Www.up-kancelarie.pl Camerimage Forum 2014 Opera Nova Bydgoszcz, 20 listopada 2014 r.

Prezentacja na temat: "Www.up-kancelarie.pl Camerimage Forum 2014 Opera Nova Bydgoszcz, 20 listopada 2014 r."— Zapis prezentacji:

1 www.up-kancelarie.pl Camerimage Forum 2014 Opera Nova Bydgoszcz, 20 listopada 2014 r.

2 Prawo autorskie w umowie pomiędzy producentem a operatorem obrazu - aspekty praktyczne adw. Łukasz Niedziela © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

3 1. Strony i przedmiot umowy. 2. Licencja a przeniesienie praw. 3. Rodzaje umów (cywilnoprawne, o pracę). 4. Klauzule umowne dotyczące praw autorskich. 5. Typowe błędy i braki w umowach. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl Kluczowe zagadnienia

4 Strony umowy © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

5 reżyser operator obrazu scenarzystascenograf twórca kostiumów autor efektów specjalnych autor muzyki twórca – producent – film © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

6 Osoby zaangażowane w produkcję filmu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

7 Operator obrazu 1. Brak definicji ustawowej; 2. osoba odpowiedzialna za warstwę wizualną filmu (autor zdjęć); 3. główny współtwórca filmu; 4. operator nie musi osobiście obsługiwać kamery, aby uzyskać status współtwórcy filmu; 5. twórczość może przejawiać się w dokonywaniu wyborów i podejmowaniu decyzji w sferze artystycznej. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

8 Operator obrazu w ustawie o prawie autorskim (art. 69 ustawy) Współtwórcami utworu audiowizualnego są osoby, które wniosły wkład twórczy w jego powstanie, a w szczególności: reżyser, operator obrazu, twórca adaptacji utworu literackiego, twórca stworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych lub słowno-muzycznych oraz twórca scenariusza. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

9 Producent w rozumieniu prawa autorskiego 1. Brak definicji w ustawie o prawie autorskim, 2. domniemywa się, że producentem jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu, 3. posiłkowo stosować można definicję z ustawy o kinematografii. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

10 Producent filmu według ustawy o kinematografii "Producentem filmu jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 1 § 1 Kodeksu cywilnego, która podejmuje inicjatywę, faktycznie organizuje, prowadzi i ponosi odpowiedzialność za kreatywny, organizacyjny i finansowy proces produkcji filmu." © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

11 Przedmiot umowy - współautorski obraz filmowy - realizacja zdjęć; - odpowiedzialność za warstwę wizualną filmu; - zgoda na korzystanie z materiałów przez producenta (licencja lub przeniesienie praw). © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

12 Film w rozumieniu prawa autorskiego 1. dobro niematerialne (utwór), 2. brak definicji w ustawie autorskiej, 3. zwykle określany jako utwór kinematograficzny złożony z serii obrazów dających podczas projekcji wrażenie ruchu, z dźwiękiem lub bez dźwięku, 4. ochronie podlega zewnętrzna forma, a nie treść zawarta w filmie, 5. prawa do nośnika filmu nie są tożsame z prawami do filmu, 6. przyjmuje się szeroką definicję "utworu audiowizualnego", 7. posiłkowo stosować można definicję zawartą w ustawie o kinematografii. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

13 Film według ustawy o kinematografii (art. 4 ust. 1) „Filmem jest utwór dowolnej długości, w tym utwór dokumentalny lub animowany, złożony z serii następujących po sobie obrazów z dźwiękiem lub bez dźwięku, utrwalonych na jakimkolwiek nośniku umożliwiającym wielokrotne odtwarzanie, wywołujących wrażenie ruchu i składających się na oryginalną całość, wyrażającą akcję (treść) w indywidualnej formie, a ponadto, z wyjątkiem utworów dokumentalnych i animowanych, przeznaczony do wyświetlania w kinie jako pierwszym polu eksploatacji w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych.” © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

14 Komu przysługują prawa autorskie do filmu? Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. (art. 8 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

15 Komu przysługują prawa autorskie do filmu? (art. 9 ustawy) – stan prawny od dnia 22.07.2000 r. Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej. Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesy wszystkich współtwórców. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

16 Komu przysługują prawa autorskie do filmów stworzonych przed 22.07.2000 r.? (art. 70 ustawy) – stan prawny od 24.05.1994 r. do dnia 21.07.2000 r. Autorskie prawa majątkowe do utworu audiowizualnego przysługują producentowi. Prawa twórców utworów mających samodzielne znaczenie nie mogą być wykonywane z uszczerbkiem dla producenta lub pozostałych twórców. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

17 Sytuacja prawna materiałów filmowych w braku umowy dotyczącej praw autorskich: Producent filmu NIE staje się „automatycznie” (z mocy prawa) „właścicielem” wyprodukowanych filmów. Wszelkie prawa musi zagwarantować sobie na podstawie umów ze współtwórcami. W braku umowy dotyczącej praw autorskich prawa zostają przy współtwórcach. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

18 Zasada nabycia praw do zdjęć filmowych w drodze umownej - prawa autorskie przysługują twórcy (współtwórcom), - producent nie nabywa praw do filmu z mocy ustawy, - producent nabywa prawa do filmu poprzez zawarcie umów ze współtwórcami filmu, - zakres nabytych praw zależy od treści zawartych umów, - nabycie praw podlega pewnym ograniczeniom ustawowym. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

19 Przejście praw autorskich według polskiego prawa (art. 41 ustawy) 1) autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy; 2) nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

20 Umowne nabycie prawa korzystania z materiałów filmowych © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

21 Umowa licencyjna Licencja to umowa upoważniająca licencjobiorcę do korzystania z utworu. Nie przenosi ona autorskich praw majątkowych na licencjobiorcę – prawa te pozostają przy licencjodawcy i może on je po udzieleniu licencji swobodnie wykonywać, jeśli strony nie postanowiły inaczej. Licencja ogranicza więc jedynie w określonym w niej zakresie monopol twórcy (albo innego podmiotu praw) w korzystaniu z utworu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

22 Umowa licencyjna wyłączna 1.Jest to umowa, w której licencjodawca zobowiązuje się do nieudzielania licencji innym osobom na danym polu eksploatacji. 2.Wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. 3.Zawarcie takiej umowy nie wyłącza korzystania z utworu przez licencjodawcę na polach eksploatacji objętych licencją, chyba że strony postanowią w niej inaczej. licencjodawca © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

23 Umowa licencyjna niewyłączna 1.Licencja niewyłączna może zostać udzielona przez uprawnionego wielu osobom i to nawet na tych samych polach eksploatacji oraz na tym samym obszarze i w tym samym czasie, 2.Może zostać zawarta w dowolnej formie (także elektronicznej bez tzw. bezpiecznego podpisu cyfrowego). licencjodawca © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

24 Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych 1.umowa taka stanowi najdalej idące pochodne nabycie majątkowych praw autorskich do utworu, 2.wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, 3.uprawniony, który przeniósł swe prawa na inny podmiot nie może sam korzystać z dzieła i rozporządzać nim, a monopol autorski zyskuje nabywca. zbywca nabywca © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

25 Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych 1.Umowa taka stanowi najdalej idące pochodne nabycie majątkowych praw autorskich do utworu, 2.wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, 3.uprawniony, który przeniósł swe prawa na inny podmiot nie może sam korzystać z dzieła i rozporządzać nim, a monopol autorski zyskuje nabywca, 4.nabywca może przenieść swoje prawa na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej. nabywca © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

26 Zasada swobody umów (art. 3531 kodeksu cywilnego) Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

27 Obowiązki wynikające z zawarcia umowy (art. 354 kodeksu cywilnego) Każda ze stron umowy powinna ją wykonać zgodnie z jej treścią i w sposób odpowiadający jej celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

28 Podział praw autorskich Prawa autorskie osobistemajątkowe © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

29 Autorskie prawa osobiste (art. 16 ustawy) Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: 1) autorstwa utworu; 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo; 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; 4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; 5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

30 Autorskie prawa osobiste chronią przede wszystkim interesy pozaekonomiczne twórcy (np. dobrą sławę, więź emocjonalną z utworem, reputację twórcy); ich skutki ekonomiczne schodzą na dalszy plan; są ściśle związane z osobą twórcy; są nieograniczone w czasie (nie wygasają); są niezbywalne i niedziedziczne; nie można się ich zrzec; dopuszcza się zobowiązanie twórcy do ich niewykonywania oraz zezwolenie innej osobie na ich wykonywanie w imieniu twórcy. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

31 Autorskie prawa osobiste są prawami niezbywalnymi Ochrona autorskich praw osobistych do utworu pierwotnego (art. 2 ust. 1 oraz art. 16 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz. U. 1994 r. Nr 90 poz. 83 ze zm.) przysługuje twórcy niezależnie od tego, czy prawa autorskie zostaną przeniesione (art. 41 ustawy). (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 grudnia 1996 r., I ACa 24/96, LexPolonica nr 1115914). © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

32 Autorskie prawa majątkowe chronią przede wszystkim interesy ekonomiczne twórcy lub innego podmiotu uprawnionego (prawo do zarabiania na utworze); zapewniają monopol (wyłączność) na eksploatację utworu; nie są związane z osobą twórcy; są ograniczone w czasie (wygasają); są zbywalne i dziedziczne. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

33 Autorskie prawa majątkowe w ustawie – art. 17 Wyłączne prawo do korzystania z utworu na wszystkich polach eksploatacji; wyłączne prawo do rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji; prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

34 Prawa zależne (prawa twórcy opracowania) Opracowanie to twórcza przeróbka cudzego utworu (np. tłumaczenie, adaptacja, twórcze przeniesienie na inną technikę artystyczną). Opracowanie jest zatem swoistym połączeniem utworu oryginalnego oraz twórczych zmian wprowadzonych przez autora opracowania. Prawa zależne to prawa autorskie twórcy opracowania (przeróbki). Utworem zależnym jest utwór stanowiący modyfikację cudzego dzieła. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

35 Autor opracowania i zdjęcia nieznany, źródło: http://maddogblog.com/images/mona-groucho.jpg Mona Lisa Autor obrazu: Leonardo Da Vinci Autor zdjęcia: nieznany, źródło: Wikipedia © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

36 Podział utworów wg kryterium samodzielności © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

37 Dlaczego prawa zależne? (art. 2 ustawy) 1.Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. Prawa autora opracowania nie są „samodzielne”, gdyż korzystanie z opracowania powoduje zawsze jednoczesne korzystanie z oryginału, który immanentnie zawarty jest w opracowaniu. 2.Opracowanie cudzego utworu, w szczególności jego przeróbka, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. © 2012 United Professionals Kancelarie Adwokackie, www.up-kancelarie.pl, e-mail: biuro@up-kancelarie.pl

38 Sprawa teledysku „Marusia” Maryli Rodowicz Na wykorzystanie fragmentów filmu w teledysku nie wystarcza zgoda producenta filmu. Niezbędne jest dodatkowo uzyskanie zgody współtwórców filmu. źródło: videodisc.tv Teledysk Marusia, wyk. Maryla Rodowicz. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

39 Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna - zasada prawna z dnia 19 lutego 1968 r. III CZP 40/67 Prawo autorskie do filmu kinematograficznego, przysługujące z mocy art. 13 prawa autorskiego (z 1952 r.) przedsiębiorstwu, które film wytworzyło, nie wyłącza całkowicie praw autorskich osób, których twórczość złożyła się na powstanie dzieła filmowego. W szczególności, niezależnie od zezwolenia wymienionego przedsiębiorstwa, zezwolenie tych osób jest konieczne do opracowania innego dzieła na podstawie kinematograficznego dzieła filmowego. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

40 Prawa do opracowania (przeróbki) obrazu filmowego 1.Jeżeli umowa z twórcą nie stanowi inaczej, twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych (art. 46 ustawy). 2.Współtwórcy filmu zachowają wyłączność na zezwalanie na rozporządzanie i korzystanie z opracowania w braku stosownych klauzul umownych. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

41 Wyjątek: tłumaczenie filmu na inne wersje językowe Art. 71 ustawy przyznaje producentowi możliwość dokonywania tłumaczeń filmu na różne wersje językowe bez zgody twórców utworu audiowizualnego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 23 stycznia 2003 r. dokonanie tłumaczenia warstwy słownej utworu audiowizualnego nie stanowi jego opracowania jako całości. II CKN 1399/2000, OSNC 2004/4 poz. 62.

42 W umowach należy ująć prawa do eksploatacji zdjęć filmowych także poza filmem: 1. plakaty, 2. fotosy z planu zdjęciowego, 3. zwiastuny 4. inne filmy, 5. teledyski, 4. albumy, 6. reklam y TV, 7. pocztówki, itp. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

43 Rodzaje umów zawieranych przez operatora obrazu 1. Umowa o pracę; 2. Umowy cywilnoprawne: - umowa o dzieło; - umowa o świadczenie usług (zlecenie). © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

44 Ustawa o pawie autorskim reguluje odmiennie status prawny utworów stworzonych w ramach stosunku pracy oraz utworów stworzonych w ramach umów cywilnoprawnych. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

45 Prawa autorskie operatora w ramach stosunku pracy © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

46 Regulacja praw autorskich operatora w umowie o pracę 1.Wskazanie, że realizacja zdjęć filmowych należy do obowiązków pracowniczych; 2.określenie rodzaju uzyskiwanego uprawnienia (licencja, przeniesienie praw); 3.określenie zakresu przedmiotowego (pola eksploatacji), czasowego i terytorialnego korzystania z materiałów; 4.określenie chwili nabycia praw; 5.określenie czasu, w jakim pracodawca może rozpowszechnić materiały. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

47 Skutki braku regulacji praw autorskich w umowie o pracę 1.pracodawca nabywa prawa autorskie majątkowe do materiałów stworzonych w ramach obowiązków pracowniczych; 2.nabycie nastąpi z chwilą przyjęcia utworu przez pracodawcę; 3.nabycie nastąpi w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Wszystkie powyższe kwestie można i warto uregulować w umowie. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

48 Skutki braku regulacji praw autorskich w umowie o pracę c.d. Jeżeli pracodawca w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

49 Termin na przyjęcie materiałów przez pracodawcę Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą w umowie określić inny termin. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

50 Prawa autorskie operatora w umowach cywilnoprawnych © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

51 Umowa dotycząca gotowego utworu a umowa dotycząca utworu mającego dopiero powstać Z twórcami materiałów zawiera się najczęściej umowy o dzieło oraz o przeniesienie autorskich praw majątkowych. Jest to jeden kontrakt typu „2 w 1”, zawierający klauzule typowe dla umów o dzieło oraz klauzule prawnoautorskie (dotyczące przeniesienia praw lub udzielenia licencji). W przypadku nabycia praw do gotowego już dzieła (np. grafiki, zdjęcia) wystarczy samo przeniesienie autorskich praw majątkowych lub licencja (dzieło jest już gotowe, więc nie ma potrzeby zamieszczać w umowie klauzul dotyczących jego wykonania). © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

52 Konsekwencje braku regulacji praw autorskich w umowie cywilnoprawnej - ustawowe domniemanie nabycia przez producenta autorskich praw majątkowych do filmu "Domniemywa się, że producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości." (art. 70 ust. 1) -domniemanie to może stanowić ułatwienie dla producenta w wykazaniu praw do filmu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

53 Ograniczenia i zagrożenia wynikające z domniemania 1.Domniemanie jest wzruszalne, tzn. osoba kwestionująca prawa producenta może dowodzić przed sądem, że prawa producentowi nie przysługują, 2.dotyczy wyłącznie eksploatacji wkładów w ramach filmu jako całości, 3.dla jego zaistnienia wymagane jest zawarcie umowy o stworzenie utworu na potrzeby filmu lub wykorzystanie w filmie istniejącego utworu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

54 Domniemanie w orzecznictwie sądowym Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 14.01.2003 r. przyjął, że domniemanie ustanowione w art. 70 ust. 1 znajduje zastosowanie w tych przypadkach, w których producent utworu audiowizualnego zawarł umowę o stworzenie utworu albo o wykorzystanie istniejącego utworu, a w umowie takiej nie określono praw majątkowych producenta do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

55 Ustawowe ograniczenia swobody umów 1.Zakaz zbywania i zrzekania się praw osobistych (art. 16). 2.Konieczność zachowania wymaganej formy umowy (art. 53, 67 ust. 5). 3.Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości (art. 41 ust. 3). 4.Twórca utworu zamówionego do utworu audiowizualnego może, po upływie pięciu lat od przyjęcia zamówionego utworu, zezwolić na rozpowszechnianie tego utworu w innym utworze audiowizualnym, jeżeli w tym terminie nie doszło do rozpowszechnienia utworu audiowizualnego z jego utworem. Strony mogą skrócić ten termin. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

56 Pola eksploatacji = sposoby korzystania 1.W umowie należy określić zakres przedmiotowy, czasowy i terytorialny korzystania (pola eksploatacji). 2.Umowa obejmuje wyłącznie pola w niej wymienione (art. 41). 3.Umowa Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia (klauzule „future media”). 4.Twórca utworu wykorzystanego lub włączonego do utworu audiowizualnego oraz utworu wchodzącego w skład utworu zbiorowego, po powstaniu nowych sposobów eksploatacji utworów, nie może bez ważnego powodu odmówić udzielenia zezwolenia na korzystanie z tego utworu w ramach utworu audiowizualnego lub utworu zbiorowego na polach eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

57 Określenie pól eksploatacji (art. 50) Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności: 1.w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową; 2.w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy; 3.w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

58 Brak określenia pól eksploatacji lub określenia blankietowe – skutki Jeżeli w umowie nie określono sposobu korzystania z utworu, powinien on być zgodny z charakterem i przeznaczeniem utworu oraz przyjętymi zwyczajami. (art. 49 ustawy) © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

59 Brak określenia pól eksploatacji lub określenia blankietowe – skutki „Rozpowszechnianie filmów na kasetach wideo odbiega w zasadniczy sposób od rozpowszechniania na poprzednio znanych polach publikacji, tj. w kinach i telewizji, przede wszystkim z punktu widzenia komercyjnego, bowiem utwór powielony jest w nieporównywalnie większej ilości kopii i odtwarzany znacznie częściej. Nie można takiej formy rozpowszechniania uznać za rozpowszechnianie w ramach normalnej działalności filmowej, którą jest emisja telewizyjna lub kinowa. Nie można więc przyjąć, że autor przeniósł prawa do rozpowszechniania utworu na wideokasetach poprzez ogólne postanowienie umowne, iż przenosi prawo do rozpowszechniania utworu zgodnie z jego przeznaczeniem." (wyr. SA w Warszawie z 17.1.1992 r., I ACr 296/91, niepubl.). © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

60 Pola eksploatacji a wynagrodzenie autora Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji. (art. 45 ustawy) © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

61 Brak określenia wynagrodzenia – skutki (art. 43 ustawy) 1.Jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. 2.Jeżeli w umowie nie określono wysokości wynagrodzenia autorskiego, wysokość wynagrodzenia określa się z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

62 Brak wyraźnego określenia o przeniesieniu praw autorskich majątkowych – skutki (art. 65 ustawy) W braku wyraźnego postanowienia o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca udzielił licencji. (domniemanie licencji) © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

63 Brak określenia czasu i miejsca obowiązywania licencji (art. 66 ustawy) Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę, chyba że w umowie postanowiono inaczej. Po upływie pięcioletniego terminu prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

64 Prawo udzielania sublicencji (art. 67 ust. 3) Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji. Prawo udzielania sublicencji musi wyraźnie wynikać z umowy. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl

65 Dziękuję za uwagę. © 2014 United Professionals Kancelarie Adwokackie www.up-kancelarie.pl