JACEK KACZMARSKI Życie i twórczość

Jacek Kaczmarski… Pieśniarz, poeta, autor wierszy i tekstów piosenek, a także prozaik. Urodził się 22 marca 1957 w Warszawie, zmarł 10 kwietnia 2004 w Gdańsku.

Kaczmarski i Solidarność Postać niejednoznaczna, ale kojarzona jednoznacznie. Identyfikowany z Solidarnością, stanem wojennym i wszelkimi przemianami lat 80. w Polsce.

Emigracja artysty Od 1980 w „S” przy Związku Autorów i Kompozytorów Rozrywkowych. W X 1981, na zaproszenie centrali lewicowych związków zawodowych CFDT, wyjechał (z P. Gintrowskim i Z. Łapińskim) do Francji na tournée, gdzie zastało go wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. Po 13 XII 1981 na emigracji we Francji, 14 XII 1981 współtwórca paryskiego Komitetu Poparcia Solidarności, w składzie pięcioosobowej Rady Komitetu. Od 1982 koncertował w większości krajów Europy Zachodniej, USA, Kanadzie, RPA, Izraelu i Australii na rzecz podziemnej „S”, uczestnik licznych akcji charytatywnych.

„ Bard Solidarności” Gdy ogłoszono stan wojenny w 1981 roku Kaczmarski zaczął się bardziej angażować w walkę z systemem - został członkiem Radia Wolna Europa, pisał teksty dotyczące polityki, nagrywał kolejne albumy, które były prawdziwymi bestsellerami w podziemiu. Gdy powrócił do Polski w 1990 roku zaczął koncertować po kraju oraz nagrywać kolejne przeboje i albumy - np. Mimochodem, które zostało wydane na początku trzeciego tysiąclecia.

Życie Jacek Kaczmarski był synem malarki żydowskiego pochodzenia, Anny Trojanowskiej-Kaczmarskiej i wieloletniego prezesa Zarządu Głównego Związku Polskich Artystów Plastyków Janusza Kaczmarskiego. Uczęszczał do XV Liceum Ogólnokształcącego im. Narcyzy Żmichowskiej w Warszawie. W 1980 ukończył studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Działalność artystyczna Działalność artystyczną rozpoczął w połowie lat 70. XX w., jednak teksty do wielu utworów powstawały dużo wcześniej. Zadebiutował na Warszawskim Jarmarku Piosenki w 1976 roku, a rok później na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie zdobył nagrodę za utwór Obława. Źródło pliku dźwiękowego: You Tube

Król sceny Po krótkiej współpracy z kabaretem "Pod Egidą" wraz ze Zbigniewem Łapińskim i Przemysławem Gintrowskim założył własny "Teatr na Rozdrożu". Sukces przyszedł już z pierwszym programem zatytułowanym "Mury". Tytułowy utwór, wbrew woli samego Kaczmarskiego, stał się hymnem "Solidarności". - Jacek pisał świetne teksty po prostu - podkreślał Przemysław Gintrowski, który występował z Jackiem Kaczmarskim. - Oczywiście zdarzały się teksty lepsze i gorsze, to jest jasne. Powiem tak: nie było tekstów o niczym. Kochał publiczność, która, zwłaszcza w czasach przemian, traktowała jego występy jako manifestacje polityczne. - On potrafił pojechać na koncert, gdzie było na sali 10 osób - wspominał Gintrowski. - Jechał tam i śpiewał przez 2 godziny.

,,Mury” W 1979 roku wraz z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim przygotował program poetycki Mury. Utwór Mury stał się, wbrew pierwotnemu znaczeniu, hymnem rodzącej się „Solidarności” i antykomunistycznej opozycji. Źródło pliku dźwiękowego: You Tube

O utworze „Mury” "Ja 'Mury' napisałem w 1978 roku jako utwór o nieufności do wszelkich ruchów masowych. Usłyszałem nagranie Lluísa Llacha i śpiewający, wielotysięczny tłum i wyobraziłem sobie sytuację - jako egoista i człowiek, który ceni sobie indywidualizm w życiu - że ktoś tworzy coś bardzo pięknego, bo jest to przepiękna muzyka, przepiękna piosenka, a potem zostaje pozbawiony tego swojego dzieła, bo ludzie to przechwytują. Dzieło po prostu przestaje być własnością artysty i o tym są 'Mury'. I ballada ta sama siebie wywróżyła, bo z nią się to samo stało."

Nagrody i odznaczenia Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej (2006, pośm.) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Za wybitne zasługi w działalności w ruchu studenckim, za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej (2000).

Twórczość Jacek Kaczmarski był przede wszystkim poetą. Napisał ponad 600 wierszy, 5 powieści i dwa libretta. Był także kompozytorem muzyki do swoich wierszy i pieśniarzem – ponad 25 lat wykonywał swoje utwory na scenie. Reprezentował nurt tzw. piosenki autorskiej, czyli w całości stworzonej przez jedną osobę, tak w warstwie tekstowej, muzycznej, jak i wykonawczej.

Technika gry na gitarze Jacek Kaczmarski trzymał gitarę odwrotnie niż większość gitarzystów: struny szarpane lub uderzane były palcami lewej ręki, zaś struny na gryfie przyciskały palce dłoni prawej; ułożenie strun pozostawiał jednak niezmienione. Pozwalało mu to łatwiej osiągać niektóre rozwiązania brzmieniowe niż w przypadku gitary trzymanej w sposób klasyczny.

Wywiad artysty o swojej leworęczności Dość powszechnie uważa się, że Jacek Kaczmarski był osobą leworęczną. Przeświadczenie takie wynika zapewne z faktu odwrotnego trzymania przez niego gitary, był on jednak praworęczny. Wątpliwości rozwiewa sam poeta w wywiadzie: – Nie jest trudno zauważyć, że grasz na gitarze lewą ręką, chociaż ułożenie strun jest typowe dla gitarzysty praworęcznego. Jednak autografy rozdajesz ręką prawą. Czy to znaczy, że jesteś oburęczny? – Jacek Kaczmarski: Rzeczywiście, równomiernie mam rozwinięte obie ręce. Jeśli chodzi o grę na gitarze lewą ręką to wynika ona z mojej niewiedzy, zwykłej ignorancji. Od samego początku grałem odwrotnie nie wiedząc, iż można się tak posługiwać tym instrumentem tylko wystarczy zmienić kolejność strun. Zanim się jednak zorientowałem, umiałem się już całkiem nieźle poruszać na kilku akordach. Potem, dla żartów, nauczyłem się grać prawostronnie kilku funkcji po to, aby podczas koncertów trochę się zabawić: raz grać lewą, a raz prawą ręką. Następnie, gdy już moja twórczość zaczęła się krystalizować dostrzegłem, iż trzymanie na odwrót daje mi pewną przewagę nad praworęcznymi. Przede wszystkim inaczej brzmią akordy oraz pochody basowe, które w razie potrzeby imitują gitarę basową, tym bardziej, że gram je palcami: wskazującym i środkowym.

Najpopularniejsze utwory Obława Nasza klasa Źródło Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego Mury

Szokująca diagnoza W marcu 2002 zdiagnozowano u Jacka Kaczmarskiego zaawansowane stadium płaskonabłonkowego raka przełyku. Sprawa jego choroby nabrała medialnego rozgłosu. Zorganizowano serię koncertów charytatywnych z udziałem m.in. Aloszy Awdiejewa, Michała Bajora i Skaldów. Wielu ludzi, w tym artystów, wspierało go finansowo podczas kosztownych zabiegów. Kaczmarski nie zdecydował się na zabieg wycięcia ognisk nowotworu ze względu na złe rokowania operacyjne.

U kresu życia… Nad ranem 10 kwietnia 2004 w szpitalu w Gdańsku stracił przytomność. Zmarł tego samego dnia około godziny 18.30. Trzy godziny przed śmiercią został ochrzczony w wyznaniu rzymskokatolickim.

…  24 kwietnia jego prochy spoczęły w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Pomnik nagrobny, pierwotnie przedstawiający struny gitary rozpięte między dwiema skałami, został zdewastowany. Autorem przeprojektowania uwzględniającego kradzież strun jest Janusz Kaczmarski, ojciec poety.

Świadectwo szkolne artysty

Majka, pierwsza miłość Jacka

Koniec prezentacji „ Ja wiem, że walczyłem o wolność” Przygotowały: Ewelina Czajak Karolina Czarnota Izabela Nowak