Ukąszenia, użądlenia, pogryzienia
Kleszcze -charakterystyka Wiele gatunków (około 100 spośród 800 znanych) przenosi pierwotniaki, bakterie lub wirusy powodujące zachorowania ludzi: - tzw. kleszczowe zapalenie mózgu, - boreliozę (średnio 10%-30% kleszczy jest nią zarażonych), - tularemię, ehrlichiozę, - babezjozę, - mykoplasmozę, - gorączkę Q, - gorączkę plamistą Gór Skalistych, - dur powrotny. Te same gatunki kleszczy mogą również przenosić pierwotniaki lub bakterie powodujące zachorowania zwierząt, m.in. babeszjozę psów, gorączkę teksańską, hemoglobinurię europejską, gorączkę wschodniego wybrzeża Afryki, teileriozy, anaplazmozy.
Pierwsza Pomoc Kleszcze należy usuwać w ciągu 24h od momentu wkłucia się w ciało. Należy pokryć kleszcza kilkoma kroplami roztopionej parafiny (świecy) lub woskiem i po odczekaniu paru minut zdjąć parafinę a wraz z nią kleszcza. Jeśli kleszcz będzie tkwił nadal w skórze usunąć go pęsetą. Nie wolno smarować masłem ani pocierać spirytusem! Powoduje to podrażnienie owada, który zwiększa wówczas ilość wydzieliny do ciała człowieka. Ranę po kleszcze zdezynfekować i obserwować, czy nie wystąpi zaczerwienienie lub inne objawy.
Ukąszenia Ukąszenia większości z nich powodują jedynie podrażnienie, chociaż niektóre mogą wymagać pomocy medycznej. Niebezpieczne ukąszenia owadów - nie spotykane na szczęście w naszej szerokości geograficznej - obejmują ukąszenia komarów Aedes, przenoszących wirus krwotocznej gorączki denga, oraz komarów Anopheles, będących nosicielami pasożytów malarii, które mogą zostać przeniesione na ukąszone osoby.
Objawy ukąszeń dwu punktowe rany obrzęk, zaczerwienienie, bolesność w miejscu ukąszenia pocenie się uczucie śmiertelnego lęku drgawki przyspieszenie tętna i oddechu nudności, wymioty Ogólne osłabienie
Jadowite węże w Polsce Jedynym jadowitym wężem żyjącym na wolności na terenie całej Polski jest żmija zygzakowata. Inne jadowite węże mogą występować w naszym kraju tylko jako zwierzęta domowe. Żmija zygzakowata to jadowity wąż, o długości do 75 cm i zabarwieniu brunatnym lub brunatno-czarnym z rysunkiem zygzaków wzdłuż grzbietu; żywi się drobnymi ssakami, pospolita w całym kraju, zwłaszcza na podmokłych łąkach leśnych. Najczęstszym miejscem ukąszenia przez węże jest stopa lub łydka.
Pierwsza Pomoc - Wezwij pomoc specjalistyczną. - Oceń sytuację i bezpieczeństwo (zapamiętaj wygląd węża lub zapytaj o jego wygląd poszkodowanego, zanotuj czas ukąszenia). - Wezwij pomoc specjalistyczną. - Uspokój poszkodowanego (podczas całej akcji ratunkowej poszkodowany powinien leżeć nieruchomo z kończynami poniżej poziomu serca - w celu zwolnienia rozprzestrzeniania się jadu w organizmie). - Wykonaj ponad miejscem ukąszenia kilka obwojów kolistych szerokim bandażem lub zastosuj chustę trójkątną (obwój może zaciskać tylko powierzchowne naczynia krwionośne i chłonne - droga przenoszenia się jadu do tkanek). - Przemyj starannie ranę wodą z mydłem. - Rozetnij ranę (skalpelem z apteczki) podłużnie do osi kończyny na głębokość około 1 cm (zapewnia to swobodny wypływ wydzieliny z rany). Nie wolno wysysać krwi ustami!!!! - Unieruchom kończynę, tak aby znajdowała się poniżej poziomu serca. - Sprawdzaj okresowo czynności życiowe poszkodowanego. - Okryj ciepło poszkodowanego i zapewnij mu wsparcie psychiczne.
Użądlenia Pojedyncze użądlenia owadów (pszczoły, osy, szerszenia) nie są niebezpieczne. Trzeba jednak pamiętać o tym, że wrażliwość na jad owadów jest zróżnicowana (niektóre osoby są na niego uczulone). Wielokrotne użądlenia mogą doprowadzić do niebezpiecznej kumulacji substancji toksycznych. Szczególnie niebezpieczne są użądlenia w okolicy szyi, języka, gardła oraz policzków. Mogą one powodować obrzęk błony śluzowej, krtani i zatkanie dróg oddechowych.
Objawy użądleń bolesność, pieczenie lub swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk miejsca użądlenia u osób uczulonych mogą wystąpić następujące objawy ogólne: - dreszcze - podwyższona temperatura ciała - bóle i zawroty głowy - przyspieszenie tętna - duszność i zaburzenia oddychania
Pierwsza Pomoc 1. Uspokojenie poszkodowanego 2. Wezwanie pomocy 3. Usunięcie żądła (pęsetą) w taki sposób, aby nie uszkodzić zbiorniczka z trucizną (chwyć żądło tuż przy powierzchni skóry) 4. Stosowanie zimnych okładów w celu złagodzenia bólu i ograniczenia obrzęku (roztwór dwuwęglanu sodowego neutralizuje kwas mrówkowy znajdujący się w wydzielinie wstrzykniętej przez owada) 5. Podanie kostki lodu do ssania (lód zmniejsza obrzęk) w przypadku ukąszenia w obrębie jamy ustnej i szyi) 6. Usuwanie kleszcza powinno być wykonywane przez fachowy personel medyczny. 7. Zapewnienie poszkodowanemu dalszej pomocy.
Wstrząs anafilaktyczny Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) - jest to zagrażające życiu zaburzenie krążenia, które wynika z dysproporcji pomiędzy pożądanym, a rzeczywistym zapotrzebowaniem na krew w organizmie. Wstrząs niezależnie od przyczyny, najczęściej łączy się z nagłym, silnym spadkiem ciśnenia tętniczego krwi, niewydolnością oddechową, często utratą przytomności. Najczęstszymi przyczynami wstrząsu anafilaktycznego na tle alergicznym są ukąszenia owadów (osa, pszczoła), węży i inne oraz leki z grupy penicylin. Zdarzają się przypadki nagłych reakcji na niektóre pokarmy (np.: owoc kiwi, orzeszki ziemne, krewetki, mak itp.)
Objawy zaczerwienienie skóry, świąd, obrzęki na całym ciele czasem również pokrzywka duszność spowodowana obrzękiem krtani oraz skurczem oskrzeli spadek ciśnienia krwi związany z zapaścią sercowo- naczyniową oraz zwiększoną przepuszczalnością naczyń włosowatych nudności oraz wymioty
Postępowanie natychmiastowe przerwanie kontaktu z alergenem np. zaprzestanie podawania leku stała kontrola podstawowych funkcji życiowych ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej wezwanie karetki pogotowia
Pogryzenia Pogryzienia są niebezpieczne ze względu na ogromne ryzyko zakażenia znajdującymi się w paszczy zwierzęcia licznymi bakteriami, które przenikają do rany. Szczególnie groźne jest zakażenie wścieklizną. Wygląd rany kąsanej zależy od gatunku zwierzęcia, które pogryzło. Długie i ostre zęby zwierząt powodują głębokie rany często z rozrywaniem okolicznych tkanek, co ułatwia im wnikanie bakterii.
Objawy Rana kłuta lub szarpana Krwawienie Ból Obrzęk
Pierwsza Pomoc 1. Uspokojenie poszkodowanego 2. Zebranie wywiadu o okolicznościach, zwłaszcza o gatunku zwierzęcia i czasie pogryzienia. 3. Wezwanie pomocy 4. Przemywanie rany wodą z mydłem przez 10-15 minut (można użyć też wody utlenionej) 5. Założenie na ranę jałowego opatrunku 6. Uniesienie i unieruchomienie kończyny 7. Ciepłe okrycie poszkodowanego i zapewnienie mu wsparcia psychicznego 8. Powiadomienie służb sanitarno- epidemiologicznych o pogryzieniu przez bezpańskie lub dzikie zwierzęta
Zasady udzielenia pomocy przy pogryzieniu przez zwierzęta Objawy: ból zakażenie(w pysku zwierzęcia znajdują się bakterie, przenikające w głąb rany) mniej lub bardziej intensywne krwawienie Wygląd rany zależy od zwierzęcia kot, wiewiórka, chomik, mały pies – rana kłuta lisy, duże psy – rany szarpane lub cięte (siekacze) koń – rana miażdżona
Zasady udzielenia pomocy przy pogryzieniu przez zwierzęta Pierwsza pomoc Zadbanie o bezpieczeństwo własne (zwracać uwagę na zwierzę, założyć rękawiczki ochronne) Wynieść poszkodowanego z obszaru zagrożenia obfite przemywanie ran wodą z mydłem szarym ( właściwości bakteriobójcze, giną wirusy wścieklizny pozostające na skórze) – 20 – 30 minut do przemywania można stosować wodę utlenioną, rywanol, nadmanganian potasu nie stosować jodyny i spirytusu – koagulacja białka – utrudnia gojenie opatrzenie rany jałowym opatrunkiem opatrując rany kąsane nie unoś kończyn poszkodowanego – ułatwia to przenikanie bakterii wezwać pogotowie (zawieźć) zanotować czas i rodzaj zranienia
Jeśli zostałeś pogryziony: Natychmiast powiedz o tym komuś dorosłemu Jeśli zostałeś pogryziony: Natychmiast powiedz o tym komuś dorosłemu. Zapamiętaj, jak wyglądał pies, czy miał obrożę i w jakim kierunku poszedł. Przemyj ranę wodą z mydłem. Natychmiast pójdź do lekarza. Pokaż pogryzienie i powiedź o zaistniałym wydarzeniu. Zgłoś pogryzienie do: wydziału ochrony środowiska swojej gminy lub na policję czy też straży miejskiej. Pies musi zostać odnaleziony i przejść obserwację. Dbaj o swoje i inne zwierzęta! Pamiętaj psy i koty wychodzące z domu muszą być zaszczepione przeciwko wściekliźnie. Pamiętaj! Zachowanie Twojego psa wobec innych ludzi i zwierząt to Twoja odpowiedzialność. NIE !!! Nie patrz w oczy psu. Nie podchodź do obcego psa. Nie uciekaj przed atakującym psem. Nie odwracaj się do psa plecami. Nie prześlizguj się obok śpiącego psa. Nie zapędzaj psa w ciasny kąt. Nie pochylaj się nad psem. Nie próbuj głaskać psa.
Wścieklizna Jest to wirusowa, zawsze śmiertelna choroba zakaźna zwierząt (niektórych ssaków), mogąca przenieść się na człowieka.Nazwa "wścieklizna" wywodzi się od przebiegu jednej, lepiej dostrzegalnej, z form choroby. Cechuje ją znaczne podniecenie i agresja ("wściekłość"). Wściekliznę nazywa się też czasem wodowstrętem (łac.hydrophobia), co jest odbiciem jednego z objawów choroby, mianowicie mimowolnych skurczy mięśni na widok lub sam dźwięk wody.
Objawy u Ludzi Mrowienie w miejscu pokąsania Gorączka, ból potylicy, halucynacje Nadmierne pobudzenie i przerażenie Ślinotok, wodowstręt Śmierć występuje ok. tydzień po wystąpieniu objawów.