Zarządzanie informacją w administracji publicznej

Prezentacja na temat: "Zarządzanie informacją w administracji publicznej"— Zapis prezentacji:

1 Zarządzanie informacją w administracji publicznej
Wykład 2 Zarządzanie informacją w administracji publicznej

2 Informacja publiczna

3 Informacja publiczna – źródła prawa
Prawo europejskie Konstytucja RP Ustawa o dostępie do informacji publicznej Ustawy odrębne Regulaminy Sejmu i Senatu Inne akty normatywn

4 Prawo Europejskie Prawo europejskie - Traktat o Wspólnocie Europejskiej Art. 255 [191a] 1. Wszyscy obywatele Unii i wszystkie osoby fizyczne lub prawne, zamieszkałe lub posiadające swoją statutową siedzibę w Państwie Członkowskich, mają prawo dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, z uwzględnieniem zasad i warunków, które zostaną określone zgodnie z ustępami 2 i 3. (...) 3. Każda z wymienionych powyżej instytucji określi w swoim regulaminie wewnętrznym szczegółowe postanowienia odnośnie dostępu do jej dokumentów.

5 Prawo Europejskie Prawo europejskie - Karta Praw Podstawowych
Art. 18. Prawo dostępu do informacji Każdy obywatel Unii i każdy jej stały mieszkaniec ma prawo dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady oraz Komisji.

6 Konstytucja RP W 1997 roku wprowadzono do polskiego porządku prawnego konstytucyjne podstawy prawa dostępu do informacji, zamieszczając je w kilku artykułach drugiego rozdziału Konstytucji obejmującego wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela. Są to: art. 51 ust. 3 – dotyczący prawa dostępu każdego do dotyczących go urzędowych dokumentów i danych osobowych, art. 54 ust. 1 – dotyczący wolności pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, art. 61 – dotyczący prawa uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, art. 74 ust. 3 – dotyczący prawa do informacji o stanie i ochronie środowiska.

7 Konstytucja RP Na podstawie art. 54 każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Przepis ten rozwija postanowienie art. 14, lecz jest szerszy co do zakresu podmiotowego, gdyż przydaje to prawo każdemu nie tylko mediom. W ten sposób usankcjonowane zostało dążenie, które od dawna towarzyszy ludziom, mianowicie do zdobywania informacji i umiejętności ich wykorzystania, wspierając w ten sposób rozwój i funkcjonowanie społeczeństwa.

8 Konstytucja RP Art. 61 Konstytucji stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (ust. 1). Prawo do uzyskania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku i obrazu (ust. 2). Artykuł ten określa informacyjne relacje pomiędzy jednostka a państwem.

9 Konstytucja RP Prawo do informacji ujęte w art. 61 konstytucji określone zostało jako prawo publiczne podmiotowe, jednakże dotyczące tylko obywatela. Uznanie publicznej podmiotowości oznacza przyznanie obywatelom możliwości żądania od administracji publicznej określonego prawem zachowania się (działania lub zaniechania), którego wyłącznym źródłem jest przepis prawa powszechnie obowiązującego, a w przypadku niemożliwości jego zrealizowania tworzy podstawę wystąpienia z roszczeniem. Prawo do informacji zostało szeroko zakreślone w art. 61, a praktyka ustrojowa wzbogaca formy zapoznawania opinii publicznej z działalnością władz. Przewidziane ograniczenia w tej dziedzinie, o których wspomina ust. 3 nie są liczne i zostały podyktowane względami na ochronę wolności i praw innych osób, ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

10 Ustawa o dostępie do informacji publicznej
Skonkretyzowanie prawa obywatela do informacji publicznej zapisanego w Konstytucji nastąpiło wraz z uchwaleniem 6 września 2001 roku ustawy o dostępie do informacji publicznej (dalej u.d.i.p.), której przepisy weszły w życie 1 I 2002 roku. Ustawa kompleksowo określa ramy prawne obowiązku informacyjnego administracji publicznej oraz zasady korzystania z prawa konstytucyjnego dostępu do informacji publicznej. Mimo, iż przepisy Konstytucji korzystają z zasady bezpośredniego stosowania i jako takie nie wymagają rozwinięcia w ustawach zwykłych (art. 8 ust. 2 Konstytucji), to jednak ogólność, zbyt mała konkretność norm konstytucyjnych powoduje, iż nie zawsze jej postanowienia dają się zastosować bez konieczności ich rozwinięcia w ustawach. Brak przepisów wskazujących precyzyjnie sposób, w jaki należy z tego prawa korzystać powodował niewątpliwie, że pozostawało ono tylko prawem na papierze..

11 Zakres przedmiotowy Art. 1. (2) Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. W myśl ustawy informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych.

12 Sprawa publiczna Sprawa publiczna
Jest to pojęcie materialnoprawne, zakotwiczone w normach prawa administracyjnego. Sprawę taka należy łączyć ze stosowaniem prawa administracyjnego przez organy administracji publicznej, polegającym na konkretyzacji praw i obowiązków stron stosunku administracyjno-prawnego. Są to sprawy organizowania wykonania zadań publicznych, w których organy administracji publicznej realizują swoje kompetencje na zewnątrz, w stosunku do obywateli i innych podmiotów prawa, podporządkowanych tej administracji.

13 Wyłączenia – art. 1 2.  (3) Przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi, pod warunkiem że nie ograniczają obowiązków przekazywania informacji publicznej do centralnego repozytorium informacji publicznej, o którym mowa w art. 9b ust. 1, zwanym dalej "centralnym repozytorium". 3.  (4) Przepisów ustawy w zakresie przekazywania informacji publicznej do centralnego repozytorium oraz jej udostępniania w tym repozytorium nie stosuje się do: 1)   centralnej bazy danych ksiąg wieczystych, o której mowa w art. 363 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece 2)   Krajowego Rejestru Karnego, o którym mowa w art. 1 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym 3)   Krajowego Rejestru Sądowego, o którym mowa w art. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz elektronicznego katalogu dokumentów spółek, o którym mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, 4)   rejestru zastawów, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów

14 Zakres przedmiotowy W art. 6 u.d.i.p. skonkretyzowano zakres przedmiotowy prawa dostępu do informacji publicznej enumeratywnie wymieniając rodzaje informacji podlegających udostępnieniu. Katalog zawarty w tym artykule jest wyliczeniem przykładowym, otwartym i obejmuje informacje o polityce wewnętrznej i zagranicznej, o zasadach funkcjonowania podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji publicznych. Następną kategorię informacji stanowią dane publiczne, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej, informacje o stanie państwa, samorządu i ich jednostek organizacyjnych. Na koniec ustawodawca wskazuje informacje o majątku publicznym. Podstawową funkcją tego przepisu jest wskazanie najbardziej typowych kategorii informacji publicznych.

15 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Akta spraw administracyjnych - z wyjątkiem części podlegających wyłączeniom wynikającym z ochrony danych osobowych czy objętych tajemnicą ustawowo chronioną - stanowią informację publiczną. Tak samo kwalifikowane są decyzje o pozwoleniu na budowę oraz projekty budowlane podlegające zatwierdzeniu w decyzjach organów architektoniczno-budowlanych.

16 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Dokument znajdujący się w posiadaniu GDDKiA, będącego centralnym organem administracji rządowej, wytworzony w trybie p.z.p., a dotyczący budowy inwestycji celu publicznego i sporządzony w celu realizacji tego zadania, posiada walor informacji publicznej.

17 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Zaplanowane, odbyte, nieodbyte spotkania wynikające z kalendarza spotkań jako informacja publiczna. Informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej, związanych z nim, bądź w jakikolwiek sposób dotyczących tego organu. Informację publiczną stanowi zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez organ wytworzonych, jak i tych, których używa się przy realizacji przewidzianych prawem zadań (także tych, które tylko w części dotyczą działalności organu), nawet, gdy nie pochodzą wprost od niego. Nie jest informacją publiczną wniosek, który obejmuje pytanie o zdarzenia przyszłe lub takie, które jeszcze nie nastąpiły. Nie każde zaplanowane, odbyte lub nieodbyte spotkanie wynikające z kalendarza spotkań może zostać zakwalifikowane jako informacja publiczna

18 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Zaplanowane, odbyte, nieodbyte spotkania wynikające z kalendarza spotkań jako informacja publiczna. Prawo dostępu do informacji publicznej obejmuje prawo żądania udzielenia informacji o określonych faktach i stanach istniejących w chwili udzielania informacji. Informacja publiczna dotyczy sfery faktów, a prawo dostępu do informacji publicznej oznacza dostęp do informacji już będącej w posiadaniu podmiotu zobowiązanego i nie może być utożsamiane z prawem do inicjowania działań mających na celu wytworzenie informacji jakościowo nowej. Wniosek zainteresowanego rodzi po stronie organu administracji obowiązek udostępnienia informacji publicznej w sytuacji, gdy ta informacja publiczna znajduje się w jego posiadaniu. NSA

19 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Uchwała Komitetu Politycznego partii politycznej, na podstawie której ustala się wysokość składki jest informacją publiczną i jako taka podlega ujawnieniu w trybie u.d.i.p. Wszystkie orzeczenia sądów powszechnych wydawane w sprawach toczących się przed tymi sądami, w tym również orzeczenia sądów dotyczące wyłączenia sędziego, stanowią dokument urzędowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 u.d.i.p. Stanowią zatem informację publiczną. Również oświadczenie sędziego składane do akt sprawy w przedmiocie wyłączenia jest dokumentem urzędowym zdefiniowanym w art. 6 ust. 2 u.d.i.p. Informacją tą jest również wynikająca z tych dokumentów podstawa prawna wyłączenia oraz częstotliwość wyłączeń. Informacja o treści orzeczenia sądu jest, dla osoby niewystępującej jako strona postępowania, informacją publiczną.

20 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Orzeczenia sądów dotyczące wyłączenia sędziego stanowią ponad wszelką wątpliwość dokument urzędowy, więc publiczny. Również oświadczenie sędziego składane do akt sprawy w sprawie wyłączenia jest dokumentem urzędowym. Informacją publiczną jest także ta dotycząca podstaw prawnych wyłączenia oraz ich częstotliwości. Informacja o wydatkach Regionalnej Izby Obrachunkowej, w tym wysokości wydatków na wynagrodzenia pracowników jest informacją o majątku publicznym. Informacją publiczną jest również informacja o wysokości środków finansowych przeznaczonych na nagrody, w tym również o charakterze uznaniowym.

21 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Faktury dokumentujące zakup przez organy władzy publicznej towarów lub usług, na które przeznaczono środki publiczne, stanowią informację publiczną w rozumieniu u.d.i.p. Informacja "czy którykolwiek z sędziów Sądu Rejonowego jest uzależniony od alkoholu" nie stanowi informacji publicznej.

22 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
"Sprawą publiczną", o której mowa w art. 1 ust. 1 u.d.i.p., będzie działalność organów władzy publicznej (samorządów, osób i jednostek organizacyjnych) w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym, a więc mieniem komunalnym lub Skarbu Państwa. Informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organów władzy publicznej, związanych z organem bądź w jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez względu na to, co jest ich przedmiotem. Charakteru informacji publicznej nie mają wnioski w sprawach indywidualnych, wnioski będące postulatem wszczęcia postępowania w innej sprawie, wnioski dotyczące przyszłych działań organu w sprawach indywidualnych, wnioski stanowiące ingerencję w działalność sądów, a także wnioski dotyczące dokumentów prywatnych. Informacja publiczna powinna mieć swój materialny odpowiednik, nie można bowiem zobowiązać do udzielenia informacji, która nie istnieje.

23 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Jeżeli zostanie sporządzony protokół z posiedzenia niejawnego kolegium, to stanowi on dokument urzędowy podlegający włączeniu do akt postępowania. Treść protokołu posiedzenia niejawnego kolegium stanowi informację o sprawie publicznej, podlega więc udostępnieniu. Postępowanie dyscyplinarne wobec pracownika naukowego, jak i dokumentacja przebiegu tego postępowania ma charakter informacji publicznej. Oferty składane w toku postępowania o zawarcie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stanowią informację publiczną.

24 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Firma ma prawo do uzyskania dokumentów będących w posiadaniu powiatu, nawet jeżeli organ ich nie wytworzył. Informacją publiczną są bowiem także te dokumenty, których organ administracji używa do zrealizowania powierzonych mu zadań. Żądanie udostępnienia wniosku dyscyplinarnego dotyczącego ukarania i wszczęcia postępowania dyscyplinarnego jest żądaniem udostępnienia informacji publicznej w zakresie wykonywania zadań publicznych przez Rektora Uniwersytetu. Przymiot informacji publicznej posiadają także te dokumenty, których organ używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań, nawet gdy prawa autorskie do tych dokumentów należą do innego podmiotu.

25 Zakres przedmiotowy - orzecznictwo
Nie zawsze każda opinia prawna, bez względu na cel jej opracowania, posiada walor informacji publicznej. Takiego waloru nie można przypisać opinii prawnej sporządzonej na potrzeby organu, jeżeli ma służyć w postępowaniu w konkretnej sprawie, dotyczącej interesu prawnego podmiotu, który ten organ reprezentuje. Koszty zatrudnienia radcy prawnego w urzędzie miasta są informacją publiczną. Informacje (decyzje) stanowiące podstawę lokalizacji i budowy linii elektroenergetycznych na działkach są informacjami publicznymi w rozumieniu u.d.i.p.

26 Informacja publiczna prosta przetworzona Informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku z żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych, czyli innymi słowy informacja, która zostanie przygotowana "specjalnie" dla wnioskodawcy wedle wskazanych przez niego kryteriów. Informacja przetworzona to taka informacja, której wytworzenie wymaga intelektualnego zaangażowania podmiotu zobowiązanego. Informacją prostą jest informacja, którą podmiot zobowiązany może udostępnić w takiej formie, w jakiej ją posiada.