Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
OpublikowałJustyna Wojtera Został zmieniony 11 lat temu
1
RYNEK KAPITAŁOWY Co robi Jarosław Kaczyński w celu uspokojenia światowych rynków finansowych?
2
RYNEK KAPITAŁOWY Zakłada konto bankowe!
3
Źródła prawa papierów wartościowych.
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jednolity: Dz. U r. Nr 211 poz. 1384) USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym Dz.U z późn. zm. USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (tekst jednolity: Dz. U r. Nr 185 poz. 1439) Regulamin Giełdy - uchwalony Uchwałą Rady Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Nr 1/1110/2006 z dnia 4 stycznia 2006 r.
4
Źródła prawa papierów wartościowych c.d.
Kodeks cywilny – art – Przepisy te mają małe znaczenie praktyczne, stosuje się je do zagadnień nieunormowanych w przepisach ustaw szczególnych. Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. nr 37, poz. 282) Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo czekowe (Dz. U. nr 37, poz. 283) Ustawa o obligacjach z dnia 29 czerwca 1995 r. (Dz. U z 2001 r., nr 120, poz. 1300) - ustawa ta określa zasady emisji, zbywania, nabywania i wykupu obligacji. Ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji z dnia 30 kwietnia 1993 roku (Dz. U. nr 44, poz. 202), reguluje świadectwa udziałowe.
5
Źródła prawa papierów wartościowych c.d.
Ustawa o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. - ustawa ta reguluje certyfikaty inwestycyjne emitowane przez fundusze. Ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski – reguluje konosamenty. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych – reguluje skarbowe papiery wartościowe (bony skarbowe, obligacje skarbowe). ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
6
Pojęcie papierów wartościowych
Z. Radwański: papier wartościowy jest dokumentem wyrażającym określone w jego treści prawo, które jest immanentnie z nim związane w tym sensie, że posiadanie tego dokumentu staje się niezbędną przesłanką przypisania prawa osobie formalnie z niego uprawnionej, a w konsekwencji i przesłanką dochodzenia przez nią realizacji tego prawa. Dr J. Mojak: papiery wartościowe to szczególne dokumenty stwierdzające istnienie określonego prawa majątkowego, w taki sposób, że posiadanie dokumentu staje się niezbędną przesłanką realizacji prawa. Papiery wartościowe ucieleśniają prawa podmiotowe (wierzytelności), są więc nosicielami inkorporowanego w nich prawa i wartości, które to prawo reprezentuje.
7
Pojęcie papierów wartościowych c.d.
Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538) papierami wartościowymi są: a) akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów kodeksu spółek handlowych, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego; b) inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).
8
Znaki legitymacyjne Znaki legitymacyjne, w odróżnieniu od papierów wartościowych, mają swoją definicję legalną. Są to dokumenty, które stwierdzają obowiązek świadczenia (art § 1 KC). Do znaków legitymacyjnych zalicza się np. bilety lotnicze, bilety kolejowe, bilety autobusowe, bilety tramwajowe, bilety na metro, bilety do kina, bilety do teatru, bilety na koncert, kwity bagażowe, numerki w szatni, świadectwa założycielskie (art. 355 § 1 KSH) i użytkowe (art. 361 § 1 zd. 1 KSH) w spółce akcyjnej. Mimo, że są zbywalne nie są papierami wartościowymi.
9
Powstanie papieru wartościowego
Teoria kreacyjna – prawo ucieleśnione w papierze wartościowym powstaje z chwilą wystawienia dokumentu w sposób prawem określony. Teoria emisyjna – oprócz wystawienia dokumentu konieczne jest wydanie dokumentu przez wystawcę zgodnie z jego wolą osobie trzeciej. Teoria umowna - powstanie papieru wartościowego wymaga współdziałania wystawcy z odbiorcą. Warunkiem powstania zobowiązania z papieru wartościowego jest wystawienie dokumentu i umowa między wystawcą a odbiorcą o wydanie dokumentu.
10
Rodzaje papierów wartościowych
Ze względu na przedmiot uprawnień inkorporowanych w PP wyróżniamy papiery: a) opiewające na wierzytelności pieniężne – weksle, czeki, obligacje b) zawierające uprawnienie do rozporządzania towarem, którym dysponuje wystawca pp – dowody składowe, konosamenty c) udziałowe – akcje Według kryterium zakresu emisji papiery wartościowe dzielą się na: a) masowe (np. obligacje, akcje), b) jednostkowe (pojedyncze, np. weksel, czek, konosament, dowód składowy).
11
Rodzaje papierów wartościowych c.d.
Ze względu na sposób przenoszenia praw inkorporowanych w PP papiery dzielimy na: a) papiery imienne – legitymują jako uprawnionego wyłącznie osobę imiennie oznaczoną w dokumencie, np. akcje imienne, obligacje imienne, czeki imienne,. Do realizacji praw z papieru wartościowego imiennego nie wystarcza przedstawienie dokumentu dłużnikowi. Do dochodzenia wierzytelności, posiadacz musi ponadto wykazać, iż jest tym, kogo dokument wymienia jako właściciela. Zgodnie z art. 921[8] k.c. przeniesienie praw z papierów wartościowych imiennych następuje przez przelew połączony z wydaniem dokumentu (dokument podąża za prawem).
12
Rodzaje papierów wartościowych c.d.
b) papiery na zlecenie - zgodnie z art. 921[9] k.c. papiery wartościowe na zlecenie legitymują osobę upoważnioną w dokumencie oraz każdego, na kogo prawa zostały przeniesione przez indos. Indos- według art. 921[9] k.c. jest to pisemne oświadczenie zamieszczone na papierze wartościowym na zlecenie zawierające co najmniej podpis zbywcy tj. indosanta, oznaczającym przeniesienie praw na inną osobę, tj. indosatariusza. Do przeniesienia wierzytelności z dokumentu na zlecenie potrzebne jest jego wydanie oraz istnienie nieprzerwanego szeregu indosów. c) papiery na okaziciela - legitymują jako uprawnionego każdą osobę, która przedstawia dokument jego wystawcy. odnośnie papierów na zlecenie i na okaziciela obowiązuje zasada: prawo podąża za dokumentem
13
Funkcje papierów wartościowych
a) funkcja obiegowa (obrotowa) - polega na łatwości przenoszenia praw (wartości majątkowych) przez przeniesienie dokumentu (np. akcji, weksla, konosamentu). Dotyczy to przede wszystkim papierów na zlecenie i papierów na okaziciela. b) funkcja kredytowa - polega na możliwości pozyskiwania kapitału przez wystawienie papierów wartościowych c) funkcja płatnicza - polega na możliwości zastąpienia pieniądza d) funkcja inwestycyjna e) funkcja gwarancyjna (zabezpieczająca) - polegająca na możliwości ustanowienia zastawu na papierze wartościowym (a w istocie na prawach z niego wynikających) lub posiadana przez weksle (własne i trasowane in blanco), a polegająca na ułatwieniu dochodzenia roszczeń f) funkcja legitymacyjna – polega na ułatwieniu identyfikacji wierzyciela (podmiotu prawa inkorporowanych),
14
Umorzenie papieru wartościowego
Papier wartościowy, co do zasady, podlega umorzeniu. Zasady umorzenia papieru wartościowego reguluje dekret z r. o umarzaniu utraconych dokumentów. Z chwilą prawomocnego umorzenia papieru wartościowego, wystawca jest zobowiązany wydać osobie, na żądanie której nastąpiło umorzenie, na jej koszt, nowy dokument, albo, gdy wierzytelność jest wymagalna, spełnić świadczenie. Wymaga podkreślenia, że umarzanie niektórych typów papierów wartościowych regulują właściwe im przepisy (weksle, czeki).
15
Pojęcie rynku kapitałowego
Rynek kapitałowy – część rynku finansowego, gdzie przedmiotem transakcji są średnio i długoterminowe instrumenty finansowe. W prawie polskim zakres normatywny pojęcia prawo rynku kapitałowego obejmuje, co do zasady: prawo o obrocie zdematerializowanymi papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowymi, prawo o obligacjach, prawo o funduszach inwestycyjnych, prawo o funduszach emerytalnych, specyficzne elementy prawa charakterystyczne dla spółek publicznych, kapitałowe i inwestycyjne sfery działania instytucji finansowych (banków i domów maklerskich), sekurytyzację wierzytelności, prawo Unii Europejskiej (wybrane zagadnienia w zakresie swobody przepływu kapitału i usług).
16
Publiczny obrót instrumentami finansowymi
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej …. Art. 3. 1. Publicznym proponowaniem nabycia papierów wartościowych jest proponowanie odpłatnego nabycia papierów wartościowych w dowolnej formie i w dowolny sposób, jeżeli propozycja jest skierowana do co najmniej 100 osób lub do nieoznaczonego adresata. 2. Publiczne proponowanie nabycia papierów wartościowych może być dokonywane wyłącznie w drodze oferty publicznej. 3. Ofertą publiczną jest udostępnianie, co najmniej 100 osobom lub nieoznaczonemu adresatowi, w dowolnej formie i w dowolny sposób, informacji o papierach wartościowych i warunkach dotyczących ich nabycia, stanowiących dostateczną podstawę do podjęcia decyzji o odpłatnym nabyciu tych papierów wartościowych.
17
Publiczny obrót instrumentami finansowymi
Obrót pierwotny (zwany także rynkiem nowych emisji) jest związany z procesem kreacji papierów wartościowych. Obejmuje on dokonywanie oferty publicznej przez emitenta bądź subemitenta usługowego, której przedmiotem są papiery wartościowe nowej emisji lub nabywanie papierów wartościowych w wyniku takiej oferty (art. 4 pkt 3 OfertaPublU). subemitent usługowy - podmiot będący stroną zawartej z emitentem albo wprowadzającym umowy, w której podmiot ten zobowiązuje się do nabycia, na własny rachunek, całości lub części papierów wartościowych danej emisji, oferowanych wyłącznie temu podmiotowi, w celu dalszego ich zbywania w ofercie publicznej. Subemitentem usługowym mogą być wyłącznie: bank, firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna lub konsorcjum tych podmiotów.
18
Publiczny obrót instrumentami finansowymi
Za obrót wtórny uznaje się: 1) dokonywanie oferty publicznej przez podmiot inny niż emitent lub subemitent usługowy lub nabywanie papierów wartościowych od tego podmiotu, albo 2) publiczne proponowanie nabycia przez podmiot inny niż emitent, nabycia instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi lub nabywanie ich od tego podmiotu (art. 3 pkt 7 ustawy o obrocie). Polega zatem na kupowaniu i sprzedawaniu już wyemitowanych papierów wartościowych, zapewnia płynność inwestycji i ich wycenę.
19
Rynek regulowany Przez rynek regulowany rozumie się system obrotu dopuszczonymi do tego obrotu instrumentami finansowymi, działający w sposób stały, zapewniający inwestorom powszechny i równy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia instrumentów finansowych oraz jednakowe warunki nabywania i zbywania tych instrumentów, zorganizowany i podlegający nadzorowi właściwego organu, jak również uznany przez państwo członkowskie za spełniający te warunki i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany (art. 14 ustawy o obrocie).
20
Rynek regulowany Z systematyki tej regulacji wynika, że rynek posiada cechy regulowanego, gdy: 1) jest publicznie dostępny; 2) dokonywany jest na nim regularny (periodyczny) obrót instrumentami finansowymi; 3) przedmiotem obrotu na takim rynku są instrumenty finansowe dopuszczone do obrotu; 4) jest regulowany i kontrolowany przez organ administracji publicznej – Komisję, choć w pewnym zakresie możliwe jest przeniesienie takich uprawnień na podmiot samoregulujący się – spółkę prowadzącą rynek (giełdowy lub pozagiełdowy).
21
Rynek regulowany c.d. Rynek regulowany obejmuje:
rynek giełdowy – prowadzony przez GPW SA rynek pozagiełdowy – prowadzony jest przez BonSpot SA towarowy rynek instrumentów finansowych - organizowany przez giełdę towarową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz i Nr 183, poz. 1537) W ramach obrotu dokonywanego na rynku kapitałowym wyróżnić można: obrót pierwotny, obrót wtórny.
22
Ogólne zasady obrotu na rynku regulowanym
papiery wartościowe objęte zatwierdzonym prospektem emisyjnym mogą być przedmiotem obrotu na rynku regulowanym wyłącznie po ich dopuszczeniu do tego obrotu; Zasada przymusu maklerskiego - dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oferty publicznej albo obrotu papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi na rynku regulowanym wymaga pośrednictwa firmy inwestycyjnej (dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej); Zasada przymusu rynku regulowanego - publiczne proponowanie nabycia instrumentów finansowych może być dokonywane wyłącznie na rynku regulowanym; Zasada administracyjnego nadzoru (np. art. 20 ustawy o obrocie); Zasada dematerializacji papierów wartościowych i dematerializacji obrotu.
23
Dematerializacja papierów wartościowych
Dematerializacja PP polega na zastąpieniu dokumentu inkorporującego prawa z papierów wartościowych przez zapisy komputerowe. Problematykę dematerializacji reguluje ustawa z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi Art Papiery wartościowe: 1) będące przedmiotem oferty publicznej lub 2) dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, lub 3) wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu, lub 4) emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski - nie mają formy dokumentu, od chwili ich zarejestrowania na podstawie umowy zawieranej przez emitenta z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych.
24
Dematerializacja papierów wartościowych
Art Prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku. 2. Umowa zobowiązująca do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych.
25
Dematerializacja papierów wartościowych c.d.
Art Na żądanie posiadacza rachunku papierów wartościowych podmiot prowadzący ten rachunek, czyli „wystawiający”, wystawia mu, na piśmie, oddzielnie dla każdego rodzaju papierów wartościowych, imienne świadectwo depozytowe, zwane dalej „świadectwem”. Na żądanie posiadacza rachunku w treści wystawianego świadectwa może zostać wskazana część lub wszystkie papiery wartościowe zapisane na tym rachunku. 2. Świadectwo potwierdza legitymację do realizacji uprawnień wynikających z papierów wartościowych wskazanych w jego treści, które nie są lub nie mogą być realizowane wyłącznie na podstawie zapisów na rachunku papierów wartościowych. Świadectwo depozytowe nie jest papierem wartościowym. Treść świadectwa określa art. 10 ustawy o obrocie
26
Dematerializacja papierów wartościowych c.d.
Art Od chwili wystawienia świadectwa, papiery wartościowe w liczbie wskazanej w treści świadectwa nie mogą być przedmiotem obrotu do chwili utraty jego ważności albo zwrotu świadectwa wystawiającemu przed upływem terminu jego ważności. Na okres ten wystawiający dokonuje blokady odpowiedniej liczby papierów wartościowych na tym rachunku. 2. W okresie, o którym mowa w ust. 1, te same papiery wartościowe mogą być wskazane w treści kilku świadectw, pod warunkiem że cel wystawienia każdego ze świadectw jest odmienny. W takim przypadku w kolejnych świadectwach zamieszcza się również, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7, informację o dokonaniu blokady papierów wartościowych w związku z wcześniejszym wystawieniem innych świadectw.
28
Instytucje prawne rynku kapitałowego
Giełda Papierów Wartościowych - centralny punkt rynku kapitałowego, w którym zawierane są transakcje. Domy (biura) maklerskie - uczestnicy rynku zawierający transakcje papierami wartościowymi dopuszczonymi do obrotu publicznego. Inwestorzy (indywidualni i instytucjonalni) - kupujący i sprzedający papiery wartościowe za pośrednictwem domów maklerskich. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych - instytucja, w której rozliczane są transakcje giełdowe, oraz przechowywane są (w postaci elektronicznej) papiery wartościowe. Komisja Nadzoru Finansowego - organ nadzorujący czuwający nad prawidłowym funkcjonowaniem rynku.
29
Komisja Nadzoru Finansowego
Ustawą z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U z późn. zm.) została powołana Komisja Nadzoru Finansowego, która zastąpiła Komisję Papierów Wartościowych i Giełd, Komisję Nadzoru Bankowego, Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Komisja Nadzoru Finansowego jest centralnym organem administracji rządowej w zakresie nadzoru nad rynkiem kapitałowym.
30
Komisja Nadzoru Finansowego
W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch Zastępców Przewodniczącego i czterech członków. Członkami Komisji są: 1) minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel; 2) minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel; 3) Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego; 4) przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
31
Komisja Nadzoru Finansowego
Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów. Przewodniczącego Komisji powołuje Prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję Zastępców Przewodniczącego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Komisji. Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, nadaje Urzędowi Komisji statut, w którym określa jego organizację wewnętrzną.
32
Komisja Nadzoru Finansowego
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym Art. 3. Organem nadzoru nad rynkiem kapitałowym oraz rynkiem instrumentów finansowych, będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na takim rynku, w rozumieniu aktów prawnych wydawanych przez instytucje i organy Unii Europejskiej, jest Komisja Nadzoru Finansowego, zwana dalej „Komisją”. Zgodnie z art. 4 ust. 1 celem nadzoru jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego, w szczególności bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony inwestorów i innych jego uczestników, a także przestrzegania reguł uczciwego obrotu.
33
Komisja Nadzoru Finansowego
W zakresie nadzoru nad rynkiem kapitałowym do zadań Komisji należy: 1) podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku kapitałowego 2) sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowanych oraz wykonywaniem przez te podmioty obowiązków związanych z ich uczestnictwem w obrocie na rynku kapitałowym, w zakresie określonym przepisami prawa; 3) podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku kapitałowego; 4) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
34
Komisja Nadzoru Finansowego
Do szczegółowych kompetencji Komisji w zakresie rynku kapitałowego należy miedzy innymi: a) wykluczanie papierów wartościowych z obrotu na rynku regulowanym (art. 20 ustawy o obrocie), a1) zatwierdzanie prospektów emisyjnych; b) zezwolenie na przywrócenie akcjom formy dokumentu, c) skreślenie maklera papierów wartościowych, maklera giełd towarowych lub doradcy inwestycyjnego z listy albo zawieszenie jego uprawnień do wykonywania zawodu, d) udzielanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, e) cofnięcie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej lub ograniczenie zakresu jej wykonywania, f) poinformowania zagranicznej firmy inwestycyjnej o warunkach prowadzenia działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, g) udzielanie zezwolenia na wykonywanie działalności towarzystwa funduszy inwestycyjnych, h) cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych
35
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Krajowy Depozyt działa w formie spółki akcyjnej. Organami Spółki są: 1. Walne Zgromadzenie, 2. Rada Nadzorcza, zwana „Radą Depozytu” - 6 do 9 członków powoływanych i odwoływanych przez Walne Zgromadzenie. 3. Zarząd, zwany „Zarządem Depozytu”. Akcjonariuszami Krajowego Depozytu mogą być: spółki prowadzące giełdę, spółki prowadzące rynek pozagiełdowy, firmy inwestycyjne, banki, Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, międzynarodowe instytucje finansowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska, a także osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne, które prowadzą działalność w zakresie rejestrowania papierów wartościowych, rozliczania lub rozrachunku transakcji zawieranych w obrocie papierami wartościowymi lub organizowania rynku regulowanego, posiadające siedzibę na terytorium państwa członkowskiego lub państwa należącego do OECD i podlegające nadzorowi właściwego organu nadzoru tego państwa.
36
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Historia Integralna część Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. obecnie Niezależna instytucja działająca w formie spółki akcyjnej Obecni akcjonariusze (od 1999 r.) Skarb Państwa /3 akcji GPW /3 akcji Narodowy Bank Polski 1/3 akcji
37
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Do zadań Krajowego Depozytu należy: 1) prowadzenie depozytu papierów wartościowych; 2) wykonywanie czynności w zakresie prowadzenia systemu rejestracji instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, które zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu; 3) nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych, zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych, znajdujących się w obrocie; 4) obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych; 5) wykonywanie czynności związanych z wycofywaniem papierów wartościowych z depozytu papierów wartościowych;
38
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
6) dokonywanie rozrachunku w instrumentach finansowych i środkach pieniężnych w związku z transakcjami zawieranymi na rynku regulowanym oraz transakcjami zawieranymi w alternatywnym systemie obrotu w zakresie instrumentów finansowych zarejestrowanych w Krajowym Depozycie; 7) zarządzanie funduszem rozliczeniowym, 8) zapewnienie prawidłowego funkcjonowania obowiązkowego systemu rekompensat 9) Przydzielanie kodów ISIN (International Securities Identifying Numbers) polskim emisjom instrumentów finansowych Zadania, o których mowa, Krajowy Depozyt oraz spółka, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu tych zadań, wykonują współdziałając z uczestnikami.
39
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Wszystkie papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym muszą być zarejestrowane w KDPW Obecnie w systemie KDPW zarejestrowane są następujące instrumenty finansowe: Akcje (krajowe i zagraniczne) Obligacje (Skarbu Państwa, NBP (banku centralnego) korporacyjne (krajowe i zagraniczne), komunalne, zamienne, EBI, z prawem pierwszeństwa, obligacje niepubliczne, listy zastawne) Certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych Kontrakty Futures (na indeks WIG20, na walutę, na akcje) Indeksowe jednostki udziałowe Opcje (Europejskie), (na indeks WIG20, na akcje) Wyjątek: Bony skarbowe: przechowywanie, rozliczanie oraz rozrachunek – system Narodowego Banku Polskiego
40
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Cykl rozliczeniowy dla transakcji na akcjach, prawach do akcji, certyfikatach zawartych na rynku regulowanym trwa trzy dni robocze (T+3), a dla obligacji - dwa dni robocze (T+2) Oznacza to, że formalnym właścicielem akcji staniemy się dopiero trzeciego dnia rozliczeniowego po dokonaniu transakcji, a w przypadku obligacji – drugiego dnia.
41
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Wszystkie papiery wartościowe, które są w obrocie na polskim rynku, występują w formie zdematerializowanej System rejestracji prowadzony przez KDPW zapewnia pełne bezpieczeństwo dla swoich Uczestników. Nigdy w historii Krajowego Depozytu nie było przypadków kradzieży, defraudacji czy fałszerstwa zdeponowanych papierów wartościowych Jeżeli w trosce o swoja przyszłą emeryturę postanowisz zmienić otwarty fundusz emerytalny (OFE), nie musisz martwić się o swoje dotychczasowo zgromadzone środki. Transfery środków pomiędzy funduszami dokonywane są przez KDPW Fundusz Rozliczeniowy, który gwarantuje uczestnikom poprawne wykonanie i rozliczenie transakcji zawieranych na rynku regulowanym inieregulowanym, nigdy dotąd nie musiał być wykorzystany Największym emitentem pod względem kapitalizacji jest Ministerstwo Finansów Krajowy Depozyt obecnie wypłaca dywidendę w 5 walutach: złotówkach, euro dolarach, forintach i koronach czeskich System depozytowo-rozliczeniowy kdpw_stream jest w stanie obsłużyć operacji dziennie
42
KDPW na rynku kapitałowym w Polsce
Przebieg obsługi posttransakcyjnej Kupujący Sprzedający Rynki Transakcja Transakcja Wykonanie transakcji Transakcje po zestawieniu gotowe do rozliczenia Wykonanie transakcji Rachunki pieniężne sprzedającego lub depozytariusza-sprzedającego rozliczenie pieniężne w NBP Rachunki pieniężne kupującego lub depozytariusza -kupującego rozliczenie pieniężne w NBP Rachunki pap. wart. sprzedającego / depozytariusza sprzedającego Rachunki pap. wart. kupującego / depozytariusza kupującego Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
43
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Cele powstania grupy kapitałowej KDPW •Rozdzielenie ryzyk funkcjonowania poszczególnych spółek w ramach grupy kapitałowej •Zwiększenie transparentności poszczególnych linii biznesowych i możliwość różnicowania standardów i skłonności do ryzyka •Zwiększenie efektywności działalności biznesowej poszczególnych spółek w ramach grupy poprzez obniżenie ich kosztów funkcjonowania –synergia kosztów z KDPW •Możliwość dokapitalizowania spółek poprzez pozyskiwanie akcjonariuszy branżowych
44
KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Powołanie instytucji centralnego kontrpartnera KDPW CLEARPOOL (CCP): Kluczowy projekt zmniejszający ryzyko i obciążenia uczestników polskiego rynku kapitałowego Utworzenie izby rozliczeniowej dla rynku kasowego i terminowego pełniącej rolę centralnej strony zobowiązań rozliczeniowych
45
FIRMA INWESTYCYJNA Zasada przymusu maklerskiego - dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oferty publicznej albo obrotu papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi na rynku regulowanym wymaga pośrednictwa firmy inwestycyjnej Firma inwestycyjna - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską (art. 3 pkt. 33 ustawy o obrocie).
46
FIRMA INWESTYCYJNA Prowadzenie działalności maklerskiej wymaga zezwolenia Komisji wydanego na wniosek zainteresowanego podmiotu. Komisja prowadzi jawny rejestr firm inwestycyjnych zawierający wskazanie firm lub nazw, adresów siedziby oraz zakresu czynności, które poszczególne firmy wykonują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach posiadanego zezwolenia. Rejestr firm inwestycyjnych dostępny jest na stronie internetowej Komisji.
47
DOM MAKLERSKI Art. 95. 1. Domem maklerskim może być wyłącznie:
1) spółka akcyjna, 2) spółka komandytowo-akcyjna, w której komplementariuszami są wyłącznie osoby mające prawo wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego, w liczbie co najmniej dwóch, 3) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, 4) spółka komandytowa, w której komplementariuszami są wyłącznie osoby mające prawo wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego, w liczbie co najmniej dwóch, 5) spółka partnerska, w której wspólnikami (partnerami) są wyłącznie osoby mające prawo wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego, w liczbie co najmniej dwóch, 6) spółka jawna, w której wspólnikami są wyłącznie osoby mające prawo wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego, w liczbie co najmniej dwóch - z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „domem maklerskim”. Działalność spółek osobowych ograniczona jest wyłącznie do czynności określonych w art. 95 ustawy o obrocie.
48
BANKI Bank z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może prowadzić działalność maklerską po uzyskaniu zezwolenia Komisji. Warunkiem uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej przez bank jest organizacyjne wyodrębnienie tej działalności od pozostałej działalności banku (wydzielenie organizacyjne)
49
DZIAŁALNOŚĆ MAKLERSKA
oferowanie papierów wartościowych (np. sprzedaż nowej emisji akcji na rynku pierwotnym), nabywanie i zbywanie papierów wartościowych na cudzy rachunek (przyjmowanie i realizacja zleceń), nabywanie lub zbywanie papierów wartościowych na własny rachunek w celu realizacji zadań związanych z organizacją rynku regulowanego, zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie, doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi (np. wystawianie rekomendacji), prowadzenie rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych,
50
W umowie o oferowanie instrumentów finansowych firma inwestycyjna zobowiązuje się do pośrednictwa w:
1) proponowaniu przez emitenta nabycia papierów wartościowych nowej emisji lub w zbywaniu tych papierów, 2) proponowaniu przez podmiot wystawiający instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi nabycia tych instrumentów lub w ich zbywaniu w wyniku tej propozycji, 3) proponowaniu przez wprowadzającego nabycia papierów wartościowych lub w ich zbywaniu w wyniku tej propozycji, lub 4) proponowaniu nabycia instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi przez podmiot wprowadzający te instrumenty do obrotu na rynku regulowanym lub do alternatywnego systemu obrotu lub w ich zbywaniu w wyniku tej propozycji. Umowa o oferowanie instrumentów finansowych powinna być zawarta w formie pisemnej, a w przypadku umowy zawieranej z klientem detalicznym - w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
51
W umowie o wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych firma inwestycyjna zobowiązuje się do nabywania lub zbywania instrumentów finansowych na rachunek zleceniodawcy. Umowa powinna być zawarta w formie pisemnej, a w przypadku umowy zawieranej z klientem detalicznym - w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
52
W umowie o zarządzanie portfelem, w którego skład wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, firma inwestycyjna zobowiązuje się do podejmowania i realizacji decyzji inwestycyjnych na rachunek klienta, w ramach pozostawionych przez zleceniodawcę do dyspozycji zarządzającego środków pieniężnych lub instrumentów finansowych. Umowa powinna być zawarta w formie pisemnej, a w przypadku umowy zawieranej z klientem detalicznym - w formie pisemnej pod rygorem nieważności. W umowie o doradztwo inwestycyjne firma inwestycyjna zobowiązuje się do przygotowywania w oparciu o potrzeby i sytuację klienta i przekazywania mu pisemnej lub ustnej rekomendacji dotyczącej: 1) kupna, sprzedaży, subskrypcji, wymiany, wykonania lub wykupu określonych instrumentów finansowych albo powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej tych instrumentów; 2) wykonania lub powstrzymania się od wykonania uprawnień wynikających z określonego instrumentu finansowego do zakupu, sprzedaży, subskrypcji, wymiany, wykonania lub wykupu instrumentu finansowego.
53
MAKLERZY I DORADCY INWESTYCYJNI
W zależności od czynności, jakie wykonuje Firma inwestycyjna jest obowiązana zatrudniać określoną liczbę maklerów lub doradców inwestycyjnych. Makler i doradca, wykonując zawód, są obowiązani działać zgodnie z przepisami prawa i zasadami uczciwego obrotu oraz mieć na względzie słuszne interesy zleceniodawców. Tytuły zawodowe „makler papierów wartościowych” i „doradca inwestycyjny” podlegają ochronie prawnej. 3. Prawo wykonywania zawodu maklera lub doradcy przysługuje osobom, które są wpisane odpowiednio na listę maklerów lub na listę doradców. Na listę maklerów lub na listę doradców może być wpisana osoba fizyczna: 1) która posiada pełną zdolność do czynności prawnych; 2) która korzysta z pełni praw publicznych; 3) która nie była uznana prawomocnym orzeczeniem za winnego przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, 4) która złożyła egzamin z wynikiem pozytywnym odpowiednio przed komisją egzaminacyjną dla maklerów albo przed komisją egzaminacyjną dla doradców.
54
Osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych mogą, na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zrzeszać się w klubach inwestora. W jednym klubie inwestora może być zrzeszonych nie mniej niż 3 i nie więcej niż 20 osób. W umowie, o której mowa w ust. 1, członkowie klubu inwestora zobowiązują się do: 1) wspólnego działania w celu zdobywania wiedzy o zasadach inwestowania w obrocie zorganizowanym, w szczególności poprzez wspólne inwestowanie w zdematerializowane papiery wartościowe lub inne maklerskie instrumenty finansowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym; 2) nieuczestniczenia w innych klubach inwestora; 3) niezaciągania w związku z działalnością klubu inwestora zobowiązań o łącznej wartości przewyższającej wartość aktywów zgromadzonych na prowadzonych dla klubu inwestora rachunkach papierów wartościowych i rachunkach pieniężnych służących do ich obsługi.
55
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Akcje są to papiery wartościowe potwierdzające, że ich posiadacz (akcjonariusz) jest właścicielem części majątku spółki akcyjnej. Z faktu tego wynikają dla niego określone prawa – prawo do dywidendy, prawo do udziału w walnym zgromadzeniu i pośrednio – prawo do zarządzania spółką.
56
PRAWA AKCJONARIUSZY Prawa majątkowe
prawo do udziału w zysku rocznym (jeśli roczny wynik finansowy jest dodatni, spółki mogą część zysków wypłacić akcjonariuszom jako dywidendę), prawo poboru akcji nowej emisji, prawo do aktywów spółki w przypadku sprzedaży lub rozwiązania, nazywane prawem do udziału w kwocie likwidacyjnej. Prawa korporacyjne prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, z prawem głosu (każdej akcji zwykłej odpowiada jeden głos); rada nadzorcza spółki ma obowiązek zwoływać walne zgromadzenie akcjonariuszy przynajmniej raz w roku, bierne i czynne prawo wyborcze do władz spółki, prawo kontroli zarządzania i finansów spółki, prawo do zgłaszania sprzeciwu wobec podejmowanych uchwał, prawo zgłaszania uchwał, prawo do zwoływania walnego zgromadzenia (przysługuje posiadaczom co najmniej 10% głosów).
57
Na giełdę nie mogą być wprowadzone akcje imienne.
Akcje uprzywilejowane nie są notowane na GPW w Warszawie.
58
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Prawo poboru Zgodnie z art. 433. § 1. KSH akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji (prawo poboru). Dotychczasowi akcjonariusze mogą jednak zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając prawo poboru na giełdzie. Prawa poboru są przedmiotem obrotu na giełdzie jako samodzielny papier wartościowy.
59
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Warranty subskrypcyjne - papiery wartościowe imienne lub na okaziciela emitowane przez spółkę akcyjną uprawniające ich posiadacza do zapisu lub objęcia akcji, z wyłączeniem prawa poboru. Prawa do akcji (PDA) Zgodnie z art. 3 pkt. 29 ustawy o obrocie rozumie się przez to papier wartościowy, z którego wynika uprawnienie do otrzymania, niemających formy dokumentu, akcji nowej emisji spółki publicznej, powstające z chwilą dokonania przydziału tych akcji i wygasające z chwilą zarejestrowania akcji w depozycie papierów wartościowych albo z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego odmawiającego wpisu podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru przedsiębiorców.
61
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. W przeciwieństwie do akcjonariusza posiadacz obligacji nie ma praw własności do majątku emitenta, lecz jest jego wierzycielem. Dlatego też obligacje zalicza się do papierów dłużnych.
62
Giełdowy obrót obligacjami odbywa się na rynku Catalyst
Giełdowy obrót obligacjami odbywa się na rynku Catalyst. Rynek ten został uruchomiony we wrześniu 2009 r. w celu stworzenia w Polsce zorganizowanego i transparentnego rynku dla instrumentów dłużnych emitowanych przez firmy i samorządy. Prowadzony jest na platformach transakcyjnych Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot. Rynki prowadzone przez GPW są rynkami obrotu detalicznego, natomiast rynki BondSpot są rynkami, na których prowadzony jest obrót hurtowy (jednostka transakcyjna ma wartość co najmniej 100 tys. zł.). Przeznaczone są dla nieskarbowych instrumentów dłużnych – obligacji komunalnych, korporacyjnych
65
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Certyfikaty inwestycyjne to papiery wartościowe emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte. Certyfikaty inwestycyjne są potwierdzeniem uczestnictwa w funduszu i pozwalają na ustalenie wielkości należności, jaka z tytułu uczestnictwa w funduszu przysługuje danemu uczestnikowi w danym momencie. Certyfikaty notowane są na giełdzie na takich samych zasadach jak akcje.
66
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Kwity depozytowe Zgodnie z art. 3 pkt. 30 ustawy o obrocie to papier wartościowy wyemitowany przez instytucję finansową z siedzibą na terytorium państwa członkowskiego lub innego państwa należącego do OECD: a) poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z papierami wartościowymi dopuszczonymi do obrotu na rynku regulowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo papierami wartościowymi wyemitowanymi poza tym terytorium, albo b) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z papierami wartościowymi wyemitowanymi poza tym terytorium - w którym inkorporowane jest prawo do zamiany tego papieru wartościowego na określone papiery wartościowe we wskazanej w warunkach emisji proporcji, przejście na właściciela tego papieru wartościowego praw majątkowych stanowiących pożytki z papierów wartościowych lub ich równowartości oraz, w przypadku akcji - możliwość wydania przez właściciela tego papieru wartościowego jego emitentowi wiążącej dyspozycji co do sposobu głosowania na walnym zgromadzeniu.
67
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM – INSTRUMENTY POCHODNE
Instrumenty pochodne są instrumentami finansowymi, których cena bezpośrednio lub pośrednio zależy, czyli "pochodzi od" ceny papierów wartościowych (akcje, obligacje) lub innych instrumentów (kursy walut, indeksy giełdowe). Do instrumentów pochodnych, które są notowane na GPW należą: jednostki indeksowe MiniWIG 20, kontrakty terminowe, opcje. Obrót instrumentami pochodnymi dokonywany jest na tzw. rynku terminowym, w odróżnieniu od rynku kasowego, na którym handluje się rzeczywistymi aktywami, takimi jak akcje czy obligacje. Na rynku kasowym transferowi podlega kapitał, natomiast na rynku terminowym zobowiązania (do przyszłej zapłaty lub dostarczenia instrumentu, który jest przedmiotem kontraktu). Zobowiązania te są nabywane przez strony transakcji terminowej w chwili zawarcia transakcji, a zapłata następuje w przyszłości, w przeciwieństwie do rynku kasowego, na którym zapłata następuje w chwili zawarcia transakcji.
68
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM – INSTRUMENTY POCHODNE
Kontrakt terminowy to umowa pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do kupna, a druga do sprzedaży, w określonym terminie w przyszłości (w tzw. dniu wygaśnięcia) i po ustalonej w umowie cenie, określonej ilości instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia pieniężnego. Instrumentem bazowym może być właściwie dowolna wartość ekonomiczna, którą da się wyliczyć w sposób nie budzący wątpliwości. Najczęściej są to akcje, obligacje, indeksy giełdowe lub poziom stóp procentowych. Kupując lub sprzedając kontrakt, inwestor musi wpłacić do biura maklerskiego depozyt, który będzie zabezpieczeniem jego zobowiązań, wynoszący około 10% wartości kontraktu. Oprócz kontraktów, dla których instrumentami bazowymi są indeksy giełdowe (WIG20, mWIG40), na giełdzie warszawskiej handluje się obecnie także kontraktami terminowymi na kursy walut: Euro, CHF i USD.
69
Kupujący odnosi zysk wówczas, gdy w terminie realizacji cena produktu bazowego (np. akcji) będzie wyższa od wskazanej ceny kontraktowej, ponieważ zobowiązał się on do zakupu instrumentu bazowego po cenie kontraktowej, w tym wypadku niższej od obowiązującej na rynku. Z kolei sprzedający odnosi zysk wówczas, gdy w terminie realizacji cena produktu bazowego będzie niższa od przyjętej ceny kontraktowej, ponieważ po cenie kontraktowej musi sprzedać produkt bazowy, w tym wypadku po cenie wyższej od obowiązującej na rynku.
70
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM – INSTRUMENTY POCHODNE
Najbardziej istotną różnicą między inwestowaniem w akcje, a inwestowaniem w kontrakty terminowe jest właśnie to, że w momencie zakupu lub sprzedaży kontraktów uczestnicy nie muszą angażować wszystkich środków, na które opiewają kontrakty. Wystarczy, by przed zawarciem kontraktu obie strony wniosły depozyty zabezpieczające, stanowiące niewielki procent wartości kontraktu. Posiadając 10 zł można zainwestować w instrument o wartości 100 zł. Zyski są wówczas zwielokrotnione, ale niestety straty również.
71
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM – INSTRUMENTY POCHODNE
Opcje - umowa zawierana przez nabywcę i wystawcę opcji, w wyniku której nabywca opcji ma prawo zakupu lub sprzedaży określonego instrumentu finansowego w określonym czasie po z góry ustalonej cenie. Wystawca opcji (zbywca) przyjmuje natomiast zobowiązanie sprzedaży lub zobowiązanie kupna instrumentu finansowego będącego przedmiotem kontraktu, w określonym czasie i po z góry ustalonej cenie. Za swoje prawo nabywca opcji płaci wystawcy określoną cenę - zwaną premią.
72
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Jednostki indeksowe to instrument finansowy, którego cena odzwierciedla zmiany wartości danego indeksu. Instrument ten umożliwia inwestycję równoważną nabyciu całego portfela danego indeksu bez konieczności zakupu poszczególnych akcji wchodzących w skład tego indeksu. Jednostki indeksowe, którymi handluje się na warszawskiej giełdzie oparte są na indeksie WIG20 odzwierciedlającym zmiany kursów akcji 20 największych i najbardziej płynnych spółek giełdowych. Instrument ten nosi nazwę MiniWIG20. Nabycie MiniWIG20, odpowiada inwestycji w portfel 20 akcji wchodzących w skład tego indeksu.
73
PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU REGULOWANYM
Indeks giełdowy służą do syntetycznego przedstawiania sytuacji na rynku lub wybranych jego segmentów. Do najważniejszych indeksów wyliczanych i publikowanych przez GPW należą: WIG - opisuje stan koniunktury wszystkich spółek notowanych na rynku podstawowym. WIG 20 – 20 wiodących spółek giełdowych mWIG 40 – obejmuje 40 średnich spółek notowanych na giełdzie sWIG 80 – obejmuje 80 małych spółek notowanych na giełdzie WIG – PL – krajowe spółki giełdowe spełniające kryteria bazowe Respect Index - Indeks spółek odpowiedzialnych społecznie
74
Które akcje mają największy wpływ na główne indeksy na Giełdzie Papierów Wartościowych?
75
Akcje CBA, CBŚ i ABW.
76
GIEŁDA Giełda może być prowadzona wyłącznie przez spółkę akcyjną.
Art. 21. ustawy o obrocie Giełda może być prowadzona wyłącznie przez spółkę akcyjną. Przedmiotem działalności spółki prowadzącej giełdę może być wyłącznie prowadzenie giełdy lub innej działalności w zakresie organizowania obrotu instrumentami finansowymi oraz działalności związanej z tym obrotem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 3a. Kapitał zakładowy spółki prowadzącej giełdę wynosi co najmniej zł. Prowadzenie giełdy wymaga zezwolenia, które wydaje Minister Finansów, na wniosek zainteresowanego, zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Finansowego.
77
GIEŁDA Swoją działalność w obecnej formie Giełda rozpoczęła w dniu 16 kwietnia 1991 r. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest spółką akcyjną powołaną przez Skarb Państwa. Kapitał zakładowy spółki wynosi zł. Skarb Państwa posiada akcji Spółki, co stanowi 35,00%-owy udział w kapitale zakładowym Spółki, które uprawniają do wykonywania głosów, co stanowi 51,40%-owy udział w ogólnej liczbie głosów. Jest to jedyny akcjonariusz posiadający powyżej 5% ogólnej liczby głosów w rozumieniu art. 22 ust. 5 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi z późn. zm.).
78
GIEŁDA Giełda Papierów Wartościowych zapewnia: 1) koncentrację podaży i popytu na papiery wartościowe, 2) bezpieczny i sprawny przebieg transakcji, 3) upowszechnianie jednolitych informacji o kursach i obrotach papierami wartościowymi. Do zadań Giełdy należy także: dopuszczanie papierów wartościowych do notowań giełdowych, zarządzanie systemami informatycznymi notowań, zapewnianie publikacji i rozpowszechniania informacji giełdowych, dopuszczanie domów maklerskich do działania na giełdzie, prowadzenie nadzoru i kontroli handlu giełdowego przy zapewnieniu prawidłowego przebiegu obrotu, zatrzymując notowania, zawieszając obrót i wymierzając kary.
79
GIEŁDA Organami spółki GPW w Warszawie S.A. są: - Walne Zgromadzenie, - Rada Nadzorcza zwana Radą Giełdy, - Zarząd zwany Zarządem Giełdy.
80
GIEŁDA Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Giełdy jest najwyższym organem Giełdy. Do kompetencji walnego zgromadzenia należy m.in. dokonywanie zmian w Statucie, wybór członków Rady Giełdy, zatwierdzanie regulaminu Giełdy. Rada Giełdy składa się z 5 do 7 członków. Rada Giełdy nadzoruje działalność Giełdy, decyduje o nadaniu lub cofnięciu statusu członka giełdy. Rada Giełdy składa się z przedstawicieli banków, domów maklerskich, instytucji finansowych, izb gospodarczych i emitentów. Rada na wniosek zarządu uchwala regulamin giełdy. Zarząd Giełdy kieruje bieżącą działalnością Giełdy, dopuszcza do obrotu giełdowego papiery wartościowe, określa zasady wprowadzania papierów wartościowych do obrotu, nadzoruje działalność maklerów giełdowych i członków giełdy w zakresie obrotu giełdowego. Zarząd Giełdy składa się z 3 do 5 członków. Pracami Zarządu kieruje Prezes Zarządu powoływany przez Radę Giełdy
81
GIEŁDA Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie prowadzi obrót instrumentami finansowymi na kilku rynkach: Główny Rynek GPW działa od dnia uruchomienia Giełdy w dniu 16 kwietnia 1991 roku. Jest to rynek podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany. NewConnect to zorganizowany i prowadzony przez Giełdę rynek działający w formule alternatywnego systemu obrotu. Stworzony został z myślą o młodych i rozwijających się firmach, działających zwłaszcza w obszarze nowych technologii. NewConnect ruszył 30 sierpnia 2007 r. Catalyst – rynek instrumentów dłużnych – obligacji komunalnych, korporacyjnych i listów zastawnych - powstał 30 września 2009 r. POEE Rynek Energii GPW uruchomiony został 11 grudnia 2010 r. Rynek daje możliwość dokonywania bieżących zakupów i sprzedaży energii elektrycznej (na Rynku Dobowo-Godzinowym) oraz zawierania transakcji z dłuższym terminem realizacji (do roku) na Rynku Terminowym Energii Elektrycznej.
82
CZŁONKOWIE GIEŁDY § 60 ust. 3 regulaminu giełdy. Stronami transakcji zawieranych na rynku giełdowym mogą być wyłącznie członkowie giełdy, czyli podmioty dopuszczone do działania na giełdzie (przede wszystkim firmy inwestycyjne), wyjątkowo Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych oraz spółka prowadząca izbę rozliczeniową. § 61 Podmiot może zostać dopuszczony do działania na giełdzie, jeżeli: 1) posiada zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej, w przypadku, gdy z zakresu działalności podejmowanej na giełdzie wynika obowiązek posiadania zezwolenia, zgodnie z właściwymi przepisami Ustawy, 2) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków członka giełdy, 3) posiada podstawowe środki organizacyjno – techniczne wymagane do obsługi obrotu instrumentami finansowymi notowanymi na giełdzie, 4) jest osobą prawną.
83
GIEŁDA § Dopuszczenie do działania na giełdzie wymaga uchwały Zarządu Giełdy podjętej na pisemny wniosek podmiotu ubiegającego się o dopuszczenie do działania na giełdzie. Zarząd Giełdy może zawiesić albo wykluczyć członka giełdy z działania na giełdzie w przypadkach określonych przepisami ustawy o obrocie i regulaminu Giełdy.
84
Przedmiotem obrotu na rynku regulowanym mogą być jedynie papiery wartościowe spółek publicznych, czyli takich spółek akcyjnych, których choćby część akcji była przedmiotem oferty publicznej i została dopuszczona przez KNF do obrotu na rynku regulowanym. KORZYŚCI Z WPROWADZENIA NA GIEŁDĘ 1. Korzystne warunki pozyskiwania kapitału na rozwój. 2. Wzrost prestiżu i wiarygodności 3. Promocja przedsiębiorstwa i jego produktów 4. Obiektywna wycena majątku spółki 5. możliwość rozwoju poprzez połączenie się z inną spółką lub przejęcie: słynnymi połączeniami na Giełdzie Papierów Wartościowych były m.in. Asseco z Prokomem, Pekao z BPH, Vistuli z Wólczanką. Przejęcie Kruka przez Vistulę & Wólczankę.
85
Znak, jaki używają spółki notowane na giełdzie
86
Obawy związane z wejściem na giełdę.
1. Koszty. 2. Konieczność ujawniania informacji. 3. Ryzyko przejęcia kontroli nad spółką.
87
Droga spółki na giełdę. 1. Przekształcenie w spółkę akcyjną
2. Uchwała walnego zgromadzenia o ofercie publicznej akcji, ich dematerializacji oraz ubieganiu się o dopuszczenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym. 3. Dostosowanie aktów korporacyjnych do wymogów rynku publicznego 4. Wybór partnerów
88
Droga spółki na giełdę. 5. Przygotowanie prospektu emisyjnego
Prospekt emisyjny jest podstawowym dokumentem, na podstawie którego przeprowadzana jest oferta publiczna i zarazem głównym źródłem informacji dla inwestorów. 6. Złożenie do KNF wniosku z prospektem Emitent za pośrednictwem firmy inwestycyjnej składa do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o jego zatwierdzenie. Decyzję w sprawie zatwierdzenia prospektu emisyjnego emitenta ubiegającego się o zatwierdzenie prospektu po raz pierwszy, KNF zobowiązana jest wydać w terminie 20 dni roboczych od złożenia kompletnej dokumentacji (wniosku z załącznikami). W przypadku spółek, które przeprowadzały już publiczne emisje termin ten wynosi 10 dni. Co do zasady termin ważności prospektu emisyjnego wynosi do 12 miesięcy od dnia jego udostępnienia po raz pierwszy do publicznej wiadomości.
89
Droga spółki na giełdę 7. Publikacja prospektu
Niezwłocznie po zatwierdzeniu prospektu emisyjnego emitent lub wprowadzający przekazuje jego ostateczną wersję do Komisji oraz udostępnia prospekt emisyjny do publicznej wiadomości w terminie umożliwiającym inwestorom zapoznanie się z jego treścią 8. Zawarcie umowy z KDPW. Przed rozpoczęciem oferty publicznej emitent jest obowiązany do zawarcia z Krajowym Depozytem umowy, której przedmiotem jest rejestracja w depozycie papierów wartościowych, papierów wartościowych objętych ofertą publiczną.
90
Droga spółki na giełdę 9. Przeprowadzenie zapisów i przydział akcji. 10.Złożenie wniosku o dopuszczenie do obrotu giełdowego. Dopuszczenie instrumentów finansowych do obrotu giełdowego wymaga uchwały Zarządu Giełdy, chyba że instrumenty finansowe są dopuszczone do obrotu giełdowego na mocy Regulaminu Giełdy. Zarząd Giełdy obowiązany jest podjąć uchwałę w sprawie dopuszczenia do obrotu giełdowego instrumentów finansowych w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Od uchwały zarządu przysługuje odwołanie do Rady Giełdy. 11. Rejestracja emisji w sądzie rejestrowym 12. Rejestracja emisji w KDPW 13. Wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego
91
NOTOWANIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Funkcjonujący na warszawskiej giełdzie nowoczesny i bezpieczny system notowań nosi potoczną nazwę „WARSET” i działa od listopada 2000 r. Jego sercem jest centralny komputer TANDEM. W skład systemu komputerowego giełdy wchodzi kilka elementów:
92
NOTOWANIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
93
NOTOWANIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Sesje giełdowe odbywają się regularnie w siedzibie Giełdy od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00 – Zarząd Giełdy określa terminy, dni i harmonogram notowań instrumentów finansowych, może też odwołać sesję giełdową z ważnych powodów Zarząd Giełdy określa system notowań dla danego instrumentu finansowego Na giełdzie o cenie (kursie) papieru wartościowego decydują zlecenia kupna i sprzedaży składane przez inwestorów. Określenie ceny (kursu), po której dochodzi do zawarcia transakcji, odbywa się w ramach dwóch różnych systemów określania kursów: 1) notowań ciągłych, 2) kursu jednolitego z jednokrotnym lub dwukrotnym określaniem kursu. Wielkość transakcji określana liczbą papierów wartościowych, które zmieniły właściciela, nazywana jest wolumenem. Wartość transakcji to wolumen pomnożony przez kurs papieru wartościowego. Wzorem innych giełd wartość obrotu liczona jest podwójnie - jako suma wartości kupna i sprzedaży.
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.