heraldyka dla maturzystów

Prezentacja na temat: "heraldyka dla maturzystów"— Zapis prezentacji:

1 heraldyka dla maturzystów
GODŁO PAŃSTWA heraldyka dla maturzystów - okres piastowski Orzeł jako godło państwa: Najstarsze wizerunki orła: O herbie państwa polskiego można mówić dopiero po koronacji Przemysła II w 1295 roku. Od jego panowania biały (a właściwie srebrny) orzeł w koronie na czerwonej tarczy staje się rzeczywistym herbem Polski jak też dynastii piastowskiej. Pomimo, że Łokietek i Kazimierz Wielki używają też herbu ziemi kujawskiej jako własnego herbu, a Przemyślidzi i Andegawenowie mają własne herby dynastyczne, wszyscy kolejni królowie posługują się Orłem Białym jako znakiem Królestwa Polskiego. brakteat Kazimierza Sprawiedliwego z 1177 r. orzeł na płycie nagrobnej Henryka IV Probusa orzeł z pieczęci majestatycznej Władysława Łokietka 1312 r. orzeł z pieczęci majestatycznej Kazimierza Wielkiego 1336 r. Okolicznościowy denar Bolesława Chrobrego z ok r. godło orzeł na pieczęci majestatycznej Przemysława II r. herby

2 heraldyka dla maturzystów
godło herby heraldyka dla maturzystów GODŁO PAŃSTWA - okres piastowski Orzeł jako godło Królestwa Polskiego oraz herby dynastyczne. Królestwo Polskie herby dynastyczne lata 1370 – 1572 Przemyślidzi: Wacław II i Wacław III – herb Królestwa Polskiego na pieczęci Wacława II oraz herb Królestwa Czeskiego – lew; oraz królów czeskich – płonąca orlica. Kazimierz Wielki – herb Królestwa Polskiego i rodowy herb Kujaw Andegawenowie: Ludwik Węgierski oraz Jadwiga – herb Królestwa Polskiego na zapince od płaszcza Ludwika Węgierskiego oraz herb dynastii andegaweńskiej oraz Ludwika jako Króla Węgier z orłem polskim.

3 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski GODŁO PAŃSTWA godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 Orły w okresie jagiellońskim Budowa i rodzaje herbu Rzeczpospolitej w okresie jagiellońskim orzeł z nagrobka Władysława Jagiełły orzeł z nagrobka Kazimierza Jagiellończyka orzeł z modlitewnika Anny Jagiellonki Pogoń – herb Wlk. Ks. Litewskiego i Jagiellonów Orzeł – herb Królestwa Polskiego i Królów Polskich Orły jako herb – Zygmunta Starego z inicjałem króla S – Sigismundus (1538 r.); oraz Zygmunta Augusta z inicjałami króla S.A. – Sigismundus Augustus (1568 r.) Herb państwowy używany przez Aleksandra Jagiellończyka z herbem Austrii na tarczy sercowej na cześć jego matki Elżbiety Rakuszanki Smok – herb rodowy Sforzów; Herb Bony Sforza – żony Zygmunta Starego Kolumny (Słupy) Giedymina – herb rodowy Jagiellonów lub podwójny krzyż – herb rodowy Jagiellonów

4 heraldyka dla maturzystów
- Okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 GODŁO PAŃSTWA Herby dynastyczne władców elekcyjnych -królowie elekcyjni Henryk Walezy ( ) – herb Walezjuszy Stefan Batory ( ) – herb Batorych – zęby; orzeł Stefana Batorego z herbarza Bartosza Paprockiego

5 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Snopek – herb rodowy Wazów: Zygmunta III (obok) Władysława IV (poniżej) oraz Jana Kazimierza (w prawym dolnym rogu). Trzy korony herb Szwecji Herb królów szwedzkich (trzy korony i lew folkungów) oraz herb rodowy Wazów.

6 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Korybut herb rodowy Wiśniowieckich; Michał Korybut Wiśniowiecki. Janina – herb rodowy Sobieskich; Jan III Sobieski Wieniawa – herb rodowy Leszczyńskich. Stanisław Leszczyński Ciołek – herb rodowy Poniatowskich; Stanisław August Poniatowski Herb urzędu elektorskiego oraz herb Saksonii; August II i Augus III Wettinowie

7 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Rodzaje herbów Rzeczpospolitej Obojga Narodów i sposoby ich przedstawiania. Od czasów saskich herb przedstawiano herb z płaszczem gronostajowym i koroną symbolami władzy monarszej. Poniżej inna wersja herbu z Korpusu Kadetów Augusta III utkana na chorągwi w otoczeniu liści palmowych z wstęgą i Orderem Orła Białego poniżej Od rządów Zygmunta III Wazy umieszczano wokół herbu łańcuchy orderów. Najczęstszym z nich był łańcuch Orderu Złotego Runa nadawany za obronę wiary katolickiej i wybitne cnoty – przedstawiony obok. Za czasów J. Sobieskiego pojawił się Order Św. Ducha. Za czasów rządów Saskich umieszczano wyłącznie sporadycznie łańcuch Orderu Orła Białego podobnie jak w herbie wielkim Stanisława Augusta Poniatowskiego. Na herbie obok: Główna tarcza G – herb Rzeczpospolitej; Średnia tarcza Ś herb Królestwa Szwecji i tarcza Sercowa S herb rodowy Wazów. W czasach Aleksandra Jagiellończyka funkcjonowały już trzy rodzaje herbu. Oprócz małego herbu i średniego z dodaną koroną i tarczą sercową istniał herb wielki Rzeczpospolitej z trzymaczami, których rolę w tym wypadku pełniły lwy. Herb samego Królestwa Polskiego z czasów Jana III Sobieskiego z herbem rodowym Sobieskich – Janina na piersiach orła Herby małe Rzeczpospolitej. Z lewej używany od czasów Władysława Jagiełły oraz z prawej używany przez Wł. Jagiełłę, Wł. Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka w l – 1492.

8 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Herby używane podczas wysiłków narodowowyzwoleńczych. - okres rozbiorów Od prawej: na dole herb z okresu Powstania Styczniowego, u góry pieczęć Rządu Narodowego z okresu Powstania Styczniowego na uwagę zwraca umieszczenie na dole Archanioła Michała symbolu Rusi wyrażającego ideę połączenia bratniego narodów polskiego, litewskiego i ukraińskiego (ruskiego). U góry z lewej biżuteria patriotyczna noszona głównie przez kobiety na znak żałoby po upadku powstania przez całą drugą poł. XIX w. Herb Księstwa Warszawskiego – tarcza dzielona na pół – z lewej strony herb Saksonii (Księstwo było połączone unią personalną z Królestwem Saksonii) a po prawej orzeł. Obok odcisk pieczęci wielkiej stanu Księstwa Warszawskiego z herbem w płaszczu gronostajowym Od lewej: orzeł używany na sztandarach Królestwa Polskiego w latach , awers monety 3 groszowej z 1831 r. z herbem Królestwa Polskiego z czasów Powstania Listopadowego (znamienny herb Litwy), oraz herb z okresu Powstania Listopadowego.

9 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Herby państw zaborczych oraz używane na ziemiach polskich w okresie zaborów. Pełny widok Herbu Wielkiego Księstwa Poznańskiego - okres rozbiorów Od lewej; herb Wielkiego Księstwa Poznańskiego – orzeł polski na piersiach orła pruskiego; po prawej herb Wolnego Miasta Krakowa na monecie 1 złotowej wybijanej w Krakowie w okresie istnienia Rzeczpospolitej Krakowskiej. Od lewej: herb Cesarstwa Rosyjskiego używany w l ; (orzeł polski na lewym skrzydle orła rosyjskiego) w środku herb Królestwa Kongresowego; po prawej herb Cesarstwa Rosyjskiego używany w latach (orzeł polski na prawym skrzydle orła rosyjskiego). Pełny widok Herbu Wielkiego Cesarstwa Rosyjskeigo

10 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Herby państw zaborczych oraz używane na ziemiach polskich w okresie zaborów. Pełny herb Królestwa Pruskiego do 1871 r. oraz orzeł Królestwa Pruskiego do 1871 r. Pełny herb Cesarstwa Niemieckiego (II Rzeszy) od 1871 r. oraz orzeł Cesarstwa Niemieckiego od 1871 r. - okres rozbiorów Herby od lewej: Orzeł austriacki; wspólny herb Austro-Węgier oraz herb węgierski z trzymaczami i koroną św Stefana. Herby od lewej: Galicji, Lodomerii, Ks. Oświęcimskiego, Ks. Zatorskiego

11 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni GODŁO PAŃSTWA Godło państwowe II Rzeczpospolitej. - okres rozbiorów - okres II RP Herby od lewej: Godło państwowe według wzoru z 1919 r nawiązującego do herbu z czasów saskich oraz Stanisława Augusta Poniatowskiego; oraz godło państwowe według wzoru przyjętego od 1927 r.,a zaprojektowanego przez Zygmunta Kamińskiego

12 heraldyka dla maturzystów
- okres piastowski godło herby heraldyka dla maturzystów lata 1370 – 1572 -królowie elekcyjni - okres II RP - okres rozbiorów GODŁO PAŃSTWA Godło państwowe PRL oraz III Rzeczpospolitej. okres PRL oraz godło obecne Herby od lewej: Orzeł zaprojektowany dla I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki przez Janinę Broniewską zwany pogardliwie „kuricą”; następnie orzeł przyjęty po II wojnie św. wg wzoru rzekomo z grobowca Władysława Hermana i pozbawiony korony tzw. piastowski; orzeł wg wzoru przyjętego 7 grudnia 1955 r.; orzeł wg wzoru przyjętego 31 I 1980 r. Godło przyjęte na mocy ustawy z 27 grudnia 1989 r. r i obowiązujące obecnie

13 heraldyka dla maturzystów
HERBY RYCERSKIE heraldyka dla maturzystów Przykładowe herby rycerskie Budowa herbu na przykładzie herbu „Leliwa” labry (ozdoba herbowa) Król polski w stroju turniejowym (miniatura herbarza Złotego Runa z połowy XV w.) klejnot (często powtarza elementy godła – ozdoba herbowa) hełm (ozdoba herbowa) herb godło godło Od lewej; Jelita; Abdank; Odrowąż; Sulima herby tarcza heraldyczna Zawołanie: Leliwa

14 heraldyka dla maturzystów
INNE HERBY heraldyka dla maturzystów Heraldyka kościelna – zakony Heraldyka kościelna – papieże i kardynałowie Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego (Krzyżacy) Symbole władzy papieskiej (obecnie Watykanu) – tiara potrójna korona papieska oraz klucze św. Piotra. Templariusze Herby papieskie posiadają oba te elementy. Obok od lewej: herb Benedykta XVI oraz Jana Pawła II Dominikanie godło Herby kardynalskie łatwo poznać po kapeluszu kardynalskim wieńczącym herb herby Joannici (Zakon Maltański) Jezuici

15 heraldyka dla maturzystów
godło herby heraldyka dla maturzystów INNE HERBY Znaki cechów, gmerki Gmerki czyli znaki rozpoznawcze rodzin mieszczańskich używane w Polsce od drugiej połowy XIII do końca XVIII wieku przez chłopów i mieszczan. Kładziono je na pieczęciach, sygnetach, na wyrobach rękodzieła, budowlach i w innych miejscach. Powszechnie stosowano te znaki w staropolskich gospodarstwach pszczelniczych - bartnictwie. Bartnicy, właściciele bądź użytkownicy drzew z osiadłymi w dziuplach pszczołami, znaczyli pnie tych drzew sobie tylko właściwymi znakami własnościowymi. Gmerki były chronione przez prawo Współczesne godła cechów rzemieślniczych warszawskich rzemiosł ; od lewej: bednarzy i kołodziejów, fryzjerów, introligatorów

16 prezentację przygotował: arkadiusz nalepka