1 REZYGNACJA Z PRODUKTU PRZYNOSZACEGO STRATĘ WEDŁUG TRADYCYJNEGO RACHUNKU KOSZTÓW

2 W niektórych sytuacjach okazuje się, że wyeliminowanie z programu produkcji wyrobu przynoszącego stratę, może powodować negatywne skutki w postaci: zmniejszenia dotychczasowego zysku na całej produkcji lub zwiększenia straty przedsiębiorstwa.

3 PRZYPADEK I – REZYGNACJA Z PRODUKCJI NIE POWODUJE ZMNIEJSZENIA KOSZTÓW STAŁYCH

4 DLACZEGO STRATA NA PRODUKCIE NIE MOŻE DECYDOWAĆ O REZYGNACJI Z JEGO PRODUKCJI Strata wykazywana na produkcie B wynika z faktu uwzględniania w tradycyjnym rachunku kosztów także kosztów stałych pośrednich, które po rezygnacji z produkcji tego wyrobu pozostaną, a więc są kosztami nieistotnymi (przesądzonymi). Nie powinny więc takie koszty być brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o rezygnacji z produkcji wyrobu. Powinniśmy uwzględniać tylko koszty, na których zaoszczędzimy rezygnując z produkcji wyrobu B. Wówczas rachunek kosztów zmiennych będzie obejmował tylko koszty istotne (zmienne) i zamiast straty zł wykazany zostanie wkład w pokrycie kosztów stałych równy marży brutto zł na wyrobie B (o tyle pogorszy się wynik finansowy, gdy zrezygnujemy z produkcji wyrobu B). Uwzględnianie wszystkich kosztów w tradycyjnym rachunku kosztów (pełnym rachunku kosztów) jest podyktowane koniecznością ustalenia ceny na bazie pełnych kosztów, bo musi ona rekompensować całość kosztów.

5 SCHEMAT ZYSKÓW I STRAT PRZY BRAKU REDUKCJI KOSZTÓW STAŁYCH Schemat liczenia zysków i strat w wyniku rezygnacji z produkcji wyrobu przy braku oszczędności na kosztach stałych wskazuje o ile pogorszy się wynik finansowy: - Strata spowodowana utratą przychodów + Zyski wynikające z redukcji kosztów zmiennych = Utracona marża brutto* Schemat ten można zapisać w formie rachunku według kosztów istotnych. *Problem rozważany jest przy założeniu, że nie mamy możliwości zastąpienia produkcji analizowanego wyrobu innym wyrobem.

6 PRZYPADEK I – REZYGNACJA Z PRODUKCJI NIE POWODUJE ZMNIEJSZENIA KOSZTÓW STAŁYCH

7 Rachunek kosztów zmiennych segmentowych Rachunek ten pokazuje wkład produktu (segmentu) w pokrycie kosztów wspólnych, Jest to jednocześnie rachunek według kosztów istotnych*, który jako koszty istotne uwzględnia tylko koszty, na których można zaoszczędzić, gdy zrezygnuje się z wyrobu (segmentu), Wynik tego rachunku wskazuje, ile stracimy, gdy zrezygnuje się z tego produktu (nie wprowadzając nic w zamian).

8 PRZYPADEK I – PODSUMOWANIE Przypadek taki występuje, gdy koszty stałe produktu w całości są kosztami pośrednimi, rozliczonymi na produkt (np. koszty ogólnozakładowe). Rezygnacja z produkcji takiego wyrobu nie jest uzasadniona, jeśli tylko występuje marża brutto. Taka sytuacja oznacza bowiem, że produkcja tego wyrobu w części pokrywa koszty stałe (występuje marża brutto). Rezygnacja w tej sytuacji z jego produkcji spowoduje, że nie będzie marży brutto, a więc koszty stałe nie będą w ogóle pokryte, co doprowadzi do pogorszenia wyniku finansowego. Innymi słowy, koszty stałe po likwidacji produkcji /koszty nieopłacone/ będą większe niż obecna strata /obecnie nieopłacone koszty stałe/.

9 PRZYPADEK II – REZYGNACJA Z PRODUKCJI POWODUJE REDUKCJĘ KOSZTÓW STAŁYCH Możliwości redukcji kosztów stałych wynikają stąd, iż na koszty te składają się koszty stałe bezpośrednie i koszty stałe pośrednie (wspólne) rozliczone na dany produkt. Koszty stałe bezpośrednie są tymi, które można w całości zredukować (znikają, gdy zrezygnuje się z produkcji danego wyrobu). Dlatego tylko koszty stałe bezpośrednie należy brać w tym rachunku pod uwagę jako koszty istotne, bo tylko na tych kosztach będzie można zaoszczędzić.

10 SCHEMAT LICZENIA WYNIKU FINANSOWEGO W PRZYPADKU OSZCZĘDNOŚCI NA KOSZTACH STAŁYCH Schemat liczenia zysków i strat w wyniku rezygnacji z produkcji wyrobu przy oszczędnościach (redukcji) na kosztach stałych: - Strata spowodowana utratą przychodów + Zyski wynikające z redukcji kosztów zmiennych = Utracona marża brutto + Zyski wynikające z redukcji (oszczędności) kosztów stałych = Zysk lub strata w wyniku rezygnacji z produkcji wyrobu Gdy utracona marża brutto jest wyższa niż redukcja kosztów stałych, wówczas należy kontynuować produkcję takiego wyrobu.

11 PRZYPADEK II – KALKULACJA OPŁACALNOŚCI NA PODSTAWIE RACHUNKU KOSZTÓW ZMIENNYCH

12 PRZYPADEK II – REZYGNACJA Z PRODUKCJI POWODUJE REDUKCJĘ KOSZTÓW STAŁYCH

13 PRZYPADEK II – REZYGNACJA Z PRODUKCJI POWODUJE REDUKCJĘ KOSZTÓW STAŁYCH Nie należy rezygnować z produkcji, gdy: utracona w wyniku likwidacji produkcji > redukcja (oszczędności) kosztów marża bruttostałych

14 WARUNEK REZYGNACJI Z PRODUKCJI Należy rezygnować z produkcji, gdy: redukcja (oszczędności) kosztów stałych > utracona marża brutto w wyniku likwidacji produkcji Ma to miejsce wtedy, gdy koszty stałe bezpośrednie (segmentowe) są wyższe od marży brutto, bo koszty te mogą być w całości zredukowane (zaoszczędzone) po rezygnacji z produkcji wyrobu.

15 PRZYPADEK II – REZYGNACJA Z PRODUKCJI JEST NIEOPLACALNA Zaprzestać tej produkcji nie opłaca się dopiero wówczas, gdy redukcja kosztów stałych w wyniku tej rezygnacji jest niższa od utraconej marży brutto. Ma to miejsce wtedy, gdy koszty stałe bezpośrednie (segmentowe) są niższe od marży brutto. Koszty te mogą być w całości zredukowane (zaoszczędzone) po rezygnacji z produkcji wyrobu, ale te oszczędności są w tej sytuacji niewystarczające. Utrzymywać produkcję takiego wyrobu należy do momentu aż znikną koszty przesądzone, np. amortyzacja. Wówczas pojawią się w ich miejsce koszty istotne (np. amortyzacja związana z zakupem nowego urządzenia) i trzeba sprawdzić, czy są one na tyle wysokie, że kontynuowanie produkcji tego wyrobu jest nieopłacalne. Przedstawione dwa warianty nie wyczerpują wszystkich możliwości, np. podjęcia decyzji produkcji innego wyrobu bardziej opłacalnego niż produkcja wyrobu B.