TRANSAKCJE NIETYPOWE Faktoring, Forfaiting Kredyty eksportowe Leasing

Prezentacja na temat: "TRANSAKCJE NIETYPOWE Faktoring, Forfaiting Kredyty eksportowe Leasing"— Zapis prezentacji:

1 TRANSAKCJE NIETYPOWE Faktoring, Forfaiting Kredyty eksportowe Leasing
BOT Countertrade Barter Samospłata Zakup wzajemnych towarów Offset

2 FAKTORING

3 FAKTORING – istota [1] Rodzaj transakcji handlowych wykształconych w praktyce anglosaskich instytucji finansowych i w rozwiniętej już postaci przeniesionych na grunt europejski w latach pięćdziesiątych XX wieku.

4 FAKTORING – istota [2] Istotą faktoringu jest krótkoterminowe finansowanie usług i dostaw towarów przez podmiot pośredniczący w rozliczeniach finansowych pomiędzy dostawcą i odbiorcą, co polega na tym, że przedsiębiorstwo odsprzedaje należności od odbiorców firmie świadczącej usługi faktoringowe.

5 FAKTORING – istota [3] W kategoriach ekonomicznych faktoring jest konkurencyjnym wobec kredytu bankowego sposobem zapewnienia przedsiębiorstwu środków finansowych o charakterze obrotowym, a czasem również sposobem zabezpieczenia przed nieściągalnością należności.

6 FAKTORING – istota [4] W kategoriach prawnych natomiast specyficznym stosunkiem prawnym, w którym uczestniczą co najmniej trzy podmioty – faktor, przedsiębiorca (faktorant), który w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zbywa towary lub świadczy usługi za odroczonym terminem płatności, oraz klienci faktoranta (dłużnicy).

7 FAKTORING – istota [5] Faktoring jest rodzajem specjalistycznego pośrednictwa handlowego, w którym wyspecjalizowana instytucja finansowa (z reguły spółka z udziałem banku) nabywa w drodze cesji od przedsiębiorstw handlowych lub przemysłowych roszczenie o zapłatę należnych im kwot z różnego rodzaju źródeł zobowiązanych, a zwłaszcza sprzedaży.

8 FAKTORING – istota [6] Umowę faktoringu zaliczać należy do tzw. umów nienazwanych. Dopuszczalność zawierania umów faktoringowych wynika z zasady swobody umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego). Faktoring uważany jest za umowę łączącą elementy różnych umów, np. cesji wierzytelności i umowy zlecenia, jednakże bez całkowitego utożsamienia jej z którąkolwiek z tych umów. Faktor w ramach umowy zobowiązuje się do wykonania czynności dodatkowych, niezwiązanych już bezpośrednio z samą cesją.

9 FAKTORING - podmioty [7]
Podmiotami biorącymi udział w faktoringu są: strony umowy faktoringu: Faktorant (klient) - przedsiębiorca trudniący się sprzedażą, dostawą towarów lub swiadczeniem usług;. Faktor – termin ten wywodzi się z języka łacińskiego (facere) i oznacza podmiot działający (czyniący) za pośrednika. Z praktyki światowej wynika, że faktorami z reguły są: instytucje bankowe wyspecjalizowane spółki faktoringowe

10 FAKTORING - podmioty [8]
Zaangażowanie banków w transakcje faktoringowe jest w pełni zrozumiałe i uzasadnione zważywszy, że czynności prawne i faktyczne, jakie wiążą się z istotą faktoringu z natury swej nadają się do włączenia ich do katalogu. Pierwsze spółki faktoringowe powstały w USA. Ich działalność przejawia się głównie w nabywaniu wierzytelności od sprzedawców (dostawców) czy usługodawców oraz udzielaniu kredytów. W ten sposób spółki faktoringowe stały się konkurentami banków i ich tradycyjnej działalności. Nie ma przeszkód prawnych ani faktycznych, aby działalność faktoringową mogła prowadzić osoba fizyczna, zajmując się nią w sposób profesjonalny. W prawie polskim podmiotem gospodarczym może być osoba fizyczna.

11 FAKTORING - podmioty [9]
Dłużnik – odbiorca towarów lub usług zobowiązany do zapłaty. Nabywcą towarów i usług w stosunku faktoringowym może być każdy, kto taki towar nabył lub na rzecz kogo wydano usługę. Mogą być nimi w szczególności przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe, czy usługowe, które tym razem były nabywcami określonych dóbr i usług. W stosunku faktoringowym oraz w stosunku między sprzedawcą (dostawcą) lub usługodawcą a nabywcami towarów lub usług, każda ze stron może być wierzycielem i dłużnikiem, ponieważ chodzi o zobowiązania wzajemne.

12 FAKTORING - klauzule [10]
Klauzula del credere – mocą tej klauzuli faktor godzi się na ponoszenie względem przedsiębiorcy odpowiedzialności za to, że dłużnik spełni ciążące na nim świadczenie. Jeżeli zaś dłużnik nie uczyniłby tego (np. z powodu niewypłacalności), to faktor jest zobowiązany do spełnienia świadczenia własnym kosztem. W sferze faktoringu będzie chodziło o zapłacenie przedsiębiorcy pełnej kwoty wierzytelności przelanej na faktora pomniejszonej o prowizję należną faktorowi. Jeżeli wypłaci on już zaliczkę, to odpowiedzialność ta obejmuje resztę należności przedsiębiorcy.

13 FAKTORING - klauzule [11]
Klauzula wyłączności – jest wyrazem założenia, że faktorowi opłaca się (ma w tym interes prawny i ekonomiczny), aby podmiot gospodarczy zawierając z nim umowę uczynił przedmiotem faktoringu wszystkie wierzytelności i aby nie zawierał podobnych umów z innymi faktorami. Zamieszczenie tego rodzaju klauzuli w umowie skutkuje także w stosunku do oddziałów, filii czy agencji prowadzonych przez ten podmiot, chyba że w umowie inaczej postanowiono. W razie gdy kontrahent faktora nie dotrzymuje pod tym względem postanowień umowy, może mu przysługiwać prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym lub nawet odstąpienia od umowy.

14 FAKTORING - klauzule [12]
Klauzula eksportowa – oznacza, że przedsiębiorca będący eksporterem towarów i usług ograniczy eksport bądź do niektórych krajów, lub zawierać będzie stosowane umowy tylko na niektóre (w umowie wyszczególnione) towary lub usługi. Wiąże się to z reguły z ułatwieniem dla faktora egzekucji przelanych na niego wierzytelności.

15 FAKTORING - klauzule [13]
Funkcja finansowania działalności – polega przede wszystkim na finansowaniu przez faktora cyklu rozliczeniowego transakcji. Oznacza to, że bank (faktor) zaliczkuje posiadaną należność płacąc cenę kupna, pomniejszoną o procent, prowizję i ewentualnie marżę stanowiącą zarobek faktora za wykonanie dodatkowych czynności. Część ceny kupna (20-30%) zatrzymywana jest przez faktora na pokrycie dodatkowych kosztów do czasu wykupienia wierzytelności przez dłużnika. Głównym powodem wypłacenia przez faktora jedynie części wartości należności jest zamiar ograniczenia ryzyka. Jednak zamrożenie środków przedsiębiorstwa na dłuższy czas może doprowadzić do trudności przy finansowaniu kolejnych cykli produkcji i zbytu towarów czy surowców. Dlatego bardzo ważne jest uzyskanie przez niego gotówki na poczet przyszłych rozliczeń, nawet w formie kredytu zaliczkowego, na który faktorant wyraża zgodę podpisując umowę. W zależności więc od momentu zakupu wierzytelności i momentu jej ostatecznego rozliczenia, wyróżnia się dwie metody finansowania faktoranta tzw. metodę awansową i dyskontową

16 FAKTORING - klauzule [14]
Metoda awansowa – do natychmiastowej dyspozycji przedsiębiorcy stawia się zaliczkę obejmującą od 50% do 95% wartości faktury. Warunkiem uruchomienia tych środków jest udokumentowanie przez przedsiębiorcę faktu powstania wierzytelności. Dokumentami uwierzytelniającymi są kopie faktur, dokumentów wysyłkowych lub innych załączników świadczących o realizowaniu dostawy. Pozostała kwota wartości dostawy zostaje zaksięgowana na koncie zablokowanym do momentu wpływu pełnej kwoty należności od odbiorcy lub terminu płatności. Istnieje również możliwość przyznania przez faktora, oprócz zaliczek, także kredytów na finansowanie działalności obrotowej bądź inwestycyjnej.

17 FAKTORING - klauzule [15]
Metoda dyskontowa – polega na zakupie wierzytelności przedsiębiorcy przez faktora z terminem natychmiastowej wymagalności (faktorant otrzymuje natychmiast środki pieniężne). W tym przypadku faktor odlicza od ceny zakupu stawkę dyskonta przyznanego odbiorcom przez przedsiębiorcę oraz opłatę za świadczone przez siebie usługi. Wysokość potrąconej kwoty wynosi 4% do 6% ceny zakupu wierzytelności. Po potrąceniu wyżej wymienionych opłat pozostałość kwoty przekazywana jest na rachunek bieżący przedsiębiorcy do jego dyspozycji.

18 FAKTORING - klauzule [16]
Funkcja administracyjna (usługowa) – występuje wówczas, gdy faktor poza nabyciem wierzytelności świadczy na rzecz przedsiębiorcy określone usługi. Często są to funkcje techniczne związane z księgowaniem, dokonywaniem rozliczeń transakcji bezgotówkowych, również elektronicznych oraz sporządzanie wyciągów z kont, dokonywanie zestawień obrotów itp. Stwarza to zatem szansę na obniżenie kosztów osobowych i zwiększenie zysku. Istniejące możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii transmisji i przetwarzania informacji pozwalają koncentrować obrót wierzytelnościami oraz umożliwiają wykorzystanie w dużej skali wzajemnych kompensat oraz elastycznych źródeł finansowania majątku obrotowego. Funkcja administracyjna nie musi więc być kojarzona jedynie z obsługa wierzytelności w przedsiębiorstwie, może również wpływać na skuteczność zarządzania przedsiębiorstwem zarówno w sferze produkcji, jak też sprzedaży. Praktyka bowiem dowodzi istnienia ścisłego związku pomiędzy efektywnością zarządzania a skutecznością monitorowania i windykacji wierzytelności.

19 FAKTORING - klauzule [17]
Funkcja gwarancyjna (del credere – podjęcie ryzyka) – polega na zakupie wierzytelności przedsiębiorstwa przez faktora, z wyłączeniem prawa regresu wobec sprzedającego wierzytelność, bez względu na ryzyko występujące przy ściąganiu środków pieniężnych od dłużnika. Oznacza to, że faktor zobowiązany jest do zapłacenia swojemu klientowi w uzgodnionych terminach kwot przejętych wierzytelności. Istnieje jednak po stronie faktora możliwość prawa regresu wówczas, gdy kwota przejętych wierzytelności ulegnie zmniejszeniu wskutek np. uzasadnionych reklamacji odbiorcy towaru (usługi) czy zwrotów towaru. Przyjmując na siebie tego typu zobowiązanie faktor musi właściwie ocenić zdolność dłużnika do zapłaty należności. Dlatego szczegółowo analizuje jego sytuację finansową, terminowość regulowania zobowiązań finansowych czy też opinię, jaką cieszy się wśród przedsiębiorstw i banków. Po dokonaniu oceny wiarygodności dłużnika faktor podejmuje decyzję o włączeniu go (bądź nie) do kręgu tych, za których zobowiązania jest gotów ponosić odpowiedzialność, do wysokości jednak ustalonego limitu. Przy takim zobowiązaniu faktor ma możliwość ograniczyć występujące ryzyko poprzez postawienie swojemu klientowi szeregu warunków formalnych.

20 FAKTORING - klauzule [18]
Przede wszystkim, klient może być zobowiązany do zaoferowania swojemu faktorowi do zakupu wszystkich posiadanych wierzytelności – bieżących oraz przeszłych – powstających w okresie obowiązywania umowy. Pozwala to faktorowi rozłożyć ryzyko oraz zapobiec przejmowaniu wierzytelności od dłużników o wątpliwej płynności finansowej. Faktor może także zastrzec w umowie prawo zmniejszenia lub cofnięcia przyznanego uprzednio limitu. Innym wymogiem stawianym przez faktora może być okres rozliczenia zakupionych wierzytelności powstałych najczęściej na warunkach kredytu kupieckiego, co najwyżej do dni, w szczególnych przypadkach do 180 dni. Często zatem z wierzytelnością faktor zakupuje prawo własności towaru dostarczanego odbiorcy, które to prawo faktorant z reguły zastrzega sobie wobec swojego partnera, na wypadek nie dokonania przez niego zapłaty. Warto podkreślić, że w praktyce faktor nie przejmuje wszystkich wierzytelności. Wyznacza bowiem dla poszczególnych dłużników limity, w ramach których przejmuje wierzytelności i decyduje się na podjęcie ryzyka. Bezregresowy zakup wierzytelności nie oznacza także natychmiastowej zapłaty za nią. Rozliczenie następuje bowiem w uzgodnionych terminach, bądź w momencie faktycznego wpływu kwoty należności od odbiorcy.

21 FAKTORING - formy [19] Faktoring pełny (bez regresu) – wraz z cesją wierzytelności na faktora przechodzi ryzyko niewypłacalności dłużnika i w przypadku gdy dłużnik nie jest w stanie spłacić wierzytelności, faktor nie ma prawa regresu w stosunku do zbywcy wierzytelności. Ta forma faktoringu jest korzystna dla zbywcy wierzytelności, bowiem po dokonaniu transakcji sprzedaży towaru lub usługi na rzecz dłużnika faktorant od razu dysponuje środkami finansowymi i wyzbywa się odpowiedzialności za ewentualną niewypłacalność dłużnika. Ciężar odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika spoczywa na faktorze, który przy tej formie faktoringu analizuje głównie sytuacją finansową dłużnika, jako zobowiązanego do zapłaty.

22 FAKTORING - formy [20] Faktoring niepełny (z regresem) – dokonanie cesji wierzytelności nie obejmuje przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika wobec faktora. Jest to de facto zaciągnięcie kredytu krótkoterminowego przez faktoranta, bowiem w przypadku nie dokonania zapłaty przez dłużnika, on musi to uczynić na rzecz faktora. Ta forma faktoringu powinna w pierwszej kolejności znaleźć zastosowanie przy finansowaniu kredytów kupieckich udzielanych przez dostawcę dla godnych zaufania odbiorców, kiedy wydłużone terminy płatności wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności. Faktorant ponosi odpowiedzialność wobec faktora i musi o tym pamiętać, wnioskując o udzielenie faktoringu niepełnego, bowiem obciążają go skutki niespłacenia kwoty wierzytelności w terminie.

23 FAKTORING - formy [21] Faktoring mieszany – to połączenie faktoringu pełnego i niepełnego. Faktor przejmuje ryzyko odpowiedzialności dłużnika wyłącznie do pewnej kwoty, natomiast odpowiedzialność spoczywa nadal na faktorancie. Rozwiązanie to jest rozłożeniem odpowiedzialności między faktora i faktoranta.

24 FAKTORING - umowa [22] Treść umowy faktoringu obejmuje z reguły dwie części. Część pierwsza, podstawowa, obejmuje postanowienia składające się niejako na "ogólne warunki " takich umów. Są one dlatego nazywane w praktyce "warunkami standardowymi". Część druga umowy faktoringu obejmuje postanowienia szczegółowe. Na ogół bywa tak, że przedmiotem transakcji są jedynie postanowienia szczegółowe. Jeżeli bowiem przedsiębiorcy nie odpowiadają "warunki ogólne" sformułowane w pierwszej części umowy, to po prostu nie przystępuje w ogóle do pertraktacji co do warunków szczegółowych.

25 FAKTORING - umowa [23] Już z pierwszej części umowy powinno wynikać, czy strony doprowadzą do skutku faktoring właściwy, czy też, poprzestaną na faktoringu niewłaściwym. Należy zatem powiedzieć wyraźnie o tym, czy bank faktoringowy bierze na siebie ryzyko wypłacalności dłużnika, czy też że będzie ono nadal obarczać przedsiębiorcę. W przedstawionej części umowy należy wskazać umowy zawarte pomiędzy przedsiębiorcą a jego dłużnikiem, a z których wynikają wierzytelności przelewane przez przedsiębiorcę na bank faktoringowy. Wskazanie to powinno obejmować co najmniej dokładne oznaczenie stron tamtych umów, daty ich zawarcia, ich przedmioty oraz terminy spełnienia świadczeń na rzecz przedsiębiorcy. Jeżeli między przedsiębiorcą a jego dłużnikami zawarte zostały umowy dodatkowe (zwane w praktyce "aneksami"), to powinny one być wyszczególnione już w części podstawowej z podaniem takich samych danych, jak w wypadku umów pierwotnych. Umowa faktoringu obejmuje nierzadko kilka (kilkanaście) umów dostawy, sprzedaży, czy o usługi, jakie doszły do skutku między przedsiębiorcą a jego partnerami. W takiej sytuacji występuje szereg różnych terminów zapłaty należności przedsiębiorcy. Podmioty umowy mogą wówczas uzgodnić tzw. średni termin płatności dla wszystkich tych wierzytelności (z ang. average due date). Należy też określić kwotę należną sprzedawcy (dostawcy) czy usługodawcy z tytułu cesji ich wierzytelności.

26 FAKTORING - umowa [24] W części podstawowej musi też być określona wysokość prowizji należnej faktorowi. Wysokość ta może być podana w wielkości bezwzględnej lub w odpowiednim procencie (stopa procentowa) w stosunku do wielkości wierzytelności. Na wysokość prowizji wpływa oczywiście nie tylko kwota (wielkość) wierzytelności, ale i pozycja ekonomiczno-prawna nabywcy towarów i usług, zabezpieczenie wierzytelności, przedmiot towarów i usług objętych umowami sprzedaży, dostawy lub umowami o usługi, a także terminy (długie czy krótkie) spełnienia świadczenia przed dłużnika (dłużników). Oprócz zwykłej prowizji, strony mogą sobie zastrzec dla faktora prowizje dodatkową, wynikającą z reguły z zakresu czynności dodatkowych, których ma podjąć się faktor.

27 FAKTORING - umowa [25] Oprócz prowizji zwykłej i dodatkowej możliwa jest też prowizja podwyższona. Stosowana jest przy faktoringu właściwym (pełnym) i tylko z tym faktoringiem jest ona w praktyce obrotu wiązana. Podwyższenie prowizji wiąże się tu bowiem z przyjęciem przez faktora ryzyka wypłacalności dłużnika. Należy również zawrzeć postanowienia co do obowiązku płacenia odsetek za korzystanie z cudzego kapitału oraz odsetek za opóźnienie, poza tym umowa powinna zawierać wszystkie inne dane niezbędne dla zawarcia umowy, a więc oznaczenie stron z podaniem adresu, ewentualnych pełnomocników (prokurentów), czas trwania umowy (ściśle określony lub na czas nieoznaczony).

28 FAKTORING - umowa [26] działalność reklamową i marketingową
Integralną część kontraktu faktoringowego stanowią warunki szczegółowe. W tej części umowy zawarte są postanowienia poszerzające zakres świadczeń faktora na rzecz faktoranta. Musi się tu znaleźć także dokładny opis świadczeń dodatkowych. Faktor na mocy dodatkowego porozumienia może świadczyć inne usługi, takie jak: działalność reklamową i marketingową kojarzenie dostawców i odbiorców wybór agentów handlowych doradztwo prawne i ekonomiczne prowadzenie postępowań spornych

29 FAKTORING - umowa [27] Usługi te mogą obejmować ponadto:
inkaso należności windykację należności wykupywanie faktur na okres dłuższy, niż to wynika z terminu płatności wskazanego na dokumencie ustalenie okresu tolerancji prowadzenie rozliczeń transakcji pomiędzy faktorantem i dłużnikiem oraz informowanie go o terminowości wywiązywania się dłużnika z płatności kierowanie upomnień do opieszałych dłużników zbieranie informacji i gromadzenie danych statystycznych o istotnym znaczeniu gospodarczym dla faktoranta opracowanie projektów rozwoju faktoranta. W części drugiej umowy faktoringowej strony określają również szczegółowe prawa i obowiązki. W praktyce obrotu umowy mogą zawierać: zakres uprawnień faktora zakres obowiązków sprzedawcy (dostawcy) lub usługodawcy.

30 FORFAITING

31 FORFAITING- istota [1] Forfaiting jest prostym technicznie, akceptowanym na całym świecie instrumentem finansowania handlu zagranicznego, polegającym na dyskontowaniu lub redyskontowaniu przez bank wierzytelności z tytułu transakcji handlowych.

32 FORFAITING- istota [2] Bank - forfaiter dyskontuje wierzytelności eksportowe zabezpieczone przez bank importera, dokonując wypłaty za wyeksportowany towar z potrąceniem tzw. odsetek dyskontowych.

33 FORFAITING- istota [3] Forfaiting może być zastosowany, gdy importer i eksporter uzgodnią, że zapłata za towar nastąpi w odroczonym terminie (np.: 3, 6, 9, 12 miesięcy po wysyłce towaru). Ważne też jest, aby zapłata zabezpieczona była wekslami własnymi lub trasowanymi poręczonymi przez bank, lub nieodwołalną akredytywą dokumentową ewentualnie odrębną gwarancją bankową. bank zabezpieczający zapłatę powinien być zaakceptowany przez bank - Forfaitera.

34 FORFAITING- istota [4] Eksporter zleca bankowi dyskonto wierzytelności z akredytywy, a koszty dyskonta (odsetek dyskontowych) kompensuje odpowiednio skalkulowaną ceną eksportowanego towaru. importer jest usatysfakcjonowany odroczeniem zapłaty. Bank wypłaca eksporterowi zdyskontowane wierzytelności tylko stwierdzi zgodność dokumentów z warunkami akredytywy. Możliwe jest także zastosowanie w miejsce akredytywy weksla poręczonego przez bank importera. W obu przypadkach warunki wykonania forfaitingu uzgadniane są przez bank i eksportera w drodze negocjacji.

35 jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej
FORFAITING- istota [5] Z forfaitingu mogą korzystać: osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą .

36 FORFAITING- istota [6] Korzyści:
forfaiting jest korzystnym dla eksportera i najtańszym sposobem finansowania jego transakcji, umożliwia poprawę płynności eksportera dzięki wcześniejszemu otrzymaniu należności za dostarczony towar lub wykonaną usługę, eliminuje ryzyko związane z transakcją handlową np. ryzyko niewypłacalności importera uniknięcie potrzeby zaciągnięcia kredytu dla sfinansowania odroczonych wierzytelności, eksporter ponosi odpowiedzialność tylko za autentyczność i poprawność dokumentów handlowych prezentowanych do forfaitingu i poprawne zabezpieczenie się w kontrakcie handlowym oraz wiarygodność żądania zapłaty, w forfaitingu stosuje się standardowe dokumenty funkcjonujące w handlu zagranicznym i prostą procedurę realizacji , eksporter może zaoferować Importerowi korzystne warunki płatności czyli kredyt kupiecki (odroczenie płatności), ryzyko kursu walutowego ogranicza się do okresu od dnia zawarcia kontraktu handlowego do daty dyskontowania.

37 płatności odroczone w ramach nieodwołalnej akredytywy dokumentowej,
FORFAITING- istota [7] Nabywane w ramach forfaitingu wierzytelności obejmują zazwyczaj weksel własny dłużnika lub weksel trasowany (tratę) klienta, zabezpieczone gwarancją lub awalem, płatności odroczone w ramach nieodwołalnej akredytywy dokumentowej, inne dokumenty świadczące o wymagalności wierzytelności, np. faktury handlowe wraz z kontraktem.

38 FORFAITING- istota [8] Jakie dokumenty są wymagane przy umowie forfaitingu? Na początku jest to wniosek klienta oraz prezentacja instrumentu, który będzie podlegać skupowi. Potem wymagane są dodatkowe dokumenty, w zależności od tego, jaki to jest instrument, co się na nim znajduje, kto, do czego się zobowiązał i jak dalece. Forfaiting nie jest transakcją, którą się opisuje i sprzedaje w oddziałach banku, nie występuje często i nie dotyczy powszechnego klienta, dlatego wszystko jest rozpatrywane indywidualnie, w zależności od potrzeb klienta.

39 FORFAITING- istota [9] Różnice pomiędzy forfaitingiem a faktoringiem Faktoring to usługa, w której skupowane są wierzytelności w postaci faktur, z reguły dotyczy niższych kwot, krótszych terminów i dodatkowo wierzytelności, które są tylko telnościami firm. W forfaitingu chodzi o wyższe kwoty, dłuższe terminy i skupowane są weksle zamiast faktur. Forfaiting jest zawsze bez regresu, czyli ostateczne ryzyko ściągnięcia pieniędzy od dłużnika spoczywa na banku. Faktoring może być z regresem lub bez. Ostatnia różnica jest taka, że faktoring jest z reguły usługą krajową, a forfaiting występuje zazwyczaj w obrocie międzynarodowym.

40 FORFAITING- istota [10] Podstawowe zalety forfaitingu:
zamiana należności terminowych na gotówkę, eliminacja ryzyka handlowego, politycznego i kursowego, brak prawa regresu ze strony banku w stosunku do klienta, możliwość finansowania pełnej wartości kontraktu, możliwość ustalenia z góry stopy dyskonta, prosta dokumentacja, szybka realizacja. Podstawowe wady forfaitingu: wysoki koszt, bank potrąca z góry odsetki dyskontowe za cały okres transakcji, ograniczone zastosowanie usługi.

41 Kredyty eksportowe

42 Kredyty eksportowe – istota [1]
Kredyt eksportowy to kredyt dla zagranicznego nabywcy lub jego banku, udzielany przez bank w celu finansowania umowy eksportowej, a także kredyt dla krajowego dostawcy, refinansujący udzielony przez niego w tej samej walucie, według takiej samej stopy procentowej i takiego samego rozkładu spłat kredyt na rzecz zagranicznego nabywcy.

43 Kredyty eksportowe – istota [2]
W dzisiejszym świecie większość transakcji handlowych zarówno krajowych, jak i zagranicznych jest przeprowadzana na zasadach kredytowych. Bardzo często decyzja o wyborze konkretnej oferty dostawy dóbr lub usług zależy od dostępności finansowania. Przygotowanie dużych kontraktów eksportowych wymaga zaangażowania znacznych środków finansowych. Jednak większość firm nie może sobie pozwolić na udzielenie kredytu średnio lub długoterminowego.

44 Kredyty eksportowe – istota [3]
Z pomocą eksporterom przychodzi tutaj sektor bankowy oferując swoją pomoc przy finansowaniu przedsięwzięć eksportowych. Finansowanie eksportu przyjmuje dwojaką postać: kredytu dostawcy lub kredytu dla nabywcy.

45 Kredyty eksportowe – istota [4]
Kredytami tymi finansuje się eksport dóbr inwestycyjnych, czyli maszyn i urządzeń, pojazdów, usług inwestycyjnych, wykonywanie kompletnych obiektów. By eksporter mógł otrzymać powyższe kredyty musi on ubezpieczyć należności eksportowe w Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. - gdyż takie ubezpieczenie odgrywa instrumentalną rolę w ocenie przedsiębiorstwa przez banki finansujące i możliwości przyznania finansowania.

46 Kredyty eksportowe – istota [5]
Kontrakty eksportowe ubezpieczane w KUKE S.A. muszą spełnić wymogi Consensusu OECD - oraz KUKE S.A. Są one następujące: ubezpieczeniem może być objęty wyłącznie eksport polskich towarów i usług w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 1995 roku w sprawie określenia minimalnego procentowego udziału składników pochodzenia krajowego w eksportowanym produkcie finalnym, umożliwiającego uznanie tego produktu za krajowy (Dz. U. Nr 75, poz. 376). Minimalny procentowy udział składników polskich w cenie końcowej produktu wynosi zwykle 50% (z wyjątkiem: usługi budowlane - 10%, produkty elektroniczne i komputerowe - 20%, farmaceutyki i niektóre kable - 40%);

47 Kredyty eksportowe – istota [6]
zaliczka lub płatność przy dostawie w kwocie nie mniejszej niż 15% wartości kontraktu; pozostała kwota, do 85% musi być płatna w równych, regularnych, nie dłuższych niż półroczne ratach; pierwsza rata powinna być zapłacona nie później niż 6 miesięcy po rozpoczęciu okresu, spłaty kredytu (starting point of credit); wielkość odsetek musi być obliczona w oparciu o metodę degresywną; kredyty eksportowe dotyczące sprzedaży towarów lub realizacji usług o okresie spłaty wynoszącym 2 lata i więcej (z wyłączeniem kredytów odnoszących się do eksportu sprzętu wojskowego i artykułów rolnych);

48 Kredyty eksportowe – istota [7]
Eksporter, który chce uzyskać kredyt na finansowanie eksportu powinien rozpocząć współpracę z bankiem i KUKE S.A. na bardzo wczesnym etapie negocjacji kontraktu. Należy wspomnieć, iż KUKE S.A. w zależności od oceny ryzyka gwarantuje pokrycie: do 100% od ryzyka niehandlowego i ryzyka handlowego, gdy kontrakt eksportowy jest finansowany kredytem dla nabywcy, oraz do 90% od ryzyka niehandlowego i do 85% od ryzyka handlowego w przypadku finansowania kontraktu kredytem dostawcy.

49 Leasing

50 Leasing – istota [1] Leasing jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym.
W ramach leasingu jedna ze stron umowy (finansujący, leasingodawca) przekazuje drugiej stronie (korzystającemu, leasingobiorcy) prawo do korzystania z określonego dobra materialnego na pewien uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty (raty leasingowe). Nazwa leasing pochodzi od angielskiego słowa to lease oznaczącego tyle, co nająć, wydzierżawić (prawo anglosaskie nie odzróżnia najmu od dzierżawy, tak samo jak nie odróżnia od nich leasingu).

51 Leasing – istota [2] W polskim systemie prawa umowa leasingu jest regulowana przez Kodeks cywilny w następujący sposób: „Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie, i oddać tę rzecz korzystającemu do używania, albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu, w uzgodnionych ratach, wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie, lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.” (Art. 709¹ Kodeks cywilny) Dla celów podatkowych pojęcie umowy leasingu określane jest w szerszy sposób, niż definicja przyjęta w Kodeksie cywilnym. Definicja Kodeksu cywilnego rozszerzona jest o umowę, gdzie leasingodawca oddaje w użytkowanie środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, a także grunty, leasingobiorcy.

52 Leasing – rodzaje [3] Biorąc pod uwagę liczbę stron biorących udział w transakcji leasingowej wyróżnia się: leasing bezpośredni (gdy producent zawiera umowę bezpośrednio z użytkownikiem) leasing pośredni (w transakcji uczestniczą więcej niż dwie strony, tzn. między producentem a użytkownikiem występuje wyspecjalizowane przedsiębiorstwo leasingowe). Za użytkowanie obiektu leasingobiorca płaci w określonych terminach raty leasingowe składające się z dwóch części: składnika kapitałowego odzwierciedlającego wartość użytkowanego obiektu przypadającego na okres leasingu i składnika odsetkowego stanowiącego wynagrodzenie dla leasingodawcy.

53 Leasing – rodzaje [4] Leasing operacyjny  polega na czasowym przekazaniu w użytkowanie dobra inwestycyjnego. Czas ten jest z reguły krótszy niż okres normatywnego zużycia leasingowanej rzeczy. W praktyce umowy leasingu operacyjnego zawierają zapis o wykupie przez Korzystającego po jej zakończeniu, za określoną z góry wartość końcową powiększoną o podatek VAT. Korzystający może mieć zagwarantowane w Umowie Leasingu prawo sprzedaży na jego rzecz przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy. Efektywny koszt finansowania poprzez ten rodzaj leasingu jest niższy niż finansowanie ze środków własnych czy kredytu bankowego, między innymi ze względu na korzyści podatkowe. W odróżnieniu od kredytu bankowego, przy uwzględnieniu korzyści podatkowych koszt pozyskania kapitału przy leasingu jest niższy, płatności leasingowe dopasowywane są do założeń budżetowych Korzystającego. W obecnym kształcie prawnym leasing operacyjny jest również szczególnie atrakcyjny ze względu na preferencje podatkowe, które pozwalają korzystającemu zaliczyć raty leasingowe w poczet kosztów uzyskania przychodu.

54 Leasing – rodzaje [5] Leasing finansowy (kapitałowy)  polega na oddaniu rzeczy w użytkowanie, w zamian za raty leasingowe. Przedmiot leasingu jest własnością Finansującego, amortyzuje go Korzystający, natomiast przeniesienie tytułu własności może być zagwarantowane w umowie. Firma zwiększa więc wartość swojego majątku nie ponosząc dodatkowych kosztów po zakończeniu umowy, a zwiększona forma amortyzacji pozwala regulować jej koszty i dochody.

55 Leasing – rodzaje [6] Leasing finansowy, podobnie jak operacyjny, charakteryzuje się tym, iż zawiera klauzulę opcji na sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu umowy. Oznacza to iż Korzystający ma prawo wykupu (przeniesienia własności) rzeczy oddanej mu w leasing. Leasing finansowy jest więc zbliżony do kredytu lub pożyczki. Przedmiotem "pożyczki" jest tu środek trwały a nie gotówka.

56 Leasing – rodzaje [7] Rata leasingowa w leasingu finansowym podzielona jest na część kapitałową i odsetkową. Część odsetkowa stanowi koszt uzyskania przychodu u Korzystającego, a część kapitałowa traktowana jest jak kapitał przy operacji kredytowej - obniża zysk po opodatkowaniu u Korzystającego. Leasing finansowy dla celów podatku VAT rozliczany jest tak jak leasing operacyjny. W przypadku leasingu finansowego podatek VAT od rat leasingowych jest płatny z góry za cały okres trwania umowy leasingu(zazwyczaj w ciągu 7 dni po odbiorze przedmiotu leasingu), inaczej niż w leasingu operacyjnym gdzie podatek VAT jest płatny z każdą ratą leasingową.

57 Leasing – rodzaje [8] Leasing zwrotny
występuje, gdy firma posiada liczne środki trwałe, nie posiada jednak gotówki, której potrzebuje; może wtedy oddać część majątku trwałego firmie leasingowej w zamian za gotówkę i wziąć te środki w leasing; dzięki takiemu zabiegowi firma ma jednorazowy zastrzyk gotówki.

58 Leasing – podmioty [9] Leasingodawca (finansujący), to właściciel przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej osobie na określony czas i na określonych warunkach. Najczęściej jest to wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem usług leasingu. Rzadziej wytwórca przedmiotów, dla którego leasing jest dodatkową formą zarobkowania. Podstawowa działalność to produkcja. Forma prawna leasingodawcy może być dowolna. W praktyce najbardziej liczą się na rynku spółki prawa handlowego, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne.

59 Leasing – podmioty [10] Leasingobiorca (korzystający), to osoba korzystająca z przedmiotu leasingu na warunkach określonych w umowie. Najczęściej jest to przedsiębiorca, rzadziej ze względu na niekorzystne przepisy podatkowe, osoba fizyczna. Przeważają więc spółki handlowe, spółki cywilne i osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, które prowadzą pełną księgowość.

60 Leasing – podmioty [11] Poręczyciel, to podmiot występujący tylko czasami w transakcji leasingu. Jeśli kondycja finansowa lub wiarygodność leasingobiorcy budzi zastrzeżenie leasingodawcy, to do zawarcia umowy dochodzi wówczas, gdy leasingobiorca przedstawi dodatkowe zabezpieczenie transakcji. Może to być poręczenie osoby trzeciej lub zastaw na rzeczy, należącej do osoby trzeciej lub też hipoteka ustanowiona na nieruchomości, której właścicielem jest osoba trzecia. Taki podmiot dostarczający dodatkowego zabezpieczenia, jeśli nie jest nim leasingobiorca, nazywany jest poręczycielem. Może nim być dobrze prosperująca firma lub wiarygodna osoba fizyczna, posiadająca duży majątek a przez to wypłacalna, np. udziałowiec w spółce. Często firmy leasingowe jako zabezpieczenie przyjmują weksel leasingobiorcy, poręczony przez udziałowców i ich współmałżonków lub też członków zarządu i ich współmałżonków. Oni są wówczas poręczycielami wekslowymi w transakcji leasingu.

61 Leasing – podmioty [12] Towarzystwo ubezpieczeniowe ubezpiecza przedmiot leasingu. Najczęściej, jako właściciel, o wyborze ubezpieczenia decyduje leasingodawca. Niektóre firmy leasingowe współpracują z jedną lub dwoma firmami ubezpieczeniowymi i z tytułu stałej współpracy mogą liczyć na korzystniejsze warunki ubezpieczenia. Jeśli leasingobiorcy szczególnie zależy na tym, aby wybrać firmę ubezpieczeniową, może to zrobić, ale wiąże się to z tym, że ponosi koszty ubezpieczenia, a nie może ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w swojej firmie, ponieważ nie jest właścicielem przedmiotu ubezpieczonego. Przy dużej narodowościowi, na jaką narażona jest rzecz leasingowa, ponoszenie tych kosztów może się jednakże opłacać, ponieważ leasingobiorca musi płacić raty leasingowe nawet wówczas, gdy przedmiot leasingu jest w naprawie.

62 Leasing – podmioty [13] Jeśli ubezpieczenie zwleka z wypłatą ubezpieczenia, to okres, kiedy leasingobiorca nie może używać rzeczy, wydłuża się, a co za tym idzie, straty z tego tytułu rosną. Przykładem takiej sytuacji jest samochód dostawczy, znajdujący się po wypadku w warsztacie, który warunkuje wydanie naprawionego samochodu dokonaniem zapłaty za naprawę. Zapłaty ma dokonać towarzystwo ubezpieczeniowe. Im dłużej trwa proces wypłaty ubezpieczenia, tym dłużej samochód nie pracuje, a leasingobiorca ponosi koszty z tego tytułu.

63 Leasing – podmioty [14] Jeśli przedmiotem leasingu jest samochód osobowy, który jest przerabiany na ciężarowy, to pojawia się dodatkowo podmiot przerabiający samochód. Zwykle są to firmy powiązane albo z producentem samochodu, albo z dealerem lub z firmą leasingową. Pojawienie się dodatkowo podmiotu przerabiającego samochód podraża transakcję leasingu, ponieważ wlicza się w raty leasingu zapłatę z tego tytułu. Pamiętajmy, że VAT jest naliczany od zwiększonych rat.

64 Leasing – przedmiot [15] Przedmiotem umowy leasingu, zgodnie z praktyką gospodarczą, może być każda rzecz służąca działalności gospodarczej, o ile ma charakter środka trwałego. Najczęściej są to środki trwałe o wartości powyżej 3500 zł, które podlegają amortyzacji. Przedmioty umowy leasingu są pogrupowane jako: obiekty konsumpcyjne obiekty inwestycyjne nieruchomości, prawa majątkowe.

65 BOT –buduj-eksloatuj-przekazuj [built, operate and transfer]

66 BOT – istota [1] Forma finansowania projektów najczęściej wykorzystywana w krajach rozwijających się w procesach prywatyzacji. Agencje Rządowe podpisują kontrakt z oferentem z sektora prywatnego na budowę takich obiektów jak: autostrada, elektrownia, wodociąg. Strony ustalają w umowie, że wykonawca będzie użytkował wykonywany obiekt przez określony czas [np.kilku lat] i inkasował uzyskane dochody. Okres użytkowania jest tak skalkulowany, że w ciągu kilku lat wygenerowane dochody pokryją koszt i zysk wykonawcy. Po upływie tego czasu obiekt zostanie nieodpłatnie przekazany Agencji Rządowej do dalszej eksploatacji.

67 Countertrade [technika handlu wzajemnie uwarunkowanego]

68 Counterpurchase – istota [1]
Rodzaj transakcji w której partnerzy w związku z zawarciem kontraktu kupna w jednym kierunku, zawierają porozumienie o sprzedaży w drugim kierunku czyli podpisują umowę kontrkupna. Najczęściej sprzedający musi znaleźć inną firmę, która kupi te towary.

69 Counterpurchase – istota [2]
1.jest zawierana w postaci 2 oddzielnych umów, z których jedna dotyczy warunków dostaw eksportowych a druga określa zasady regulacji wzajemnych zobowiązań 2.Fakturowanie i bilansowanie przeprowadza się w jednej, uzgodnionej walucie

70 Counterpurchase – istota [3]
3.płatności za dostawy obydwu partnerów dokonywane są niezależnie 4.Towary dostarczane jako wypełnienie świadczenia wzajemnego przez importera należą zwykle do innej grupy towarowej niż towary eksportowane

71 Counterpurchase – istota [4]
5.istnieje możliwość transferu zobowiązań na stronę trzecią 6.dostawy wzajemne nie są zsynchronizowane w czasie-często występuje różnica 1 do 3 lat w realizacji zobowiązania wzajemengo

72 Counterpurchase – istota [5]
W praktyce handlowej występują trzy podtypy transakcji: 1.Transakcje równoległe 2.Transakcje typu iunctim 3.Porozumienia dżentelemeńskie

73 Counterpurchase – istota [6]
TRANSAKCJE RÓWNOLEGŁE-kontrakt A negocjowany jest oddzielnie od kontraktu B ale podpisywane są w tym samym czasie. Jest tu łatwiejszy dostęp oby partnerów do kredytów eksportowych i innych form finansowania.

74 Counterpurchase – istota [7]
TRANSAKCJE Iunctim-istotą jest tu uzależnienie sprzedaży danemu importerowi towarów poszukiwanych od uzyskania zobowiązania zakupu towarów trudno zbywalnych. W umowach międzynarodowych warunki przebiegu tych transakcji są ujednolicane i narzucane dla wszystkich.

75 Counterpurchase – istota [8]
TRANSAKCJE Iunctim-w warunkach indywidualnych : Eksporter jest zainteresowany sprzedażą towarów gorszego gatunku lub mniej poszukiwanych i uzależnia od ich zakupu sprzedaż towarów poszukiwanych. Importer uzależnia zakup towarów mniej poszukiwanych od sprzedania mu towarów szczególnie atrakcyjnych.

76 Counterpurchase – istota [9]
Porozumienia dżentelmeńskie-jest to transakcja oparta na wzajemnym zaufaniu i przeprowadzana między stałymi partnerami handlowymi. W tym przypadku nie występuje żadne wiążące zobowiązanie zakupu którejkolwiek ze stron. Nie są przewidziane też żadne sankcje za niewypełnienie umowy przez eksportera.

77 Buy-back – istota [1] Transakcja ta jest nazwana samospłatą i jest stosowana wówczas, kiedy jeden z partnerów nie posiada odpowiednio dużego kapitału, aby kupić maszyny lub urządzenia potrzebne do uruchomienia produkcji. W takiej sytuacji drugi partner, najczęściej z kraju wysokorozwiniętego oferuje i dostarcza taką maszynę pierwszemu, przy czym zapłata jest dokonywana towarami, które są wytwarzane na tej maszynie.

78 Buy-back – istota [2] Transakcja typu buy-back jest stosowana w warunkach, gdy jedna ze stron nie posiada odpowiedniego kapitału, aby dokonać zakupu sprzętu inwestycyjnego w celu uruchomienia określonego rodzaju produkcji lub wdrożenia nowej technologii i oferuje w zamian za dostarczenie sprzętu dostawę określonej ilości produktów wytworzonych lub pozyskanych przy użyciu tego sprzętu. „Dawca\" technologii musi uzyskać pewność, że oferowane w zamian za nią towary będą odpowiedniej jakości. Przede wszystkim chodzi o to, by nie odbiegały od produkowanych w kraju dostawcy za pomocą sprzedanych technologii. Rolę takiej gwarancji spełnia dodatkowy protokół łączący oba kontrakty i precyzujący wymienione wymagania.Transakcje tego rodzaju opiewają niekiedy na ogromne kwoty i są dokonywane najczęściej miedzy firmami lub konsorcjami firm, a nawet agendami rządowymi z krajów wysoko rozwiniętych i agendami rządowymi lub firmami ?. krajów rozwijających się. a także z krajami Europy Wschodniej.

79 Buy-back – istota [3] Cechy transakcji:
1.Występują one najczęściej w sektorze inwestycyjnym 2.Spłata zobowiązań przez importera następuje zazwyczaj w formie dostaw dóbr wyprodukowanych na zakupionym sprzęcie 3.Zawierane są dwie, oddzielne w sensie prawnym umowy określające sposób wypełniania wzajemnych zobowiązań 4.Fakturowanie i rozliczanie transakcji u obu partnerów dokonywane jest w jednej, uzgodnionej walucie

80 Buy-back – istota [4] Cechy transakcji:
5.Występuje zazwyczaj duża różnica czasowa w wypełnianiu świadczenia wzajemnego 6.Występuję więcej niż dwóch partnerów 7.Świadczenie zwrotne przekracza zazwyczaj wartość eksportu o koszty finansowania Transakcje te występują najczęściej w obszarze: eksploatacji zasobów naturalnych oraz w dziedzinie przemysłu przetwórczego

81 Barter – istota [4] Rodzaj transakcji polegającej na wymianie towaru na towar bez użycia pieniędzy. WYMIANA TOWARU ZA TOWAR BEZ TRANSFERU DEWIZOWEGO, NASTĘPUJE TU ZBILANSOWANIE WYMIANY BEZ KONIECZNOŚCI WYRÓWNYWANIA EWENTUALNYCH NIEDOBORÓW I NADWYŻEK

82 Offset – istota [5] Offset - rodzaj transakcji zawieranej między krajami wysoko rozwiniętymi i, podobnie jak kompensacje powrotne, dotyczą dużych, realizowanych na podstawie wielu umów obustronnych interesów. W tym przypadku eksporter również zobowiązuje się do zakupu towarów w kraju importera, ale takich którymi jest zainteresowany, często potrzebnych mu do realizacji wyjściowych transakcji. Tego typu wymiana w czasie realizacji sięga od pięciu do dwudziestu lat.

83 Offset – istota [6] Offset dotyczy dużych transakcji eksportowych. Nic musi on być spłacany produktami wytworzonymi na zakupionych urządzeniach i maszynach. W przypadku offsetu spr/cdający Jest obowiązany do zakupu w kraju parlner;i towarów, ale tylko łych, które są mu bezpośrednio potrzebne do produkcji sprzedawanych tam maszyn i urządzeń (offset bezpośredni) lub przy produkcji, których udziela pomocy technicznej, ponieważ są lo produkty podobne mu branżowo, których sam nie produkuje, ale jest nimi zainteresowany (offset pośredni) Realizacja offsetu może trwać od 5 do 10 lat. Natomiast jego wartość może osiągać od 30 do 100%. Dotyczy on głównie przemysłu zbrojeniowego, nie może być zbywalny na inne państwa.