Podstawowe reguły dziedziczenia genów

Genotyp- zespół wszystkich genów danego organizmu Genotyp- zespół wszystkich genów danego organizmu. Fenotyp- zespół cech morfologicznych, fizjologicznych i biochemicznych danego osobnika. Inaczej mówiąc zespół cech organizmu, które są zależne od genotypu i środowiska. Genotyp i fenotyp może oznaczać pojedynczy gen i cechę.

Allele – różne wersje genu A – allele dominujące a - allele recesywne aa – homozygota recesywna AA - homozygota dominująca Aa - heterozygota

Wybrane cechy dominujące i recesywne człowieka kręcone włosy ciemne włosy brak rudego koloru włosów ciemny kolor oczu piegi długie rzęsy odstające uszy splatanie dłoni z lewym kciukiem na wierzchu krzyżowanie rąk z lewą na wierzchu występowanie czynnika Rh krwi ( grupa krwi Rh+) Cechy recesywne proste włosy jasne włosy rudy kolor włosów jasny kolor oczu brak piegów krótkie rzęsy przylegające uszy splatanie dłoni z prawym kciukiem na wierzchu krzyżowanie rąk z prawą na wierzchu brak czynnika Rh krwi(grupa krwi Rh-)

Podstawowe reguły dziedziczenia Za ojca współczesnej genetyki uważa się Grzegorza Mendla, zakonnika z klasztoru augustianów w Brnie. W 1857 roku rozpoczął on badania nad dziedziczeniem cech u grochu zwyczajnego. Założył, że poszczególne cechy są dziedziczone osobno. Hodując groch zwyczajny krzyżował on rośliny pochodzące z czystych linii, czyli homozygotyczne pod względem genu warunkującego daną cechę.

I prawo Mendla – prawo czystości gamet Organizmy rozmnażające się płciowo posiadają dwa allele każdego genu, które ulegają rozdzieleniu (segregacji) podczas formowania się gamet. W ten sposób każda z komórek rozrodczych zawiera tylko jeden allel danego genu.

II prawo Mendla – prawo niezależnej segregacji cech Regułę dziedziczenia wielu cech określa II prawo Mendla. Mówi ono, że allele różnych par genów dziedziczą się niezależnie od siebie. Oznacza to, że są przekazywane do gamet niezależnie, na drodze segregacji losowej i tworzą w gametach różne kombinacje.

Dziedziczenie grupy krwi Wyróżniamy cztery grupy krwi: 0, A, B, AB. Za ich dziedziczenie odpowiadają trzy różne allele. Dwa z nich są dominujące IA , IB Warunkują one powstanie antygenu A i B na powierzchni niektórych komórek np. erytrocytów. Osoby z takimi allelami posiadają grupę krwi A, B lub AB. Trzeci allel to recesywny allel i. Ludzie o genotypie ii nie mają na powierzchni komórek antygenów A oraz B, a ich grupa krwi to 0.

Dziedziczenie czynnika Rh Grupę krwi Rh+ lub Rh- określa się na podstawie obecności lub braku antygenu D. Gen kodujący ten antygen ma dwa allele: dominujący D i recesywny d. Posiadacze dominującego allelu mają grupę Rh+. Antygen A i B oraz czynnik Rh są dziedziczone niezależnie. Aby przewidzieć, jakie grupy krwi występują u potomstwa, należy zastosować II prawo Mendla