CAŁOŚCIOWA OCENA GERIATRYCZNA

Prezentacja na temat: "CAŁOŚCIOWA OCENA GERIATRYCZNA"— Zapis prezentacji:

1 CAŁOŚCIOWA OCENA GERIATRYCZNA
Specjalista Pielęgniarstwa Opieki Długoterminowej Aneta Sznurowska

2 Całościowa Ocena Geriatryczna (COG) jest wielowymiarowym, interdyscyplinarnym i zintegrowanym procesem diagnostycznym służącym do określenia problemów zdrowotnych i funkcjonalnych (medycznych, fizycznych, psychicznych, socjalnych i społecznych) starszego pacjenta celem oszacowania obszarów deficytów funkcyjnych i ustalenia priorytetów leczniczo-rehabilitacyjnych. Cele COG: * planowanie terapii; * planowanie rehabilitacji * planowanie opieki długoterminowej * koordynacja celów wyznaczonych przez świadczeniodawców (eliminacja konfliktów) * optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów

3 Przy tradycyjnym podejściu medycznym do pacjenta w starszym wieku może odczuwać on niezadowolenie z wykonanej usługi medycznej a wręcz być zawiedzionym podejściem do jego stanu. Całościowa Ocena Geriatryczna daje szansę na wykrycie rzeczywistych problemów które czasem wymagają tylko znikomej interwencji aby poprawić jakość życia i funkcjonowanie osoby starszej (np. balkonik, nowe okulary, aparat słuchowy, dobre słowo, porada)

4 Każda osoba może być objęta oceną COG jednak wśród osób starszych tzw
Każda osoba może być objęta oceną COG jednak wśród osób starszych tzw. pacjentów geriatrycznych jest ona szczególnie przydatna a zwłaszcza u osób: * w późnej starości * zniedołężniałych (frail) * o złożonej niesprawności * w krytycznych momentach ich życia ( stan po udarze, zawale, śmierć osoby bliskiej, pogorszenie sytuacji materialnej)

5 „Pacjentem Geriatrycznym” najczęściej uznaje się pacjenta najstarszego, schorowanego, zniedołężniałego i skomplikowanego u którego stwierdza się wiele chorób i interakcji między nimi i zastosowanym leczeniem. Nie mniej jednak zasadniczą rolę w leczeniu stwarzają warunki środowiskowe (samotność, zubożenie, zaniedbania higieniczne i opiekuńcze). Prowadzi to do wielu obrazów klinicznych zespołów chorobowych, których wykrywanie i prowadzenie jest bardzo trudne. Skutki przebytych, współistniejących chorób manifestują się u takich pacjentów w postaci tzw. wielkich zespołów geriatrycznych do których należy otępienie, depresja, niestabilność chodu, zaburzenia równowagi, upadki, niedożywienie, nietrzymanie moczu lub stolca, odleżyny, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego.

6 Ideą podejścia geriatrycznego jest zespołowa i interdyscyplinarna współpraca wszystkich praktyków geriatrycznych – lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, psychologa, opiekuna medycznego, pracownika socjalnego a w razie potrzeby również logopedy, dietetyka, farmaceuty lub kapelana. Niezbędnym warunkiem do efektywności pracy Zespołu są wspólne spotkania służące omawianiu sytuacji poszczególnych podopiecznych i ustaleniu zadań między sobą. Bardzo istotna jest współpraca z rodziną chorego.

7 Kompleksowe badanie geriatryczne może przeprowadzić lekarz POZ w swoim gabinecie, ale na ogół najlepszej oceny dokonuje grupa specjalistów z kilku dziedzin. Do podstawowych pojęć kompleksowej oceny geriatrycznej należą: - klasyczny wywiad lekarski i badanie przedmiotowe - ocena funkcjonowania opieki społecznej - ocena stanu czynnościowego - metody leczenia wywodzące się z rehabilitacji leczniczej.

8 Kompleksowe badania geriatryczne powinno być niezbędnym elementem oceny pacjenta w starszym wieku. Człowiek stary, obarczony przewlekłą i nie tylko chorobą, przedstawia sobą szereg problemów z których część przebiega w sposób utajony. Część wykrywa się podczas standardowego wywiadu i badania przedmiotowego, są i takie których się nie wykrywa i dla tego lekarze nie poświęcają im zbyt wiele uwagi. Standardowe lekarskie badanie pacjenta w starszym wieku powinno być uzupełnione instrumentami oceny czynnościowej.

9 Testy te pozwolą wykryć zaburzenia:
- sprawności fizycznej - psychicznej -emocjonalnej - wzroku - lokomocji - nietrzymanie moczu i stolca których nie ujawniło tradycyjne badanie kliniczne. Instrumenty oceny stanu pacjenta można podzielić na: - oceniające sprawność fizyczną - oceniające sprawność intelektualną - oceniające stan emocjonalny

10 OCENA SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Niesprawność fizyczna należy do częstych zjawisk w populacji osób starszych. Testy monitorujące stan pacjenta lub wyniki leczenia powinny być odpowiednio czułe i wykrywać istotne kliniczne zmiany w stanie pacjenta. Jako wskaźnik sprawności fizycznej używa się pojęcia ADL, czyli sprawność w zakresie czynności dnia codziennego. Różnicujemy skalę podstawowego ADL (physical ADL - PADL albo standardowe ADL, ADL - activities of daily living), uwzględniające podstawowe czynności życiowe badanego oraz skalę instrumentalnego ADL (instrumental ADL -IADL, IADL - instrumental activities daily living), uwzględniające czynności, których wykonywanie jest niezbędne do samodzielnego funkcjonowania.

11 Skala Katza (nazwa wymienna ze skalą ADL) ocenia takie parametry, jak: zdolność utrzymywania higieny, umiejętność samodzielnego ubierania się i rozbierania, mobilność chorego (w najbardziej podstawowym zakresie, tj. sprawdzenie czy pacjent jest w stanie wstać z łóżka i przesiąść się na fotel) oraz kontrolowanie podstawowych czynności fizjologicznych (oddawanie moczu i stolca). Niska punktacja w tej skali świadczy o niezdolności do samodzielnego funkcjonowania, a w konsekwencji o potrzebie świadczenia stałej opieki przez osoby drugie.

12 SAMODZIELNY Tak Nie 1. Kąpanie się 2. Ubieranie się i rozbieranie 3. Korzystanie z toalety 4. Wstawanie z łóżka i przemieszczanie się na fotel 5. Samodzielne jedzenie 6. Kontrolowane wydalanie moczu i stolca Punktacja – osoby sprawne 3-4- osoby umiarkowanie niesprawne =<2 – osoby znacznie niesprawne

13 Do oceny złożonych czynności życia codziennego służy skala
Lawtona - IADL, badająca zdolność seniora do radzenia sobie we współczesnym otoczeniu. Bierze się tu pod uwagę takie parametry, jak: zdolność korzystania z telefonu, docierania do miejsc bardziej oddalonych niż zwykły dystans spacerowy, umiejętność kupienia i przyrządzenia sobie posiłku oraz wykonania podstawowych prac domowych (sprzątanie, drobne naprawy, np. wymiana żarówki, pranie), samodzielne przyjmowanie leków i gospodarowanie pieniędzmi.

14 1. Czy potrafisz korzystać z telefonu?
3= bez pomocy 2= z niewielką pomocą 1= zupełnie nie jesteś w stanie korzystać 2. Czy jesteś w stanie dotrzeć do miejsc poza odległością spaceru? 3= zupełnie nie jesteś w stanie podróżować, dopóki nie poczyni się specjalnych przygotowań 3. Czy wychodzisz na zakupy po artykuły spożywcze? 1= zupełnie nie jesteś w stanie robić jakichkolwiek zakupów 4. Czy możesz samodzielnie przygotować sobie posiłki? 1= nie jesteś w stanie

15 5. Czy możesz samodzielnie wykonywać prace domowe (np. sprzątanie)?
3= bez pomocy 2= z niewielką pomocą 1= zupełnie nie jesteś w stanie 6. Czy możesz samodzielnie majsterkować / wyprać swoje rzeczy? 1= nie jesteś w stanie 7. Czy samodzielnie przygotowujesz i przyjmujesz leki? 8. Czy samodzielnie gospodarujesz pieniędzmi? Wynik końcowy /24

16 Max 24 punkty. Ogólna liczba punktów ma znaczenie tylko w odniesieniu do konkretnego pacjenta, spadek tej liczby w czasie świadczy o pogarszaniu się stanu ogólnego.

17 SKALA BARTHEL Skala Barthel to międzynarodowa skala powszechnie stosowana w ocenie sprawności chorego, a co za tym idzie – jego zapotrzebowania na opiekę. Taki formularz oceny wypełniają np. pielęgniarki środowiskowe, by pacjent mógł uzyskać skierowanie do opieki długoterminowej. – Na skalę Barthel składa się dziesięć czynności dnia codziennego, takich jak np. spożywanie posiłków, poruszanie się, ubieranie, rozbieranie, higiena osobista, korzystanie z toalety czy kontrolowanie czynności fizjologicznych. Ocenia się zdolność chorego do samodzielnego ich wykonywania

18 Przede wszystkim chodzi o zdiagnozowanie, jakie czynności i w jakim stopniu chory może wykonać samodzielnie, z czyjąś pomocą lub w ogóle. – W skali Barthel można uzyskać 100 pkt. Są trzy przedziały oceny: uzyskanie od 0 do 20 pkt oznacza całkowitą niesamodzielność, od 20 do 80 pkt oznacza, że w jakimś stopniu pacjent potrzebuje pomocy innych, a ocena w granicy 80 do 100 pkt oznacza, że przy niewielkiej pomocy chory może funkcjonować samodzielnie . Uzyskanie 40 pkt w skali Barthel lub mniejszej ich liczby powoduje zakwalifikowanie chorego do opieki długoterminowej – oznacza to bowiem, że wymaga on stałej opieki.

19 Ocena świadczeniobiorcy wg skali opartej na skali Barthel
Załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra Zdrowia z dnia KARTA OCENY ŚWIADCZENIOBIORCY KIEROWANEGO DO ZAKŁADU OPIEKUŃCZEGO Ocena świadczeniobiorcy wg skali opartej na skali Barthel Imię i nazwisko pacjenta Adres zamieszkania PESEL L/p NAZWA CZYNNOŚCI */ WARTOŚĆ PUNKTOWA **/

20 1. Spożywanie posiłków 0= nie jest w stanie samo przełykać, karmiony przez zgłębnik lub gastrostomię lub jejunostomię 5= potrzebuje pomocy w krojeniu, smarowaniu, karmieniu doustnym 10= samodzielny, niezależny 2. Przemieszczanie się z łóżka na krzesło i z powrotem/siadanie 0= nie jest w stanie przemieszczać się. Nie zachowuje równowagi przy siadaniu oraz siedzeniu 5= przemieszcza się z pomocą fizyczną jednej lub dwóch osób, może siedzieć 10= samodzielny 3. Utrzymanie higieny osobistej 0= nie jest w stanie wykonać żadnych czynności higienicznych 5=potrzebuje pomocy przy wykonywaniu czynności higienicznych 10=samodzielny przy myciu twarzy, czesaniu się, myciu zębów, także z zapewnionymi pomocami 4. Korzystanie z toalety (WC) 0= nie korzysta w ogóle z toalety 5= potrzebuje pomocy przy korzystaniu z toalety 10=samodzielny w dotarciu do toalety oraz w zdejmowaniu i zakładaniu części garderoby

21 5. Mycie i kąpiel całego ciała 0= kąpany w wannie przy pomocy podnośnika 5= wymaga pomocy 10=samodzielny 6. Poruszanie się po powierzchniach płaskich 0= w ogóle nie porusza się 5= porusza się na odległość do 50m za pomocą sprzętu wspomagającego i z pomocą co najmniej jednej osoby 10= samodzielny, niezależny w poruszaniu się na odległość powyżej 50m, także w użyciem sprzętu wspomagającego 7. Wchodzenie i schodzenie po schodach 0= nie jest w stanie wchodzić i schodzić po schodach nawet z pomocą innej osoby 5= potrzebuje pomocy fizycznej asekuracji 10= samodzielny

22 8. Ubieranie się i rozbieranie 0= potrzebuje kompleksowej pomocy innej osoby 5= potrzebuje częściowej pomocy innej osoby 10= samodzielny, niezależny, także w zapinaniu guzików, zamka, zawiązywanie sznurowadeł 9. Kontrolowanie stolca/zwieracza odbytu 0= nie panuje nad oddawaniem stolca 5= sporadycznie bezwiednie oddaje stolec 10= kontroluje oddawanie stolca

23 Kontrolowanie moczu/zwieracza pęcherza moczowego
10. Kontrolowanie moczu/zwieracza pęcherza moczowego 0= nie panuje nad oddawaniem moczu 5= sporadycznie bezwiednie oddaje mocz 10= kontroluje oddawanie moczu WYNIKI KWALIFIKACJI ***/ .…………………………………..…. …………………………………………. data, pieczęć, podpis lekarza i pielęgniarki */ w punktach 1-10 należy wybrać jedną z możliwości najlepiej opisującą stan pacjenta i podkreślić **/ wpisać wartość punktową przypisaną wybranej możliwości ***/ w ramce wpisać uzyskaną sumę punktów

24 SKALA OCENY RÓWNOWAGI I CHODU - TINETTI
RÓWNOWAGA (Badany siedzi na twardym krześle bez poręczy) 1. Równowaga podczas siedzenia 0= pochyla się lub ześlizguje z krzesła 1= zachowuje równowagę, zabezpieczony 2. Wstawanie z miejsca 0= niezdolny do samodzielnego wstania 1= wstaje, ale sam pomaga sobie rękoma 2= wstaje bez pomocy rąk 3. Próby wstawania z miejsca 0= niezdolny do wstania bez pomocy 1= wstaje, ale potrzebuje kilku prób 2= wstaje przy pierwszej próbie

25 4. Równowaga bezpośrednio po wstaniu z miejsca (pierwsze 5 sek)
0= stoi niepewnie (zatacza się, przesuwa stopy, wyraźnie kołysze tułowiem) 1= stoi pewnie, ale podpiera się, używając chodzika, laski lub chwyta inne przedmioty 2= stoi pewnie bez żadnego podparcia 5. Równowaga podczas stania 0= stoi niepewnie 1= stoi pewnie, ale na szerokiej podstawie (obie pięty w odległości >10 cm od siebie) lub podpierając się laską, chodzikiem itp. 2= stoi ze stopami złączonymi bez podparcia 6. Próba trącania (badany stoi ze stopami jak najbliżej siebie, badający lekko popycha go, trzykrotnie trącając dłonią w klatkę piersiową na wysokości mostka) 0= zaczyna się przewracać 1= zatacza się, chwyta się przedmiotów, ale samodzielnie utrzymuje pozycję 2= stoi pewnie

26 7. Próba trącania przy zamkniętych oczach badanego
0= stoi niepewnie 1= stoi pewnie 8. Obracanie się o 3600 0= ruch przerywany 1= ruch ciągły 2= niepewne ( zataczanie się, chwytanie przedmiotów) 9. Siadanie 0= niepewne (źle ocenia odległość, opada na krzesło) 1= pomaga sobie rękoma lub ruch nie jest płynny 2= pewny płynny ruch Równowaga – Wynik końcowy / 16

27 CHÓD ( Badany stoi obok badającego; idzie wzdłuż korytarza lub przez pokój – najpierw zwykłym krokiem, a z powrotem krokiem szybkim, ale w sposób bezpieczny, korzystając z laski lub chodzika, jeśli posługuje się nimi zwykle) 10. Zapoczątkowanie chodu (bezpośrednio po wydaniu polecenia) 0= jakiekolwiek niezdecydowanie (wahanie) lub kilkakrotne próby ruszenia z miejsca 1= start bez wahania 11. Długość i wysokość kroku A. Zasięg ruchu prawej stopy przy wykroku 0= nie przekracza miejsca stania lewej stopy 1= przekracza położenie lewej stopy 0= prawa stopa nie odrywa się całkowicie od podłogi 1= prawa stopa całkowicie unosi się nad podłogą

28 B. Zasięg ruchu lewej stopy przy wykroku
0= nie przekracza miejsca stania prawej stopy 1= przekracza położenie prawej stopy 0= lewa stopa nie odrywa się całkowicie od podłoża 1= lewa stopa unosi się całkowicie nad podłogą 12. Symetria kroku 0= długość kroku prawej i lewej stopy nie jest jednakowa 1= długość kroku obu stóp wydaje się równa 13. Ciągłość chodu 0= zatrzymywanie się między poszczególnymi krokami lub inny brak ciągłości chodu 1= chód wydaje się ciągły 14. Ścieżka chodu (oceniać na odcinku około 3 metrów, odnotowywać odchylenie rzędu 30 cm) 0= wyraźne odchylenie od toru 1= niewielkie lub średniego stopnia lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych ( laska itp.) 2= prosta ścieżka bez korzystania z pomocy

29 15. Tułów 0= wyraźne kołysanie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych 1= nie ma kołysania, ale pacjent podczas chodu zgina kolana, plecy lub rozkłada ramiona 2= pacjent nie kołysze tułowiem, nie zgina kolan, pleców, nie angażuje kończyn górnych ani nie korzysta z przyrządów pomocniczych 16. Pozycja podczas chodzenia 0= pięty rozstawione 1= pięty prawie stykają się podczas chodzenia CHÓD – Wynik końcowy /12 Łączna liczba punktów /28 Wynik poniżej 26 pkt. wskazuje na problem, poniżej 19 pkt. ryzyko upadku wzrasta pięciokrotnie.

30 OCENA RYZYKA UPADKÓW – SKALA TINETTI
Zbiorcza ocena funkcji układu nerwowego i kostno-stawowego. Niska ocena wskazuje na potrzebę wyposażenia badanej osoby w nocne oświetlenie podłogi, poręcze przy łóżku, w łazience, chodzik, itp. Ryzyko upadków: 2- minimalne 1- jeśli wymaga pomocy urządzeń technicznych – ryzyko średnie 0- jeśli wymaga pomocy osób drugich – ryzyko duże Uzyskanie co najmniej jednego 0 lub dwóch 1 – konieczność konsultacji z fizjoterapeutą

31 TEST OCENY RYZYKA UPADKÓW (skrócony test Tinetti)
Zmiana pozycji z siedzącej na stojącą 2= samodzielnie 1= samodzielnie ale z pomocą urządzeń 0= z pomocą drugiej osoby Utrzymanie pozycji stojącej przez 5 sek. Przejście 3 metrów

32 Obrót o 1800 2= samodzielnie 1= samodzielnie ale z pomocą urządzeń 0= z pomocą drugiej osoby Zmiana pozycji ze stojącej na siedzącą

33 RYZYKO POWSTANIA ODLEŻYN – SKALA NORTONA ukierunkowanie działań prewencyjnych

34 STAN FIZYCZNY 4= Dobry 3= Dość dobry 2= Zły 1= Bardzo zły STAN PSYCHICZNY 4= Czujny 3= Apatyczny 2= Splątany 1= Zamroczony AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA 4= Chodzi sam 3= Z pomocą 2= Siedzi 1= Brak

35 UMIEJĄTNOŚĆ PORUSZANIA
4= Pełna 3= Lekko ograniczona 2= Bardzo ograniczona 1= Brak UTRZYMANIE STOLEC/MOCZ 4= Nie 3= Sporadycznie 2= Nietrzymanie moczu 1= Nietrzymanie kału Wynik poniżej 14 punktów oznacza ryzyko powstania odleżyn

36 OCENA STANU ODŻYWIANIA (MNA – mini nutritional assesment)
SCREENING A. Czy ograniczenie spożywania posiłków w ostatnich 3 miesiącach wiązało się z utratą apetytu, albo z zaburzeniami połykania, żucia czy trawienia? 0= ciężka utrata apetytu 1= umiarkowana utrata apetytu 2= bez utraty apetytu B. Spadek masy ciała w ciągu ostatnich 3 miesięcy 0= utrata > 3 kg 1= nie wiadomo 2= utrata 1-3 kg 3= bez utraty

37 C. Stopień aktywności ruchowej
0= unieruchomienie w łóżku lub fotelu 1= umiejętność wstawania z łóżka lub fotela bez opuszczania mieszkania 2= pełna sprawność D. Czy pacjent w ciągu ostatnich 3 miesięcy przeszedł stres psychiczny lub ciężką chorobę? 0= tak 1= nie E. Zaburzenia neuropsychiczne 0= ciężka demencja lub depresja 1= łagodna demencja 2= bez zaburzeń psychicznych F. BMI (kg/m2) – masa ciała (kg)/ wzrost (cm) 0= BMI < 19 1= 19 < BMI < 21 2= 21< BMI < 23 3= BMI > 23 Wynik końcowy /14 Screening score (max 14 punktów) 12 lub więcej punktów – stan odżywienia prawidłowy, nie wymaga kontynuacji MNA 11 lub mniej punktów – możliwość niedożywienia – kontynuacja MNA

38 MNA – Assessment G. Czy pacjent mieszka w domu rodzinnym? 0= nie 1= tak H. Czy pacjent zażywa więcej niż 3 leki dziennie? I. Obecność odleżyn, otarć naskórka lub owrzodzeń 0= tak 1= nie J. Ile pełnych posiłków dziennie spożywa pacjent? 0= jeden posiłek 1= dwa posiłki 2= trzy posiłki

39 K. Czy pacjent spożywa: * Przynajmniej jeden produkt mleczny (mleko, ser, jogurt itp..) dziennie? TAK/NIE * rośliny strączkowe lub jaja 2 lub więcej razy w tygodniu? TAK/NIE * codziennie mięso, ryby lub drób? TAK/NIE 0,0= jeżeli 0-1 razy TAK 0,5= jeżeli 2 razy TAK 1,0= jeżeli 3 razy TAK L. Czy w ciągu dnia pacjent spożywa 2 lub więcej posiłków zawierających owoce lub warzywa? 0= nie 1= tak M. Ile filiżanek/ szklanek napojów (woda, kawa, sok, herbata, mleko, wino itp. ) pacjent wypija dziennie? 0,0= mniej niż 3 0,5 = 3 do 5 1,0= więcej niż 5

40 N. Ocena sposobu spożywania posiłków
0= wymaga karmienia 1= zjada samodzielnie ale z trudnością 2= pełna samoobsługa O. Subiektywna ocena stanu odżywiania 0= pacjent uważa, że jest niedożywiony 1= nie potrafi ocenić lub stwierdza niewielkie niedożywienie 2= nie stwierdza zaburzeń stanu odżywienia P. Jak pacjent ocenia swój stan zdrowia w porównaniu z rówieśnikami? 0,0= nie tak dobry 0,5= nie potrafi ocenić 1,0= tak samo dobry 2,0= lepszy

41 Q. Obwód ramienia w połowie jego długości (MAC) w centymetrach
0,0= MAC poniżej 21 0,5= 21 < MAC < 22 1,0= MAC równy lub wyższy 22 R. Obwód łydki (CC) w centymetrach 0= CC poniżej 31 1= CC 31 lub więcej Wynik końcowy /30 Interpretacja: 24 lub więcej – stan odżywienia dobry ,5 – ryzyko niedożywienia Poniżej niedożywienie

42 OCENA STANU UMYSŁOWEGO
Skale oceniające ilościowo czynności poznawcze (sprawność umysłową) * SKALA FOLSTEINA (MMSE – mini mental state examination) Bada najważniejsze aspekty sprawności umysłowej – orientacją, zapamiętywanie, liczenie i koncentrację uwagi, pamięć świeżą i funkcje językowe * SKALA NIEDOKRWIENNA HACHINSKIEGO- Różnicowanie otępienia naczyniowego i choroby Alzheimera * SKRÓCONY TEST SPRAWNOŚCI UMYSŁOWEJ wg HODGKINSONA (AMTS – abbreviated mental test score)

43 * Ile ma pan/pani lat? * Która jest godzina? Z dokładnością do 1 godz. * Adres który Panu/ Pani podam, proszę powtórzyć i postarać się zapamiętać – ul. Gruszkowa 42 * Który mamy rok? * Jaki jest Pana/ Pani adres? * Kiedy się Pan/Pani urodziła? * W którym roku rozpoczęła się II wojna światowa? * Jak się nazywa Prezydent? * Proszę policzyć wspak od 20 do 1 * Proszę powtórzyć adres który Panu/ Pani podałam. Wynik końcowy /10 Każda prawidłowa odpowiedź – 1 punkt. Max 10 punktów do 6 -stan prawidłowy 4 – 6 upośledzenie umiarkowane 0 – 3 upośledzenie ciężkie.

44 Skale oceniające stan emocjonalny ( afekt, lęk, depresja)
* Geriatryczna skala oceny depresji Yasavage`a * Skala depresji Hamiltona

45 OCENA SOCJALNO-ŚRODOWISKOWA
Określenie potrzeb w zakresie opieki i pomocy, zarówno aktualnej jak i długoterminowej. Ocena socjalno-środowiskowa winna być prowadzona z udziałem pracownika socjalnego, pielęgniarki środowiskowej i koniecznie rodziny pacjenta.

46 Dziękuję za uwagę!!