OBLIGACJE SFG ćwiczenia 5 Zagadnienia podstawowe Marcin Ignatowski

Prezentacja na temat: "OBLIGACJE SFG ćwiczenia 5 Zagadnienia podstawowe Marcin Ignatowski"— Zapis prezentacji:

1 OBLIGACJE SFG ćwiczenia 5 Zagadnienia podstawowe Marcin Ignatowski
Warszawa

2 SFG ćwiczenia 5 AGENDA ________________________________________________________________________________________ Najważniejsze wiadomości. Definicje. Klasyfikacja obligacji. Wycena obligacji. Stopa dochodu obligacji. Wypukłość. Ryzyko inwestycji w obligacje. Obligacje skarbowe. 2

3 SFG ćwiczenia 5 OBLIGACJE ________________________________________________________________________________________ Najważniejsze wiadomości. Definicje Obligacja (bond) jest instrumentem finansowym, w którym strona krótka (emitent obligacji) jest dłużnikiem strony długiej (posiadacza obligacji, zwanego obligatariuszem) i zobowiązuje się do wykupu tej obligacji, polegającego na zapłaceniu wartości nominalnej oraz (gdy występują) odsetek. Parametry: - wartość nominalna – jest to wartość, od której nalicza się odsetki i która jest płacona obligatariuszowi w terminie wykupu; - termin wykupu – jest to termin, po upływie którego dług jest spłacony; - oprocentowanie (inaczej: stopa kuponów, stopa oprocentowania) – stopa procentowa określająca wielkość odsetek wypłacanych obligatariuszowi; stopa ta jest wyrażona w skali roku; - termin płacenia odsetek – zależą one od tego, jak często emitent wypłaca odsetki, zazwyczaj jest to raz w roku, raz na pół roku bądź raz na kwartał; okres ten nazywa się okresem odsetkowym. 3

4 SFG ćwiczenia 5 KLASYFIKACJA OBLIGACJI ________________________________________________________________________________________ Kryterium oprocentowania Obligacje o stałym oprocentowaniu Obligacje o zmiennym oprocentowaniu Obligacje zerokuponowe Kryterium emitenta Obligacje skarbowe Obligacje gmin (obligacje komunalne) Obligacje przedsiębiorstw Obligacje banków Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach Art. 4. pkt Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Art. 5. 1. Obligacja powinna zawierać w szczególności: 1) powołanie podstawy prawnej emisji, 2) nazwę (firmę) i siedzibę emitenta, miejsce i numer wpisu do właściwego rejestru albo wskazanie jednostki samorządu terytorialnego, związku tych jednostek lub miasta stołecznego Warszawy, będących emitentem, 3) nazwę obligacji i cel jej wyemitowania, jeżeli jest określony, 4) wartość nominalną i numer kolejny obligacji, 4a) opis świadczeń emitenta, ze wskazaniem w szczególności wysokości tych świadczeń lub sposobu ich ustalania, terminów, sposobów i miejsc ich spełniania, 5) oznaczenie obligatariusza - przy obligacji imiennej, 6) ewentualny zakaz lub ograniczenie zbywania obligacji imiennej, 7) datę, od której nalicza się oprocentowanie, wysokość oprocentowania, terminy jego wypłaty i miejsce płatności - jeżeli warunki emisji przewidują oprocentowanie, oraz warunki wykupu, 8) (skreślony), 9) zakres i formę zabezpieczenia albo informację o jego braku, 10) miejsce i datę wystawienia obligacji, 11) podpisy osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu emitenta, przy czym podpisy te mogą być odtwarzane sposobem mechanicznym. 2. (skreślony). 3. (skreślony). 4. Do obligacji dołącza się arkusz kuponowy oprocentowania, jeśli warunki emisji to przewidują, oraz arkusz wykupu obligacji. 4

5 SFG ćwiczenia 5 KLASYFIKACJA – kryterium oprocentowania ________________________________________________________________________________________ Obligacja o stałym oprocentowaniu - oprocentowanie jest stałe i znane. Pozwala to na dokładne określenie wszystkich płatności z tytułu posiadania obligacji już w momencie jej zakupu. Przykład Obligacja ma termin wykupu 2 lata, wartość nominalną 1000zł oraz oprocentowanie 5%. Odsetki płacone są w okresach półrocznych. Oznacza to, że obligatariusz otrzyma następujące płatności od emitenta: - za pół roku: 25 zł (2,5% w skali pół roku od wartości nominalnej) - za rok 25 zł - za półtora roku: 25z - za dwa lata 1025zł (odsetki za pół roku 25zł plus wartość nominalna) Odsetki + wartość nominalna = 1025 zł +25 zł zł zł Inwestycja (zakup obligacji -1000 zł) 5 Termin wykupu 2 lata

6 SFG ćwiczenia 5 KLASYFIKACJA – kryterium oprocentowania ________________________________________________________________________________________ Obligacja o zmiennym oprocentowaniu - oprocentowanie zmienia się w terminach płacenia odsetek. Jest ono zależne od pewnej stopy odniesienia (stopy referencyjne). W każdym terminie płacenia odsetek znana jest wartość stopy referencyjnej. Pozwala to na określenie odsetek za przypadający następny okres odsetkowy. Przykład Obligacja ma termin wykupu 2 lata, wartość nominalną 1000zł oraz oprocentowanie zmienne, określone jako L+1% (L to stopa referencyjna). Obecnie stopa ta wynosi 5%. Odsetki płacone są w okresach półrocznych. Oznacza to, że obligatariusz otrzyma za pół roku dokładnie 30zł (5%+1%=6% w skali rocznej, czyli 3% w skali półrocznej). Nie są natomiast znane płatności w następnych półroczach. Jeśli za pół roku stopa odniesienia będzie wynosić 6%, to płatność, którą obligatariusz otrzyma za rok, wynosi dokładnie 35zł (6%+1%=7% w skali rocznej, czyli 3,5% w skali półrocznej). 6

7 SFG ćwiczenia 5 KLASYFIKACJA – kryterium oprocentowania ________________________________________________________________________________________ Przykład 2. Dana jest obligacja o zmiennym oprocentowaniu z trzyletnim terminem wykupu, której wartość nominalna wynosi 100 zł a cena emisyjna 98 zł. Odsetki płacone są co pół roku i uzależnione są od rentowności 26-tygodniowych bonów skarbowych + 1%. Roczne rentowności owych bonów kształtowały się następująco: 13%, 12%, 14%, 13%, 11%, 12%, co da nam następujące odsetki po pół roku 7 zł po 1 roku 6,5 zł po 1,5 roku - 7,5 zł po 2 latach - 7 zł po 2,5 roku - 6 zł po 3 latach - 6,5 zł 7

8 SFG ćwiczenia 5 KLASYFIKACJA – kryterium oprocentowania ________________________________________________________________________________________ Obligacja zerokuponowa - taka, w której nie jest płacone oprocentowanie. Jest to w istocie instrument o podstawie dyskontowej. Obligatariusz w terminie wykupu otrzymuje sumę równa wartości nominalnej. Cena takiej obligacji jest niższa niż wartość nominalna (obligacja jest sprzedawana z dyskontem). Przykład Obligacja ma termin wykupu 2 lata, wartość nominalną 1000zł, jest to obligacja zerokuponowa. Oznacza to, że obligatariusz po dwóch latach, w terminie wykupu, otrzyma 1000zł. Obecna cena tej obligacji wynosi 940zł, czyli dyskonto wynosi 60zł. 8

9 SFG ćwiczenia 5 O obligacjach – dodatkowe informacje (część 1/2) ________________________________________________________________________________________ List zastawny - zabezpieczony aktywami emitenta (bank hipoteczny) MBS (Mortgage Backed Security)-obligacja zabezpieczona hipotecznie, emitowana niekoniecznie przez bank hipoteczny Obligacja zamienna na akcje (convertible bond) – daje posiadaczowi prawo do zamiany obligacji w pewnym ustalonym okresie na ustaloną liczbę akcji Obligacje z prawem do wcześniejszego wykupu przysługującym emitentowi (callable bond) – emitent ma prawo zażądać wcześniejszego wykupu obligacji w ustalonym okresie (wykorzystywana w przypadku spadku stóp procentowych na rynku finansowym) Obligacja z prawem do wcześniejszego wykupu przysługującym obligatariuszowi (putable bond) – obligatariusz w pewnym ustalonym terminie ma prawo do zażądania wcześniejszego wykupu obligacji (wykorzystywana gdy stopy procentowe na rynku rosną, wtedy obligatariusz może zakupić nową wyżej oprocentowaną obligację List zastawny – instrument dłużny rynku kapitałowego, emitowany zazwyczaj przez bank (w Polsce bank hipoteczny), hipoteczny list zastawny MBS – podobny do listu zastawnego. Mechanizm: - Bank udziela kredytu zabezpieczonego hipotecznie podmiotom nabywającym nieruchomości (gosp. Dom.), - w celu pozyskania kapitału, który jest podstawą udzielonych kredytów, a także w celu redukcji ryzyka związanego z kredytami bank dokonuje sekurytyzacji kredytów, a następnie emisji instrumentu dłużnego zabezpieczonego hipotecznie, czyli MBS, - nabywcy MBS w ten pośredni sposób finansują rozwój rynku nieruchomości. 9

10 SFG ćwiczenia 5 O obligacjach – dodatkowe informacje (część 2/2) ________________________________________________________________________________________ Obligacja przychodowa (revenue bond) – jest to obligacja stosowana w celu pozyskania kapitału na sfinansowanie konkretnego przedsięwzięcia inwestycyjnego, płatności odsetek są uzależnione od przychodów z owego przedsięwzięcia (odsetki mogą nie być płacone) Obligacja katastrofowa (catastrophe bond) – w przypadku, na przykład, powodzi emitent ma prawo do zaniechania płatności odsetek Można sobie wyobrazić obligacje będące wariacją powyższych 10

11 SFG ćwiczenia 5 Wycena (valuation, Pricing) ________________________________________________________________________________________ Wycena instrumentów rynku pieniężnego – ogólny wzór PV – wartość instrumentu rynku pieniężnego FV – przepływ pieniężny z tytułu posiadania instrumentu pieniężnego, otrzymany w terminie wykupu t – liczba dni do wykupu instrumentu pieniężnego N – umowna liczba dni w roku (zazwyczaj 360 lub 365) r – wymagana stopa dochodu Wartość instrumentu dłużnego określona jest jako wartość obecna (bieżąca) przepływu pieniężnego otrzymanego w terminie wykupu 11

12 SFG ćwiczenia 5 Wycena instrumentów rynku pieniężnego – ogólny wzór
Przykład. Obligacja o terminie wykupu 182 dni (konwencja 365). Wartość nominalna obligacji wynosi 1000 zł, a jej oprocentowanie wynosi 5,8% p.a. Wymagana stopa dochodu wynosi 6,3%. Wycena powyższej obligacji wygląda następująco: Następnie: Pytanie: dlaczego ta PV ma taką wartość? 12

13 SFG ćwiczenia 5 Wycena obligacji ________________________________________________________________________________________ Wycena obligacji – sytuacja podobna jak poprzednio, z tą różnicą, że teraz występuje więcej niż jeden przepływ pieniężny otrzymywany przy wykupie. P – wartość obligacji n – liczba przepływów pieniężnych otrzymanych z tytułu posiadanej obligacji – przepływ pieniężny w okresie t r – wymagana stopa dochodu r - jest to stopa dochodu z inwestycji porównywalnych z inwestycją w daną obligację - zależy głównie od: poziomu stóp procentowych na rynku finansowym (zależny od oczekiwanej inflacji) poziomu ryzyka niedotrzymania warunków przez emitenta obligacji. 13

14 SFG ćwiczenia 5 Wycena obligacji ________________________________________________________________________________________ Gdy mówimy o obligacjach kuponowych (które dają odsetki) należy pamiętać, że ich cena zawiera również narosłe odsetki, wtedy można mówić o dwóch rodzajach ceny: cena czysta – nie zawiera narosłych odsetek od ostatniej płatności odsetek cena brudna (cena rozliczeniowa) – zawiera odsetki narosłe od ostatniej płatności Z powyższego wynika: cena brudna = cena czysta + narosłe odsetki Cena brudna = kurs obligacji (%) * wartość nominalna + narosłe odsetki Przykład. Obligacja (o stałym oprocentowaniu) o wartości nominalnej 1000 zł, odsetki wypłacane raz w roku 15 maja. Na dzień 30 sierpnia kurs obligacji wynosi 98,23%. Między 15 maja a 30 sierpnia upłynęło 107 dni więc: cena czysta = 98,23% * 1000 = 982,30 zł cena brudna = 982, /365 * 10% * 1000 = 1011,62 zł (różnica to dokładnie kwota narosłych odsetek) 14

15 SFG ćwiczenia 5 Wycena – obligacje o stałym oprocentowaniu ________________________________________________________________________________________ Nauka na przykładach. Dana jest obligacja z dwuletnim terminem wykupu. Wartość nominalna tej obligacji wynosi 100zł, oprocentowanie 6%, odsetki płacone są co pół roku, wymagana stopa dochodu (określona na podstawie analizy rynku) wynosi 5,4%. Jest to obligacja z premią. Jej cena jest wyższa od ceny nominalnej. Wynika to z faktu, że inwestor wymaga tylko 5,4%, a obligacja 6% od wartości nominalnej, co oznacza konieczność zapłacenia wyższej ceny. Odsetki + wartość nominalna = 103 zł +3 zł +3 zł + 3 zł Inwestycja (zakup obligacji -100 zł) 15 Termin wykupu 2 lata

16 SFG ćwiczenia 5 Wycena – OBLIGACJE zerokuponowe ________________________________________________________________________________________ Nauka na przykładach. Obligacja zerokuponowa z terminem wykupu 2 lata o wartości nominalnej 1000 zł, wymagana stopa dochodu wynosi 5,4%. Dla rocznego okresu bazowego: Dla półrocznego okresu bazowego: Zwróć uwagę: Cena obligacji dla rocznego okresu bazowego jest wyższa niż dla półrocznego. Dla obligacji zerokuponowej jej niższa cena dziś jest korzystna dla inwestora. Różnica wynika z bardziej restrykcyjnego założenia, jeśli chodzi o reinwestycję odsetek. 16

17 SFG ćwiczenia 5 Wycena – OBLIGACJE O Zmiennym oprocentowaniu __________________________________________________________________________________________________ Do poznanego wcześniej wzoru wprowadzamy pewną modyfikację: Wcześniej: Teraz: Gdzie to stopa spot, dotycząca okresu o numerze t. Dysponujemy teraz uogólnionym wzorem, w którym dla każdego okresu mamy osobną stopę. (dla roku stopa roczna, dla dwóch lat dwuletnia itd. oczywiście wszystkie w ujęciu per annum) 17

18 SFG ćwiczenia 5 Wycena – OBLIGACJE O Zmiennym oprocentowaniu __________________________________________________________________________________________________ Przykład. Obligacja z dwuletnim terminem wykupu, wartość nominalna 1000 zł, oprocentowanie 6%, odsetki płacone są raz w roku, na potrzeby wyceny określono stopy spot: roczna 5,4%, stopa dwuletnia 5,8%. 18

19 SFG ćwiczenia 5 Stopa dochodu obligacji __________________________________________________________________________________________________ Stopa dochodu w okresie do wykupu (stopa dochodu obligacji) – YTM (Yield To Maturity) Jest to stopa, której zrealizowania oczekuje inwestor. Stopa dochodu obligacji jest to stopa dochodu oczekiwana przez inwestorów przy założeniu, że kupi obligację po cenie rynkowej, przetrzyma tę obligację do wykupu, a odsetki reinwestuje przy stopie równej stopie dochodu w okresie do wykupu. 19

20 SFG ćwiczenia 5 Stopa dochodu OBLIGACJI – Przykład __________________________________________________________________________________________________ Stopa dochodu w okresie do wykupu (stopa dochodu obligacji) – YTM (Yield To Maturity) Przykład. Obligacja z terminem wykupu 3 lata – wartość nominalna 1000 zł, oprocentowanie 6%, płatność odsetek co pół roku. Cena obligacji 976 zł. Rozwiązując otrzymamy: 20

21 SFG ćwiczenia 5 Stopa dochodu OBLIGACJI – WŁASNOŚCI __________________________________________________________________________________________________ Zależność między wartością obligacji a stopą dochodu obligacji wzrost (spadek) stopy dochodu powoduje spadek (wzrost) ceny obligacji jeśli YTM nie zmienia się, to wielkość dyskonta lub premii zmniejsza się w miarę zbliżania się do terminu wykupu, przy czym zmniejszanie następuje w coraz szybszym tempie w terminie wykupu cena „czysta” obligacji jest równa wartości nominalnej wzrost wartości obligacji wywołany spadkiem stopy dochodu o 1 punkt procentowy jest wyższy niż spadek wartości obligacji wywołany wzrostem stopy dochodu o 1 punkt procentowy. Ostatnia własność nazywana jest wypukłością (convexity) – w przypadku wzrostu stopy dochodu wartość obligacji o większej wypukłości spadnie mniej niż obligacji o mniejszej wypukłości, a w wypadku spadku stopy dochodu obligacji wartości obligacji o wyższej wypukłości wzrośnie bardziej niż wartość obligacji o mniejszej wypukłości 21

22 SFG ćwiczenia 5 Wypukłość Obligacji __________________________________________________________________________________________________ Obligacja A ma większą wypukłość niż obligacja B o tej samej stopie dochodu, więc: w wypadku wzrostu stopy dochodu obligacji wartość obligacji A spadnie mniej niż wartość obligacji B, a w wypadku spadku stopy dochodu obligacji wartość obligacji A wzrośnie więcej niż wartość obligacji B. Inne właściwości wypukłości: - im wyższe oprocentowanie obligacji, tym mniejsza jej wypukłość, - im dłuższy okres do terminu wykupu, tym większa wypukłość obligacji, - im wyższa stopa YTM, tym mniejsza wypukłość obligacji, - im dłuższy średni termin wykupu, tym większa wypukłość i wyższe tempo jej wzrostu, - im wyższe oprocentowanie obligacji, tym większa jej wypukłość. 22

23 SFG ćwiczenia 5 Ryzyko inwestycji w obligacje __________________________________________________________________________________________________ Dwa podstawowe rodzaje ryzyka inwestycji w obligacje: Ryzyko kredytowe (credit risk) Związane z emitentem obligacji – ryzyko niedotrzymania warunków (default risk). Ryzyko stopy procentowej (interest rate risk) Ryzyko ceny – gdy inwestor nie przetrzymuje obligacji do terminu wykupu, wtedy cena sprzedaży zależy od wymaganej stopy dochodu inwestorów, która będzie w dniu sprzedaży obligacji Ryzyko reinwestowania – związane z koniecznością reinwestowania odsetek. Jeśli stopa reinwestowania zmieni się to pociągnie za sobą inną niż spodziewaną zrealizowaną stopę dochodu. (obligacje zerokuponowe wolne są tego ryzyka) 23

24 SFG ćwiczenia 5 Obligacje skarbowe
__________________________________________________________________________________________________ Obligacje skarbowe – papier wartościowy poświadczający, że Skarb Państwa zaciągnął u nas dług. Obligacje skarbowe umożliwiają państwu pozyskiwanie dodatkowych pieniędzy potrzebnych do sfinansowania deficytu budżetowego oraz do wcześniejszej spłaty zaciągniętych zobowiązań w imieniu Skarbu Państwa (np. wobec pracowników sfery budżetowej, emerytów i rencistów ). Obligacje są papierami wartościowymi o charakterze wierzycielskim, zatem ich sprzedaż oznacza zaciągnięcie przez państwo kredytu - kredyt ten jest spłacany jako należność pieniężna w ściśle określonym czasie wraz z odsetkami, których sposób naliczania jest określony w warunkach emisji obligacji. Wielkość tego kredytu to wartość nominalna obligacji, a termin jego zwrotu przez emitenta to termin wykupu obligacji. 24

25 SFG ćwiczenia 5 Podział Obligacji skarbowych __________________________________________________________________________________________________ Obligacje skarbowe: detaliczne – można je podzielić na dwie grupy obligacje oszczędnościowe – są oferowane wyłącznie osobom fizycznym, rezydentom i nierezydentom. Mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym nieregulowanym na podstawie umowy sprzedaży lub darowizny. Nie są natomiast notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych. Obligacje oszczędnościowe są emitowane co miesiąc i sprzedawane zawsze po cenie równej wartości nominalnej, tj. 100zł. obligacje rynkowe - są dostępne zarówno dla rezydentów jak i nierezydentów, będących osobami fizycznymi oraz dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, z wyłączeniem podmiotów finansowych, spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Najważniejszą cechą tych obligacji jest możliwość obrotu nimi na Giełdzie Papierów Wartościowych oraz rynku regulowanych BondSpot S.A.. Obligacje rynkowe są sprzedawane w trzymiesięcznych emisjach - zawsze po dziennej cenie sprzedaży odpowiadającej cenie emisyjnej powiększonej o wartość odsetek przypadających na dany dzień sprzedaży. hurtowe – oferowane na rynku od czerwca 1992 roku. Na rynku pierwotnym oferowane przez agenta emisji – Narodowy Bank Polski – na zorganizowanych przetargach. Hurtowe obligacje skarbowe są papierami dłużnymi na okaziciela. Rozliczaniem i przechowywaniem obligacji hurtowych zajmuje się Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a nominał tych obligacji wynosi 1000 zł, wszystkie trafiają do obrotu na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Rodzaje hurtowych obligacji skarbowych: obligacje dwuletnie zerokuponowe (OK), obligacje pięcioletnie o stałym oprocentowaniu (OS), obligacje dziesięcioletnie o stałym oprocentowaniu (DS), obligacje dziesięcioletnie o zmiennym oprocentowaniu (DZ). 25

26 SFG ćwiczenia 5 Detaliczne Obligacje skarbowe __________________________________________________________________________________________________ OBLIGACJE OSZCZĘDNOŚCIOWE: Obligacje dwuletnie (DOS) - po raz pierwszy wyemitowane w czerwcu 1999 roku. Od tego momentu co miesiąc Ministerstwo Finansów kieruje do sprzedaży kolejną emisję tych papierów. Są to obligacje o stałym oprocentowaniu, rocznej kapitalizacji i dwuletnim terminie zapadalności, skierowane wyłącznie do inwestorów indywidualnych. Ich nominał to 100 zł, odsetki w drugim roku naliczane są od sumy nominału i odsetek z pierwszego okresu odsetkowego. Papiery te można nabyć na rynku wtórnym w drodze umowy cywilno-prawnej. Można je także przedstawić do przedterminowego wykupu, miesiąc po ich zakupie i nie później niż miesiąc przed terminem wykupu. Kwota wypłacana w przypadku przedterminowego wykupu jest pomniejszana o opłatę manipulacyjną, w wysokości 1 zł od każdej obligacji. Obligacje mogą zostać odsprzedane na podstawie umowy sprzedaży. DOS0810, gdzie: DOS to symbol obligacji (skrót od Dwuletnie Oszczędnościowe Stałoprocentowe), 08 - miesiąc wykupu (sierpień), 10 - rok wykupu (2010 r.). Obligacje czteroletnie (COI) - emitowane są co miesiąc. Są to obligacje zmiennym oprocentowaniu uzależnionym od poziomu inflacji. Oprocentowanie opiera się na poziomie inflacji w danym roku oraz marży odsetkowej. Marża jest dla posiadacza obligacji gwarancją, że zwrot z inwestycji będzie zawsze wyższy od inflacji. Odsetki są wypłacane właścicielowi obligacji po każdym pełnym roku oszczędzania. Również te papiery nie są przedmiotem obrotu na rynku wtórnym, podobnie też można je przedstawić do przedterminowego wykupu na takich samych warunkach, jak "dwulatki". Wysokość opłaty manipulacyjnej za tę operację wynosi 1 zł od każdej obligacji. Obligacje mogą być odsprzedawane na podstawie umowy sprzedaży. COI0812, gdzie: COI to symbol obligacji (skrót od Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane), 08 - miesiąc wykupu (sierpień), 12 - rok wykupu (2012 r.). 26

27 SFG ćwiczenia 5 Detaliczne Obligacje skarbowe __________________________________________________________________________________________________ OBLIGACJE OSZCZĘDNOŚCIOWE: Obligacje dziesięcioletnie (EDO) - są jedynymi obligacjami, które mogą być nabywane w ramach Indywidualnego Konta Emerytalnego IKE-Obligacje (odsetki z nagromadzonego kapitału zwolnione są od podatku). Emisja obligacji dziesięcioletnich odbywa się co miesiąc. Są to obligacje o zmiennym oprocentowaniu, z roczną kapitalizacją odsetek. W pierwszym, rocznym okresie odsetkowym oprocentowanie jest naliczane od wartości nominalnej jednej obligacji, a w kolejnych latach - od wartości nominalnej powiększonej o odsetki naliczone po zakończeniu poprzedniego okresu odsetkowego. Zmienne oprocentowanie obligacji EDO jest uzależnione od wskaźnika inflacji i stanowi w danym roku sumę stopy inflacji za 12 miesięcy poprzedzających dany okres oraz ustalonej marży odsetkowej. Marża jest dla posiadacza obligacji gwarancją, że zwrot z inwestycji będzie zawsze wyższy od inflacji. W przypadku skorzystania przez nabywcę obligacji EDO z przedterminowego wykupu, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o 1 zł od każdej obligacji. Jednak jeżeli będzie to przedterminowy wykup w ramach wypłaty lub wypłaty transferowej z Konta IKE-Obligacje, wówczas narosłe odsetki zostaną wypłacone bez pomniejszenia o 1 zł. EDO1018, gdzie: EDO to symbol obligacji (skrót od Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe), 10 - miesiąc wykupu (październik), 18 - rok wykupu (2018 r.). 27

28 SFG ćwiczenia 5 Detaliczne Obligacje skarbowe __________________________________________________________________________________________________ OBLIGACJE RYNKOWE: Obligacje trzyletnie (TZ) – obligacje o zmiennym oprocentowaniu oferowane są przez Ministerstwo Finansów co trzy miesiące. Wynika to z faktu, że sprzedaż każdej serii tych obligacji trwa trzy miesiące. Obligacje trzyletnie są obligacjami o zmiennym oprocentowaniu aktualizowanym co sześć miesięcy. Oprocentowanie jest ustalane na podstawie wskaźnika WIBOR 6M, a naliczone odsetki są wypłacane właścicielowi obligacji co pół roku. Zmienne oprocentowanie zawsze odzwierciedla bieżące tendencje rynkowe i chroni nabywców przed gwałtownymi zmianami wskaźników finansowych. Trzyletnie obligacje detaliczne o zmiennej stopie procentowej są dopuszczone do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie oraz na rynku regulowanym prowadzonym przez BondSpot S.A. Cena obligacji - wartość nominalna jednej obligacji wynosi 100 zł. W pierwszym dniu sprzedaży obligacje sprzedawane są po cenie emisyjnej. W kolejnych dniach cena emisyjna obligacji jest powiększana o wartość naliczonych odsetek. dzienna cena sprzedaży = cena emisyjna + wartość odsetek naliczonych od wartości nominalnej. Cena emisyjna jednej obligacji może być zmieniana w czasie sprzedaży obligacji. TZ0811, gdzie: TZ (skrót od Trzyletnie Zmiennoprocentowe) to symbol obligacji, 08 - miesiąc wykupu (sierpień), 11 - rok wykupu (2011 r.). Do obligacji rynkowych zaliczane były obligacje pięcioletnie, jako ostatnie zostały wyemitowane obligacje serii SP1210. 28

29 SFG ćwiczenia 5 Detaliczne Obligacje skarbowe __________________________________________________________________________________________________ Rodzaj obligacji Kod Okres sprzedaży Oprocentowanie Cena emisyjna Wypłata odsetek Obligacje 2−letnie o stałym oprocentowaniu DOS0612 4,00% w skali roku, stałe w okresie 2 lat 100,00 zł kapitalizacja odsetek: roczna Obligacje 3−letnie o zmiennej stopie procentowej TZ0513 3,85% w pierwszym okresie odsetkowym 99,90 zł wypłata odsetek: półroczna Obligacje 4−letnie indeksowane COI0614 4,50% w pierwszym rocznym okresie odsetkowym wypłata odsetek: roczna 10−letnie emerytalne obligacje indeksowane EDO0620 5,25% w pierwszym rocznym okresie odsetkowym Obligacje 2−letnie o stałym oprocentowaniu DOS ,00% w skali roku, stałe w okresie 2 lat 100,00 zł kapitalizacja odsetek: roczna Obligacje 3−letnie o zmiennej stopie procentowej TZ ,79% w pierwszym okresie odsetkowym 99,90 zł wypłata odsetek: półroczna Obligacje 4−letnie indeksowane COI ,50% w pierwszym rocznym okresie odsetkowym 100,00 zł wypłata odsetek: roczna 10−letnie emerytalne obligacje indeksowane EDO ,25% w pierwszym rocznym okresie odsetkowym 100,00 zł kapitalizacja odsetek: roczna 29

30 SFG ćwiczenia 5 Hurtowe Obligacje SKARBOWE (1) __________________________________________________________________________________________________ W drugim kwartale 2010 roku wyemitowane zostały: Obligacje dwuletnie zerokuponowe (OK) Jako zerokuponowe obligacje te sprzedawane są z dyskontem. Cena ich sprzedaży ustalana jest na przetargu, przy czym minimalna wartość nominalna oferty, składanej przez uczestnika przetargu lub za jego pośrednictwem, nie może być mniejsza niż zł. Po upływie terminu składania ofert zakupu obligacji, Minister Finansów określa dla danego przetargu najniższą przyjętą cenę i wszystkie oferty z ceną wyższą od najniższej przyjętej ceny przetargowej zostają przyjęte, a oferty z ceną równą najniższej przyjętej cenie przetargowej mogą być przyjęte w całości lub zredukowane. Oznacza to, że obligacje sprzedawane są po różnych cenach. Minister Finansów może odkupywać obligacje dwuletnie zerokuponowe przed terminem wykupu. Przetargi odkupu mogą się odbywać po upływie roku od dnia pierwszego przetargu, ale najpóźniej na 7 dni przed wykupem. Obligacje te można także sprzedać na wtórnym rynku regulowanym, gdyż są one wprowadzane przez Ministra Finansów do obrotu na WGPW. Są one także przedmiotem intensywnego handlu na rynku międzybankowym. Handel na międzybanku 30

31 SFG ćwiczenia 5 Hurtowe Obligacje SKARBOWE (2) __________________________________________________________________________________________________ Obligacje pięcioletnie o stałym oprocentowaniu (PS) - obligacje sprzedawane są na comiesięcznych przetargach. Oprocentowanie tych obligacji jest stałe w całym okresie ich życia, odsetki naliczane są od wartości nominalnej obligacji i wypłacane w okresach rocznych. Obligacje są sprzedawane z dyskontem, według wartości nominalnej lub powyżej wartości nominalnej. Wprowadzane są one do obrotu giełdowego oraz na rynku międzybankowym. Obligacje dziesięcioletnie stałym o oprocentowaniu (DS) Obligacjami skarbowymi o stałym kuponie i najdłuższym terminie zapadalności są obligacje dziesięcioletnie. W ofercie Ministerstwa Finansów znalazły się po raz pierwszy w maju 1999r. i dotychczas na rynku znalazły się trzy ich serie. Wszystkie oprocentowane są w wysokości 6% rocznie i sprzedawane są z dużym dyskontem. Okres odsetkowy trwa rok i z taką częstotliwością wypłacane są odsetki. Od 2000r. pojawiają się one na przetargach co drugi miesiąc, przy czym jedna seria oferowana jest na kilku kolejnych aukcjach. Zasady przetargu są identyczne jak w przypadku innych obligacji hurtowych i również dziesięciolatki trafiają na giełdę. Giełda i międzybank 31

32 SFG ćwiczenia 5 bIbliografia
__________________________________________________________________________________________________ Damodaran Aswath, Finanse korporacyjne. Teoria i praktyka, HELION, Gliwice 2007 Jajuga Krzysztof, Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 Szopa Andrzej, Rynek obligacji wprowadzenie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2001 Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach Warto zapoznać się z: - Frank J. Fabozzi, Rynek obligacji: analiza i strategie, Wydawnictwo Finansowe WIG-PRESS, Warszawa 2000 32