Szkolenie okresowe BHP dla pracowników na stanowiskach robotniczych

Prezentacja na temat: "Szkolenie okresowe BHP dla pracowników na stanowiskach robotniczych"— Zapis prezentacji:

1 Szkolenie okresowe BHP dla pracowników na stanowiskach robotniczych

2 Definicja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy:
ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Definicja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy: Zespół warunków, które muszą być zachowane, aby ludzie mogli pracować bezpiecznie, czyli bez wypadku i bez szkody dla zdrowia; Zespół przedsięwzięć obejmujący wszystkie działania i angażowane w nie środki, służące zapobieganiu urazom (wypadkom przy pracy); Stan warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracowników zapewniający wymagany poziom ochrony zdrowia i życia przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.

3 PRAWA I OBOWIĄZKI Źródło:

4 Art. 66 Konstytucji RP Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

5 ŹRÓDŁA PRAW Przepisy obowiązujące powszechnie: Specyficzne źródła prawa: Konstytucja Kodeks pracy Inne ustawy Rozporządzenia Układy zbiorowe pracy Regulaminy pracy Przepisy wewnątrzzakładowe Dyrektywy UE Konwencje MOP Jedną z najbardziej charakterystycznych cech przepisów dotyczących BHP jest to, że mają one charakter prawa obowiązującego, a zatem nie mogą być zmienione, choćby obydwie strony (stosunku pracy) sobie tego życzyły.

6 Kodeks Pracy - zbiór praw i obowiązków pracodawców i pracowników.
Dział X KP określa odpowiedzialność prawną za bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

7 KODEKS PRACY Art. 207 par. 1 Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bhp oraz powierzanie wykonywania zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.

8 KODEKS PRACY Art. 207 par. 2 Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki

9 OBOWIĄZKI PRACODAWCY Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy Przekazywać pracownikom informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia na poszczególnych stanowiskach pracy Wyznaczać koordynatora do udzielania pierwszej pomocy, gaszenia pożaru i ewakuacji pracowników Wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higiena pracy pracowników różnych pracodawców pracujących w tym samym miejscu

10 W razie, gdy jednocześnie w tym samym miejscu
OBOWIĄZKI PRACODAWCY W razie, gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci maja obowiązek: współpracować ze sobą wyznaczyć koordynatora ustalić zasady współdziałania w zakresie bhp informować siebie nawzajem (oraz pracowników!) o swych działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom

11 Terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie
OBOWIĄZKI PRACODAWCY Zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków i podstawowymi uprawnieniami Terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie Ułatwiać pracownikowi podnoszenie jego kwalifikacji Stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników

12 Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie:
ZAKAZ DYSKRYMINACJI Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie: nawiązania i rozwiązania stosunku pracy warunków zatrudnienia i awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane w formie pieniężnej lub w innej niż pieniężna.

13 ZAKAZ DYSKRYMINACJI Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać dyskryminacji w szczególności ze względu na: płeć wiek niepełnosprawność rasę religię narodowość przekonania polityczne przynależność związkową pochodzenie etniczne wyznanie orientację seksualną zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy

14 MOBBING

15 MOBBING Zgodnie z art. 218 kk - osoba, która wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

16 TECHNIKI MOBBINGU Źródło: monika, socjolook.blogdns.net

17 MOBBING Źródło: monika, socjolook.blogdns.net

18 OBOWIĄZKI OSOBY KIERUJĄCEJ
Organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp Dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z ich przeznaczeniem Organizować , przygotować i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy (chorobami zawodowymi)

19 OBOWIĄZKI OSOBY KIERUJĄCEJ
Dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem Egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bhp Zapewnić wykonywanie zaleceń lekarza, sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami

20 Państwowa Inspekcja Pracy Państwowa Inspekcja Sanitarna
NADZÓR NAD WARUNKAMI PRACY Państwowa Inspekcja Pracy Państwowa Inspekcja Sanitarna Inspekcja Ochrony Środowiska Państwowa Straż Pożarna Urząd Dozoru Technicznego Policja

21 Za naruszenie prawa pracy w tym przepisów bhp: 1.000 - 30.000
KARY DLA PRACODAWCY / OSOBY KIERUJĄCEJ Za naruszenie prawa pracy w tym przepisów bhp: Mandat karny (inspektor pracy, bez sądu grodzkiego) Za niewykonanie nakazu insp. pracy: do (os.fiz.) lub (os.pr.) W przypadku wielokrotnego nakładania grzywny odpowiednio i Sanepid: max (os.fiz.) / (os.pr.) Uporczywe: 25 tys / 100 tys Narażenie na niebezpieczeństwo: do 3 lat! Niezawiadomienie o wypadku: do 180 dniówek lub kara pozbawienie wolności

22 UPRAWNIENIA SŁUŻBY BHP
Służba bhp to wyodrębniona w strukturze zakładu pracy komórka organizacyjna, pełniąca funkcje kontrolne i doradcze w zakresie bhp Źródło: Internet, Gazeta Prawna Wypełnianie obowiązków służby bhp przez wyznaczonych pracowników lub firmę zewnętrzną NIE ZWALNIA PRACODAWCY Z ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA STAN BHP

23 UPRAWNIENIA SŁUŻBY BHP
Przeprowadzanie kontroli stanu bhp, a także przestrzegania przepisów oraz zasad w tym zakresie w zakładzie pracy i w każdym innym miejscu wykonywania pracy. Występowanie do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bhp. 3. Występowanie do pracodawcy z wnioskiem o nagradzanie pracowników wyróżniających się w działalności na rzecz poprawy warunków bhp. 4. Występowanie do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bhp. 5. Niezwłoczne wstrzymanie pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika lub innych osób. 6. Niezwłoczne odsunięcie od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej. 7. Niezwłoczne odsunięcie od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób. Wnioskowanie do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób.

24 Wykonywać pracę w sposób bezpieczny
OBOWIĄZKI PRACOWNIKA Wykonywać pracę w sposób bezpieczny oraz stosować się do poleceń przełożonych Przestrzegać czasu pracy Przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku Dbać o porządek w miejscu pracy oraz o powierzone mienie Przestrzegać zasad współżycia społecznego

25 Brać udział w szkoleniu i instruktażu z zakresu bhp
OBOWIĄZKI PRACOWNIKA Brać udział w szkoleniu i instruktażu z zakresu bhp Stosować środki ochrony zbiorowej a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej Poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim Niezwłocznie zawiadamiać przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia oraz ostrzec współpracowników o grożącym niebezpieczeństwie!

26 pracownik może zostać ukarany karą porządkową określoną w art. 108 KP:
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bhp oraz przepisów przeciwpożarowych pracownik może zostać ukarany karą porządkową określoną w art. 108 KP: karą upomnienia karą nagany karą pieniężną (1 dniówka, 1/10 wynagr.) Kara pieniężna: za wykroczenie przeciwko przepisom bhp i ppoż, pracę w stanie nietrzeźwym i picie w pracy - Odwołanie w ciągu 7 dni Kara nie może być nałożona po 2 tyg. od informacji i 3 miesiącach od zdarzenia Od kary można się odwołać w ciągu 7 dni Kara zostaje usunięta z akt personalnych po 1 roku nienagannej pracy

27 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA
Wymierzanie kar porządkowych zależy wyłącznie od decyzji pracodawcy. Nie musi on się w tej kwestii z nikim konsultować. Przy stosowaniu kary powinien wziąć jednak pod uwagę w szczególności: - rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, - stopień winy pracownika, - dotychczasowy stosunek do pracy. Uzasadnione jest, że surowszą karę otrzyma pracownik, który z winy umyślnej naruszył obowiązek pracowniczy, niż ten, który dopuścił się tego z winy nieumyślnej. Fakt, iż stosunek pracownika do pracy ma znaczenie przy wymierzaniu kary porządkowej, potwierdza także SN, zgodnie z którym nie jest uzasadnione nałożenie na pracownika kary upomnienia, w sytuacji gdy w stosunkowo krótkim okresie poprzedzającym ukaranie był on nagradzany za właściwe wykonywanie obowiązków

28 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA
Przed zastosowaniem kary konieczne jest wysłuchanie pracownika. Musi on mieć możliwość przedstawienia swojej wersji zdarzeń, wypowiedzenia się co do stawianych mu zarzutów. Od pracownika zależy, czy skorzysta z tego uprawnienia. Może bowiem odmówić złożenia wyjaśnień albo złożyć je na piśmie. Nałożenie kary jest ważne tylko wtedy, gdy pracownik dostanie zawiadomienie o ukaraniu na piśmie.

29 REGULAMIN PRACY Określa prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy Organizację pracy, Warunki przebywania na terenie zakładu pracy Sposoby potwierdzania obecności Wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze i środki ochrony indywidualnej Systemy i rozkład czasu pracy Pracę w porze nocnej Termin, miejsce i czas wypłaty wynagrodzenia, Wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom Obowiązki dotyczące bhp oraz ochrony ppoż, Sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym Informacje a stosowanych karach porządkowych Każdy pracownik ma obowiązek zapoznania się z treścią Regulaminu pracy i potwierdzić to własnoręcznym podpisem

30 Prawo do bezpiecznej pracy
PODSTAWOWE PRAWA PRACOWNIKA Prawo do bezpiecznej pracy Prawo do wynagrodzenia Prawo do urlopu Prawo do opieki lekarskiej Ochrona pracy młodocianych Ochrona pracy kobiet

31 PRAWO DO ODMOWY WYKONANIA PRACY NIEBEZPIECZNEJ
PRAWA PRACOWNIKA PRAWO DO WIEDZY PRAWO DO UCZESTNICTWA PRAWO DO ODMOWY WYKONANIA PRACY NIEBEZPIECZNEJ

32 …wymagają szczególnych predyspozycji psycho-fizycznych
ODMOWA WYKONANIA PRACY NIEBEZPIECZNEJ Gdy warunki pracy… stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia pracownika lub innym osobom i nie odpowiadają przepisom bhp …wymagają szczególnych predyspozycji psycho-fizycznych gdy ich stan nie zapewnia bezpieczeństwa w pracy Źródło: Internet Pracownik, który odmówił wykonania pracy niebezpiecznej nie może z tego tytułu ponosić żadnych negatywnych konsekwencji

33 OCHRONA ZDROWIA Pracodawca jest zobowiązany do informowania pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą! Ocenę ryzyka zawodowego wykonuje się: przy tworzeniu nowych stanowisk pracy, przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy, po zmianach obowiązujących wymagań, po wprowadzeniu zmian w stosowanych środkach ochronnych.

34 wstępne – podlega każdy nowo zatrudniony pracownik
OCHRONA ZDROWIA Badania lekarskie wstępne – podlega każdy nowo zatrudniony pracownik kontrolne – po niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni okresowe – zakres i częstotliwość określone w roz. MZiOS Badania lekarskie są przeprowadzane na koszt pracodawcy i odbywają się w godzinach pracy Pracodawca jest zobowiązany do informowania pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą. Źródło: Internet

35 Pracodawca jest zobowiązany:
TWORZENIE SYSTEMU PIERWSZEJ POMOCY Pracodawca jest zobowiązany: zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (dostosowane do poziomu zagrożeń w zakładzie pracy) wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy zapewnić łączność ze służbami zewn. w zakresie pierwszej pomocy i ratownictwa medycznego przekazać informacje o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy

36 natomiastdelegować poza stałe miejsce pracy można
OCHRONA PRACY KOBIET Nie można wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej, natomiastdelegować poza stałe miejsce pracy można tylko za jej pisemną zgodą! Pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia roku życia nie wolno bez jej zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych i w porach nocnych, jak również delegować poza stałe miejsce pracy Źródło: Internet

37 URLOP MACIERZYŃSKI / OJCOWSKI
Pracownicy przysługuje urlop macierzyński: w wymiarze 20 tygodni lub 31 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie plus do 6 tygodni dodatkowego urlopu na prawach urlopu macierzyńskiego (pracownica wnosi o przyznanie tego urlopu nie później niż na tydzień przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego, pracodawca nie może jej odmówić) można go łączyć z wykonywaniem pracy w wymiarze max ½ etatu wprowadzany i wydłużany sukcesywnie  URLOP OJCOWSKI (2 tyg. do wykorzystania do ukończenia przez dziecko 24 miesięcy) Źródło: Internet

38 OCHRONA PRACY MŁODOCIANYCH
Młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godz. na dobę, a w wieku powyżej 16 lat – 8 godzin na dobę Młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej Przerwa w pracy młodocianego, obejmująca porę nocną, powinna trwać nie mniej niż 14 godzin. Źródło: Internet

39 Wysiłek fizyczny i transport ciężarów Prace przy monitorach ekranowych
PRACE WZBRONIONE Wysiłek fizyczny i transport ciężarów Prace przy monitorach ekranowych (>4 godz.) Praca w pozycji stojącej (>3 godz. łącznie) Praca w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym (~15oC) Praca w pozycji wymuszonej Praca w hałasie i wibracjach (>65 dB) Źródło: Internet

40 Zakaz pracy dla kobiet NIE MOŻE BYĆ UCHYLONY NAWET NA JEJ PROŚBĘ
PRACE WZBRONIONE Zakaz pracy dla kobiet NIE MOŻE BYĆ UCHYLONY NAWET NA JEJ PROŚBĘ Na podstawie ogólnego wykazu warunków szczególnie uciążliwych lub szkodliwych… ZAKŁAD PRACY USTALA WŁASNY WYKAZ PRAC WZBRONIONYCH Wykaz prac wzbronionych zapisany jest w regulaminie pracy Źródło: Internet

41 SZKOLENIA BHP Źródło: Internet

42 szkolenia ogólnego bhp instruktażu stanowiskowego
SZKOLENIE WSTĘPNE Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, który nie odbył szkolenia bhp (i wstępnego badania lekarskiego) Szkolenie wstępne odbywa się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy Szkolenie wstępne składa się z: szkolenia ogólnego bhp instruktażu stanowiskowego Źródło: Internet

43 SZKOLENIE WSTĘPNE Instruktaż ogólny zaznajamia: Z podstawowymi przepisami bhp zawartymi w Kodeksie Pracy, układach zbiorowych, regulaminie pracy Ze szczególnymi zasadami bhp obowiązującymi w zakładzie pracy Z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku

44 INSTRUKTAŻ STANOWISKOWY
Uczestnik powinien zostać zapoznany z: czynnikami środowiska pracy (występującymi na jego stanowiskach pracy) ryzykiem zawodowym sposobami ochrony przed zagrożeniami metodami bezpiecznego wykonywania pracy Instruktaż stanowiskowy przeprowadza pracodawca lub osoba kierująca pracownikiem

45 INSTRUKTAŻ STANOWISKOWY
Powinien być prowadzony dla konkretnego stanowiska pracy w konkretnym zakładzie, na podstawie obowiązujących przepisów, a przede wszystkim na podstawie uregulowań wewnątrz-zakładowych, znajomości procesów technologicznych (pracy), zagrożeń środowiska pracy, ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, a także innych uwarunkowań środowiska pracy.

46 I. ROZMOWA WSTĘPNA TREŚĆ INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Omówienie warunków pracy z uwzględnieniem: 1. elementów pomieszczenia pracy, w którym ma odbywać się praca (np. oświetlenie, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne) elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia pracy, surowce i produkty) przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy

47 I. ROZMOWA WSTĘPNA TREŚĆ INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Omówienie warunków pracy z uwzględnieniem: zagrożenia występującego przy określonych czynnościach, wyników oceny ryzyka zawodowego, ochrony przed zagrożeniami, zasad postępowania w razie wypadku przygotowania wyposażenia stanowiska roboczego do wykonania określonego zadania Czas trwania instruktażu: 2 godziny

48 II. POKAZ PRZEZ INSTRUKTORA
TREŚĆ INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO II. POKAZ PRZEZ INSTRUKTORA sposobu wykonywania pracy na stanowisku zgodnie z przepisami i zasadami bhp z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności oraz ze zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne 1: cały układ czynności w niormalnym tempie 2: pokaz częściowy (ogniwa węzłowe) 3: pokaz utrwalający, calościwoy, w tempie zwolnionym 4: sprawdzenie – powtórzenie czynności przez szkolonego Czas trwania pokazu – 1/2 godziny

49 III. PRÓBNE WYKONANIE TREŚĆ INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora 1: wstępna, samodzielna próba wykonania pracy 2: wykonanie fragmentaryczne z głośnym objaśnieniem czynności i ich uzasadnieniem 3: pokaz całościowy ze stopniowym przyspieszaniem tempa wykonania Czas trwania pracy próbnej – 1/2 godziny

50 IV. SAMODZIELNA PRACA TREŚĆ INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
pracownika pod nadzorem instruktora Taktowne i przyjazne wsparcie Uczący się musi mieć możliwość zwrócenia się z prośbą o wyjaśnienie i pomoc Czas trwania pokazu – 4 godziny

51 V. OMÓWIENIE I OCENA TREŚĆ INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
przebiegu wykonania pracy przez pracownika Czas trwania oceny – 1 godzina

52 które będą należały do zakresu obowiązków pracownika.
PROGRAM INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO Jeżeli pracownik wykonuje prace na różnych stanowiskach, szkolenie powinno uwzględniać wszystkie rodzaje prac, które będą należały do zakresu obowiązków pracownika. Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części powinny być dostosowane do przygotowania zawodowego i dotychczasowego stażu pracy pracownika oraz zagrożeń występujących przy przewidzianej do wykonywania przez niego pracy. Podstawą do przeprowadzenia instruktażu jest szczegółowy program, opracowany przez zakład pracy.

53 Kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności
ZAKOŃCZENIE INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO Kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bhp, stanowiącymi podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Odbycie instruktażu (ogólnego i stanowiskowego) pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.

54 Bezwypadkowe, nienarażające zdrowia i życia, wydajne wykonywanie
CEL INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO Bezwypadkowe, nienarażające zdrowia i życia, wydajne wykonywanie pracy!

55 W prowadzeniu instruktażu stanowiskowego
METODYKA INSTRUKTAŻU W prowadzeniu instruktażu stanowiskowego należy przestrzegać następujących zasad: świadomego i aktywnego udziału szkolonych poglądowości postępującej złożoności i stopniowania trudności systematyczności jedności szkolenia indywidualnego i zespołowego trwałości przyswajanej wiedzy, umiejętności i nawyków łączenia teorii z praktyką

56 METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Naturalne trudności i okoliczności: dorosłość oznacza osłabienie zdolności intelektualnych przetwarzania informacji, szybkości reagowania wykorzystanie praktyki i doświadczenia szkolonych pozwala zniwelować problemy z pamięcią zależnie od liczebności grupy, wieku, poziomu wykształcenie i zajmowanych stanowisk należy dostosować tempo i merytoryczny wymiar uczenia przekrój wieku szkolonych i ich indywidualne zdolności do uczenia się uniemożliwiają precyzyjne dostosowanie metod szkolenia

57 METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Proces szkolenia należy podzielić na następujące etapy: uświadomienie szkolonym celów i zadań szkolenia przechodzenie od teorii do praktyki systematyzowanie wiedzy utrwalanie wiadomości i umiejętności sprawdzenie osiągnięć

58 METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Instruktaż w potocznym znaczeniu oznacza przekazanie niezbędnych informacji do działania w określonej dziedzinie. Instruktaż lub omówienie stanowią metodę towarzyszącą pokazowi lub ćwiczeniom jest to metoda kompleksowa, w której skład wchodzą różne proste metody: opis wyjaśnienie opowiadanie pogadanka pokaz

59 METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
W instruktażu powinno się wykorzystywać techniki pozytywnego wzmocnienia i konstruktywnej oceny postępowania, a unikać upokarzania. W celu wsparcia uczestników oraz wzmocnienia przekazu zaleca się wprowadzenie systemu mentorskiego. Stres jest nieunikniony, zwłaszcza w czasie oceny, jednakże zadaniem przeprowadzającego szkolenie jest umożliwienie uczestnikom zaprezentowania maksimum ich umiejętności.

60 METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Zasada systematyczności planowy, logicznie uporządkowany układ w całej treści nauczania Zasada wiązania teorii z praktyką znacznie lepsze wyniki nauczania otrzymuje się wówczas, gdy rozumie się znaczenie życiowe zdobywanych wiadomości i gdy samemu stosuje się te wiadomości w praktyce Zasada poglądowości jedna z najważniejszych zasad dydaktycznych, opiera się na poznaniu konkretnych rzeczy, zjawisk, procesów i stosunków, a także działania Zasada świadomości i aktywności podstawowymi czynnikami zasady świadomego udziału są: cele, udział oraz kontroli osiąganych wyników

61 METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO
Zasada stopniowania trudności zasada stopniowania trudności w nauczaniu (zasada przystępności) polega na przechodzeniu: a) od tego co bliskie do tego co dalsze; b) od łatwiejszego do trudniejszego: c) od znanego do nieznanego Zasada trwałości wyników nauczania wiadomości muszą one być tak powtarzane, aby urozmaicić proces utrwalania zarówno przez zmianę kolejności, jak przez wprowadzenie nowych środków wzmacniających te wiadomości Znakomitym sposobem utrwalania tych wiadomości jest stosowanie wiadomości w praktyce Zasada operatywności wiedzy wykorzystywanie zdobytej wiedzę w sposób planowy i świadomy, wymagający samodzielności myślenia i działania

62 Celem szkolenia okresowego bhp jest aktualizacja
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP SZKOLENIE OKRESOWE Celem szkolenia okresowego bhp jest aktualizacja i uzupełnienie wiadomości i umiejętności w zakresie: przepisów bhp związanych z wykonywana pracą zagrożeń towarzyszących wykonywanej pracy oraz metod ochrony przed tymi zagrożeniami postępowania w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń nowych rozwiązań techniczno- organizacyjnych

63  nie rzadziej niż raz na 6 lat
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP SZKOLENIE OKRESOWE Dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno- biurowych:  nie rzadziej niż raz na 6 lat Dla pracodawców i osób kierujących pracownikami, pracowników inżynieryjno-technicznych oraz służb bhp:  nie rzadziej niż raz na 5 lat Dla pracowników zatrudnionych na pozostałych stanowiskach robotniczych:  nie rzadziej niż raz na 3 lata Dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, na których występują szczególnie duże zagrożenie dla zdrowia oraz zagrożenia wypadkowe:  nie rzadziej niż 1 raz w roku

64 RYZYKO ZAWODOWE Źródło: Iwww.hse.gov.uk

65 Ryzyko prawdopodobieństwo ciężkość RYZYKO ZAWODOWE to
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP RYZYKO ZAWODOWE Ryzyko to prawdopodobieństwo urazu lub pogorszenia zdrowia i ciężkość urazu lub pogorszenia zdrowia

66 ZAGROŻENIA W PRACY MENEDŻERA
Obciążenie psychiczne (stres, praca w deficycie czasu) Upadki i potknięcia Nadmierne obciążenie wzroku (zespół suchego oka) Nieodpowiednie wyposażenie stanowiska komputerowego Promieniowanie elektromagnetyczne Zagrożenia związane z używaniem samochodu służbowego Niedostateczne oświetlenie pomieszczeń pracy Niewłaściwe rozmieszczenie sprzętów i urządzeń Zagrożenia związane z eksploatacją urządzeń klimatyzacyjnych (zespół chorego budynku) Śliskie i nierówne powierzchnie Kontakt z urządzeniami zasilanymi prądem elektrycznym Obciążenie fizyczne (przenoszenie ciężarów) Ostre i wystające krawędzie Pożar

67 Czynniki występujące w procesach pracy dzielą się na:
RODZAJE ZAGROŻENIA Czynniki występujące w procesach pracy dzielą się na: Czynniki niebezpieczne, których oddziaływanie na pracownika w procesie pracy prowadzi lub może prowadzić do urazu Czynniki szkodliwe, których oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia W zależności od charakteru działania czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w procesie pracy dzielą się na: fizyczne chemiczne biologiczne psychofizyczne

68 FIZYCZNE CZYNNIKI RYZYKA
poruszające się maszyny i inne urządzenia, ruchome części maszyn i ich oprzyrządowania oraz poruszające się narzędzia, przemieszczające się wyroby, półwyroby, materiały i surowce, położenie stanowiska pracy na poziomie różnym od powierzchni otoczenia, urządzenia do przetwarzania, magazynowania, przesyłania i rozdzielania energii, spadające przedmioty, gorące lub zimne powierzchnie i substancje, śliskie, nierówne powierzchnie, substancje i materiały wybuchowe i łatwopalne, prąd elektryczny o napięciu do 1kV lub powyżej 1kV, elektryczność statyczna, hałas i wibracje

69 CZYNNIKI MECHANICZNE Przemieszczające się maszyny, transportowane przedmioty Ruchome elementy mogące powodować: pochwycenie, wciągnięcie, zgniecenie Elementy ostre, wystające, chropowate Elementy spadające Płyny pod ciśnieniem Śliskie, nierówne powierzchnie Ograniczone przestrzenie (dojścia, przejścia) Praca na wysokości Praca w zagłębieniach, wykopach

70 CZYNNIKI MECHANICZNE

71 POŚLIZGNIĘCIA, UPADKI, POTKNIĘCIA

72 PRACA NA WYSOKOŚCI Upadek z wysokości jest bardzo częstą przyczyną wypadków, na ogół ciężkich lub śmiertelnych. W roku 2002, zgodnie z danymi GUS, upadek stanowił przyczynę ponad 30 % wszystkich wypadków przy pracy, odnotowanych w Polsce. Dlatego podczas różnego rodzaju robót budowlanych, bardzo często wykonywanych na wysokości, muszą być zachowane wyjątkowe środki ostrożności z uwagi na duży stopień zagrożenia zdrowia i życia pracowników.

73 PRACA NA WYSOKOŚCI Upadki z wysokości to przyczyna 30% wszystkich wypadków przy pracy! Za pracę na wysokości uważa się prace na wysokości co najmniej 1 m ponad gruntem. Pracodawca musi wyposażyć pracowników w zbiorowe lub indywidualne środki ochrony pracy na wysokości. Obarierowanie: Barierki – 1,1 m Środkowa ochrona – 0,6 Bortnica (krawężnik) – min. 0,15 Źródło: Internet

74 ¼ WARTOŚCI DOPUSZCZALNEJ DLA KOBIET 20 50 12 30
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP NORMY DŹWIGANIA I PRZENOSZENIA ¼ WARTOŚCI DOPUSZCZALNEJ DLA KOBIET 20 50 dorywcza 4x / 1godz / zm 12 30 stała Kobiety w ciąży Mężczyźni Rodzaj pracy Dorywczo: do 4 razy / godz i przez 4 godz. na dobę Jeżeli masa przenoszonego przedmiotu przekracza 30 kg, a jego długość wynosi ponad 4 m, ręczny transport - zespołowo. W zespole masa na jednego pracownika nie może przekroczyć 25 kg (praca stała) i 42 kg (dorywcza). Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przez jednego pracownika przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m * lub na odległość przekraczającą 25 m Źródło: Internet

75 DŹWIGANIE I PRZENOSZENIE CIĘŻARÓW
Źródło:

76 W działaniu bezpośrednim prąd porażeniowy może wywołać
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP PRĄD ELEKTRYCZNY W działaniu bezpośrednim prąd porażeniowy może wywołać poparzenia skóry i tkanek lub ich zwęglenie! Filmik 3 Prąd - poprzez rozkład płynów fizjologicznych – oddziaływuje na układ krwionośny i nerwowy Źródło: Internet

77 MASZYNY I URZĄDZENIA Każde urządzenie lub maszyna powinna mieć opracowaną i załączoną dokumentację techniczno-ruchową DTR zwana również paszportem maszyny

78 OCENA ZGODNOŚCI Niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności! Maszyny i urządzenia techniczne powinny być tak konstruowane i budowane, aby zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy Wymaga się także, aby w konstrukcji maszyn i urządzeń technicznych uwzględniać zasady ergonomii

79 Każdy pracownik ma obowiązek zapoznania się z treścią instrukcji
INSTRUKCJE BHP Instrukcje powinny określać: Czynności jakie trzeba wykonać przed rozpoczęciem pracy Zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy Czynności jakie należy wykonać po jej zakończeniu Zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników Każdy pracownik ma obowiązek zapoznania się z treścią instrukcji i potwierdzić to własnoręcznym podpisem Brak instrukcji BHP nie może być powodem odmowy wykonania pracy

80 PRZEMIESZCZANIE SIĘ LUDZI

81 ZNAKOWANIE DRÓG

82 a = szerokość śr. transportu
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP DROGI TRANSPORTOWE Ruch 1-kierunkowy: Tylko transport = a + 60 transp+piesi = a + 100 Dla ruchu pieszego: (1-k): a+30, (2-k): 2a+60 a = szer. przenoszonego ładunku Drogi nie mogą być zastawiane Bez progów, ewentualnie nachylone do 8% Ruch 2-kierunkowy: Tylko transport = 2a + 90 transp+piesi = 2a + 200 Minimum 120 cm a = szerokość śr. transportu

83 ZAWSZE: Rozglądaj się Nie ufaj Wolniej niż szybciej
ZAGROŻENIA W RUCHU POJAZDÓW wypadków drogowych (o 506 zdarzeń mniej niż w ub.r.), w wyniku których zginęło osób (spadek o 150 ofiar). Rannych w wypadkach drogowych w ub.r. było (spadek o 1166) ZAWSZE: Rozglądaj się Nie ufaj Wolniej niż szybciej Apteczkę miej pod ręką Wypadki przy pracy (GB): 70 ofiar rocznie Ponad 1000 ciężkich urazów Ponad 5000 zwolnień > 3 dni Źródło: Internet

84 ZAGROŻENIE POŻAROWE

85 ZAGROŻENIE POŻAROWE Pracodawca w użytkowanych przez siebie budynkach powinien zapewnić warunki bezpieczeństwa pożarowego na które składają się wyposażenie budynków w środki techniczne oraz instrukcja bezpieczeństwa pożarowego. Pracodawca zobowiązany jest do umieszczenia w miejscach widocznych wykazu telefonów alarmowych oraz instrukcji postępowania na wypadek pożaru, a także oznakowania dróg ewakuacyjnych. Pracodawca zobowiązany jest do wyznaczenia pracownika Do wykonywania działań w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji.

86 DROGI POŻAROWE I EWAKUACYJNE

87 DROGI POŻAROWE I EWAKUACYJNE

88 OŚWIETLENIE DRÓG I DOJŚĆ

89 Mikroklimat (zimny lub gorący) Promieniowanie Pole elektromagnetyczne
WYBRANE SZKODLIWE CZYNNIKI FIZYCZNE Hałas Wibracje Mikroklimat (zimny lub gorący) Promieniowanie Pole elektromagnetyczne Pole elektrostatyczne Pyły przemysłowe

90 W Europie ponad 13 milionów pracowników cierpi na zaburzenia słuchu.
HAŁAS W Europie ponad 13 milionów pracowników cierpi na zaburzenia słuchu. Hałas może być przyczyną wypadków, powodować utratę głosu oraz zwiększać poziom stresu. Utrata lub uszkodzenie słuchu jest jedną z najczęściej odnotowywanych chorób zawodowych w UE. Jest jedną z najbardziej kosztownych pod względem wypłacanych odszkodowań oraz zwolnień lekarskich, zmniejszenia wydajności pracy i wypadków przy pracy spowodowanych utrudnieniami w porozumiewaniu się z powodu hałasu.

91 Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP
HAŁAS poziom ekspozycji na hałas w odniesieniu do 8-godz. czasu pracy nie powinien przekraczać 85 db

92 OCHRONA PRZED HAŁASEM

93 Gorące elementy maszyn Substancje chemiczne (kwasy, zasady)
POPARZENIA Para wodna Gorąca woda (kawa) Gorące elementy maszyn Substancje chemiczne (kwasy, zasady)

94 CZYNNIKI CHEMICZNE

95 CZYNNIKI CHEMICZNE NDS – Najwyższe dopuszczalne stężenie

96 METODY ELIMINACJI ZAGROŻENIA

97 Toksyczny Wybuchowy Szkodliwy / Utleniający drażniący Żrący
ZNAKI BEZPIECZEŃSTWA Toksyczny Szkodliwy / drażniący Żrący Wybuchowy Utleniający Łatwo palny

98 Pył to zbiór cząstek stałych (o wymiarach poniżej 300 mikrometrów),
PYŁY Pył to zbiór cząstek stałych (o wymiarach poniżej 300 mikrometrów), pozostających w powietrzu przez pewien czas. Najbardziej pyłotwórcze procesy technologiczne: Kruszenie Mielenie Przesiewanie Transport i mieszanie ciał sypkich Oczyszczanie Toczenie Szlifowanie Polerowanie

99 USZKODZENIA BŁON ŚLUZOWYCH LUB SKÓRY
PYŁY Pyły w zależności od oddziaływania na organizm dzielimy na: pylicotwórcze drażniące alergioczne toksyczne rakotwórcze Mogą być źródłem: PYLICA PŁUC CHOROBA UCZULENIOWA USZKODZENIA BŁON ŚLUZOWYCH LUB SKÓRY RAK PŁUC RAK OSKRZELI

100 ochrony kończyn górnych / dolnych ochrony głowy, twarzy i oczu
ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Tam, gdzie pracodawca nie może wyeliminować szkodliwych lub niebezpiecznych czynników zagrożenia, musi (na własny koszt) wyposażyć pracowników w indywidualne środki: ochrony kończyn górnych / dolnych ochrony głowy, twarzy i oczu ochrony dróg oddechowych ochrony słuchu ochrony przed upadkiem z wysokości Źródło Internet

101 Mikroorganizmy (bakterie, wirusy, grzyby itd.)
CZYNNIKI BIOLOGICZNE Mikroorganizmy (bakterie, wirusy, grzyby itd.) Makroorganizmy (psy, szczury, Struktuktury i substancje produkowane przez te organizmy (toksyny, alergeny…) Substancje rakotwórcze Substancje mutagenne

102 CZYNNIKI BIOLOGICZNE Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia. Bacillus, Pseudomonas, Enterobacter, Flavobacterium, Alcaligenes, Microccocus, Legionella i Streptomyces Candida spp., Penicillium ssp., Aspergillus spp. i Cladosporium spp.

103 Pracodawca jest zobowiązany do:
CZYNNIKI RAKOTWÓRCZE Pracodawca jest zobowiązany do: rejestrowania wszystkie rodzaje prac związanych z kontaktem z czynnikami rakotwórczymi pomiarów występowania tych czynników prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach informowania pracowników o narażeniu na czynniki rakotwórcze przechowywania tych rejestrów przez 40 lat

104 CZYNNIKI PSYCHO-FIZYCZNE
Źródło: Internet

105 CZYNNIKI PSYCHO-FIZYCZNE
Czynnikami psychofizycznymi w procesie pracy mogą być: Obciążenie fizyczne: Obciążenie nerwowo-psychiczne: statyczne dynamiczne Obciążenie umysłu Niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne Obciążenie emocjonalne

106 PRACA STATYCZNA: wysiłek charakteryzujący się małym zużyciem energii.
OBCIĄŻENIE FIZYCZNE PRACA STATYCZNA: wysiłek charakteryzujący się małym zużyciem energii. Swobodny przepływ krwi zahamowany jest przez długotrwały skurcz mięśnia, a zbierające się produkty przemiany materii powodują zakwaszenie komórek mięśni i związane z tym bóle mięśniowe oraz rozwój zmęczenia. Źródło: Internet

107 DOLEGLIWOŚCI W PRACY STATYCZNEJ

108 PRZECIWDZIAŁANIE MONOTONII
Ze względu na uciążliwość pracy z monitorem ekranowym pracodawca powinien tak zorganizować pracę, aby zapewnić: łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała (1 godz. nieprzerwanej pracy) lub co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

109 praca pod naciskiem czasu napięcie ambicjonalne „wyścig szczurów”
CZYNNIKI PSYCHO-FIZYCZNE Obciążenie psycho-nerwowe: praca pod naciskiem czasu napięcie ambicjonalne „wyścig szczurów” stres psychiczny Źródło: Internet

110 PRESJA STRES CHOROBA STRES TO REAKCJA NA NADMIERNĄ PRESJĘ STRES
Źródło: Internet

111 STRES KOSZTUJE! Odejścia z pracy Wzrost absencji chorobowej
STRES ZAWODOWY STRES KOSZTUJE! Odejścia z pracy Wzrost absencji chorobowej Gorsza jakość pracy Niedotrzymywanie terminów Skargi klientów Stres jednego pracownika wywołuje stres następnego! Pracownik może żądać odszkodowania

112 Efekt niedopasowania wymagań do możliwości ich sprostania
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP STRES ZAWODOWY Efekt niedopasowania wymagań do możliwości ich sprostania Stres zajmuje 2 miejsce wśród najczęściej zgłaszanych problemów zdrowotnych. Dotyczy 22% pracowników w Unii Europejskiej 50-60% wszystkich traconych dni roboczych ma związek ze stresem! Źródło:

113 ROZPOZNAJ STRES Zmiany nastroju, pogarszające się kontakty, irytacja, niezdecydowanie, absencja, niewywiązywanie się z obowiązków Rozczarowanie pracą, presja czasu, niedostosowanie stanowiska, brak wsparcia, wykorzystywanie, nękanie, mobbing, niepewność przyszłości

114 Rozpoznaj źródło stresu
ROZPOZNAJ STRES Rozpoznaj źródło stresu Włącz pracownika w proces Zachęć do pomocy u lekarza Traktuj ze zrozumieniem i dyskrecją Wyrzucenie z pracy NIE JEST najlepszym rozwiązaniem! Może to być wierzchołek góry lodowej…

115 Stres wywoływany jest zwykle przez:
STRES MENADŻERSKI Stres wywoływany jest zwykle przez: osobistą odpowiedzialnością prawną i materialną za skutki kierowania przedsiębiorstwem brak pełnej informacji i związane z nią ryzyko przy wprowadzaniu nowych produktów, rozpoczynania inwestycji lub otwierania filii firmy w innych miastach konieczność stałej kontroli swego zachowania dyspozycyjność wobec współpracowników i firm współpracujących presję czasu oraz brak wypoczynku! konflikty w stosunkach z podwładnymi oraz problemy w życiu osobistym lub problemy ze zdrowiem.

116 W podejmowaniu decyzji W rozwiązywaniu problemów W komunikacji
STRES MENADŻERSKI SKUTKUJE BŁĘDAMI: W podejmowaniu decyzji W rozwiązywaniu problemów W komunikacji W relacjach z podwładnymi (nagradzanie, karanie)

117 Podwyższone ciśnienie Kołatanie serca Nadkwaśność, brak apetytu
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP OBJAWY STRESU Podwyższone ciśnienie Kołatanie serca Nadkwaśność, brak apetytu Napięcie, lęk, wyczerpanie, nerwice Depresja, bezsenność Źródło: Internet

118 DBAJ O WŁAŚCIWY POZIOM STRESU!
przemyślenie swojej roli zawodowej sformułowanie jasnych celów na najbliższy rok przeorganizowanie swojego dnia  częste, krótkie odpoczynki pomiędzy fazami wytężonej pracy (1,5 h) ustabilizowanie godzin snu  regeneracja organizmu określenie stresorów wpływających na nas pozytywnie i negatywnie uprawianie sportu, hobby, słuchanie muzyki, stosowanie technik relaksacyjnych

119 Utrzymujący się przez min. 2 tygodnie zespół obniżonego nastroju
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP DEPRESJA Utrzymujący się przez min. 2 tygodnie zespół obniżonego nastroju  zaburzenia snu, nastroju, łaknienia, dolegliwości psycho- somatyczne, myśli typu S, apatia… Wszystko jest wyolbrzymione (stany płaczliwe lub agresywne) Nie straszymy Namawiamy na wizytę u specjalisty Obserwujemy Należy: dbać o godność osobistą, szanować przekonania, okazać wyrozumiałość JAK POMÓC?

120 ZESPÓŁ LĘKU NAPADOWEGO
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ZESPÓŁ LĘKU NAPADOWEGO Panika, występuje razem z np. agorafobią, klaustrofobią (w kolejce, w korku, w czasie filmu)  bicie serca, suchość ust, bladość lub przekrwienie, płytki oddech (lub hiperwentylacja), bóle międzyżebrowe (mylone z zawałem) Atak paniki jest wołaniem o pomoc! „Zresetować” Odwrócić uwagę Leczyć! Namawiamy na wizytę u specjalisty Często: nieumiejętność mówienia „nie” JAK POMÓC?

121 ERGONOMIA Źródło: Internet

122 Ergonomia to nauka zajmująca się dopasowaniem pracy do człowieka.
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ERGONOMIA JAK NAJLEPIEJ ORGANIZOWAĆ PRACĘ NA STANOWISKU Ergonomia to nauka zajmująca się dopasowaniem pracy do człowieka. Ergonomia dba, by zadanie, narzędzia, informacja i środowisko pracy były dostosowane do każdego pracownika.

123 ZASTOSOWANIE ERGONOMII WPŁYWA NA:
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ERGONOMIA ZASTOSOWANIE ERGONOMII WPŁYWA NA: zwiększenie wydajności pracy lepsze wykorzystanie czasu pracy zwiększenie bezpieczeństwa pracy obniżenie absencji chorobowej zwiększenie satysfakcji z pracy poprawę samopoczucia pracowników

124 Należy ustalić równowagę między ruchami ciała a bezruchem.
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ERGONOMIA Projektowanie przestrzeni pracy z uwzględnieniem wymiarów ludzkiego ciała w powiązaniu z procesem pracy Pozycja ciała nie powinna powodować zmęczenia na skutek długotrwałego napięcia mięśni Należy ustalić równowagę między ruchami ciała a bezruchem.

125 Powierzchnia pomieszczeń:
POMIESZCZENIA PRACY Powierzchnia pomieszczeń: Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać : co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz 2 m2 wolnej powierzchni podłogi

126 Wysokość pomieszczeń:
POMIESZCZENIA BIUROWE Wysokość pomieszczeń: dla pomieszczeń stałej pracy (ponad 4 godz.) dla 4 osób: min. 2,5 m powyżej 4 osoby: min. 3,0 m otwarta antresole, dyżurki, kioski: 2,2 m w których występują czynniki szkodliwe: min. 3,3 m dla pomieszczeń pracy czasowej (2-4 godz.) jeśli występują czynniki szkodliwe: min. 2,5 m jeśli takie czynniki nie występują: min. 2,2 m

127 Oświetlenie i temperatura:
POMIESZCZENIA BIUROWE Oświetlenie i temperatura: pisanie ręczne, obsługiwanie klawiatury: 500 lux stosunek powierzchni okien do pow. podłogi: min. 1:8 Minimalna temperatura pomieszczeń biurowych: 18o C Wentylacja – zapewniona wymiana powietrza w pomieszczeniu

128 Klimatyzacja powinna zapewnić:
WENTYLACJA Klimatyzacja powinna zapewnić: - utrzymanie optymalnej temperatury bez względu na porę roku, - zapewnienie odpowiedniej wilgotności powietrza, - odpowiednią cyrkulację powietrza. Optymalna wilgotność względna w pomieszczeniach z komputerami nie powinna być niższa niż 40%. Podgrzewanie lub schładzanie powietrza powoduje obniżenie jego wilgotności poniżej zalecanych norm, co negatywnie wpływa na mikroklimat wnętrza, a w konsekwencji na samopoczucie pracowników.

129 STANOWISKO KOMPUTEROWE
Źródło: Internet

130 Przygotowanie monitora do pracy:
STANOWISKO KOMPUTEROWE Przygotowanie monitora do pracy: znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne, obraz powinien być stabilny, bez tętnienia itp., jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania. Źródło: Internet

131 STANOWISKO KOMPUTEROWE
Monitor ekranowy – podstawowe wymagania: regulacja ustawień powinna umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20º do tyłu i 5º do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120º ekran powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr ustawienie ekranu względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła.

132 Szerokość i głębokość BIURKA (stołu) powinna zapewniać:
STANOWISKO KOMPUTEROWE Szerokość i głębokość BIURKA (stołu) powinna zapewniać: zachowanie odległości nie mniejszej niż 10 cm między klawiaturą a przednią krawędzią stołu, ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika  w zasięgu jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji. Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa  najlepiej barwy jasnej!

133 SKUTKI PRACY PRZY KOMPUTERZE
Konsekwencją unieruchomienia w pozycji siedzącej jest wzrost ciśnienia w krążkach międzykręgowych kręgosłupa oraz statyczne obciążenie mięśni pleców, które sprzyja tworzeniu się nieprawidłowych krzywizn kręgosłupa. Jak podaje wiele źródeł literaturowych, dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego u osób wykonujących prace w pozycji siedzącej obejmują ok. 35% tej populacji pracowniczej.

134 SKUTKI PRACY PRZY KOMPUTERZE
• pieczenie skóry, • bóle mięśni i stawów ból i sztywność karku oraz ramion, • bóle głowy drętwienie i skurcze rąk, • sztywność (ból) nadgarstków, • bóle kręgosłupa, bioder, mięśni nóg, • zmęczenie wzroku objawiające się: pieczeniem oczu, nieostrością, widzenia, zmianami widzenia barw, • niepokój, nerwowość, • znużenie i osłabienie.

135 SKUTKI PRACY PRZY KOMPUTERZE
Długotrwały brak aktywności fizycznej powoduje również spowolnienie procesów fizjologicznych. Spowolnienie krążenia i spłycenie oddechu może być przyczyną niedotlenienia, przejawiającego się znużeniem, zmniejszeniem wydolności fizycznej i umysłowej. Niedostosowane siedzisko może powodować zaburzenia krążenia w kończynach dolnych, objawiające się drętwieniem nóg. Brak podparcia dla rąk może powodować bóle w nadgarstkach, mięśni przedramion i stawów barkowych. Jeżeli praca wykonywana jest przez wiele godzin dziennie, zarówno przy prostych, rutynowych czynnościach jak i pracy twórczej, pojawiają się objawy zmęczenia umysłowego i psychicznego.

136 SKUTKI PRACY PRZY KOMPUTERZE
Powtarzanie rutynowych czynności przy wpisywaniu danych do komputera powoduje monotonię, potęgującą znużenie, dużą liczbę popełnianych błędów, brak zaangażowania w pracę. Z kolei stres, który towarzyszy intensywnej pracy umysłowej, wykonywanej często pod presją czasu, powoduje zmęczenie, bóle głowy, frustracje, wypalenie zawodowe. Zmęczenie może pogłębiać intensywna praca wzrokowa wykonywana w nieodpowiednich warunkach oświetlenia.

137 PRZEMĘCZENIE OCZU Objawy przemęczenia oczu to m.in.: 1. Nagłe zaniki ostrości widzenia, 2. Zaburzenia w postaci rozmazywania się obrazu i widzenia za mgłą, 3. Podwójne widzenie, 4. Uczucie ucisku na gałki oczne i zmiany barw. Objawy te mogą wiązać z: 1. Niewłaściwym oświetleniem, 2. Złą ostrością i drganiami obrazu, 3. Odbiciami światła na monitorze, 4. Złym zamontowaniem osłon ekranowych, 5. Wielkością używanej czcionki.

138 ZESPÓŁ SUCHEGO OKA Osoba pracująca przy komputerze stale wpatruje się w płaszczyznę dwuwymiarową, podczas gdy naturalne widzenie jest trójwymiarowe. Obserwowana płaszczyzna ma niekorzystne pionowe ustawienie. Obciążeniem dla oka jest wpatrywanie się w podświetlony ekran, czyli bezpośrednio w źródło światła. Podczas pracy przy obsłudze monitora zmniejsza się liczba mrugnięć oczami. Przy normalnym widzeniu powieki zamykają się i otwierają około 20 – 25 razy na minutę, a przy pracy z monitorem liczba ta może spaść do 1 – 2 mrugnięć na minutę. Rzadkie mruganie prowadzi do wysychania powierzchni gałki ocznej, czego efektem jest niedostateczne nawilżanie gałki ocznej i niewystarczające jej „smarowanie”. Podrażniona zostaje spojówka i rogówka – pojawiają się typowe dolegliwości oczu takie jak: pieczenie, zaczerwienienie, uczucie suchości, swędzenie.

139 STANOWISKO KOMPUTEROWE

140 STANOWISKO KOMPUTEROWE
Pracownik ma prawo: do 5-minutowej przerwy po każdej godzinie nieprzerwanej pracy przy komputerze

141 Stanowisko pracy: Ułożenie ciała: Ochrona oczu:
STANOWISKO KOMPUTEROWE Stanowisko pracy: Zapewnij sobie maks. pole widzenia poza ekranem Wyeliminuj odblask Zadbaj o właściwe oświetlenie Ułożenie ciała: Przyjmij prawidłową pozycję Siedź i pochylaj się prawidłowo Oddychaj regularnie i rozluźnij ciało Ochrona oczu: Mrugaj co 3 – 5 sekund Dostrzegaj otoczenie Spoglądaj często w dal Źródło: Internet

142 WYPADKI PRZY PRACY

143 wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć,
WYPADEK PRZY PRACY Nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą Źródło: Internet

144 MOŻEMY PRZECIWDZIAŁAĆ WYPADKOM,
PRZYCZYNY WYPADKÓW ZAPAMIĘTAJ: MOŻEMY PRZECIWDZIAŁAĆ WYPADKOM, MOŻEMY KONTOROLOWAĆ CZYNNIKI WYPADKOWE… NIE MOŻEMY PRZEWIDZIEĆ SKUTKÓW WYPADKU!

145 CZYNNIK LUDZKI  80% WSZYSTKICH WYPADKÓW
PRZYCZYNY WYPADKÓW CZYNNIK LUDZKI  80% WSZYSTKICH WYPADKÓW LENISTWO „Ale to taki kłopot, by zrobić to dobrze” NADMIERNA WIARA W SIEBIE - „To mi się nigdy nie przydarzy” UPARTOŚĆ - „Zrobię to po swojemu” SARKAZM - „Bezpieczeństwo jest dobre dla dzieci” NIECIERPLIWOŚĆ - „Przecież mi to cały dzień zabierze!” IGNORANCJA - „Nie wiedziałem, że to było niebezpieczne”

146 PRZYCZYNY WYPADKÓW ZAPOMINALSTWO - „Miałem taki zamiar, ale zapomniałem” POPISYWANIE SIĘ - „ Spoko, spójrz na mnie!” NIEZNAJOMOŚĆ ZAGROŻEŃ – „Nikt mi o tym nie mówił” 10. LEKCEWAŻENIE ZAGROŻEŃ - „Inni też tak robią” 11. NIEFRASOBLIWOŚĆ - „Jakoś to będzie” 12. NIEUWAGA, BRAK OSTROŻNOŚCI - „Zagapiłem się” CWANIACTWO - „Zgodnie z instrukcją?! Po co ? Można szybciej i łatwiej”

147 Niezwłocznie* zawiadomić pracodawcę!
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP OBOWIĄZEK POSZKODOWANEGO Niezwłocznie* zawiadomić pracodawcę! Niezwłocznie – znaczy „bez zbędnej zwłoki”. Zwłoka w zawiadomieniu o wypadku stawia poszkodowanego w „kręgu podejrzenia” o próbie zatajenia okoliczności wypadku. * - kiedy tylko stan fizyczny i psychiczny poszkodowanego na to pozwala

148 wezwać Pogotowie Ratunkowe: 999 lub 112 Zabezpieczyć miejsce wypadku
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP OBOWIĄZEK ŚWIADKA Udzielić pierwszej pomocy wezwać Pogotowie Ratunkowe: 999 lub 112 Zabezpieczyć miejsce wypadku przed następnym wypadkiem, jak również ze względu na dochodzenia powypadkowe Niezwłocznie zawiadomić pracodawcę! Źródło: Internet

149 i nie została przerwana
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP WYPADKI W DRODZE DO LUB Z PRACY Nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca pracy, jeżeli ta droga była NAJDOGODNIEJSZA (najkrótsza) i nie została przerwana Źródło: Internet

150 WYPADKI W DRODZE DO LUB Z PRACY
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP WYPADKI W DRODZE DO LUB Z PRACY Droga może być przerwana, jeśli przerwa była życiowo uzasadniona, a czas nie przekraczał granicy potrzeby! Źródło: Internet

151 załatwienia sprawy niecierpiącej zwłoki,
PRZERWA W DRODZE DO LUB Z PRACY Za uzasadnioną życiowo przerwę w drodze do pracy lub z pracy można uznać taką, która powstała w celu załatwienia sprawy niecierpiącej zwłoki, pilnej, która przede wszystkim dotyczy pracownika czy jest istotna dla organizowania jego życia osobistego lub ważna z przyczyn zdrowotnych Źródło: Internet

152 Dla poszkodowanego w wypadku w drodze ,,do’’ i ,,z’’ pracy:
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ŚWIADCZENIA Dla poszkodowanego w wypadku w drodze ,,do’’ i ,,z’’ pracy: Zasiłek chorobowy - płatny 100% Świadczenie rehabilitacyjne (max. 12 mies) Zasiłek wyrównawczy Renta z tytułu niezdolności do pracy

153 powszechnej samoobrony
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP WYPADKI ZRÓWNANE Z WYPADKAMI PRZY PRACY W czasie podróży służbowej chyba że nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych zadań Podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony Przy wykonywaniu zadań zleconych przez związki zawodowe Źródło: Internet

154 Zasiłek chorobowy: 100% wymiaru
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ŚWIADCZENIA Dla poszkodowanego w wypadku przy pracy i zrównanego z wypadkiem przy pracy (także choroby zawodowej): Zasiłek chorobowy: 100% wymiaru Świadczenie rehabilitacyjne Zasiłek wyrównawczy Renta z tytułu niezdolności do pracy Dodatek pielęgnacyjny Jednorazowe odszkodowanie (ZUS): 20% przeciętnego wynagrodzenia za 1% stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

155 Wypadek ciężki: RODZAJE WYPADKÓW
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP RODZAJE WYPADKÓW Wypadek ciężki: Ciężkie uszkodzenie ciała (utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczych)‏ Inne uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, naruszające podst. funkcje organizmu Trwała choroba psychiczna Całkowita lub częściowa niezdolność do pracy Trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała

156 Wypadek zbiorowy: Wypadek śmiertelny: RODZAJE WYPADKÓW
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP RODZAJE WYPADKÓW Wypadek zbiorowy: Wypadek, któremu w wyniku TEGO SAMEGO ZDARZENIA uległy co najmniej 2 osoby Wypadek śmiertelny: Wypadek w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku

157 W sytuacji zaistnienia wypadku zbiorowego, ciężkiego lub śmiertelnego
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ZAWIADOMIENIE O WYPADKU W sytuacji zaistnienia wypadku zbiorowego, ciężkiego lub śmiertelnego pracodawca musi niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy oraz prokuratora.

158 Pracodawca jest zobowiązany przeprowadzić wyjaśnienie powypadkowe:
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP OBOWIĄZKI PRACODAWCY Pracodawca jest zobowiązany przeprowadzić wyjaśnienie powypadkowe: POWOŁAĆ ZESPÓŁ POWYPADKOWY oddelegowany pracownik + pracownik służb BHP ZEBRAĆ DOKUMENTACJĘ protokół powypadkowy + wyjaśnienia poszkodowanego i świadka (10 lat w archiwum) ZGŁOSIĆ DO ZUS ewentualnie do prokuratury i inspekcji pracy ...oraz zastosować środki zapobiegające podobnym wypadkom! Przedawnienie postępowania powypadkowego następuje po 3 latach od zdarzenia.

159 OBOWIĄZKI PRACODAWCY Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie chorób zawodowych Obowiązek niezwłocznego zgłoszenia właściwemu organowi PIS i właściwemu inspektorowi pracy każdego przypadku rozpoznanej choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę. W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej: Ustalenie przyczyny powstania choroby zawodowej oraz charakterystyki i rozmiaru zagrożenia tą chorobą Niezwłoczne przystąpienie do usunięcia czynników, powodujących powstanie choroby zawodowej Zapewnienie realizacji zaleceń lekarskich

160 Umyślne sprowadzenie na siebie niebezpieczeństwa, rażące niedbalstwo
Szkolenie Podstawowe z zakresu BHP ODMOWA ŚWIADCZEŃ Alkohol Umyślne sprowadzenie na siebie niebezpieczeństwa, rażące niedbalstwo Środki odurzające (narkotyki) i substancje psychotropowe Źródło: własne Źródło: Internet

161 NIE DOPUSZCZAĆ DO PRACY
ALKOHOL W PRACY NIE DOPUSZCZAĆ DO PRACY - WYDŁUŻONA REAKCJA - ZŁA OCENA SYTUACJI - NIEDOSTRZEGANIE ZAGROŻEŃ Źródło: owc1.blox.pl

162 Ujęte są w „Wykazie chorób zawodowych” (RM 30 VII 2002)
CHOROBY ZAWODOWE Ujęte są w „Wykazie chorób zawodowych” (RM 30 VII 2002) Występują, jeśli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wielkim prawdopodobieństwem, że CHOROBA POWSTAŁA W WYNIKU DZIAŁANIA CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem wykonywania pracy. Decyzje o uznaniu choroby zawodowej podejmuje państwowy inspektor sanitarny na podstawie orzeczenia lekarskiego Źródło: Internet

163 998 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
Kto zauważy pożar, klęskę żywiołową lub inne miejscowe zagrożenie, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia oraz jednostkę ochrony przeciwpożarowej, bądź policję ... Pracownicy winni znać swoje zadania na wypadek pożaru, w szczególności: umieć alarmować straż pożarną; umieć posługiwać się podręcznym sprzętem gaśniczym; umieć postępować w wypadku powstania pożaru w zakładzie pracy w tym współpracować ze służbami ratowniczymi. zachować spokój, ostrzec współpracowników; zaalarmować straż pożarną; odłączyć spod napięcia urządzenia elektryczne, wyłączyć instalacje wentylacyjne, transportowe i grzewcze; zamknąć główny zawór gzowy, zablokować rurociągi; natychmiast opuścić miejsca niebezpieczne oznakowanymi drogami ewakuacyjnymi, w razie zadymienia przemieszczać się trzymając głowę na wysokości ok. 1 m (ochrona przed dymem i ciepłem); nie używać wind. 998

164 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
I. Zagrożenie pożarowe – to zespół czynników wpływających na powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru – a przez to na bezpieczeństwo życia ludzi. II. Zjawisko pożaru i wybuchu:  Pożar jest to - niekontrolowany w czasie i przestrzeni proces wydzielania ciepła połączony z przenoszeniem masy. Proces palenia definiujemy jako pożar gdy zachodzą okoliczności: - przebiega on warunkach niekontrolowanych; - niszczy wartości materialne nie przeznaczone do zniszczenia w danym czasie - i w taki sposób, że: - jego likwidacja wymaga zastosowania środków gaśniczych.  Palenie jest to - proces fizyko-chemiczny polegający na intensywnej reakcji egzotermicznej łączenia się materiału palnego z tlenem, znajdującym się w powietrzu. Procesowi palenia towarzyszą: - wzrost temperatury; - wydzielanie ciepła; - świecenie w postaci żaru lub płomienia; - wydzielanie dymów i gazów.  Czynniki niezbędne do wywołania zjawiska palenia: - tlen; - materiał palny; - ciepło (płomień, iskra).  Temperatura zapalania to – najniższa temperatura, przy której ciało stałe wytwarza gazy zdolne do zapalenia pod wpływem bodźca termicznego. Przykład: drewno 300 – 4000 C, papier ok C, węgiel kamienny 400 – 5000 C.

165 POŻAR CIEPŁO PALIWO WARUNKI POWSTAWANIA POŻAU POWIETRZE GAZ, CIECZ
Przenoszenie ciepła do paliwa Przenoszenie ciepła do powietrza PALIWO GAZ, CIECZ CIAŁO STAŁE POWIETRZE AZOT TLEN POŻAR Mieszanie się paliwa z powietrzem

166 Zakres stosowania środków gaśniczych
OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA III. Grupy pożarów w zależności od rodzaju palącego się materiału i sposobu jego spalania: Rodzaj palących się materiałów i sposób ich spalania – wg PN-75/M Zakres stosowania środków gaśniczych Grupa pożaru Rodzaj palącego się materiału i sposób jego spalania Typy gaśnic przenośnych Pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, (grupa pożaru A), przy spalaniu których obok innych zjawisk powstaje zjawisk żarzenia np.: drewno, papier, węgiel, słoma, tworzywa sztuczne, tekstylia, itp.. gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC; gaśnice płynowe z dodatkowym roztworem środka; gaśnice pianowe. Pożary cieczy palnych i substancji stałych, topiących się wskutek ciepła wytwarzającego się podczas pożaru (grupa pożaru B), np.: benzyna, tłuszcze, farby, oleje, smoła, rozpuszczalniki, itp. gaśnice CO2; gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC; gaśnice pianowe; gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka; Pożary gazów ,(grupa pożaru C), np.: acetylen, butan, metan, propan, wodór, gaz ziemny i miejski, itp.. gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC. Pożary metali (grupa pożaru D), np.: aluminium, sód, potas, lit, magnez i ich związki. gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym metale. A B C D

167 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
IV. Środki gaśnicze: Woda – podstawowy środek gaśniczy, charakteryzujący się dobrymi właściwościami chłodzenia – wylana na palące się ciało pobiera duże ilości ciepła i sam ogrzewając się oziębia je do temperatury uniemożliwiającej dalsze palenie. Para wodna ma działanie tłumiące. Wodą gasimy pożary grupy A. Uwaga: Wodą nie wolno gasić urządzeń pod napięciem elektrycznym, ciał reagujących z wodą (np. sód, potas, karbid, wapno palone), cieczy palnych jak benzyna, nafta, oleje, tłuszcze (woda opada na dno zbiornika powodując gromadzenie pary wodnej i wzrost ciśnienia co prowadzi do wyrzutów cieczy na zewnątrz zbiornika). Piana gaśnicza – jej działanie to odcięcie dostępu tlenu do źródła ognia (działanie tłumiące). Jest złym przewodnikiem ciepła i może być wykorzystywana jako zabezpieczenie materiałów zagrożonych pożarem. Pianą gasimy pożary grup A i B. Uwaga: Nie wolno gasić pianą urządzeń pod napięciem elektrycznym oraz materiałów reagujących z wodą. Dwutlenek węgla – produkt całkowitego spalania węgla, a więc środek niepalny. Dwutlenek węgla jest cięższy od powietrza, obniża stężenie tlenu w otaczającej ogień atmosferze (działanie tłumiące). Dwutlenek węgla po gwałtownym rozprężeniu do ciśnienia atmosferycznego zestala się w masę podobną do śniegu i silnie oziębia się do ok. –78,50 C. Dwutlenek węgla może gasić pożary grup B i C. Uwaga: Nie wolno gasić węgla kamiennego, siarki, metali lekkich, wodoru oraz palącej się odzieży na ludziach. Proszki gaśnicze – służą do gaszenia pożarów grup A, B i C. Pod wpływem wysokiej temperatury proszek wytwarza szklistą warstwę na powierzchni gaszonego materiału odcinając dopływ tlenu.

168 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
V. Sprzęt gaśniczy (oznakowanie): Przez podręczny sprzęt gaśniczy – należy rozumieć urządzenia, przy pomocy których można przystąpić do natychmiastowej akcji gaszenia pożaru. Są to między innymi hydronetki, gaśnice, koce gaśnicze. 1. Gaśnice – to przenośne urządzenia, których masa całkowita nie powinna przekraczać 20 kg, po uruchomieniu samodzielnie wyrzucają środek gaśniczy na skutek działania ciśnienia gazu (proszkowe, śniegowe, halonowe, pianowe). 2. Koc gaśniczy – to płachta tkaniny z włókna szklanego o powierzchni ok. 2 m2, całkowicie niepalna. Działanie koca gaśniczego polega na tłumieniu pożaru przez odcięcie dopływu powietrza do palącego materiału. 3. Agregat gaśniczy – to sprzęt gaśniczy mający zapas środków gaśniczych ponad 20 kg, wyposażony w urządzenia umożliwiające natychmiastowe prowadzenie akcji gaśniczej. 4. Hydrant wewnętrzny – to zawór wodny zainstalowany na wewnętrznej sieci wodociągowej, obudowany szafką i wyposażony w wąż tłoczony zakończony prądownicą wodną. Do obsługi hydrantu potrzebne są 2 osoby.

169 Gaśnice pianowe. Agregaty pianowe.
TYPY GAŚNIC Gaśnice pianowe. Agregaty pianowe. ZALETY: Zapewnia szybkie chłodzenie przez skroplenie środka w kontakcie z pożarem; Tworzy powłokę odcinającą wydzielanie par palnych cieczy i uniemożliwia ponowne zapalenie; Może być użyta do gaszenia urządzeń elektrycznych, jeżeli posiadają informacje od dopuszczeniu. ZASTOSOWANIE: pożary grupy A, B. PRZECIWWSKAZANIA: Nie gasić: ciał reagujących z wodą, jak np. sód, potas, karbol, wapno; ciał palących się w postaci żaru w wysokich temperaturach; instalacji u urządzeń elektrycznych pod napięciem. DZIAŁANIE: Wyciągnąć zawleczkę bezpieczeństwa; Nacisnąć dźwignię; Skierować zawór na źródło ognia naciskając dźwignię.

170 Gaśnice śniegowe. Agregaty śniegowe.
TYPY GAŚNIC Gaśnice śniegowe. Agregaty śniegowe. ZALETY: Środek gaśniczy nie wymaga do uwolnienia czynnika wyzwalającego; Działa tłumiąco wypychając tlen gazem obojętnym; Nie pozostawia śladów po użyciu; Stosuje się do gaszenia urządzeń pod napięciem. ZASTOSOWANIE: Pożary grupy B i C; Urządzenia i instalacje pod napięciem do 1 kV. PRZECIWWSKAZANIA Nie wolno gasić: pożarów siarki, węgla, metali lekkich, materiałów, obok których są związki cyjanków; palących się ludzi; silnie rozgrzanych elementów konstrukcji urządzeń. DZIAŁANIE Wyciągnąć zawleczkę; Nacisnąć dźwignię uwalniającą CO2; Wydajność kontrolować zaworem.

171 Gaśnice proszkowe. Agregaty proszkowe.
TYPY GAŚNIC Gaśnice proszkowe. Agregaty proszkowe. ZALETY: Nietoksyczność, neutralność; Duża zdolność penetracji ognia, chłodzenie i tworzenia warstwy izolacyjnej przed ogniem; Możliwość gaszenia urządzeń elektrycznych; Proszki fosforanowe posiadają zwiększoną odporność na wilgotność, wstrząsy i gaszą pożary grupy A; Gasi skutecznie pożary gazów. PRZECIWWSKAZANIA Nie powinno się gasić: części ruchomych maszyn, komputerów i sprzętu elektronicznego. ZASTOSOWANIE: Proszki fosforanowe gaszą pożary grupy A, B, C; Proszki węglanowe gaszą pożary grupy B, C; Urządzenia elektryczne pod napięciem do 1 kV; Pożary grup D (proszek D). DZIAŁANIE Wyciągnąć zawleczkę bezpieczeństwa; Nacisnąć dźwignię; Uwolniony proszek i jego wydajność kontroluje się zaworem.

172 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
VI. Alarmowanie straży pożarnej: Aby zaalarmować straż pożarną należy: Nacisnąć ręczny sygnalizator pożaru Z najbliższego telefonu połączyć się ze stanowiskiem alarmowania straży pożarnych lub centralą zakładową i zgłosić: Co się pali? - (rodzaj pomieszczenia lub jaki budynek itp.. względnie rodzaj innego zdarzenia przy którym niezbędna jest interwencja służb ratowniczych); Gdzie się pali? - adres, jakie jest zagrożenie? czy w obiekcie znajdują się ludzie, jakie obiekty są w sąsiedztwie i czy są zagrożone?. Kto zgłasza?

173 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
Alarmowanie 1. Każdy, kto zauważył pożar lub uzyskał informację o pożarze obowiązany jest zachować spokój i nie dopuszczając do paniki natychmiast zaalarmować:   a)      osoby znajdujące się w sąsiedztwie pożaru, narażone na jego skutki, b)      pracowników ochrony obiektu, telefonicznie lub włączając przycisk alarmowy, c)      Państwową Straż Pożarną tel. 998  2. Alarmowanie straży pożarnej należy przeprowadzić z najbliższego telefonu,  3. Po uzyskaniu połączenia ze strażą pożarną należy wyraźnie podać :   a)  gdzie się pali - dokładnie adres budynku i jego nazwę, b)  co się pali - np. pokój biurowy na XXV p. c) czy istnieje zagrożenie życia ludzkiego, czy w rejonie objętym pożarem lub w bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się materiały łatwo zapalne lub wybuchowe itp. d)  numer telefonu, z którego się dzwoni oraz swoje imię i nazwisko. UWAGA: po potwierdzeniu przyjęcia meldunku przez dyżurnego telefonistę odłożyć słuchawkę i odczekać przy telefonie na ewentualne sprawdzenie, czy meldunek o pożarze nie jest fałszywy.

174 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
VII. Ewakuacja: Drogi ewakuacyjne, drogi ratunkowe i wyjścia awaryjne, a także ich trasy, powinny być oznakowane w sposób dobrze widoczny i trwały; Znaki ewakuacyjne i znaki ochrony przeciwpożarowej powinny być wykonane z materiałów fotoluminescencyjnych, jeżeli nie jest konieczne zastosowanie oświetlenia awaryjnego. Nie wolno zastawiać (ani od wewnątrz, ani na zewnątrz) i nie zamykać wyjść ewakuacyjnych; Drzwi muszą się w każdej chwili łatwo i szybko otwierać bez żadnych dodatkowych środków pomocniczych, tak długo jak w pomieszczeniu znajdują się ludzie; Wymagania dotyczące wyjść awaryjnych nie są spełnione, jeżeli obok wyjścia awaryjnego nie znajduje się skrzynka z kluczem; Drzwi pożarowe i drzwi dymoszczelne muszą być zawsze zamknięte, z wyjątkiem drzwi zaopatrzonych w prawidłowo działające, skuteczne urządzenia samozamykające; Żadne przedmioty nie mogą utrudniać samoczynnego zamykania drzwi. Ewakuacja – mienia w zakładzie powinna odbywać się z uwzględnieniem przedmiotów, które stanowią dla danego zakładu podstawę jego działania: np.: plany, projekty, dyskietki komputerowe, unikalna aparatura, prototypy. Ewakuacja przedmiotów dużych i ciężkich jest nierealna i bezcelowa.

175 ZAPOBIEGANIE POŻAROM Nie zmieniać usytuowania zainstalowanych urządzeń gaśniczych i sygnalizacji pożarowej; Nie zastawiać i nie zawężać dróg ewakuacyjnych; Drogi ewakuacyjne nie mogą być wykorzystywane do składowania lub przechowywania przedmiotów i różnych materiałów; Zaznajomić pracowników z przepisami przeciwpożarowymi obowiązującymi w zakładzie pracy; W strefach zagrożenia wybuchem, w miejscach składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo oraz określonych przez właściciela obiektu, nie wolno stosować ognia otwartego ani palić tytoniu; Palenie papierosów dozwolone wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych; Urządzenia i osprzęt elektryczny powinny być użytkowane zgodnie z instrukcją obsługi; Nie przechowywać materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od: urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 1000 C; linii kablowych o napięciu powyżej 1 kV; przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji odgromowej; Odstęp od źródeł promieniowania cieplnego powinien wynosić co najmniej 1 m.

176 ZAPOBIEGANIE POŻAROM Składowanie łatwo zapalnych cieczy i substancji wyłącznie w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu; Ograniczanie ilości materiałów łatwo zapalnych przechowywanych na danym stanowisku pracy – nie więcej niż zapotrzebowanie dobowe; Systematyczne usuwanie odpadów łatwo zapalnych; Zlewanie pozostałości łatwo zapalnych płynów do oddzielnych pojemników według rodzaju składu chemicznego, Łatwo zapalne odpady materiałów i płynów o nieznanym składzie magazynować oddzielnie. Łatwo zapalne odpady, także nasycone olejem szmaty, wrzucać do zamykanych niepalnych pojemników.

177 Dziękuję za uwagę!