu Stosujemy przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu

6 Poszczególne przypadki
Zobowiązanie Nie istnieje Istnieje, ale nie wobec wzbogaconego Zobowiązanie istniało Odpadła podstawa prawna (np. odstąpienie, zwrot zadatku) Cel nie został osiągnięty (pobranie zawyżonej ceny)

7 Poszczególne przypadki II
Zobowiązanie z czynności prawnej Nieważne Spełnienie świadczenia nie konwaliduje czynności prawnej (darowizna bez zachowania formy aktu notarialnego)

8 Brak obowiązku zwrotu Świadome spełnienie świadczenia nienależnego, wyjątki: Nieważna czynność prawna Zastrzeżenie zwrotu Świadczenie zgodne z zasadami współżycia społecznego Świadczenie przedawnione Świadczenie przedwczesne

9 Świadczenie niegodziwe
Świadczenie w celu zabronionym lub sprzecznym z dobrymi obyczajami Obowiązek zwrotu prowadzi do rezultatów niesprawiedliwych Zatrzymanie świadczenia również prowadzi do rezultatów niesprawiedliwych

10 Przykłady (P. Księżak) Niegodziwość Czyn zabroniony
Opłata za rozwód, zdradę małżeńską, czynności prokreacyjne Opłata za zostanie kochanką (SN 1934 r.) Czyn zabroniony Handel ludźmi Utrudnianie praktyk religijnych Składanie fałszywych zeznań

11 Skutki prawne Przepadek świadczenia lub jego wartości
Przepadek czy zwrot sine causa? Kazus: zwrot świadczenia w przypadku nieuczciwej „surogatki” – art. 5 czy świadczenie niegodziwe?

12 Postępowanie Legitymacja – prokurator
Pozwane obie strony stosunku prawnego Sąd może także orzec przepadek w toku procesu pomiędzy stronami Zawiadomienie prokuratora możliwe Wyrok konstytutywny i kształtujący

13 Skutki Nabycie własności przez Skarb Państwa Nabycie pierwotne
Wygasa obowiązek świadczenia Nie można orzec przepadku karnego.