Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia DOPALACZE- przyczyny zażywania substancji psychoaktywnych , skutki i profilaktyka. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE KUTNO KUTNO 12 października 2015r.

Uzależnienie Uzależnienie nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. W praktyce określenie to ma kilka znaczeń. W języku potocznym termin uzależnienie jest stosowany głównie do osób, które nadużywają : narkotyków (narkomania), leków (lekomania), alkoholu (alkoholizm), papierosów. Uzależnienie to choroba, która utrudnia prawidłowe funkcjonowanie psychiczne, fizyczne i społeczne. Osoba uzależniona najczęściej nie zdaje sobie sprawy ze swojego nałogu, który przynosi wiele szkód. Wpływa też negatywnie na zdrowie psychiczne jak i fizyczne.

Od czego można się uzależnić? Uzależnić można się zarówno od substancji zażywanej, jak i od stanu emocjonalnego uzyskiwanego za pomocą używki – jednym słowem uzależnić można się od wszystkiego. Reklamy, propaganda i znajomi – często właśnie dzięki nim młody człowiek sięga po używki. Kiedy reklama mówi, że po zażyciu danego produktu pamięć się wzmocni, to młody człowiek nie będzie potrafił skupić się bez danego produktu. Również uprawiając jakiś sport i chcąc osiągnąć wysoki wynik, należy sięgnąć po batonika, cukierka czy napój, które na pewno zapewnią zwycięstwo. To wszystko powoduje, że młoda osoba przenosi później te używki do życia codziennego i do dyskotek, ponieważ bez pobudzenia chemicznego nie czuje się na siłach, aby coś osiągnąć. Działa tu tzw. efekt placebo.

Rodzaje uzależnień: FIZYCZNE - tytoń Alkohol FIZYCZNE - uzależnienie charakteryzuje się silnym, trudnym do opanowania pociągiem do zażywania jakiejś substancji, która zmienia świadomość, a którą przyjmuje się bez względu na destrukcyjne skutki psychosomatyczne, społeczne, a nawet duchowe. Taki rodzaj uzależnienia nazywany jest fizjologicznym lub fizycznym. Leki Narkotyki

SPOŁECZNE - (socjologiczne). mamy do czynienia z uzależnieniem od grupy, które powoduje, że członek takiej grupy dostosowuje swoje zachowanie do tego, jakie wykazują inni członkowie grupy, Takie uzależnienie może również prowadzić do tego, że osoba uzależniona sięgać będzie po substancje uzależniające, które pozwalają jej odnaleźć się wśród innych członków grupy. Osoba uzależniona od określonej grupy społecznej może wraz z postępem choroby rezygnować z pełnienia istotnych dla siebie funkcji społecznych, popadać w konflikty społeczne, mogące skutkować utratą pracy, zanikiem zainteresowań, wydaleniem ze szkoły i zacieśnieniem jedynie do określonej grupy.

PSYCHICZNE- do tych uzależnień możemy zaliczyć takie jak: praca, internet , telewizor, hazard, gry komputerowe, kupowanie, jedzenie (w tym słodycze), nadmierna troska o wygląd fizyczny. Można jeszcze wyróżnić kolejny rodzaj uzależnienia. Typowy pracoholik odczuwa silną potrzebę pracowania, nie potrafi kontrolować ilości poświęcania czasu na nią. Po osiąganiu kolejnych sukcesów, wyznacza sobie coraz to trudniejsze cele. Bardzo często pojawia się też zaniedbywanie wszystkich innych sfer życia oraz – co najważniejsze – niemożność oderwania się od wykonywania obowiązków, pomimo posiadania świadomości wszelkich wynikających z niej szkód.

I FAZA - EKSPERYMENTOWANIA FAZY UZALEŻNIENIA I FAZA - EKSPERYMENTOWANIA

II FAZA - PRZYJEMNOŚC ZE STANU ODURZENIA

III FAZA - NAJWAŻNIEJSZE TO BYĆ NA HAJU ZA WSZELKĄ CENĘ

IV FAZA - BIORĘ NARKOTYKI ŻEBY CZUĆ SIĘ NORMALNIE.

Uzależnienia współczesnej młodzieży. Alkoholu Leków Papierosów / tytoniu Komputera/ Internetu Robienia zakupów Telefonu Narkotyków/ DOPALACZY

Cena MODA Poprawa wyglądu Dostępność Wzorce rekalmowe Legalność Pozytywny odbiór Działanie na organizm Różnorodność

DOPALACZE SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE Jak i inne substancje odurzające, niszczą Ośrodkowy Układ Nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu ( torpedują MÓZG) - Działając pobudzająco , mogąc w rezultacie doprowadzić do jego uszkodzenia czego efektem są czasowe zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania człowieka.

W zależności od pochodzenia substancji zawartych w dopalaczach, produkty te dzielimy na dwie grupy ( dot. ich pochodzenia): Pochodzenia naturalnego (roślinnego)- różny asortyment oparty na egzotycznych roślinach oraz mieszanki ziół często aromatyzowane o działaniu psychoaktywnym . ( Susze, kadzidełka), które stosuje się jak tytoń ( pali w fajkach ,czy wykonuje z nich tzw. skręty) lub spala w pomieszczeniu tak jak kadzidełka ,mające w sposób legalny powodować efekty zbliżone do palenia marihuany czy opium. 1.

2. Pochodzenia Syntetycznego - mające działanie stymulujące - sprzedawane w formie tabletek lub proszków w torebkach, które zawierają zazwyczaj rozmaite mieszanki różnych grup związków działających psychoaktywnie. Środki syntetyczne w formie m.in. małych pigułek lub znaczków do lizania, w składzie których jest tylko jedna substancja. DOPALACZE występują w postaci :

Jakie działanie mają DOPALACZE Jakie działanie mają DOPALACZE ? Twórcy dopalaczy tak dobierają poszczególne składniki specyfików, żeby wywołać konkretne działanie po jego zażyciu. Stymulujące ( pobudzają mózg) Halucynogenne ( stan psychiczny: od spokojnego i nieobecnego po rozdrażnienie i wściekłość .

Warto pamiętać, że rzadko zdarza się, aby na opakowaniu umieszczono pełną listę substancji psychoaktywnych zawartych w danym produkcie. Według badań, potencjalnych substancji psychoaktywnych jest ponad 12 tysięcy.

SYGNAŁY, które mogą wskazywać, że bliska osoba bierze „dopalacze”: Zwolnione reakcje Spadek nastroju, Stany depresyjne Wycofanie się z kontaktów z rodziną - zamykanie się w swoim pokoju Sprzedaż wartościowych rzeczy Wyłudzanie pieniędzy, Kradzieże kłopoty w szkole ( wagary, słabe oceny, spóźnienia).

Czy ,,dopalacze” uzależniają ? Tak. Czasami wystarczy spróbować jeden, dwa razy, a zawartość ,,dopalacza” może spowodować nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym człowieka i prowadzić do uzależnienia. Niektóre nowe narkotyki mogą mieć działanie silniejsze niż tradycyjne narkotyki. Osoby uzależnione od ,,dopalaczy” mogą doświadczać głodu substancji, a zaprzestanie ich używania zazwyczaj jest bardzo trudne.

DOPALACZE nie są obojętne dla ORGANIZMU … Specjaliści ALARMUJĄ „Najgorsze jest to, że skutki zatrucia dopalaczami są trudne do przewidzenia. Sądząc po rozległości objawów u dzieci, które do nas trafiają z powodu zatruć, substancje zawarte w dopalaczach mogą uszkadzać wątrobę, nerki, serce i wiele innych organów wewnętrznych.”

RTĘC ALUMINIUM SYNTETYCZNE KANNABINOIDY

UWAGA ! Szczególnie niebezpieczne jest łączenie różnych dopalaczy ze sobą oraz z alkoholem. Mogą wówczas spowodować porażenie ośrodka oddechowego i ośrodka krążenia ,zaburzenia rytmu serca ,a nawet zatrzymanie jego akcji, a także gwałtowne skoki ciśnienia prowadzące do utraty przytomności, udaru mózgu czy zawału serca. W pewnych okolicznościach ich zażycie może więc okazać się śmiertelne.

WPŁYW DOPALACZY NA ORGANIZM

Kto bierze dopalacze? Coraz częściej słyszy się, jak młodzi ludzie dyskutują o dragach, dropsach, wódce w żelu i dopalaczach. Same dyskusje nie są aż tak groźne. Gorsze jest to, że często młodzież sięga po te środki. Napoje energetyczne i ich skład nie jest im obcy. Znajomość składu chemicznego to dla nich podstawa. Dzieci z gimnazjum wiedzą, jak połączyć substancje, aby uzyskać lepszy „odjazd”, poczucie mocy i siły. Zdarza się tak, że sami rodzice serwują swoim pociechom bomby kaloryczne, energetyczne i pobudzające w słodyczach, napojach, sztucznym pożywieniu.

Dlaczego niektóre nastolatki sięgają po narkotyki

Dlaczego niektóre nastolatki sięgają po narkotyki Ucieczka od problemów- narkotyki mogą się wydawać sposobem na ucieczkę od nieprzyjemnej rzeczywistości i poradzenia sobie z problemami takimi, jak : nadmierne wymaganie ze strony szkoły, rozpad rodziny czy trudności w relacjach z rówieśnikami. Nuda- poczucie nudy, brak atrakcyjnych sposobów spędzania wolnego czasu często skłaniają młodzież do sięgania po narkotyki, które stają się w przekonaniu, najciekawszym sposobem na wypełnienie czasu i poradzenia sobie z uczuciem znudzenia.

Poszukiwanie pobudzenia- niektóre nastolatki wierzą , że używanie narkotyków może dawać przyjemne wrażenia fizyczne i psychiczne, a wprowadzenie się w stan silnego pobudzenia pozwala osiągnąć wspaniałe samopoczucie. Poczucie pewności siebie w sytuacjach społecznych- typową cechą młodych ludzi jest poczucie niepewności w sytuacjach społecznych i kontaktach towarzyskich. Niektórzy z nich widzą w narkotykach sposób na dodanie sobie odwagi i pewności siebie w relacjach z rówieśnikami. Ciekawość- jednym z motywów eksperymentowania z narkotykami jest ciekawość, którą jest naturalną cechą okresu dorastania. Nastolatki często sięgają po narkotyki, ponieważ są ciekawe efektów.

Chęć przystosowania się do grupy- branie narkotyków jest niekiedy rodzajem ceny, jaką się płaci za przynależność do grupy. Młodzi ludzie pragną być akceptowani przez rówieśników , chcą być postrzegani przez kolegów jako „fajni kumple” . Sięgają po narkotyki w przekonaniu, że pomogą im one w dostosowaniu się do grupy rówieśników. W sytuacjach, gdy najbliżsi koledzy eksperymentują z narkotykami, przeciwstawienie się presji grupy może być bardzo trudne.

Napoje energetyczne !!

Po wypiciu napoju energetycznego czujemy się: • pobudzeni, • nie chce nam się spać, • mamy ochotę coś robić, • nie męczymy się w ogóle lub w minimalnym tylko stopniu, • nie chce nam się nic jeść i nie czujemy dzięki temu głodu. Powodują : • nagłe napady złości, agresji, mocne wychudzenie organizmu, • choroby żołądkowe typu refluks, niedobór wielu składników potrzebnych organizmowi z powodu zahamowania efektu głodu w nim, przyśpieszone bicie serca.

Czy napoje energetyczne możemy zaliczyć do dopalaczy ? TAK- ponieważ : • poprawiają nastrój • zwiększają przypływ energii fizycznej i psychicznej • pobudzają nas do pracy, • przeciw działają zmęczeniu • przyspieszają metabolizm, • cieszą się dużo popularnością wśród młodzieży, osób starszych ale także na różnych imprezach. Mają takie same działanie jak dopalacze tylko że są słabsze. Nie potrafią pobudzić naszego organizmu tak jak dopalacze. Są również bardzo łatwo dostępne. Psychodrinki można kupić niemal w każdym sklepie. Dopalacze także można kupić bez żadnego problemu w sklepie lub Internecie. Jak i od napojów energetycznych i dopalaczy możemy szybko się uzależnić. Są dostępne dla ludzi w każdy wieku bez ograniczeń. Chociaż szkodzą naszemu zdrowiu sięgamy po nie coraz częstej. 

JAKIE SYGNAŁY POWINNY ZANIEPOKOIĆ RODZICA? - Brak apetytu lub nadmierny apetyt Tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia z domu, izolowanie się Problemy szkolne – wagary, brak postępów w nauce, negatywne uwagi ze strony od pozostałych domowników - Zaburzenia pamięci, toku myślenia, - Kłamstwa, wykręty, kradzieże. - Zmiana grona przyjaciół i znajomych, zmiana stylu ubierania się, gatunku ulubionej muzyki. - Późne powroty, spędzanie nocy poza domem. - Wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków lub zawierające określenia slangowe wskazujące na kontakt z narkotykami. - Słodkawa woń oddechu, włosów, ubrań, zapach chemikaliów. - Przybory do zażywania narkotyków ( fifki, fajki, bibułki papierosowe, małe foliowe torebeczki do przechowywania proszku, tabletek, kryształków lub suszu, łyżka, strzykawki, igły).

Jakie zachowanie powinno wzbudzić czujność?

Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą się pojawić Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą się pojawić. Wystarczy stwierdzenie jednego z nich, aby zwrócenie większej uwagi na swoje dziecko i poświęcanie mu więcej czasu niż dotychczas uznać za kwestię priorytetową. W razie stwierdzenia kontaktu dziecka z narkotykami lub dopalaczami należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc do specjalistów. Nie należy lekceważyć sygnałów ze strony szkoły, pedagogów, sąsiadów, innych osób z otoczenia dziecka. Najważniejsza jest szybkość w podjęciu działań mających na celu powstrzymanie dziecka przed zażywaniem substancji, które sieją niewyobrażalne spustoszenie w młodym organizmie, a w skrajnych przypadkach mogą spowodować śmierć.

KILKA WSKAZÓWEK DOTYCZĄCYCH TEGO, JAK RODZIC MOŻE USTRZEC SWOJE DZIECKO PRZED DOPALACZAMI, NARKOTYKAMI I INNYMI SUBSTANCJAMI PSYCHOAKTYWNYMI : Rozmawiaj z dzieckiem na różne tematy, prowokuj do dyskusji o zagrożeniach i problemach, z którymi mogą zetknąć się młodzi ludzie, skłaniaj do samodzielnych wniosków dotyczących konsekwencji ryzykownych zachowań. 2. Akceptuj dziecko takim, jakie jest, podkreślaj swoją wiarę w jego możliwości i dostrzegaj wszystkie, nawet najdrobniejsze sukcesy. Nie wyolbrzymiaj porażek, tylko pomóż dziecku wyciągnąć z nich wnioski na przyszłość. 3. Zachęcaj dziecko do rozwijania swoich zainteresowań, dbaj również o to, aby w miarę możliwości aktywnie spędzać z nim czas (np. uprawiając sport). 4. Staraj się aktywnie uczestniczyć w życiu dziecka, nie bagatelizuj jego problemów lecz wspieraj w ich rozwiązywaniu, zawsze interesuj się tym, gdzie i z kim dziecko spędza czas poza szkołą.

O czym powinni pamiętać rodzice? 1. Być przykładem ,postępować tak, aby być wiarygodnym (dzieci są dobrymi obserwatorami i widzą , gdy nie robisz tak ,jak mówisz. 2. Wymagaj ,ale stawiaj dziecku warunki możliwe do spełnienia. 3. Bądź konsekwentny, aby dziecko liczyło się z Tobą i wiedziało, że ustalone przez Ciebie normy w ważnych sprawach muszą być respektowane. 4. Poznaj przyjaciół i znajomych dziecka. Pamiętaj, że w tym wieku koledzy odgrywają dużą rolę i czasami mają duży wpływ. 5. Szanuj prawa dziecka do własnych wyborów, opinii, dysponowania swoim wolnym czasem. Doradzaj, ale nie narzucaj swojej woli.

O czym powinni wiedzieć rodzice? Jeżeli spotkają się z sytuacją ,gdzie osoba jest pod wpływem dopalaczy ……

Co robić ? RODZICU ! DZIAŁAJ ! PROBLEM NIE ROZWIĄŻE SIĘ SAM ! Poszukaj pomocy specjalisty, ustal z nim zasady postępowania i BĄDŹ KONSEKWENTNY !!!

Co mówić młodym ludziom nt. dopalaczy ?

Co mówić młodym ludziom nt. dopalaczy ? - Ostrożnie dobieraj sobie towarzystwo. - Na każdą propozycję zażywania narkotyków reaguj asertywnie. - Znajdź sobie ciekawe hobby. - Miej ograniczone zaufanie do obcych chcących ci coś podarować. - Wszelkie próby namówienia cię do zażywania narkotyków lub handlu nimi zgłoś odpowiednim służbom.

P A M I Ę T A J !!

Małgorzata Andrzejczak Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Kutnie

Jak wygląda profilaktyka uzależnień w szkołach? Programy profilaktyczne stosowane w placówkach oświatowych mają na celu zmniejszenie ilości dzieci sięgających po papierosy, alkohol czy narkotyki. Przyjmują formę bloków zajęciowych, wykładów lub warsztatów. Zajęcia mają jasno wyznaczone, choć ambitne i trudne do zrealizowania, cele. Do najważniejszych należą – przekazanie informacji o środkach uzależniających, związanym z ich przyjmowaniem ryzykiem, zaproponowanie alternatywnych form aktywności i zainteresowań, kształtowanie umiejętności interpersonalnych i asertywnych, a w konsekwencji – dojrzałej, odpowiedzialnej postawy. Propagowanie zdrowego stylu życia (pozytywny wzorzec), zachęta do aktywności sportowej oraz animacja życia szkolnego pod kątem profilaktyki i promowania wartości (wycieczki, konkursy, spektakle) - to niektóre z możliwości wspomagania programów profilaktyki szkolnej.

Plan zajęć Kształt zajęć zależy głównie od zaangażowania dyrekcji szkoły, ale także doświadczenia pedagoga, jego inwencji i przygotowania dobrego planu programu. Pedagog odpowiedzialny za prowadzenie zajęć profilaktycznych powinien być bardziej otwarty niż inni nauczyciele i indywidualnie podchodzić do każdego z wychowanków. W ten sposób ma szansę wytworzyć w grupie poczucie zaufania i grunt dla swobodnej, szczerej rozmowy na ważne tematy. Zajęcia, zamiast klasycznych wykładów, mogą przyjąć formę warsztatów, stymulujących dzieci do zaangażowanej pracy w małych grupach. Połączone z pokazami filmów i dyskusjami mają większą szansę przynieść spodziewane efekty. Prowadzona jest także obserwacja zachowania uczestników, zakończona ankietą i podsumowaniem wyników zajęć. Jeśli pedagog zdiagnozuje indywidualny problem, może zostać zorganizowana fachowa pomoc (np. terapia).

Udział rodziców W zależności od programu zajęć, w profilaktykę włączani są także rodzice – począwszy od ankiet i rozmów, mających na celu ustalenie ich opinii na temat stosowania przez uczniów środków odurzających, przez zapoznanie ich z problematyką uzależnienia i profilaktyki domowej, po organizowanie spotkań z pracownikami instytucji (np. poradni psychologicznej) w celu udzielenia pomocy. Często, by dziecko mogło uczestniczyć w zajęciach, wymagana jest zgoda rodzica lub opiekuna, zwłaszcza, jeśli zajęcia z założenia przygotowane są dla osób z rodzin patologicznie zagrożonych. Po skończonych zajęciach pedagog może urządzić spotkanie z rodzicami, aby podzielić się spostrzeżeniami i osiągnięciami wychowawczymi.