Typy i formy wydawnicze w polskim prawie autorskim Tymoteusz Barański Spółka Prawnicza I&Z s.c.

Pojęcie utworu w polskim prawie autorskim Art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Pojęcie utworu w polskim prawie autorskim –działalność twórcza Twórczość – oryginalność, istnienie subiektywnie nowego wytworu intelektu Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 października 1997 r. I ACa 477/97 O twórczym charakterze pracy autora można orzekać przede wszystkim na podstawie oceny właściwości, które przysługują jego utworowi w porównaniu z innymi produktami intelektualnymi; natomiast odwrócona inferencja, tj. orzekanie o twórczym charakterze produktu intelektualnego na podstawie swoistych cech jego powstawania opiera się na kryteriach intersubiektywnie niesprawdzalnych i wskutek tego nieprzydatnych w ocenach prawnych.

Pojęcie utworu w polskim prawie autorskim –indywidualność Kryterium statystycznej jednorazowości: Czy dane dzieło powstało wcześniej; Czy jest statystycznie prawdopodobne wytworzenie go w przyszłości przez inną osobę Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 października 1997 r. I ACa 477/97 Przesłanka indywidualności utworu jest spełniona wtedy, gdy elementy jego formy i/lub treści nie są w pełni wyznaczone przez uprzednio dane elementy należące do domeny publicznej. Innymi słowy oznacza to, iż przy kształtowaniu formy i/lub treści utworu jego twórca wykorzystał obszar swobody w wyborze i uporządkowaniu składników utworu.

Wyrok Sądu Najwyższego Ustalenie utworu Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 1973 r. I CR 91/73 Utwór artystyczny staje się przedmiotem prawa autorskiego już wtedy, kiedy następuje jego ustalenie, tj. gdy przybierze jakąkolwiek postać, choćby nietrwałą, jednak o tyle stałą, żeby treść i cechy utworu wywierały efekt artystyczny.

Przykładowe typy utworów wymienione w ustawie Art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); 2) plastyczne; 3) fotograficzne; 4) lutnicze; 5) wzornictwa przemysłowego; 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; 7) muzyczne i słowno-muzyczne; 8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; 9) audiowizualne (w tym filmowe).

Pojęcie utworu w polskim prawie autorskim – kryteria negatywne (1) Art. 1 ust. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych  Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 czerwca 2009 r. III SA/Wa 3288/08 Ochronie podlega każdy przejaw twórczości, również skonkretyzowana, ujawniona w dziele idea (pomysł). Aby przysługiwała tej idei ochrona musi ona odpowiadać cechom przedmiotu prawa autorskiego - musi zatem być oryginalna i mieć twórczy, indywidualny charakter.

Pojęcie utworu w polskim prawie autorskim – kryteria negatywne (2) Art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego: 1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty; 2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole; 3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne; 4) proste informacje prasowe.

Publikacja i rozpowszechnienie utworu Art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie. Utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie.

Utwór a materiały biblioteczne Art. 5 ustawy o bibliotekach Materiałami bibliotecznymi są w szczególności dokumenty zawierające utrwalony wyraz myśli ludzkiej, przeznaczone do rozpowszechniania, niezależnie od nośnika fizycznego i sposobu zapisu treści, a zwłaszcza: dokumenty graficzne (piśmiennicze, kartograficzne, ikonograficzne i muzyczne), dźwiękowe, wizualne, audiowizualne i elektroniczne.

Utwór a forma wydawnicza Forma wydawnicza (piśmiennicza) – pojęcie z zakresu informacji naukowej; Utwór i jego egzemplarz – pojęcie z zakresu prawa autorskiego; Konieczność analizy każdej formy wydawniczej z punktu widzenia kryteriów prawa autorskiego

Rodzaje form wydawniczych Kryterium biblioteczne: wydawnictwa zwarte, ciągłe oraz zbiory specjalne: rękopisy, stare druki, muzykalia, grafika, kartografia, dokumenty życia społecznego, dokumenty reprograficzne i mikrofilmy, dokumenty słuchowe; Kryterium pochodzenia: dokumenty pierwotne, wtórne i pochodne; Kryterium nośnika: dokumenty piśmiennicze, oglądowe, słuchowe, słuchowo-oglądowe.

Typy wydawnicze rozpoznane w orzecznictwie i nauce prawa kolekcje afiszy lub ogłoszeń; katalogi; rozkłady kolejowe; wzory; instrukcje; listy; pamiętniki; wywiady projekty dokumentacji technicznej; plany, zarysy; szkice, rysunki; specyfikacje istotnych warunków zamówienia wzory umów

Utwór a forma wydawnicza Jedna forma wydawnicza może obejmować: jeden utwór chroniony; kilka utworów chronionych; utwory chronione i niechronione; wyłącznie utwory niechronione; wyłącznie wytwory intelektualne niebędące utworami; utwory i wytwory intelektualne niebędące utworami.

Udostępnienie obiektu wydawniczego w sieci Internet Warunek udostępnienia obiektu wydawniczego w sieci Internet bez zezwolenia Żaden wytwór intelektualny utrwalony w obiekcie nie podlega ochronie prawnoautorskiej: Wytwór intelektualny nie spełnia kryteriów z art. 1 ust. 1 ustawy; Ochrona wygasła ze względu na upływ czasu; Wyłączenia z art. 1 ust. 21 ustawy; Wyłączenia z art. 4 ustawy.

Udostępnienie obiektu wydawniczego w sieci Intranet Art. 26 pkt 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Biblioteki, archiwa i szkoły mogą udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.

Dziękuję za uwagę.