Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe

Prezentacja na temat: "Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe"— Zapis prezentacji:

1 Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe
Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak Wyklad 2

2 Plan wykładu Problemy podejścia długookresowego; świat w którym żyjemy
Polska potransformacyjna na mapie świata Długie trwanie: od I do III Reczpospolitej Szanse i zagrożenia rozwojowe: demografia i rynek pracy, produktywność Szanse i zagrożenia rozwojowe: pułapka średniego dochodu, sekularne spowolnienie, nowa era nierówności Scenariusze na przyszłe ćwierćwiecze: Model pesymistyczny: wariant argentynski Model realistyczny: wariant hiszpanski Model aspiracyjny: wartant irlandzki i wariant południowo-koreański

3 Polska na mapie świata: efekty transformacji
Pełna i kompleksowa ocena transformacji musi byc przeprowadzona na trzech poziomach: Poziomu ulicy – zmian dostrzegalnych w codziennym doświadczeniu „gołym okiem”, a więc sposobu w jaki robimy zakupy, co jemy i pijemy, jak sie ubieramy, jak wypoczywamy, gdzie pracujemy, jak mieszkamy. Poziomu procesów ekonomicznych – istnieje cała gama wskażników pokazujacych zmiany, od najprostrzych takich jak PKB, do wskazników złożoności systemu gospodarczego. Poziomu procesów społecznych – zmian kapitału społecznego, wyposażenia społeczeństwa w normy sprzyjające nowoczesnej, globalnie konkurencyjnej gospodarki.

4 Poziom ulicy Z poziomu ulicy, Polska AD 2015 wygląda dramatycznie lepiej niż Polska AD Zniknęły zmory chronicznych niedoborów i kolejek. Ludzie są lepiej ubrani, zakupy robi sie w centrach handlowych o standardach Londynu czy Nowego Jorku, samochód stał sie dobrem powszechnym, wakacje za granicą stały sie dostępne dla klasy średniej. Poprawa materialna przynisła ze soba spadek agresji dnia codziennego, ludzie się częściej uśmiechają do siebie. Nowy Złoty Wiek?

5 Ocena poziomu ulicy narażona jest na trzy pułapki
pułapka pamięci. Jest oczywiste, że osoby poniżej 25 roku życia, a stanowia one już 25 procent ludności, po prostu nie znają realiów Polski przed transformacją a więc przed ich urodzeniem. Ich punktem odniesienia nie jest siermiężna Polska sprzed transformacji lecz kraje starej Unii dzisiaj. Równiez jednak osoby starsze z czasem zaczynaja idealizować przeszłość. pułapka punktu obserwacji – ocena poziomu ulicy będzie wyglądała inaczej z Warszawy a inaczej z perspektywy z byłego PGR. pułapka trzecia, to daleko posunięta subiektywność ocen. W szczególności inaczej oceniamy swoje osobiste doświadczenia odczucia a inaczej odczucia doświadczenie innych („ja nie kradnę ale wszyscy inni kradną” albo „ja mam sie nieźle ale inni mają znacznie gorzej”).

6 satysfakcja

7 poziom gospodarki

8 poziom gospodarki

9 poziom gospodarki Grupa I. Zmiany sprawnościowe gospodarki:
1 - Intensywność energetyczna PKB. 2 - Emisja CO2 w wyniku spalania paliw kopalnych i produkcji cementu. Grupa II. Zmiany struktury gospodarki: 3 - Zatrudnienie w rolnictwie. 4 - Wartość dodana w przemyśle w PKB. Grupa III. Zmiany struktury społecznej 5 - Urbanizacja. 6 - Dostęp do internetu. Grupa IV. Zmiany dobrostanu (jakości życia) ludzi 7 - Umieralność dzieci do 5 lat. 8 - Oczekiwana długość życia mężczyzn (life expectancy).

10 poziom gospodarki Typ A. Kraje które przeszly podobny proces transformacji: Czechy i Słowacja. Typ B. Kraje o wyjąttkowo dużych osiągnięciach wzrostowych w badanym okresie: Finlandia i Korea. Typ C. Kraje rozwinięte: Niemcy i Hiszpania (model aspiracyjny dla Polski)

11 Polska Czechy Słowacja Finlandia Korea Niemcy Hiszpania Intensywnosc energetyczna 1991 2013 3.6 9,1 4,0 7,2 3,3 8,3 4,7 6,6 5,7 6,3 7,6 11,1 10,3 20,3 EmisjaCO2 9,5 13,4 10,4 6,4 10,7 10,2 6,0 11,8 11,6 8,9 5,8 Zatrudnienie rolnictwo 25,0 11,0 10,0 3,0 43,0 9,0 16,0 1,0 W/dodana przemysl 37,4 32,6 38,9 38,0 36,8 33,6 30,4 26,5 39,2 38,2 36,9 30,3 30,7 22,4 Urbanizacja 61,0 75,0 73,0 57,0 54,0 80,0 84,0 82,0 76,0 79,0 Internet 2001 9,9 66,6 14,7 79,7 12,5 43,1 92,4 56,6 84,3 31,7 86,2 18,1 76,2 Umieralność dzieci<5 lat 17 5 14 3 7 6 2 8 4 11 Przeżycie mężczyźni 66 73 68 75 67 71 78 72 79 80

12 poziom gospodarki

13 poziom gospodarki

14 poziom gospodarki

15 poziom gospodarki

16 Export sophistication 2008 Hausmann, Hidalgo et al
Export sophistication 2008 Hausmann, Hidalgo et al. The Atlas of Economic Complexity Unikalnosc produktow dywersyfikacja

17 Powiazania polskiej gospodarki
Export do Polska (%) Niemcy (%) Niemcy Polska Francja W Brytania Włochy Rosja Chiny USA Hiszpania Austria Czechy 24 -- 6.5 6.6 4.4 1.2 2.2 2.8 1.9 5.4 3.4 9.2 6.2 6.4 2.7 5.9 7.1 3.3 5.0

18 poziom gospodarki - koszty

19 poziom gospodarki - koszty

20 poziom gospodarki - koszty

21 World Value Survey http://www.worldvaluessurvey.org/WVSContents.jsp

22 zaufanie do partnerów w interesach

23 Poziom zaufania a tempo wzrostu PKB w Polsce

24 Średni poziom kompletnego lub ograniczonego zaufania w wybranych krajach do grupy instytucji: policja, sadownictwo, rząd, parlament, administracja państwa

25 Honor, osiągnięcia, przyjemność

26 Kreatywność DCI (Design, Creativity, Innovation) Index jest odbiciem z jednej strony, nasycenia społeczenstwa ludźmi z wykształceniem humanistycznym, artystycznym, projektowym i przygotowującym do tworzenia i rozprzestrzeniania informacji; z drugiej stopniem powszechności samoekspresji rozumianej jako wartości, a z trzeciej wartości tolerancji i otwartości

27 Relacja pomiędzy indeksem projektowania i twórczości (DCI) a indeksem innowacyjności (SII) w krajach EU

28 Polska na mapie świata: efekty transformacji

29 Polska na mapie świata: efekty transformacji

30 Polska na mapie Europy