Cywilizacja Łacińska Dr inż. Krzysztof Bogusławski

Prezentacja na temat: "Cywilizacja Łacińska Dr inż. Krzysztof Bogusławski"— Zapis prezentacji:

1 Cywilizacja Łacińska Dr inż. Krzysztof Bogusławski http://kbogu.man.szczecin.pl/ekonomia/

2 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Ukształtowana w Cesarstwie rzymskim, a następnie w Cesarstwie Bizantyńskim. Z dziedzictwa rzymskiego brała przede wszystkim prawo publiczne. – które Koneczny uważał za efekt wpływów wschodnich, od początku obcy cywilizacyjnie Rzymowi i stanowiący jedną z przyczyn jego upadku. Jednocześnie wbrew rzymskiej tradycji, stawia prawo publiczne ponad prawem prywatnym.

3 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Religią tej cywilizacji jest chrześcijaństwo, ale głosi ona zwierzchność władzy politycznej nad duchową i niezależność polityki od moralności, władcy bizantyńscy nie tylko wyznaczali biskupów – w czym, w przeciwieństwie do świata zachodniego, nie spotkali się z żadnymi oporami kościoła, – ale rozstrzygali też spory dogmatyczne. takie stanowisko musiało zdaniem Konecznego doprowadzić do trwałej schizmy w kościele (prawosławie).

4 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Państwo w cywilizacji bizantyńskiej tworzyło potężną biurokrację i bardzo rozbudowane prawo, regulujące wszystkie dziedziny życia. Charakteryzowało się ono znacznym uciskiem fiskalnym powodującym niekiedy wyludnienie całych prowincji, czy masowe ucieczki na pustynie (jak było w Egipcie). Posiadało, w przeciwieństwie do większości państw średniowiecznych, stałą zaciężną armię.

5 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Rozrośnięty do przesady aparat państwowy powoduje niedorozwój społeczeństwa, upadek nauki, sztuki i literatury. Długotrwałość tego upadku (zwłaszcza gdy porównamy ją z upadkiem cesarstwa zachodniego), – tłumaczy on pozorną przewagą mechanizmu nad organizmem: – mechanizm może działać nawet wtedy, gdy działanie to nie ma już żadnego celu.

6 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Cywilizacja ta nie upadła jednak razem z państwem bizantyjskim, – gdyż wcześniej na przełomie IX i X wieku opanowała znaczną część Niemiec. Stąd miały wynikać późniejsze walki cesarzy niemieckich (zwłaszcza Fryderyka II) z papiestwem. Późniejszymi wcieleniami cywilizacji bizantyńskiej w Niemczech były zakon krzyżacki i Prusy (kultura niemiecko- bizantyńska).

7 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Podobnie jak: – na wschodzie cywilizacja ta wykształciła prawosławie, – tak na zachodzie wykształciła protestantyzm, który znów podobnie jak prawosławie faktycznie uznał dominację władzy politycznej nad kościelną (cuius regio, illius religio).

8 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja bizantyjska Zdaniem Konecznego Cywilizacja bizantyńska ma dziś znaczny i negatywny wpływ na większość państw zachodnich. Co wyraża się min. w: – rozbudowie biurokracji i prawa ograniczającego coraz więcej dziedzin życia, – eliminacji etyki z życia zbiorowego – oraz militaryzacji.

9 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja żydowska Jest cywilizacją sakralną, tj. taką, w której całe życie jednostki i społeczeństwa jest, lub przynajmniej powinno być, podporządkowane prawu religijnemu. Podstawą tego prawa jest u Żydów Tora, ale za charakterystyczną cechę tej cywilizacji, odróżniającą ją od innych cywilizacji sakralnych np. Bramińskiej, Koneczny uważał to, że prawa są w niej wypierane przez kolejne komentarze do nich i tak: – Tora została wyparta przez Talmud, – ten zaś był wypierany przez kolejne komentarze i skróty (najważniejsze autorstwa Mojżesza Majmonidesa, czy Mojżesza Mendelssona) – i wreszcie w niektórych środowiskach żydowskich przez Kabałę.

10 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja żydowska W niewoli babilońskiej Żydzi z konieczności porzucili, jako niewykonalną poza niepodległym państwem żydowskim, tę część swoich praw, która określała zasady ekonomiczne, przejęli zaś pojęcia ekonomiczne ówczesnej Babilonii, – wtedy też po raz pierwszy zajęli się na dużą skalę handlem.

11 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja żydowska Najistotniejszymi elementami ekonomii żydowskiej były od tego czasu: – wyższość własności ruchomej nad nieruchomą prawo własności jest prawem plemiennym a nie personalnym – i oparcie się na kredycie jako podstawie działalności. Za charakterystyczne uznać należy również to, że: – kupcy żydowscy, w przeciwieństwie do handlowców innych cywilizacji, zaczynali swoją działalność od razu od wielkiego handlu międzynarodowego, – a dopiero wiele wieków później zajęli się handlem detalicznym.

12 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja żydowska Z racji chrześcijańskiego zakazu lichwy Żydzi w średniowiecznej Europie zajęli się bankowością (w niektórych miejscach zmuszały ich do tego ograniczenia w handlu), Osiągając w niej pierwotnie monopolistyczną pozycję. Istotną cechą wyrosłą z życia w rozproszeniu jest też brak przywiązania do ziemi i patriotyzmu.

13 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja żydowska Zdaniem Konecznego istnieją co najmniej cztery główne religie żydowskie – mozaizm, – judaizm, – chasydyzm – i pogaństwo żydowskie opisane w Biblii, które jednak różniąc się od siebie zasadniczo w kwestiach dogmatyki czy eklezjologii uznają to samo prawo i tę sama moralność – (moralność w cywilizacji żydowskiej wywodzi się z prawa).

14 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja żydowska Podstawowym wyróżnikiem moralności żydowskiej jest dla Konecznego jej dwoistość, tj. odmienne zasady jakie mają w niej obowiązywać w stosunkach między Żydami i w stosunkach Żydów z gojami. Żydzi uznawali konieczność przestrzegania praw narodów wśród których żyli, – lecz uzasadniali to jedynie dążeniem do zachowania pokoju.

15 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja łacińska Kształtowała się w okresie średniowiecza, a najważniejszym czynnikiem ją tworzącym był Kościół katolicki. Obejmuje ona społeczeństwa Europy zachodniej i środkowej oraz Ameryki, dominuje wszędzie tam, gdzie religią dominującą jest katolicyzm, lub wywodzące się z niego wyznania protestanckie. Jej etyką jest etyka katolicka.

16 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja łacińska Cywilizacja łacińska przejęła: – attyckie (greckie) pojęcia prawdy (nauki) i piękna (literatura i sztuka) – oraz znaczną część rzymskiego prawa, – rozwijając je w duchu chrześcijaństwa.

17 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja łacińska W polityce narzuca rządzącym te same prawa moralne, które obowiązują poddanych ich władzy. Dąży do rozwinięcia jak najsilniejszego samorządu i jak największego wpływu społeczeństwa na państwo. Uznaje dualizm prawa (prawo prywatne i publiczne) i wyższość etyki nad prawem (prawo ma wywodzić się z etyki i podlega ocenie moralnej).

18 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja łacińska W ekonomii najwyżej ceni własność nieruchomą, zwłaszcza ziemską. Jej ideałem w tej dziedzinie jest zapewnienie jak największej liczbie ludzi samodzielności ekonomicznej, tj. posiadania własnego warsztatu pracy, będącego w stanie zapewnić utrzymanie rodzinie.

19 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja łacińska W prawie rodzinnym i małżeńskim uznaje tylko małżeństwo monogamiczne, – oraz emancypację rodziny spod władzy rodu. Cywilizacja łacińska wytworzyła pojęcie państwa, etyki i prawdy. Prawo jest tworzone na podstawie norm etycznych i moralnego prawa naturalnego, dzięki czemu możliwy jest rozwój moralności.

20 Prof. F. Koneczny – Cywilizacja łacińska Jako jedyna łączy wszechstronny rozwój kategorii prawdy, rozumiany jako metodyczne dochodzenie do poznania obiektywnej prawdy z kategorią dobra, opartą na podporządkowaniu życia społecznego etyce, będącej zbiorem norm postępowania przyjętym przez społeczeństwo. Dzięki temu cywilizacja łacińska mogła jako jedyna z obecnie istniejących cywilizacji stać się personalistyczną w przeciwieństwie do pozostałych cywilizacji, będących cywilizacjami gromadnościowymi.

21 Cywilizacja łacińska Oparta na trzech filarach (trójnogu) – Prawie rzymskim – Filozofii greckiej – Etyce chrześcijańskiej Na tym trójnogu jest oparta nasza cywilizacja – Utrata jednej nogi powoduje upadek całości.

22 Cywilizacja łacińska – Prawo rzymskie Dualizm prawny – W jaki sposób ograniczyć władzę państwa, aby nie zniszczyła indywidualności jednostki. – Stworzyć takie prawo aby samowola jednostki nie rozsadziła państwa. Duża wolność jednostki – Ale wolność ta kończy się tam gdzie zaczyna się prawo innej osoby. Nikt bezprawnie nie może pozbawić jednostki takiej wolności.

23 Cywilizacja łacińska – Prawo rzymskie volenti non fit iniuria (chcącemu nie dzieje się krzywda). Wolność jednostki do prowadzenia życia zgodnie z własnym kierunkiem. Człowiek jest istotą wolną i z tej wolności wynikają: – Odpowiedzialność. – Konieczność ponoszenia konsekwencji swoich czynów. – Otrzymywania „benefitów” z sukcesów i porażek.

24 Cywilizacja łacińska – Filozofia grecka Logika dwuwartościowa – Prawda – Fałsz – Norma - dewiacja Istnieje prawda obiektywna. Człowiek ma prawo i obowiązek dotarcia do tej prawdy obiektywnej. Zakładała ona nieustanną krytykę przyjętych prawd w celu sprawdzanie ich słuszności. Na tej bazie powstała nauka i system uniwersytecki

25 Cywilizacja łacińska – Etyka chrześcijańska Wprowadzała normy w postępowaniu osobistym i państwowym. Wprowadzała moralne uzasadnienie dla tworzonych praw. Utrzymywała w pewnych ramach naukę. Uznawała wartość jednostki. Poszanowanie praw innych wyznań. Głównym przesłaniem jest miłość Miłość  wolność – Jedno jest gwarancją i warunkiem drugiego

26 Dziękuję bardzo za uwagę http://kbogu.man.szczecin.pl/ekonomia/