55-lat Sekcji Automatyki i Pomiarów OW SEP im. Kazimierza Szpotańskiego ( ) Andrzej MarusakWarszawa, 19 XI 2014
Pierwsi polscy Pomiarowcy: Mikołaj Kopernik ( ) – pierwszy polski Pomiarowiec, Jan Heweliusz ( ) – drugi polski Pomiarowiec Kazimierz Drewnowski ( ) – Stworzył 3 szkoły: - miernictwa elektrycznego, tech- niki wysokich napięć i - materiałów elektrotechnicznych. – Stworzył 3 szkoły: - miernictwa elektrycznego, tech- niki wysokich napięć i - materiałów elektrotechnicznych. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2
Mikołaj Kopernik __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3 Zakupił basztę w warowni fromborskiej, zbudował płytę obserwacyjną, sporządził instrumenty astrono- miczne: kwadrant, triquetrum i astrolabium. Badał nasz układ planetarny i jego położenie we wszech- świecie - obliczenia wykonywał w systemie sześćdziesiątkowym (w Eu. ułamki dziesiętne były znane dopiero od 1585). Opracował "De revolutio- nibus orbium coelestium" ( ) wyd. w całoś-ci w 1543 r. Napisał rozprawę „O biciu monety” (1517) – sformułował słynne do dziś w ekonomii pra- wo Kopernika – że pieniądz lepszy jest wypierany z obiegu przez pieniądz gorszy. W 1522 r. na zjeź- dzie w Grudziądzu wygłosił publicznie traktat o monetach. Sporządził mapy zachodniej części Zalewu Wiślanego, Królestwa Polskiego i Litwy. Był też medykiem, prawnikiem i astrologiem, miał jeszcze wiele innych talentów (zob. w Internecie).
Jan Heweliusz __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________4 Polski astronom, piwowar, wynalazca wielu przyrz. pomiarowych: noniusz i śrubę mikrome- tryczną, konstruował przyrządów astronomiczne. W 1630 r. rozpoczął studia w Lejdzie (Holan- dia). W l podróżował do Francji, Anglii i Szwajcarii - prowadził studia prawnicze i pozna- wał ówczesnych astronomów. W 1634 r. powrócił do Gdańska i ukończył studia. Pracował w bro- warze rodzinnym. Zbudował własne obserwato- rium astronomiczne (1639), budował lunety o ogniskowej kilkunastu stóp. Wynalazł peryskop (1637), który podarował królowi Władysławowi IV. Jego przyrz. astrono- miczne mierzyły pozycje gwiazd z dokł. do 1' kątowej - "gołym okiem". Był członkiem Royal Society w Londynie. Słynął z doskonałego wzroku - prowadził bezpośrednie obserwacje Księżyca i na bieżąco wykonywał ilu- stracje. Opracował własny bardzo dokładny atlas Księżyca "Selenographia sive Lunae descriptio”, Gdańsk Obserwował plamy słoneczne i mierzył okres obrotów Słońca. Skatalogował ok gwiazd. Badał planety układu słonecznego.
Kazimierz Drewnowski __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________5 Studia odbył na politechnikach we Lwowie (1903), Zurychu (1905) i Darmstadt (1914). Był adiunktem Katedry Elektrotechniki w Szkole Politechnicznej we Lwowie. Walczył w wojnie z bolszewikami (1920). W PW był współinicjatorem Wydz. Elek- trycznego. Zorganizował Zakład Miernic- twa El. i Wys. Napięć (1923) oraz Lab. Wys. Napięć - pierwszą tego typu pla- cówkę w Polsce. Przyczynił się do wybudowania Gmachu Elektrycznego PW ( ). Był współzałożycielem (1919) i czł. hon. SEP, prze- wodniczącym Kom. Słownictwa Eletrotechnicznego, wiceprez. Międzynarod. Kom. Elektrotechnicznej IEC, współzałożycielem i wiceprezesem Międzynarod. Konf. Wielkich Sieci Elektrycz- nych CIGRE)
Jan Szczepanik ( ), Józef Podoski ( ), Paweł Jan Nowacki ( ), Zygmunt Szparkowski ( ), Jan Wiktor Kożuchowski ( ), Jan Stefan Manitius ( ), Ludger Mirosław Szklarski ( ) Władysław Findeisen (ur. 1926), Henryk Górecki (ur. 1927). __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________6 Pierwsi polscy Automatycy:
Jan Szczepanik Autor > 50 wynalazków z dziedziny fotografii barwnej, barwnego tkactwa, techniki filmowej oraz fotograficznej i telewizji. Wynalazł: sys- tem barwnego tkactwa (1896) tzn. elektryczną metodę fotograficznego kopiowania wzorów podczas produkcji tkanin żakardowych (stoso- wany w Austrii i Niemczech od 1898 ), telek- __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________7 troskop do przesyłania na odległość ruchomego obrazu kol. wraz z dźwiękiem, system barwnego filmu (1899), kamerę fil- mową do filmu barwnego i projektor (1915), światłoczuły pa- pier barwny, telefot do przenoszenia obrazu na odległość (Wyst. Świat. w Paryżu (1900), fotometr, kamizelkę kulood- porną (1901), fotosculptor do kopiowania rzeźb metodą foto- graficzną, caloridul - samoczynny regulator ciągu kominowego w kotłach (1901), film dźwiękowy i silnik elektro-chemiczny.
Józef Podoski Autor > 50 wynalazków z dziedziny fotografii barwnej, barwnego tkactwa, techniki filmowej oraz fotograficznej i telewizji. Wynalazł: sys- tem barwnego tkactwa (1896) tzn. elektryczną metodę fotograficznego kopiowania wzorów podczas produkcji tkanin żakardowych (stoso- wany w Austrii i Niemczech od 1898 ), telek- __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________7a troskop do przesyłania na odległość ruchomego obrazu kol. wraz z dźwiękiem, system barwnego filmu (1899), kamerę fil- mową do filmu barwnego i projektor (1915), światłoczuły pa- pier barwny, telefot do przenoszenia obrazu na odległość (Wyst. Świat. w Paryżu (1900), fotometr, kamizelkę kulood- porną (1901), fotosculptor do kopiowania rzeźb metodą foto- graficzną, caloridul - samoczynny regulator ciągu kominowego w kotłach (1901), film dźwiękowy i silnik elektro-chemiczny.
Paweł Jan Nowacki Wielki patriota, inżynier, wynalazca, uczony i wspaniały dydaktyk. Wniósł znaczący wkład w rozwój kilku dziedzin nauki i techniki: auto- matyki, elektroenergetyki, elektroniki, mier- nictwa el. maszyn el. energetyki jądrowej, trakcji el. techniki radarowej i wys. napięć. Profesor trzech politechnik: Warszawskiej, Wrocławskiej i Łódzkiej. Piłkownik RAF, czło- __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________8 wiek uniwersalny. Budowniczy elektrowni i linii wysokiego na- pięcia, konstruktor maszyn elektrycznych i aparatów rentge- nowskich. Inicjator napisania pierwszego podręcznika z automatyki w j. polskim. Był kierownikiem katedr na Wydziale Elektrycznym PW: 1) Elektrotechniki Teoretycznej, 2) Mier- nictwa Elektrycznego i 3) Energetyki Jądrowej ( ), którą utworzył.
Zygmunt Szparkowski Zorganizował Kat. Teletechniki na Wydz. Mechaniczno-Elektrycznym Politech. Wro- cławskiej i Kat. Telemechaniki i Automa- tyki. Oprac. automat. uniwersalną apara- turę termograficzno-termograwimetryczną, konwertery analogowo-cyfrowe i analogo- wą masz. do proj. sieci gazociągowych. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________9 Jan Kożuchowski Organizator Katedra Gospodarki Ener- getycznej Politechniki Wrocławskiej (1947) i Instytutu Automatyki Systemów Energe- tycznych we Wrocławiu (IASE). Współtwór- ca Instytytutu Energetyki w W-wie
Jan Stefan Manitius Organizator i kier. Dzialu Elektrycznego Biura Proj. Przem. Hutniczego BIPROHUT w Zabrzu 1948 oraz Kat. Elektrot. Hutniczej i Wydz. Ele- ktryfikacji Górnictwa i Hutnictwa (Wydz. Ele- ktrot. Automatyki i Elektroniki) AGH (1952). Był organizatorem i długoletnim dyr. Inst. Automa- tyki Napędu i Urządzeń Przemysłowych AGH. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________10 Ludger Mirosław Szklarski Polski inżynier i wynalazca, elektromechanik i automatyk, wykładowca AGH, członek rzeczy- wisty Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akade- mii Umiejętności. Był inicjatorem utworzenia Wydziału Elektro-Mechanicznego AGH (1945). Pierwsze Jego prace dotyczą zastosowania korektorów typu PD w regulatorach jazdy kopalnianych maszyn wyciągowych (1946).
Władysław Findeisen Wsółorganizator Kat. Automatyki i Telemecha- niki PW (1955). Specjalista teorii sterowania hie- rarchicznego, polski inżynier, profesor nauk technicznych, rektor Politech.Warsz. ( ), automatyk, współtwórca teorii systemów w ra- mach szeroko pojętej nauki o sterowaniu, prze- wodniczący Prymasowskiej Rady Społ., senator I i II kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________10 Henryk Górecki Dyrektor instytutów automatyki (o różnych naz- wach) w AGH Współautor I książki z automatyki w j. polskim. W latach był Kierownikiem Zakł. Podstaw Automatyki w Ka- tedrze Elektryfikacji Górnictwa AGH. Wielu jego wychowanków zostało profesorami.
55-lat SAiP OW SEP „ 55-lat SAiP OW SEP ” ( ) ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Andrzej Marusak19 XI
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________12 Na początku powołano Komisję Automatyki i Pomiarów OW SEP (20 maja 1959 r.) z inicjatywy : Józefa Chmielarza, Edwarda Kobosko, Zygmunta Kosztowskiego, Ryszarda Tobolskiego i Edwarda Sepczynskiego. Wskutek wzrostu liczby członków i kół SEP zainteresowanych tematyką A i P, Komisję przekształcono w Sekcję Automatyki i Pomiarów OW SEP (1 kwietnia 1971 r.)
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________13 Utworzono referaty ds.: sympozjów i wystaw, współ- pracy z OW NOT, informacji technicznej oraz szkolenia i wycieczek. Tematyką spotkań S A i P były: Zagadnienia z dziedziny automatyki i pomiarów elektrycznych, a w tym: podstawowych elementów i przyrządów, konstrukcje złożone i ich zastosowanie do kompleksowej automatyzacji w: - różnych gałęziach przemysłu, - biologii, - medycynie, - technice astronautycznej itp.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________14 ORGANIZOWANO: sympozja i konferencje, spotkania członków, sympatyków i zapro- szonych gości. Odbywały się one w różnych zakładach prze- mysłowych i instytucjach w kraju i za granicą w ramach wycieczek techniczno-szkolenio- wych. Zob. /
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________15 W latach w składzie SAiP było 16 KÓŁ ZAKŁADOWYCH i 790 CZŁONKÓW.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________16 Od 1990 roku, w wyniku: przemian zachodzących w kraju, upadku wielu gałęzi przemysłu, napływu gotowych rozwiązań konstrukcyj- nych z zagranicy, następował spadek aktywności działalności merytorycznej SAiP OW i
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________17 W 1999 r. przy SAiP OW pozostały tylko 2 koła zakładowe: przy Centrum Informatyki, Energetyki i Energii Atomowej oraz koło specjalistyczne przy Kolegium Sekcji.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________18 Od roku 2014 w SAiP OW SEP jest tylko 1 koło: № koło specjalistyczne przy Kolegium Sekcji, liczące ok. 30 członków
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________19 Przewodniczącymi Komisji i Sekcji AiP OW SEP byli (w latach): Józef Chmielarz ( ), Zdzisław Kacprzyk ( ), Wojciech Dworak ( ), Henryk Jerzy Kozień ( ), Andrzej Marusak ( ).
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________20 Przykłady działalności SAiP OW SEP Od lewej: Kazimierz Gawąd, Jan Felicki, Jan Kożuchowski, Zdzisław Kacprzyk, NN
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________21 Konferencja Automatyki (Kompleksowej) 1974) 3-ci od lewej: Andrzej Straszak, 4-ty: Zdzisław Kacprzyk
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________22 Inne konferencje Krajowa konferencja techniczna "Informatyka '78"; 2 konferencje nt.: energetyki jądrowej (1978) oraz - sterowania i na- pędów (1979); Międzynarodowa konferencja "Mikronika '79"; 6 konferencji (1980) nt.: energetyki krajowej, krajowej informatyki, źródeł światła, systemów zarządzania komputerowego, aparatury 4 konferencje nt. "Komputerowe systemy pomiarowe firmy Tetronix, w tym oscyloskopy i zestawy do badań radiotelefonów" (1983); 2 sympozja: "Automatyzacja procesów produkcyjnych w rolnictwie" (1994) i "Automatyczne sterowanie mikroklimatem w obiektach chowu zwierząt" (1996).
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________23 Seminaria (do roku 2002): w Warszawie: cykl odczytów nt. "Sterowniki programowalne"; prelekcja nt. "Napęd elektryczny obrabiarek" zorganizowane przez Koło 108 wspólnie z Kołem 605; 1 seminarium w firmie Siemens nt. "Sterowniki progra- mowalne PLC SIMATIC" (1999), 3 seminaria wyjazdowe: w kopalni "Bełchatów", Rafinerii w Płocku i elektrowni wodnej we Włocławku.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________24 Po roku 2002 (przykładowo): odczyt (2002) "Oddziaływanie pola magnetycznego na organizm ludzki i urządzenia techniczne ". wycieczka techniczna do IPC Business Center w Warszawie rozwiązania wyposażenia i instalacji "inteligentnego budynku biurowego" (2003), 6-cio godz. szkolenie internetowe (w tym 5 godz. zajęć labo- ratoryjnych) nt. "Wykorzystanie Internetu", 26 osób (2003), seminarium "Mobilny świat informatyki - wszystko o kom- puterach przenośnych i akcesoriach do nich, nowoczesne rozwiązania sieciowe i sieci bezprzewodowe” - 3 referaty z prezentacją urządzeń (2003):
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________25 2 referaty (2003) nt.: "Ochrony przeciw-przepięciowej w insta- lacjach elektrycznych niskiego napięcia”, 3 referaty (2004): "Ogniwa paliwowe – przyszłościowe źródła energii elektrycznej ”, "Nowoczesne systemy alarmowe", "Europejska Magistrala Instalacyjna (EIB) – komfort, bezpieczeństwo, przykłady zastosowań ". 1 wycieczka techniczna do Gazowej Elektrociepłowni Siedlce i zwiedzanie 600 letniego zamku i miasta Liw nad Liwcem (2004), Zamek w Liwie
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________26 Wycieczka na tle gazowego turbo-generatora w EC Siedlce
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________27 Konferencja historyczna APW'04 (Automatyka i Pomiary w Warszawie 2004) - z okazji 45-lat SAiP OW (było 90 osób ze środowiska warszawskiego. Przedstawiono 14 referatów, miało miejsce wystąpienie Prezesa SEP i dyskusja wspomnieniowa nt. historii AiP (7 głosów). Wydano materiały w formie książkowej (z fotografiami). Założono stronę poświęconą tema- tyce A i P. Na tej stronie umieszczono: Bogate materiały dotyczące konferencji APW'04 (teksty referatów, nagrania dźwiękowe wystąpień oraz prezentacje ppt kilku referatów). Rozdział pt. 'Sylwetki automatyków i pomiarowców' jest przeznaczony na biogramy i życiorysy wybitnych automatyków i pomiarowców (obecnie jest tam już 114 biogramów).
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________28 Przykłady innych imprez Wycieczka techniczna do GUM (Głównego Urzędu Miar), 30 osób. Zwiedzono: Lab. Probiercze, Lab. Wzorców Masy, Muzeum Miar i Wag oraz Lab. Pomiaru Czasu (V 2005). Wycieczka do Muzeum Powstania Warszawskiego (I 2005). Wycieczka techniczna do Stacji EE NAREW, EC Białystok + zwiedzanie zabytków Wilna i Trok, Twierdzy Osowiec i Biebrzańskiego Parku Narodowego (25÷28 VIII 2005), Odczyt nt. "Praktyczne zagadnienia współczesnej fotografii cyfrowej i analogowej ” (2005). Szkolenie nt. "Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach i zachorowaniach " (2005). Odczyt nt. "Historia elektryczności - od pioruna do elektrowni atomowej " (2008),
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________29 Profesorowie, od lewej: R. Barlik, J. Kurek, W. Findeisen, H. Leśkiewicz, T. Kaczorek Fotografie z Konferencji APW’04
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________30 Fotografie z Konferencji APW’04 Zobacz:
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________32 Fotografie z Konferencji APW’04
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________33 Komitet Organizacyjny Konferencji APW’04
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________34 Aktywność członków SAiP OW na terenie SEP członkowie SAiP OW SEP współpracują z innymi sekcjami i komisjami OW przy organizowaniu konferencji, odczytów, zjazdów i innych imprez, pracują w centralnych komisjach i sekcjach SEP, pracowali w komitetach organizacyjno-programowych konfe- rencji organizowanych przez agendy SEP, np.: - Konferencji OPE’05, OPE’07, ZOSE’06, ZIPE’09, OPE’12, - I Kongresu Elektryki Polskiej (KEP 2009), - obecnie II Kongresu Elektryki Polskiej (KEP 2014). Pracowali i pracują w komitetach organizacyjnych Walnych Zjazdów Delegatów i imprez rocznicowych OW.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________35 WYCIECZKI TECHNICZNE Np. w latach , było: 25 wyjazdów, 83 zakłady przemysłowe w kraju i zagranicą, 6 zakładów w NRD i CSRS oraz na Węgrzech, 54 obiekty turystyczne, przejechano autokarami ok km, było 842 uczestników.
Dziękuję Państwu za uwagę! ____________________________________________ Zobacz! __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________36